۲-۲-۱- نظریه های سبب شناسی

۲-۲-۱-۱- نظریه ژنتیکی

در بحث ژنتیک باید با این اظهار نظر شروع شود که هم عوامل ژنتیکی و هم محیطی تجلی نهایی یک اختلال مصرف مواد روان گردان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در واقع، صفحات بسیار اندکی، در صورت وجود، ندرتاً به وسیله عوامل ژنتیکی یا محیطی تعیین می‌شوند مطالعه نقش ژنتیک در سوء مصرف مواد، معطوف به تعیین تأثیر نسبی وراثت است. پژوهش ژنتیکی تقریباً به طور جامعی بر روی سوء مصرف الکل تمرکز دارد، چون سوء مصرف الکل هم قانونی است هم شایع. امکان وجود زمینه ژنتیکی ‌در مورد سایر اشکال سوء مصرف مواد تنها به تازگی مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعات انسانی آشکارا نشان داده‌اند که خطر سوء مصرف الکل و احتمالاً مواد ژنی است. از مطالعات حیوانی برای تحلیل جنبه‌های خاصی از زمینه ارثی استفاده می‌شود. سوء مصرف مواد، نشانگان رفتاری پیچیده است و احتمالاً از مکانیسم‌های ژنتیکی متعددی تأثیر می‌پذیرد(موسوی،۱۳۸۸).

۲-۲-۱-۲- نظریه روان‌پویشی

نظریه‌پردازان اولیه بر جنبه‌های لیبدویی سوء مصرف همچون ارضای سابق لذت، لذت‌گرایی و دستیابی به حالت‌های بازگشتی تأکید می‌کردند. این مفهوم پردازی‌ها از سوء مصرف مواد همگام با علایق گسترده‌تر در حوزه روان‌شناختی” نهاد” شهوت دهانی و نقش سابق‌ها در تعیین رفتار است. در حال حاضر، تصور بر این است که سوء مصرف مواد در نقش کارکردهای دفاعی و انطباقی نامناسب و نا به جا عمل می‌کند.

سوء مصرف مواد تلاش برای مقابله با عواطف و جهان خارج به ویژه دنیای شیء را بازنمایی می‌کند. برای مثال: سوء مصرف مواد به عنوان ایفا کننده نقش دفاع عاطفی تصنعی در نظر گرفته می‌شود ‌در مورد سوء مصرف کنندگان مواد، عواطف معمولاً کلی، نامتمایز و پیش کلامی‌می‌باشند به طوری که تجربه عواطف بدنی و توان کاه می‌شوند. تجربه بدنی جان کاه عواطف، منجر به میل و اشتیاق به مواد در کسانی می‌شود که ناتوان از تحلیل بیان و کنترل احساسات هستند. شرایطی که از آن به عنوان الکستیمیا^[۴۵] یاد می‌شود.

(نظریه های فعلی روان‌پویشی سوء مصرف مواد در باورهای زیر مشترک هستند):

1. 1. سوء مصرف مواد به عنوان نشانه‌ای از آسیب روانی اساسی تر تلقی می‌شود.

1. 1. دشواری در کنترل عاطفه به صورت یک مشکل هسته ای در نظر گرفته می‌شود.

1. روابط شی و آشفته در ابتلا به سوء مصرف مواد مهم هستند (موسوی،۱۳۸۸).

نظریه روان کاوی، استفاده از مواد مخدر را نشانه روان رنجوری‌هایی ^[۴۶]می‌داند که خودشان را در هنگام بلوغ نشان می‌دهند. ما می‌دانیم که نوجوانان معمولی مراحلی از ملامت، اضطراب، خشم، ناکامی‌و حتی افسردگی کوتاه مدت را می‌گذرانند. یکی از مشخصه‌ های نوجوانان، تغییرات سریع و فراگیر، تقریباً در همه جنبه‌های زندگی است که این خود به فشار روانی بسیار زیادی منجر می‌گردد. تحقیقات نشان داده است که این عوامل به همراه گروه همسالان در کشاندن نوجوانان به مصرف مواد نقش دارند. یک نوجوان معمولی مانند یک بزرگسال، تجربه کافی برای رویارو شدن با احساسات ناشی از فشارهای روانی- اجتماعی را ندارد. مواد مخدر روان گردان به عنوان داروهای خود تجویزی در این شرایط فشارزا، توسط نوجوان مصرف می‌شود. این داروها اختلالات روانی به همراه دارند. مواد مخدر و داروهایی که برای اختلالات عاطفیت جویز بشوند دارای تأثیرات شیمیایی عصبی هستند و به احتمال زیاد می‌توانند نا به هنجاری را درمان کنند(ابادینسکی^[۴۷]، ترجمه کریمی‌و همکاران،۱۳۸۴).

