گفتار پنچم : جرایم رایانه ای و جرایم مالتی مدیا^[۴۷] ( چند رسانه ای )

ایجاد شبکه جهانی اینترنت و قابلیت انتقال سریع داده ها با بهره گیری از امکانات مخابراتی، سبب گردیده است که بتوان از طریق این شبکه متن ( اعم از کتاب، مقاله، داستان، روزنامه و مجله) صوت ( اعم از قطعه سرود، موسیقی یا ترانه ساخته شده قبلی و ذخیره شده در یک فایل یا صدای زنده رادیویی، تلویزیونی یا مکالمه زنده از راه دور) یا تصویر ( اعم از فایل های تصویری و فیلم یا تصاویر زنده از اماکن یا افراد حین مکالمه همراه یا پخش تصویر) قابل دسترسی باشد و شخص درحقیقت با دراختیار داشتن قابلیت اتصال به اینترنت، گو اینکه از تلویزیون، رادیو، نشریات، مجلات ، تلفنی صوتی و تصویری ، سینما، کتابخانه ها و مانند آن در آن واحد می‌تواند استفاده کنند و به اصطلاح از یک فضای چند رسانه ای یا مالتی مدیا برخوردار گردد.

این پدیده از ابتدای دهه ۹۰ پا به عرصه وجود گذاشت و یک تحول اساسی ایجاد کرد و به پدیده ای فوق رایانه تعبیر شد زیرا از تلفیق رایانه و مخابرات و ماهواره و امکانات ضبط صدا و تصویر ایجاد شده بود و لذا هر چند رایانه نقش مهمی در این بین ایفا می کرد اما دیگر به عنوان تنها عامل مؤثر در این فضا محسوب نمی شد. در این فضای چند رسانه ای بالطبع جرایمی نیز به وقوع پیوستند که اصول آن با اصول جرایم رایانه ای قبل از آن متفاوت می نمود لذا جرم مالتی مدیا یا چند رسانه ای یا فوق رایانه ای پا به عرصه وجود نهاد. جرم مالتی مدیا دارای مفهومی مشابه جرایم مطبوعاتی است که عبارت است از هر گونه سوء استفاده از فناوری اطلاعات همچون هرزه نگاری ، اقدامات علیه نظم عمومی، فعالیت غیر مجاز سیاسی فعالیت تروریستی یا نشر اکاذیب که در واقع نوعی جرایم سایبری یا جرایم اینترنتی نیز محسوب می‌شوند. این مفهوم معادل مفهوم جرایم مرتبط با محتوا می‌باشد که در کنوانسیون جرایم سایبر آمده است. ^[۴۸]

گفتار ششم: جرمهای رایانه ای کدامند؟

در همه کشورها، اقداماتی که امنیت حاکمیت را برهم بزند جرم دانسته شده و عناوین این جرایم با یکدیگر متفاوتند اما به هر حال، حفظ امنیت کشور یکی از اهداف مهم همه نظام‌های سیاسی است. یکی از اهداف حقوق، تامین امنیت است، قوانین وضع می‌شوند تا امنیت جامعه را حفظ کنند اما در این میان، امنیت کشور بسیار اهمیت دارد و در همه کشورها، اقداماتی که امنیت حاکمیت را برهم بزند جرم دانسته شده است. عناوین این جرایم با یکدیگر متفاوتند اما به هر حال، حفظ امنیت کشور یکی از هدف‌های نظام‌های سیاسی است. در کشور ما نیز جرایم مختلفی در قوانین جزایی بخصوص قانون مجازات اسلامی پیش‌بینی شده است که هدف آن مقابله با جرایم علیه امنیت کشور است.‌ این مواد متعدد در بخش حدود و تعزیرات قانون مجازات اسلامی، قانون جرایم رایانه‌ای و برخی دیگر از قوانین پیش‌بینی شده است.

طبق قوانین موجود در کشور مواردی چون تحقیر و توهین به جنس زن، انتشار غیرمجاز اسناد و دستورها و مسایل محرمانه، افترا به مقامات ، نهادها و سازمان های حکومتی، انتشار فیلترشکن ها، طرح مسائل نژادی و قومی، عرضه تجاری آثار سمعی و بصری بدون مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد، تبلیغ و ترویج مصرف سیگار، ترویج اسراف و تبذیر، شنود غیرمجاز جاسوسی رایانه‌ایی و غیره از مصادیق جرایم رایانه‌ای است.

