• ابزارهای قابل استفاده جهت تبادل نظر دائمی و منسجم

با بهره گرفتن از ترکیبی از روش ها و ابزار های چاپی، تکنولوژیکی وشفاهی و به نحوی که در سراسر فرایند اجرا منظور شود و با دخالت شخصی تیم رهبری ارشد مورد استفاده قرار گیرد کار تبادل نظر انجام می شود. ایجاد فضای پذیرش و حمایت از برنامه در مرحله اول استقرار برای سازمان هایی که تجربه نا موفق در یک برنامه استراتژیک داشته اند بسیار مهم است. در غیر این صورت موجبات بدبینی عمیق تری می‌گردد. از نمونه های ابزارهای چاپی بروشور، کلاسور، نامه، کارت های چند لایی، پوستر و خبر نامه، و از ابزار های تکنولوژیکی نوار ویدیو ‌و تشکیل جلسه را می توان نام برد. جلسات دست اندر کاران، جلسات گروه، و دست نوشته از ابزار های شفاهی درون سازمانی است. برای درمیان گذاردن برنامه با افراد خارج سازمان که برای مشارکت در برنامه انتخاب می‌شوند (سازمان مادر، مشتریان، تهیه کنندگان و ذی نفعان برنامه)، تیم رهبری ارشد باید نتایج مورد انتظار را بدون ابهام بیان کند تا ‌به این وسیله در حمایت سازمان های مادر و سایر سازمان های حمایت کننده، بهبود بخشیدن به روابط با مشتریان، و همسو نمودن دید گاه های سرمایه داران با دورنما، موفق تر عمل کند. ابزار های ارتباطی خارجی چون اعلامیه، بروشور، نامه و جلسات شخصی، سازمان را برای رسیدن ‌به این هدف کمک می‌کنند.

۴-۴-۳-۳: اجرا

قبل از نهایی کردن برنامه باید در باره چگونگی مدیریت اجرای برنامه تصمیم گیری شود و تیم رهبری ارشد قبل از اعلام آن باید تدوین استراتژی های اجرا را آغاز کند. پس باید طرح کلی نوع مسئولیت افراد در فعالیت های اجرایی را ارائه دهد.برای مثال:

– چه کسی فعالیت های اجرایی را اداره خواهد کرد؟

– چه کسی مدیریت منابع مالی را انجام خواهد داد؟

– چه کسی عامل تماس با برنامه است؟

– همچنین تیم رهبری ارشد باید تصمیم بگیرد برای سنجش پیشرفت، کدام شاخص های کلیدی سطح بالای عملکرد باید استفاده شود؟

۴-۴-۳-۴: سنجش و ارزیابی

برنامه استراتژیک متشکل از اجزای زیر است:

– دورنما

– اصول راهنما

– رسالت

– اهداف کلان استراتژیک

– استراتژی ها

– اهداف ویژه

اعلام برنامه تا سطح اهداف ویژه، علاوه بر آشکار بودن قصد برنامه استراتژیک به طور واضح، انگیزه کارکنان برای فعالیت را بیشتر خواهد کرد. می توان برنامه را طوری اعلام کرد که انعطاف لازم برای به روز آوری آن وجود داشته باشد. برنامه می‌تواند به صورت لایه‌های قابل تغییری چیده شود که دریک زونکن سه حلقه ای بخش به بخش تنظیم شده باشد ،یا به صورت یک فرم الکترونیکی قابل ویرایش ارسال گردد. ممکن است مواردی چون فرایند ایجاد برنامه، فهرست واژگان، نقش ها و مسئولیت های اجرا وسایر موارد مورد نظر تیم رهبری نیز در برنامه منظور شود.

الگوی ثابتی برای قالب بندی و شکل ظاهری برنامه وجود ندارد. .مهم تر از شکل ظاهری برنامه، محتوا، نحوه بیان و دادن انگیزه است. به طور مثال اعلام برنامه به عنوان دستور العمل، راهنما یا فرمان درنظام سیاست گذاری رسمی باعث تقویت اعتبار آن می شود.

۴-۴-۴: برنامه ریزی استراتژیک و کارآفرینی جمعی

باید به یاد داشت که منظور از برنامه ریزی استراتژیک اتخاذ تصمیم های بنیادی و دست زدن به اقدامات اساسی در جهت تعریف ماهیت یک سازمان است. از این رو اگر افراد در اقدام های مهم، دقیق، آشکار و قطعی درگیر شوند، تعهد آن ها افزایش خواهد یافت و به برنامه ریزی استراتژیک موفق به عنوان یک کار آفرینی جمعی کمک شایانی خواهد نمود.