۲-۲-۱-۳- نظریه های رفتاری‌نگر

الگوی رفتاری‌نگر از اعتیاد بر رفتار قابل مشاهده متمرکز است. این مدل‌ها بر رفتار جستجوی مواد تأکید دارند تا علائم جسمی وابستگی. برای این که مدل رفتاری به مصرف کلیه مواد مربوط باشد نباید بر وجود علائم ترک یا تحمل متکی بود چرا که بسیاری از مواد مورد سوء استفاده با پیدایش وابستگی فیزیولوژیکی همراه نیستند و بعضی از پژوهشگران چنین فرض کرده‌اند که چهار اصل رفتاری عمده در ایجاد رفتار موادجویانه مؤثرند، اصول اول و دوم مربوط به کیفیت تقویت مثبت و اثرات نا مطلوب بعضی از مواد است. اکثر مواد مورد سوء مصرف با تجربه مثبت بعد از اولین مصرف همراهند. ‌به این ترتیب ماده به عنوان یک تقویت کننده برای رفتار مواد طلبانه عمل می‌کند. اصل سوم این که، شخص باید قادر به تفکیک ماده سوء مصرف شده با سایر مواد باشد و اصل چهارم بیان می‌کند که تقریبا تمام رفتارهای مواد طلبانه با نشانه های دیگری که ممکن است با تجربه مصرف مواد همراه گردند رابطه داشته باشند(کاپلان و سادوک، ۲۰۰۳).

۲-۲-۱-۴- نظریه های شناختی

روی آوردهای متعددی نقش عوامل شناختی و عاطفی را در رابطه با سوء مصرف مواد و نشانه های مربوط به مواد را مورد بررسی قرار داده‌اند که کامل‌ترین مدل شناختی در این رابطه که تا کنون مطرح شده است مدل بک و همکاران است. در مدل کامل مصرف مواد راه انداز زنجیره عوامل، محرک‌های فعال کننده می‌باشند. این محرک‌های فعال کننده می‌توانند هم یک سری از محرک‌های درونی مانند حالات خلقی افسردگی و اضطراب باشند و هم یک سری محرک‌های بیرونی مانند دیدن جمعی از دوستان در حال مصرف مواد. این محرک‌ها سبب فعال شدن عقاید انتظاری می‌شوند که پیش‌بینی کننده احساس اثربخشی مواد هستند مانند این که “وقتی مواد مصرف می کنم شادترم.” عفاید فعال شده خود سبب فراخوانی افکار خودآیند می‌شوند. این افکار به طور خودکار به ذهن فرد خطور کرده و عمدتاًً ‌در مورد خود عمل مصرف موادند مانند این که ” مصرف مواد کاری لذت بخش است(کاپلان و سادوک،۲۰۰۳).”

۲-۲-۱-۵- نظریه های رفتاری و شناختی رفتاری

به دلیل ماهیت زیستی- روانی- اجتماعی انسان از اختلال وابسته به مواد اعتیاد به مواد مخدر یا پیچیدگی خاصی برخوردار است، به همین علت درمان این اختلال با تأکید بر یک رویکرد محض اغلب دشوار و ناکارآمد است. نتایج مطالعات پژوهشگران بیانگر این حقیقت است که همانند بسیاری از اختلالات روانی دیگر، کارآمدترین رویکرد درمانی در کاهش یا ترک مصرف مواد اعتیادآور شامل ترکیبی از شیوه های جسمی‌و روانی می‌باشد (م.کارول^[۴۸]، ترجمه قامت بلند،۱۳۸۱).

سوالات پژوهش عبارتنداز:

آیا فشارهای شغلی بر میزان مسئولیت پذیری معلمان مقطع متوسطه تاثیر گذار بوده است؟

آیا فشارهای شغلی بر شخصیت اجتماعی مقطع متوسطه تاثیر گذار بوده است؟

آیا فشارهای شغلی بر وضعیت روحی و روانی معلمان مقطع متوسطه تاثیر گذار بوده است؟

این پژوهش بر حسب هدف کاربردی است. از آنجائی که محقق در این پژوهش به دنبال عقاید و دیدگاه­ های معلمان دوره متوسطه در زمینه فشارهای شغلی ‌می‌باشد، گردآوری داده ها به روش توصیفی از نوع پیمایشی به صورت زمینه یابی- مقطعی است. نمونه آماری مورد پژوهش با بهره گرفتن از جدول تعیین حجم نمونه مورگان^[۳]۲ با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی گردآوری شده است که ۱۶۲ نفر می­باشند.به منظور جمع‌ آوری اطلاعات موردنیاز از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است، که این پرسشنامه جهت بررسی ابعاد و مؤلفه های فشارهای شغلی معلمان در ابعاد مسئولیت پذیری، شخصیت اجتماعی، وضعیت روحی و روانی ‌می‌باشد. شاخص پایایی که توسط نرم افزار SPSS و ضریب آلفا کرونباخ مورد سنجش قرار گرفته که یک روش اعتباریابی است که همسانی درونی آزمونی را ارزشیابی می­ کند و نشان می­دهد که سوال­های تا چه اندازه توانایی دارد تا خصیصه واحدی را اندازگیری نماید.
پایایی به دست آمده از این تحقیق از طریق آلفا کرونباخ ۸۳/۰ بوده که پایایی بسیار خوب رانشان می­دهد. بعد از جمع‌ آوری پرسشنامه و طبقه بندی و سازماندهی اطلاعات نسبت به تجزیه و تحلیل داده ­های پژوهش اقدام گردید ‌به این منظور محقق از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده نمود که در بخش آمار توصیفی از جداول و نمودارفراوانی، درصد فراوانی و میانگین داده ­ها و در بخش آمار استنباطی از نرم افزارSPSS به منظور تعین معنادار بودن داده ها از آزمون T تک نمونه ای برای سنجش متغیرها استفاده شده است.