بند اول : محتوا علیه عفت و اخلاق :

اولین مورد از این گروه‌بندی هشت گانه به محتواهای علیه عفت و اخلاق عمومی مربوط می‌شود و مواردی چون اشاعه فحشاء و منکرات، تحریک، تشویق، ترغیب، تهدید یا دعوت به فساد و فحشاء و ارتکاب جرایم منافی عفت یا انحرافات جنسی، انتشار، توزیع و معامله محتوای خلاف عفت عمومی ( مبتذل و مستهجن )، تحریک ، تشویق، ترغیب، تهدید یا تطمیع افراد به دستیابی به محتویات مستهجن و مبتذل و استفاده ابزاری از افراد در تصاویر و محتوا و تحقیر و توهین به جنس زن، تبلیغ تشریفات و تجملات نامشروع و غیرقانونی به عنوان مصادیقی از جرایم رایانه‌ای معرفی شده‌اند و تمامی افرادی که نسبت به انتشار چنین مواردی اقدام کرده باشند طبق قوانین مورد مجازات و پیگرد قرار خواهند گرفت.

بند دوم : محتوا علیه مقدسات اسلامی

در گروه دوم جرایم رایانه ای که به محتوا علیه مقدسات اسلامی مربوط می‌شود، ارائه محتوای الحادی و مخالف موازین اسلامی، اهانت به دین مبین اسلام و مقدسات آن، اهانت به هر یک از انبیاء عظام یا ائمه طاهرین (ع)، تبلیغ به نفع حزب گروه یا فرقه منحرف و مخالف اسلام، نقل مطالب از نشریات و رسانه ها و احزاب و گروه‌های داخلی و خارجی منحرف و مخالف اسلام به نحوی که تبلیغ از آن‌ ها باشد، اهانت به امام خمینی ( ره ) و تحریف آثار ایشان، اهانت به مقام معظم رهبری و سایر مراجع تقلید در زمره جرم‌های رایانه‌ای به شمار می‌روند.

بند سوم : محتوا علیه امنیت و آسایش عمومی

اما دسته سوم جرایم رایانه‌ای به محتواهای علیه امنیت و آسایش عمومی بر می‌گردد و مواردی چون تشکیل جمعیت، دسته، گروه در فضای مجازی ( سایبر) با هدف برهم زدن امنیت کشور، هر گونه تهدید به بمب گذاری، انتشار محتوایی که به اساس جمهوری اسلامی ایران لطمه وارد کند، انتشار محتوا علیه اصول قانون اسلامی، تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، اخلال در وحدت ملی و ایجاد اختلاف مابین اقشار جامعه به ویژه از طریق طرح مسائل نژادی و قومی، تحریک یا اغوای مردم به جنگ و کشتار یکدیگر، تحریک نیروهای رزمنده یا اشخاصی که به نحوی از انحا در خدمت نیروهای مسلح هستند به عصیان، فرار، تسلیم یا عدم اجرای وظایف نظامی، تحریض و تشویق افراد و گروه ها به ارتکاب اعمالی علیه امنیت، حیثیت و منافع جمهوری اسلامی ایران در داخل یا خارج از کشور، تبلیع به نفع گروه‌ها و سازمان‌های مخالف نظام جمهوری اسلامی ایران، فاش کردن و انتشار غیرمجاز اسناد و دستورها و مسایل محرمانه و سری دولتی و عمومی یا اسرار نیروهای مسلح، فاش کردن و انتشار غیرمجاز نقشه و استحکامات نظامی،انتشار غیرمجاز مذاکرات غیرعلنی مجلس شورای اسلامی،انتشار بدون مجوز مذاکرات محاکم غیرعلنی دادگستری و تحقیقات مراجع قضایی و انتشار محتوایی که از سوی شورای عالی امنیت ملی منع شده باشد را شامل می‌شود.

بند چهارم : محتوا علیه مقامات و نهادهای دولتی

اما در گروه چهارم که به محتوا علیه مقامات و نهادهای دولتی و عمومی برمی گردد: اهانت و هجو نسبت به مقامات، نهادها و سازمان‌های حکومتی و عمومی، افترا به مقامات، نهادها و سازمان‌های حکومتی و عمومی، نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی علیه مقامات، نهادها و سازمان‌های حکومتی، جعل پایگاه‌های اینترنتی بانک ها، سازمان‌ها و نهادهای دولتی و عمومی جرم محسوب می‌شود.

بند پنجم : محتوا برای ارتکاب جرایم رایانه‌ای