نمودار۱: برنامه ریزی استراتژیک ‌و کارآفرینی جمعی

منبع: جان. ام. برایسون، برنامه ریزی استراتژیک برای سازمان های دولتی و غیر انتفاعی، ترجمه: دکتر عباس منوریان.

۵: مدل تحقیق و روش اجرا

مدل مورد استفاده در این پژوهش مدل مفهومی ارائه شده توسط پروفسور دیوید می‌باشد. دیوید (۱۹۹۰) مدلی با فرآیندی سه مرحله ای برای مدیریت استراتژیک پیشنهاد ‌کرده‌است که عبارتند از

گام اول: تدوین استراتژی

گام دوم: اجرای استراتژی

گام سوم: ارزیابی استراتژی

در گام اول سازمان بایستی ابتدا اهداف، مآموریتها و رسالت و استراتژی جاری خود را با توجه به نقاط قوت و ضعف درون سازمانی و عوامل مؤثر محیطی شامل فرصت‌ها و تهدیدها مورد بررسی قرار دهد. در گام دوم در مرحله ی اجرا منابع انسانی و مادی لازم تخصیص داده می شود. طبیعی است که بدون منابع لازم استراتژی قابلیت اجرایی نخواهد داشت. در گام سوم استراتژی به کار گرفته شده با بهره گرفتن از یک نظام اطلاعاتی فعال و نیز در مقایسه با اهداف سازمان مورد ارزیابی قرار گرفته و اشکالات و ابهامات احتمالی رفع می شود (دهکردی، ۱۳۸۴).فرایند مدیریت استراتژیک در نمودار زیر خلاصه شده است.

نمودار۲: فرایند مدیریت استراتژیک

برای انجام این پژوهش از روش توصیفی، تاریخی و کتابخانه ای استفاده شده است و تلاش شده است که حقایق آنچنان که هست بررسی شوند. البته بعد از یافتن داده ها و اطلاعات مربوط به هر سؤال با بهره گرفتن از فرایند برنامه ریزی استراتژیک، داده ها و اطلاعات به دست آمده در قالب جداول مربوطه مورد تحلیل استراتژیک قرار خواهند گرفت.

پیشینه تحقیق(بحث نظری):

مدیریت استراتژیک برنامه ای هماهنگ، جامع و پیوسته است که ظرفیت‌های ممتاز سازمان را با محیط خارجی ارتباط می‌دهد و هدف آن متحقق ساختن ‌هدف‌های‌ سازمان در چارچوب اجرای صحیح مدیریت است (انسف^[۱۶] نقل از دهکردی ۱۳۸۴). در اواخر دهه ی ۱۹۵۰ اولین حرکت در تدوین مدیریت استراتژیک آغاز شد. در این حرکت مدیران تلاش می‌کردند که برای کجایی و چرایی حرکت سازمان خود در آینده تصمیم بگیرند. طراحی استراتژی به مرحله ی تحلیلی این روش و برنامه ریزی استراتژیک به مرحله ی فرایند طراحی گروهی آن اطلاق می شد. حرکت دوم در دهه ی ۱۹۷۰ شروع شد. در این زمان مدیران ‌به این نتیجه رسیدند که با هر تغییر گسسته در استراتژی سازمان یا مؤسسه، تشکل درون سازمانی آن نیز بایستی متحول شود. این فرایند برنامه ریزی توانمندی نامگذاری شد. حرکت سوم در اواخر دهه ی ۱۹۷۰ در واکنش به انبوه نظرات ‌در مورد تغییرات ناگهانی در محیط شکل گرفت. در نتیجه فن واکنش استراتژیک در زمان واقعی برای مواجه با این تغییرات ناگهانی مربوط به محیط به کار گرفته شد و به مدیریت مسئله معروف شد. جدیدترین حرکت تدوین استقرار برنامه ریزی استراتژیک و مدیریت استراتژیک است که عبارت است از روش جامع و نظام یافته ای برای برخورد با تغییرات به نحوی که مدیر توانایی لازم برای اتخاذ تصمیمات را به دست آورده با بهره گرفتن از یک سیستم خدماتی کامل و با شناخت توانمندی‌های داخلی و فرصت‌های محیطی زمینه ی رشد و پویایی و بالندگی را برای سازمان فراهم می‌سازد (دهکردی، ۱۳۸۴).

فصل سوم

روش تحقیق