یافته های پژوهش

نتایج توصیفی داده ها

یافته های پژوهش نشان می­دهد. از لحاظ سنی از مجموع نمونه ها ۱۸درصد دارای سنی بین ۲۰ تا ۳۰ سال بودند، ۶۲درصد ۳۱ تا ۴۰ سال و۲۰درصد ۴۱ تا۵۰ سال می­باشند. اما از لحاظ پراکندگی مدارک تحصیلی۹ درصد دارای مدرک فوق دیپلم، ۶۷ درصد لیسانس و ۲۴ درصد فوق لیسانس می­باشند. همچنین ‌بر اساس سابقه خدمت ۴ درصد از مجموع نمونه­ ها ۱تا ۵ سال، ۱۱ درصد ۶ تا۱۰ سال، ۵۲ درصد ۱۱ تا۲۰ سال و ۳۳ درصد ۲۱ تا۳۰ می­باشند.

یافته های حاصل از بررسی سوال اول پژوهش

یافته ­های پژوهش نشان می­دهد میانگین نمرات وضعیت موجود شاخص فشار شغلی در میان معلمان مدارس متوسطه شهرستان بهشهر (۰۸/۱۲) ‌می‌باشد به منظور تعیین وضعیت موجود، میانگین به دست آمده با میانگین نظری (۹) نمرات مورد مقایسه قرار گرفت وبا توجه به سطح معناداری به دست آمده (۰۰۰/۰ = sig) حاصل از جدول (۴-۶) ‌می‌توان نتیجه گرفت، که فشارهای شغلی بر مسئولیت پذیری معلمان تاثیر دارد.

یافته های حاصل از بررسی سوال دوم پژوهش

یافته ­های پژوهش نشان می­دهد میانگین نمرات وضعیت موجود شاخص فشارهای شغلی در میان معلمان مدارس متوسطه شهرستان بهشهر (۰۲/۱۸) می‌باشد به منظور تعیین وضعیت موجود، میانگین به دست آمده با میانگین نظری(۱۵) نمرات مورد مقایسه قرار گرفت وبا توجه به سطح معناداری به دست آمده (۰۰۰/۰ = sig) حاصل از جدول (۴-۷) ‌می‌توان نتیجه گرفت، که فشارهای شغلی بر شخصیت معلمان تاثیر دارد.

یافته های حاصل از بررسی سوال سوم پژوهش

یافته ­های پژوهش نشان می­دهد میانگین نمرات وضعیت موجود شاخص فشارهای شغلی در میان معلمان مدارس متوسطه شهرستان بهشهر (۰۱/۲۳) ‌می‌باشد به منظور تعیین وضعیت موجود، میانگین به دست آمده با میانگین نظری(۲۱) نمرات مورد مقایسه قرار گرفت وبا توجه به سطح معناداری به دست آمده (۰۰۰/۰ = sig) حاصل از جدول (۴-۸) ‌می‌توان نتیجه گرفت، که فشارهای شغلی بر وضعیت روحی وروانی معلمان تاثیر دارد.

یافته های حاصل از بررسی سوال اصلی پژوهش

یافته ­های پژوهش نشان می­دهد میانگین نمرات وضعیت موجود شاخص فشارهای شغلی در میان معلمان مدارس متوسطه شهرستان بهشهر (۳۲/۶۵) ‌می‌باشد به منظور تعیین وضعیت موجود، میانگین به دست آمده با میانگین نظری(۶۳) نمرات مورد مقایسه قرار گرفت وبا توجه به سطح معناداری به دست آمده (۰۰۰/۰ = sig) حاصل از جدول (۴-۹) ‌می‌توان نتیجه گرفت، که وضعیت فشارهای شغلی در بین معلمان زن مدارس متوسطه در سطح بالایی قراردارد.

بحث و تفسیر داده ها

یافته های سوال اول پژوهش نشان می‌دهد فشارهای شغلی بر مسئولیت پذیری معلمان تاثیر دارد.
.یافته های به دست آمده با یافته ­های پژوهشی حسینی(۱۳۸۸)گلشنی (۱۳۸۹)، نکوئی مقدم (۱۳۹۰)، سواراندی (۲۰۰۳) مطابقت دارد به صورتی که به میانگین های به دست آمده در یافته های تحقیقات حسینی نزدیکتر می‌باشد و معناداری اثرات مؤلفه‌ فشارهای شغلی بر مسولیت پذیری معلمان زن را به درستی نشان داده است.

یافته های سوال دوم پژوهش نشان می‌دهد که فشارهای شغلی بر شخصیت اجتماعی معلمان تاثیر دارد..یافته های به دست آمده با یافته ­های پژوهشی حسینی(۱۳۸۸) نکوئی مقدم (۱۳۹۰)، سواراندی (۲۰۰۳)،پلگرینی و همکار(۲۰۰۱)،براچ(۲۰۰۹) مطابقت دارد به صورتی که به میانگین های به دست آمده در یافته های تحقیقات پلگرینی و همکار نزدیکتر می‌باشد و معناداری اثرات مؤلفه‌ فشارهای شغلی بر شخصیت اجتماعی معلمان زن را به درستی نشان داده است.

یافته های سوال سوم پژوهش نشان می‌دهد که فشارهای شغلی بر وضعیت روحی وروانی معلمان تاثیر دارد. یافته های به دست آمده با یافته ­های پژوهشی عابدی(۱۳۸۱)، نکوئی مقدم (۱۳۹۰)، پلگرینی و همکار(۲۰۰۱) و براچ(۲۰۰۹) مطابقت دارد به صورتی که به میانگین های به دست آمده در یافته های تحقیقات پلگرینی و همکار نزدیکتر می‌باشد و معناداری اثرات مؤلفه‌ فشارهای شغلی بر وضعیت روحی و روانی معلمان زن را به درستی نشان داده است.

یافته های سوال اصلی پژوهش نشان می‌دهد که وضعیت فشارهای شغلی در بین معلمان زن مدارس متوسطه بالاتر از حدمتوسط بوده است. یافته های به دست آمده با یافته ­های پژوهشی عابدی(۱۳۸۱)، حسینی(۱۳۸۸)، پرداختچی(۱۳۸۸)، پلگرینی و همکار(۲۰۰۱)، براچ(۲۰۰۹)، دنیس و ادوارد (۲۰۰۷) مطابقت دارد به صورتی که به میانگین های به دست آمده در یافته های تحقیقات پرداختچی نزدیکتر
می‌باشد و معناداری اثرات مؤلفه‌ فشارهای شغلی بر معلمان زن را به درستی نشان داده است.

نتیجه گیری

در بیان معنای ضابط، تعاریف مختلفی به شرح ذیل آمده است:

«کلمه ضابط از ریشه ضبط گرفته شده و در لغت به معنی ‌نگاه‌دارنده، حفظ کننده حاکم، والی و مفتش و آن که شهری را از جانب سلطان اداره می‌کند، آمده است». ‌بنابرین‏ ضابط کسی است که اختیارات زیادی در ابعاد مختلف اعم از امور اجرایی و مالی دارد و حافظ امنیت و رفاه و نظم محل خود می‌باشد.

در ترمینولوژی حقوق ضابط چنین تعریف شده است: بلوک را به چند ناحیه تقسیم کرده و برای هر ناحیه اداره‌ای به عنوان اداره ناحیتی تأسیس و رییس آن اداره که نماینده وزارت کشور در آن ناحیه بوده ضابط یا مباشر می‌گفتند.

ماده ۱۹ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۲۹۰ هـ .ش مقرر می‌دارد. «ضابطین عدلیه عبارتند از مأمورینی که مکلفند به تفتیش و کشف جرایم (خلاف، جنحه و جنایت) و به اقداماتی که برای جلوگیری مرتکب یا متهم از فرار یا مخفی شدن موافق مقررات قانون بایدبه عمل آید.»

درخصوص معنای اصطلاحی ضابطان دادگستری، اینگونه آمده است:

« ضابطین دادگستری یا پلیس قضایی مأمورانی هستند که تحت نظارت و تعلیمات دادستان عمومی و انقلاب یا سایر مراجع قضایی در کشف و تحقیق مقدماتی جرم، حفظ آثار و دلایل آن و جلوگیری از فرار و اختفای متهم به موجب مقررات قانون اقدام می‌کنند.»

قانون‌گذار در ماده ۱۵ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری، مقرر می‌‌دارد «ضابطین دادگستری مأمورانی هستند که تحت نظارت و تعلیمات مقام قضایی در کشف جرم و بازجویی مقدماتی و حفظ آثار و دلایل جرم و جلوگیری از فرار و مخفی شدن متهم به ابلاغ اوراق و اجرای تصمیمات قضایی به موجب قانون اقدام می‌نمایند.»

‌بنابرین‏ در بیان معنای اصطلاحی ضابطان دادگستری، می‌توان گفت:

۱٫ مأمورانی هستند که تحت نظارت و تعلیمات مقام قضایی هستند؛ یعنی اینکه انجام وظایف آن ها، توسط مقامات قضایی (قضات دادسرا و دادگاه)، نظارت می‌شود و دیگر آنکه مقامات مذکور، آموزش‌های لازم را در حوزه وظایف مربوط به ضابط بودن ‌به این مأموران می‌دهند.

۲٫ وظایف ضابطان دادگستری عبارتند از: الف) کشف جرم، ب) بازجویی مقدماتی، ج) حفظ آثار و دلایل جرم، د) جلوگیری از فرار و مخفی شدن متهم، هـ) ابلاغ اوراق و اجرای تصمیمات قضائی.

۳-۱-۱ انواع ضابط قضایی

۳-۱-۱-۱ضابطین عام

اولین گروه از ضابطان دادگستری، ضابطان عام هستند که قانون‌گذار در بند ۱ ماده۱۵ ق.آ.د.د.ا.ک، مأموران نیروی انتظامی را ضابطان عام می‌داند. استاد محترم آقای دکتر آخوندی در مقام تعریف این گروه، بیان می‌دارد: «ضابطان عام افرادی هستند که صلاحیت اقدام درباره کلیه جرم‌ها را دارند؛ مگر آنچه را که قانون منع ‌کرده‌است.» به عبارت دیگر اصل بر ضابط عام بودن و مداخله در تمامی جرم‌ها است مگر در صورتی که خود قانون، مواردی را بیان نماید که مبنی بر عدم صلاحیت و ماخله در آن جرائم باشد.

«ضابطان عام مکلف به کشف کلیه جرایم و شناسایی مرتکبان آن ها و جمع‌ آوری دلایل و مدارک و انجام دستورات قضای در این خصوص هستند. آن ها در انجام دستورات قضایی مکلف به قبول و انجام هستند و اختیاری در رد یا قبول مأموریت‌های محوله ندارند.»

از طرفی برابر بند ۸ ماده ۴ قانون نیروی انتظامی مصوب ۲۷/۴/۱۳۶۹، نیروی انتظامی موظف به انجام وظایف ذیل در مقام ضابط دادگستری است:

۱٫ مبارزه با مواد مخدر؛

۲٫ مبارزه با قاچاق؛

۳٫ مبارزه با منکرات و فساد؛

۴٫ پیشگیری از وقوع جرایم؛

۵٫ کشف جرایم؛

۶٫ بازرسی و تحقیق؛

۷٫ حفظ آثار و دلایل جرم؛

۸٫ دستگیری متهمین و مجرمین و جلوگیری از فرار و اختفاء آن ها؛

۹٫ اجرا و ابلاغ احکام قضایی

سوالی که در اینجا مطرح است که آیا همی مأموران نیروی انتظامی، ضابط عم دادگستری هستند؟ در پاسخ باید گفت که با نگاه ابتدایی به بند ۱ ماده ۱۵ مذکور، همه مأموران نیروی انتظامی ضابط عام دادگستری هستند، اما با دقت در این ماده، درمی‌یابیم که قانون‌گذار در صدر ماده با آوردن عبارت «تحت نظارت و تعلیمات مقام قضایی»، فقط آن گروه از پرسنل نیروی انتظامی را که با مقدمات قضائی درارتباط بوده و وظایف مرتبط با امور قضایی را انجام می‌دهند ضابط عام دادگستری می‌داند

۳-۱-۱-۲ضابطین خاص

ضابطین خاص ضابطینی هستند که صلاحیت دخالت آن ها محدود به جرائم خاص یا شرائطی معین است و در غیر از آن جرائم یا بدون تحقق آن شرایط ، حق مداخله و اقدام ندارند. حال این سوال به ذهن می‌آید که آیا ضابط شناخته شدن این افراد در زمینه خاص، صلاحیت دخالت و اقدام ضابطین عام در این حوزه را نفی یا محدود می‌کند یا خیر؟ در پاسخ باید گفت که ضابطین عام در همه حال ضابط دادگستری محسوب می‌شوند و ضابطین خاص دخالت و اقدام ضابطین عام را محدود یا نفی نمی‌کنند. ^[۵۴]

دومین گروه از ضابطان دادگستری، ضابطان خاص هستند. آقای دکتر آخوندی در مقام تعریف این گروه بیان می‌دارد: «ضابطین خاص افرادی هستند که صلاحیت اقدام درباره هیچ جرمی را ندارند مگر آنچه که قانون اجازه داده است. مأمورینی که به موجب قانون خاص ضابط دادگستری محسوب‌اند ممکن است کلیه اختیارات ضابطین دادگستری را دارا نباشند و یا فقط از لحاظ انجام وظایف خاص و یا در زمان معین ضابط دادگستری به شمار آیند.» به عبارت دیگر، قانون‌گذار به موجب قوانین خاص، وظایف این گروه از ضابطان را مشخص نموده است و صرفاً در قالب وظایف تعیین شده اقدام می‌نمایند و حق مداخله در تمامی جرائم ارتکابی در جامعه را ندارند.

در حال حاضر برابر ماده ۱۵ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری، این گروه از ضابطان به شرح ذیل هستند:

۱٫ رؤسا و معاونین زندان نسبت به امور مربوط به زندانیان؛

۲٫ مأمورین نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که به موجب قوانین خاص در محدوده وظایف محوله ضابط دادگستری محسوب می‌شوند؛

۳٫ سایر نیروهای مسلح در مواردی که شورای عالی امنیت ملی تمام یا برخی از وظایف ضابط بودن نیروی انتظامی را به آنان محول کند؛

۴٫ مقامات و مأمورینی که به موجب قانون خاص در حدود وظایف محوله ضابط دادگستری محسوب می‌شوند.

درباره این موارد، باید گفت: ۱٫ مطابق قانون فقط رؤسا و معاونان زندان مدنظر قانون‌گذار هستند، ‌بنابرین‏ افراد دیگر شاغل در زندان، از قبیل مأموران زندان، ضابط دادگستری نیستند، دیگر آنکه، رؤسا و معاونان زندان، فقط در امور مربوط به زندانیان، انجام وظیفه می‌نمایند.

1. کیفیت باید در فرایند کار نیز همانند محصول و خدمات تواماً اعمال شود.

کیفیت در فرایند به مواردی اطلاق می شود که ما در انجام کار خود مراعات می‌کنیم تا نیاز مشتریان تامین گردد . کیفیت کالا و خدمات ما بستگی به آن دارد که آیا مشخصات کالاها یا خدمات ما مطابق با خواسته های مشتری هست یا خیر ؟ معمولاً مشتری محصولی را ترجیح می‌دهد که به طور مناسب کار کرده و با خواسته های او مطابقت داشته باشد. دیگر خصوصیات کیفیت یک محصول عبارتند از : بی نقص بودن ، قابل اطمینان بودن ، قیمت منطقی و معقول داشتن ، با دوام بودن ، خوش جلوه بودن.

کیفیت خدمات ‌به این معنی است که خدماتی که به مشتری می‌دهیم باید او را راضی کند ، اطلاعات صحیح و دقیق به او بدهد ، خدمات مطابق برنامه او بوده و اطمینان بخش باشد ، همواره توجه خاص به وی داده شود .

کیفیت فرایند ، کیفیت محصول و کیفیت خدمات هرسه ارتباط کاملاً نزدیکی به یکدیگر دارند و هرکدام از دیگری تاثیر می پذیرد . بنا براین کافی نیست که تنها در یکی از موارد فوق درجه یک باشید . اگر بهترین تلویزیون دنیا را تولید می‌کنیم ما باید مطمئن باشیم که فرایند ساخت و فرایند خدمات ما درجه یک باشد.

1. کیفیت یعنی انجام کار درست و صحیح :

در دفعه اول و برای همیشه برای تامین احتیاجات مشتریان درونی خود و همچنین مشتریان بیرونی ما نیاز به داشتن استاندارد صددرصد درست داریم . وقتی ما درباره دستیابی به هدف صددرصد درست صحبت می‌کنیم ، منظورمان فکر کردن ‌در مورد پروژه های بزرگ نیست . مهم این است که ما در کارهای کوچکی که انجام می‌دهیم هدف صددرصد درست بودن را رعایت کنیم. ‌هر کاری که انجام می‌دهیم می‌تواند صددرصد درست باشد هم بار اول و هم در دفعات بعدی.

1. کیفیت یک طریقه زندگی است .

کیفیت چیزی نیست که ما فقط در طول یک مسابقه ، به آن بپردازیم . کیفیت باید جزیی از فرهنگ کاری یک شرکت باشد. هریک از افراد یک شرکت باید نسبت به آن مسئول باشند و هر روز روی آن کار کنند(حسینی،۱۳۸۹).

۲-۶٫ کیفیت خدمات

خدمات فرآیندی مستقل است بر یک سری از فعالیت های کم و بیش نامحسوس که به طور طبیعی اما نه لزوماًً همیشگی ، در تعاملات بین مشتریان و کارکنان و یا منابع فیزیکی یا کالاها و یا سیستم های ارائه کننده خدمات ، روی داده تا راه حلی برای مسایل مشتریان باشد.

امروزه افراد در محیطی زندگی می‌کنند که به طور روز افزون به سوی اقتصاد مبتنی بر خدمات پیش می رود. در هلند بیش از ۷۰ درصد مشاغل در مهارت های خدماتی می‌باشد و تقریباً دو سوم درآمد ناخالص ملی توسط خدمات ایجاد می شود که از سال ۱۹۸۰ سه برابر شده است این درحالی است که استخدام در صنعت به یک سوم کاهش پیدا ‌کرده‌است . خدمات تنها به خدمات بانکی ، پستی ، بیمه ای ، بهداشتی و آموزشی محدود نمی شود بلکه اغلب محصولاتی که خریداری می‌کنیم مجموعی از خدمات را نیز شامل می‌شوند . در واقع طیف وسیعی از کالاها برای داشتن مزیت رقابتی بر فعالیت های مبتنی بر خدمت تکیه دارند(صمدی،۱۳۹۰).

کیفیت یک جنبه مهم برای هر سازمان در حفظ قابلیت رقابت پذیری می‌باشد . در طول نیم قرن گذشته ، کیفیت و مدیریت به چیزی که امروزه مدیریت کیفیت جامع خدمات نامیده می شود ، تکامل پیدا ‌کرده‌است . در سال های اخیر با توسعه صنایع خدماتی و رشد سهم آن ها در تولید ناخالص ملی ، تلاش ها برای بهبود کیفیت خدمات و کسب رضایت مشتری و به تبع آن به دست آوردن سهم رقابتی بهتر در بازار ، افزایش یافته است .

اگر به سراغ مشتریان برویم واز آن ها بپرسیم که چه کیفیتی را می خواهند یا مورد نظر آن ها‌ است جواب‌های متفاوتی خواهند داد، آن ها معمولا در پاسخ ‌به این سئوال می‌گویند بهترین، اما این بهترین در نزد هر کسی چیز متفاوتی است، اگر به رفتار مردم در خریدهایشان توجه شود، مشخص می شود که آن ها بهترین را انتخاب می‌کنند که می‌توانند تهیه کنند،معمولاً قیمت یک فاکتور تعیین کننده می‌تواند باشد، یا به طور کلی موارد زیادی از جمله قیمت ،عملکرد ، اقتصادی بودن،حد زیبایی، اعتبار و مناسب بودن ، در انتخاب خدمت نقش دارند. تمامی موارد گفته شده در بالا می‌تواند تصویری از کیفیت را ترسیم کند(غفاری،۱۳۹۰).

وقتی از واژه کیفیت استفاده می شود، معمولا خدمتی را در نظر می گیریم که یا انتظارات ما را برآورده می‌سازد یا از آن ها پیش می افتد. این انتظارات بر مبنای استفاده مورد نظر ،قیمت وسایر عوامل ذکر شده است وقتی یک محصول از انتظارات ما پیش می افتد، کیفیت آن را مورد توجه قرار می‌دهیم ، مثلا اگر مشتریان بخش پست از سرویس پست نامه های عادی انتظار داشته باشند که نامه ای را یک هفته ای به مقصد برساند و بخش پست بتواند این نامه را دو روزه به دست گیرنده برساند ، فراتر از انتظار مشتری عمل ‌کرده‌است و در اینجا است که کیفیت ایجاد می شود(سرلک،۱۳۹۰).

کیفیت را می توان به روش زیر فرموله کرد :

کیفیت مساوی است با عملکرد تقسیم بر انتظارات اگر کیفیت بزرگتر از یک باشد،مشتری هنگام استفاده از آن خدمت احساس خوبی خواهد داشت.کیفیت خدمات یک مدل طراحی شده برای اندازه گیری درک مشتریان از کیفیت خدمات است.

مشتریان انتظاراتی دارند که اگر بر آورده نشود،موجب نارضایتی آنان خواهد شد و تنها راه حفظ رضایت مشتریان یک شرکت،داشتن عملکردی کارا در سطحی بالا ودستیابی به عملکردی در سطح بهینه است.

در حال حاضر شرکت های بسیاری هستند که هر ساله عده ای از مشتریان خود را از دست می‌دهند،اما آن ها اغلب نمی ‌دانند که مشتریان خود را کجا،چه موقع وچرا از دست می‌دهند ویا هزینه ای که این ریزش مشتری در میزان منافع وسود حاصل از ارائه خدمت توسط شرکت دارد ، چه اندازه است.

مطالعات ‌در مورد دلایل قطع رابطه مشتریان با برخی از شرکت های خدماتی، نشان می‌دهد :

– ۳ درصد از مشتریان بدون دلیل با شرکت خدماتی خود قطع رابطه می‌کنند.

– ۵ درصد با سایر شرکت های خدماتی ارتباط می گیرند.

– ۹درصد نوعی شرکت خدماتی اول را به دلایل رقابتی،ترک می‌کنند.

– ۱۴ درصد به دلیل نارضایتی از محصول به شرکت خدماتی دیگر رجوع می‌کنند.

– ۶۸ درصد نوعی حالت بی تفاوتی از طرف مالک، مدیران یا برخی از کارکنان شرکت ، احساس می‌کنند(رییسی و همکاران،۱۳۸۸).

۲-۷٫ تئوری شکاف خدمات :

هزینه جذب مشتریان جدید، شش برابر حفظ مشتریان قدیمی است، به طور متوسط وفاداری مشتری ارزش ده برابر خرید یک بار یک مشتری جدید را دارد. ضرب المثلی قدیمی در صنایع خدمات می‌گوید : اگر مشتریان از خدمات خشنود باشند، به سه تا پنج نفر خواهند گفت واگر از خدمت خشنود نباشند ،آن را به ۱۱ -۹ نفر خواهند گفت،این مورد سرعت انتشار خبرهای خوب و بدرا ‌در مورد یک شرکت نشان می‌دهد(حسینی،۱۳۸۹).

۲- استفاده از الگو نیز روی انگیزش آموزندگان اثرات مهمی دارد . الگو ها اطلاعات مشاهده ای را برای آموزندگان فراهم می‌کنند ، تا آن ها این اطلاعات را برای ارزیابی خودکار آمدی خویش به کار گیرند ، و در آن ها این انگیزش را ایجاد می‌کند تا خودشان انجام کار امتحان کند . وجود چند الگو تواند روی انگیزش آموزندگان تاثیر بگذارد، برای برخی از آموزندگان به نمایش درآوردن رفتارهایی که برای مقابله با سختی ها به کار می‌روند مفید است .

۳- تعامل آموزشیاران _ آموزندگان اثرات مهمی روی انگیزش دارند یک عملکرد مهم آموزشیاران ، دادن انواع مختلف بازخورد است . تعاملات آموزشیار– آموزنده معمولاً شامل تحسین و انتقاد هستند. تحسین ، نوعی تقویت کننده مثبت است هر چند تحسن معمولاً انگیزش را تسهیل می‌کند. انتقاد ملایم می‌تواند ایجاد انگیزش کند ، ولی در صورتی که انتقاد شدید باشد اثر آن کم می شود . دادن کمک ناخواسته راه دیگر تعامل آموزشیار با آموزنده است . کمک می‌تواند مشکلات را برطرف کند و آموزندگان را از پیشرفت خویش مطلع سازد، امری که انگیزش را افزایش می‌دهد.

اخیراًً پیشنهاد های فراوانی برای ایجاد کلاس های ساختار گرا ارائه شده است، ده اصل کلی وجود داردکه عبارتند از ایجاد اراده و اختیار ، تشویق تعامل ، تسهیل همکاری ، استفاده از تکالیف اصیل ، به راه انداختن مباحثات مستمر ، دادن تمرین ، استفاده از ابزار ها ، خلق اشیاء و مصنوعات ، فراهم کردن داربست و ایجاد فرهنگ احترام به دیگران ، که به تسهیل شناخت و انگیزش آموزندگان کمک می‌کنند. اثرات خانواده ، فرهنگ و اجتماع نقش مهمی در رشد ، پیشرفت و انگیزش آموزندگان دارد و نتیجه عمل و خود کارآمدی آنهارا تحت تاثیر قرار می‌دهد.

باور:

واژه بیلیف^[۳] در فارسی به باور، عقیده، ایمان و اعتقاد ترجمه شده است(آریان پور، ۱۳۸۵). این واژه از اصطلاحات مربوط به حوزه روان‌شناسی اجتماعی است که مباحث مربوط به پدیده روانی اعتقاد را از این حیث که دارای رفتارسازی اجتماعی است مطالعه می‌کند.

در یک تعریف ساده و رسا، «باورها یا عقیده‌ها، اندیشه‌هایی هستند که فرد به درستی و حقانیت آن‌ ها اعتقاد دارد.»( پارسا،۱۳۸۳). کرچ و کرچفلید باور را چنین تعریف کرده‌اند:‌ «باور، سازمانی باثبات از ادراک و شناختی نسبی درباره جنبه خاصی از دنیای یک فرد است.» برای مثال، ‌اعتقاد به بابانوئل که مفاهیم گوناگون به آمیخته‌ای همچون: جنبه جسمانی، ‌لباس و نوع پوشش، جنبه کارکردی آن را دربر می‌گیرد. در مفهوم وسیع‌تر،‌ باورها دربرگیرنده شناخت یا دانسته‌ها، ‌عقاید یا آیین است.»(دادگران،۱۳۷۱).

یک باور همواره درباره وضع اموری است. یک حالت ذهنی به دلیل همین ویژگی «درباره چیزی بودن» است که حالت التفاتی یا به تعبیر ساده تر، معنا دار می شود. همان گونه که معنای یک جمله به وسیله گزاره ای تامین می‌گردد که آن را بیان می‌کند، معنای حالت ذهنی نیز، همانند باور به وسیله وضع امور یا گزاره ای تامین می شود که می بایست به خاطر آن صادق باشد. با توجه به همین ویژگی التفاتی است که باورها بازنما بوده و همچون نقشه هایی عمل می‌کنند که ما از روی آن ها جهان را جهت یابی می‌کنیم(فعالی، ۱۳۷۹).

البته باید توجه داشت که انسان حالات ذهنی و روانی غیرباوری هم دارد و تمام حالات روانی و ذهنی او از سنخ باور نیستند. ما امیال، آمال، ترس و دیگر حالات گزاره ای نیز داریم. تمام این حالات ‌به این اعتبار که نوعی نقشه از قسمتی از جهان در اختیار ما می‌گذارند بازنما هستند. ولی این مستلزم آن نیست که همه حالات روانی و ذهنی ما از سنخ باور و یا حتی به صورت گزاره ای باشد.

هرگاه قضیه­ای بر انسان عرضه­ شود، انسان در برابر یکی از این سه حالت قرار ‌می‌گیرد: پذیرش^[۴]، وازنش ^[۵]و تعلیق^[۶]. اگر ذهن مفاد قضیه­ای را پذیرفت و بدان اقرار نمود، در این صورت صاحب باور شده است. در مقابل، وازنش آن است که انسان فحوای قضیه­ای را نپذیرد. حالتی که ذهن، مضمون قضیه­ای را نه بپذیرد و نه نپذیرد به آن تعلیق گفته می­ شود. پس باور حالتی ذهنی و پذیرشی درونی است که نسبت به مفاد و محتوای قضیه رخ می‌دهد(همان).

منابع باورها:

منابع شناختی و عاطفی و بینشی شکل‌گیری باورها چیست؟ برخی از روان‌شناسان اجتماعی ‌به این نتیجه رسیده‌اند که باورها از تجربه شخصی، ‌اطلاعات حاصل از دیگران و استنتاج شکل می‌گیرند. حتی ممکن است باورها محصول همزمان این سه منبع باشند(حمزه، ۱۳۸۹).

تاریخچه آموزش بهداشت ‌و تغذیه در ایران:

درتاریخ ایران ،زمینه‌های آموزش بهداشت رادرقالب اندرزهای بهداشتی مشاهده می‌کنیم که درمواردی ازسوی ‌گروه‌های مختلفی اعم از ادیبان، فلاسفه، دانشمندان،متفکران، شاعران ویا حتی افرادمعمولی ارائه گردیده است. آموزش تغذیه از رایج ترین صور آموزش بهداشت ‌در متون ادب فارسی است. از جمله قدیمی ترین این مطالب ،اندرزهای منسوب به ابن سینا می‌باشد که سالها بعد آن رابه نظم درآوردند.

تا نیک گرسنه نشوی سخت بپرهیز ازخوردن هرطعمه و نوشیدن هرچیز

با اینکه آموزش بهداشت همواره یکی از فعالیت های اساسی نیروی انسانی شاغل در خدمات بهداشتی ودرمانی بوده اما به عنوان یک رشته علمی ودرچارچوب یک حرفه خاص، درحدود ۸۰ سال پیش آغاز فعالیت ‌کرده‌است. در حقیقت فعالیت های منظم مبتنی برطرح ریزی قبلی در آموزش بهداشت درسطح بین‌المللی ، پس از تأسیس سازمان بهداشت جهانی ‌در سال‌ ۱۹۴۸ آغاز شده است که ایران نیز ازکشورهای مؤسس آن بود.

برطبق اصل های ۱۰۰، ۴۳ ،۲۹ وبند ۱۲ اصل سوم قانون اساسی ، دولت مکلف است بهداشت وسلامتی را که حق طبیعی هر فرد ایرانی است تأمین کند وبرای حصول به چنین هدف بزرگی، برنامه ریزی نماید(منصور، ۱۳۷۷).

بهبود وضع تغذیه و آموزش بهداشت و تغذیه از اجزای مراقبت های اولیه بهداشتی^[۷]است به همین دلیل در سال‌های اخیر توجه زیادی به آموزش تغذیه ‌در همه ابعاد آن چه به صورت آموزش عمومی و چه به صورت آموزش چهره به چهره شده است.

پژوهش های پیشین:

مطالعات انجام شده در ایران: