ج) تعاملات اجتماعی: متخصصان مالی، روانشناسی اجتماعی را کمتر مورد توجه قرار داده‌اند. نظریه پردازان مالی تاثیر اطلاعات بر روی قیمت سهام و حجم معاملات را بررسی کرده‌اند، اما تحقیقات کمتری راجع به تعاملات اجتماعی بین افراد در بازار سهام انجام داده‌اند. اشخاص گرایش دارند تا در تصمیم گیری ها و قضاوت هایشان با دیگران هم نوا شوند .اکثر سرمایه گذاران دچار عکس العمل های احساسی در جو بازار می‌شوند. به عبارت دیگر حتی زمانی که سیگنال های اطلاعاتی به فرد می‌گویند خرید وفروش کدام یک مناسب است، سرمایه گذاران باز هم نسبت به تصمیم گیری صحیح مردد هستند. باید توجه کرد که برخی از الگوهای اشاره شده در بالا، با هم در تعارض هستند. در اینجا ممکن است این سئوال پیش بیاید که کدام الگو صحیح است؟ در پاسخ ‌به این سئوال باید گفت این که کدام الگوی رفتاری در بازار غالب می شود به شرایط و زمینه ای که اطلاعات در آن پخش می شود بستگی دارد (همان منبع).

رفتار توده وار عبارت است از الگوی رفتاری همبسته بین افراد (دونو^[۱۰]، ۱۹۹۶).

در تعریفی دیگر، توده واری عبارت است از پذیرش ریسک فراوان بدون اطلاعات کافی، به عبارتی می توان آن را قصد و نیت آشکار سرمایه گذاران جهت تکرار کردن رفتار سایر سرمایه گذاران تعریف نمود (بیخچاندانی^[۱۱]، ۲۰۰۱).

سرمایه گذاران و مدیران صندوق های سرمایه گذاری رفتار توده ای یا رفتار رمه ای را به صورت پذیرش ریسک فراوان بدون اطلاعات کافی، افزایش نرخ معاوضه ریسک و بازده و اولین نشانه اغتشاش و فرار به پناهگاه مناسب تر توصیف می‌کنند. بعضی از مشاهدات توسط شرکت کنندگان در بازار نشان می هد که رفتار رمه ای، نوسانات و بی ثباتی بازار را افزایش و شکنندگی سیستم مالی را شدیدتر و وخیم تر می‌کند (بیخچاندنای و شارما^[۱۲]، ۲۰۰۱).

چنانچه اکثر سهام‌داران اقدام به خرید سهام پرطرفدار نمایند این امر می‌تواند تنها ناشی از ورود اطلاعات مرتبطی باشد که به طور مستقل منجر به واکنش سهام‌داران شده است. در عوض منطق رفتار توده وار که مورد بررسی قرار می‌گیرد عبارت است از آنکه فردی قادر است تصمیم گیری اشتباهی را به طور سیستماتیک به کلیه افراد منتقل نماید (دونو^[۱۳]، ۱۹۹۶).

در حرکات توده واری در بازار اوراق بهادار، گروه سرمایه گذاران و مدیران صندوق های سرمایه گذاری، نیز می‌توانند به عنوان توده ای به تصویر کشیده شوند که بدون داشتن اطلاعات کافی، مبادرت به انجام اقدامات مخاطره آمیز و مشابه آن ها جهت کسب منفعت می نمایند و با اولین نشانه های بحران به سرعت به سمت پناهگاه های امن هجوم می‌برند. این امر عمدتاً ناشی از نبود تقارن اطلاعاتی و تحلیل های کارشناسانه مناسب، نبود یا کمبود شفافیت اطلاعاتی و معاملاتی، نبود الزامات افشای اطلاعات و جلب اطمینان سرمایه گذاران از این رهگذر، و نهایتاًً عدم کارایی بازار سرمایه می‌باشد. اگر بازار دقیقاً کارا باشد رفتار توده وار وجود ندارد، اما واقعیت این است که رفتار توده وار وجود داشته و به ناکارآمدی بازار منجر می شود و ناکارآمدی بازار به بروز رفتار توده وار دامن می زند (سعیدی و فرهانیان، ۱۳۹۰، ص ۵۰۱).

بر این اساس این پژوهش سعی دارد به بررسی تأثیر تبادل اطلاعات و تورش های رفتاری در توضیح رفتار توده ای سهام‌داران استان زنجان بپردازد. این پژوهش قصد دارد پاسخ سوال زیر را مشخص نماید که:

آیا تبادل اطلاعات بر تورش های رفتاری در توضیح رفتار توده ای تاثیر دارد؟

۱-۳- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

شواهد تجربی در روانشناسی اجتماعی در خصوص رفتار افراد در گروه ها، بیان داشته اند که افراد از تصمیمات گروه پیروی می نمایند، حتی زمانی که درمیابند گروه اشتباه می‌کنند. توده واری در بازارهای مالی توسط افرادی که عقاید شخصی خود را سرکوب می نمایند و تصمیمات سرمایه گذاری خود را حتی زمانی که با پیش گویی های گروه موافق نیستند، تنها بر اساس اقدامات جمعی بازار اتخاذ می نمایند، مشخص می شود (چرستی^[۱۴]، ۱۹۹۵).

اکثر نظریه های اقتصادی و مالی بر اساس این فرض قرار دارند که افراد به صورت کاملا عقلایی عمل می‌کنند و تمامی اطلاعات موجود را در زمان تصمیم گیری اقتصادی ارزیابی می‌کنند. با این حال مالی رفتاری، با رویکرد بررسی نقش عوامل روانشناسی در محیط های مالی و در رفتار فعالان اقتصادی نشان داده است که افراد در دنیای واقعی از هیجانات و خطاهای شناختی متاثر می‌گردند و رفتاری کمتر از حد بهینه خواهند داشت که مغایر با فرضیه انسان اقتصادی عقلایی در نظریه های کلاسیک اقتصادی و مالی است. مطالعات رفتاری و آنچه در روانشناسی شناختی بحث می شود، رفتار انسان را بهتر معرفی می‌کند و می‌گوید انسان هر قدر هم عقلایی، در برخی موارد دچار تورش های رفتاری می شود. این تورش ها باعث شناخت محدود یا با انحراف از واقعیت می شود و در نتیجه باعث عکس العمل های گاه غیر منطقی یا به دور از عقل می شود (سعیدی و فرهانیان، ۱۳۹۰).

در این پژوهش سعی بر این است که عواملی که منجر به ایجاد رفتار توده وار و تورش های رفتاری بین سهام‌داران در بازار اوراق بهادار می شود توسط پژوهشگر شناسایی شود تا با کاربردی کردن نتایج این پژوهش از ضررهای متناوب سهام‌داران بورس اوراق بهادار کاسته شود.

بر این اساس و با توجه به مطالب ذکر شده در قسمت بیان مسئله و با توجه به اینکه طبق مشاهدات و مطالعات موجود تا کنون چنین تحقیقی در سطح کشور انجام نشده اجرای این پژوهش ضروری بنظر رسید.

۱-۴- اهداف پژوهش

۱-۴-۱- اهداف علمی

1. 1. بررسی تاثیرعدم اطمینان محیطی بر تبادل اطلاعات میان سهام‌داران.

1. 1. بررسی تاثیر مشخصات شناختی سهام‌داران بر تبادل اطلاعات میان آن ها.

1. 1. بررسی تاثیر تبادل اطلاعات میان سهام‌داران بر تورش رفتاری.

1. بررسی تاثیر تورش های رفتاری سهام‌داران بر رفتار توده ای آن ها.

۱-۴-۲- اهداف کاربردی

با توجه به اینکه هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر تبادل اطلاعات و تورش های رفتاری در توضیح رفتار توده ای می‌باشد. لذا نتایج پژوهش حاضر می‌تواند مورد استفاده تمامی سهام‌داران، سرمایه گذاران، دولت، اعتباردهندگان و صندوق های سرمایه گذاری، مؤسسات مالی و اعتباری واقع بشود. همچنین جامعه علمی و پژوهشی کشور می‌تواند از نتایج این تحقیق بهره مند شود .

۱-۵- پرسش های پژوهش

پرسش های اصلی:

1. 1. آیا عدم اطمینان محیطی بر تبادل اطلاعات میان سهام‌داران تاثیر دارد؟

1. 1. آیا مشخصات شناختی سهام‌داران بر تبادل اطلاعات تاثیر دارد؟

1. 1. آیا تبادل اطلاعات بر تورش های رفتاری تاثیر دارد؟

1. آیا تورش های رفتاری سهام‌داران بر رفتار توده ای تاثیر دارد؟

پرسش های فرعی:

• 1. 1. آیا تعصب توهم کنترل بر تبادل اطلاعات تاثیر دارد؟
  1. 1. آیا تعصب اعتماد بر تبادل اطلاعات تاثیر دارد؟
  1. 1. آیا تعصب اسناد به خود بر تبادل اطلاعات تاثیر دارد؟
  1. آیا مغالطه سرمایه گذاران بر تبادل اطلاعات تاثیر دارد؟

۱-۶- فرضیه های پژوهش

فرضیه فرعی اول: میزان سود دهی بانک‌ها در مقایسه با میزان رضایت مندی مشتریان از نحوه برخورد کارمندان با آن ها در ارجحیت قرار دارد.

با توجه به آزمون فریدمن و خروجی های جداول ۱-۲-۴-و ۲-۲-۴ رتبه تسهیلات مالی بالاتر از عوامل رفتاری در هر دو نوع بانک مشاهده می شود لذا با توجه به معناداری آزمون میتوان گفت میزان سود دهی بانک ها در مقایسه با میزان رضایت مندی مشتریان از نحوه برخورد کارمندان با آن ها در ارجحیت قرار دارد و فرضیه تحقیق مورد تأیید قرار می‌گیرد.

فرضیه فرعی دوم: برخورداری از میزان تسهیلات بانکی و سود پرداختی در قبال برخورداری از این تسهیلات در انتخاب نوع بانک از دید مشتریان تاثیر دارد.

با توجه به نوع داده های مورد تحلیل، جهت بررسی این فرضیه از آزمون ناپارامتری مان ویتنی(معادل پارامتری تی مستقل )استفاده شد که نتایج آن در جدول ۳-۲-۴ مشاهده می شود.( شرایط آزمون پارامتری برقرار نبود)

جدول ۳-۲-۴ : بررسی برخورداری از میزان تسهیلات بانکی و سود پرداختی در انتخاب نوع بانک از دید مشتریان

میانگین رتبه ها

مقدارآماره مان ویتنی

حد معنا داری

Sig به دست آمده

نتیجه آزمون

خصوصی
نیمه خصوصی
۱۷۱۴
۰۵/۰
۰۱/۰
معنادار
۳۴/۵۹
۸۴/۷۲

همان‌ طور که در جدول۳-۲-۴ مشاهده می شود، با توجه به کوچکتر بودن Sig از حد معناداری ( ۰۵/۰> 01/0) آزمون معناداراست ‌بنابرین‏ برخورداری از میزان تسهیلات بانکی و سود پرداختی در انتخاب نوع بانک از دید مشتریان مهم و اثر گذار می‌باشد.

فرضیه فرعی سوم: میزان دسترسی به خدمات اینترنتی و کاهش زمان انتظار مشتریان در انتخاب بانک های خصوصی و نیمه خصوصی تأثیردارد.

با توجه به نوع داده های مورد تحلیل، جهت بررسی این فرضیه از آزمون پارامتری تی مستقل استفاده شد که نتایج آن در جدول ۴-۲-۴ مشاهده می شود.( شرایط آزمون پارامتری برقرار بود زیرا آزمون لون معنادار نیست)

جدول ۴-۲-۴ : بررسی میزان دسترسی به خدمات اینترنتی و کاهش زمان انتظار در انتخاب نوع بانک از دید مشتریان

مقدارآماره تی

حد معنا داری

Sigآزمون لون

Sig به دست آمده

نتیجه آزمون

۴۲/۲
۰۵/۰
۳۱/۰
۰۱/۰
معنادار

همان‌ طور که در جدول۴-۲-۴ مشاهده می شود، با توجه به کوچکتر بودن Sig از حد معناداری( ۰۵/۰> 01/0) آزمون معناداراست و تفاوت معناداری در بین دو نوع بانک وجود دارد ‌بنابرین‏ میزان دسترسی به خدمات اینترنتی و کاهش زمان انتظار مشتریان در انتخاب بانک های خصوصی و نیمه خصوصی تأثیردارد .

فرضیه فرعی چهارم: برخورداری از تنوع خدمات بانکداری و میزان بعد مسافت در انتخاب بانک های خصوصی و نیمه خصوصی تأثیردارد.

با توجه به نوع داده های مورد تحلیل، جهت بررسی این فرضیه از آزمون ناپارامتری مان ویتنی(معادل پارامتری تی مستقل )استفاده شد که نتایج آن در جدول ۵-۲-۴ مشاهده می شود. ( شرایط آزمون پارامتری برقرار نبود)

جدول۵-۲-۴ : بررسی برخورداری از تنوع خدمات بانکداری و میزان بعد مسافت در انتخاب نوع بانک از دید مشتریان

میانگین رتبه ها

مقدارآماره مان ویتنی

حد معنا داری

Sig به دست آمده

نتیجه آزمون

خصوصی
نیمه خصوصی
۵/۱۶۵۱
۰۵/۰
۰۲/۰
معنادار
۵/۴۰۷۲
۵/۴۹۷۲

همان‌ طور که در جدول۵-۲-۴ مشاهده می شود، با توجه به کوچکتر بودن Sig از حد معناداری( ۰۵/۰>02/0) آزمون معناداراست برخورداری از تنوع خدمات بانکداری و میزان بعد مسافت در انتخاب بانک های خصوصی و نیمه خصوصی تأثیردارد.

در مدل زیر با یک تحلیل مسیر ساده ضرایب اثرگذار عوامل تاثیرگذار بر ترجیحات مشتریان مشخص شده است.

P=8/0

عوامل فناوری

ترجیحات مشتری

P=13/0

تسهیلات مالی

P=22/0

P=33/0

عوامل فیزیکی

عوامل نگرشی

فصل پنجم

نتیجه ­گیری و پیشنهادات

۵-۱- مقـدمه

نتیجه ­گیری، محصول نهایی یک پژوهش علمی به شمار می­رودکه در آن پژوهش­گر باتکیه بر آزمون فرضیه ­های خود، یافته­ ها ‌و پیشنهادات احتمالی خودرا بیان می­دارد. در چهار فصل گـذشته کلیات تحقیق، مبانی نظری و پیشینه­ تحقیق، گرد­آوری داده ­ها و روش انجام تحقیق و همچنین تجزیه و تحلیل داده ­ها و آزمون فرضیه ­های تحقیق به تفصیل مورد بحث قرار گرفت. در این فصل، ضمن مروری مجدد بر مطالب قبلی، نتایج نهایی آزمون فرضیه ­های تحقیق و تفسیر آن­ها بیان خواهد شد. سپس، محدودیت­هایی که در انجام تحقیق حاضر وجود داشت، مطرح می­ شود و در آخر پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی ارائه خواهد شد.

۵-۲- خلاصه پژوهش

در این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر ترجیحات مشتریان در انتخاب بانک ها پرداخته شد. بعد از تعیین حجم نمونه لازم به ذکر است اندازه نمونه پژوهشی ۱۳۴ می‌باشد.شده است.و بعد از جمع‌ آوری پرسشنامه‌ها و حذف پرسشنامه های مخدوش جهت تجزیه و تحلیل داده ها اطلاعات به نرم افزار SPSS انتقال یافت. تجزیه و تحلیل داده ها از دو بخش تشکیل شده است. در بخش اول به بررسی ویژگی‌های نمونه مورد مطالعه پرداخته شده، و در بخش دوم به بررسی نتایج حاصل از پرسشنامه پرداخته شده است. آزمون مورد استفاده جهت این بررسی‌ها آزمون فریدمن و آزمون تی مستقل است.

۵-۳- تفسیر نتایج تحقیق

فرضیه اصلی : انتخاب خدمات بانکی نظیر سود دهی، میزان تسهیلات بانکی،دسترسی سریع به خدمات اینترنتی در اولویت بندی ترجیحات مشتریان جهت انتخاب بانک های خصوصی و نیمه خصوصی نفش مهمی ایفا می‌کند.

موری یک طبقه بندی بیست گانه ‌در مورد نیازهای انسان ارائه می‌دهد که نیاز به پیشرفت یکی از آن ها به شمار می رود. وی نیاز را کوششی برای فائق آمدن بر مشکلات ‌و موانع می‌داند که موجب افزایش توانایی‌های مطلوب می‌گردد، به طوری که می توان با دیگران رقابت کرد، بر آنان پیروز شد و با موفقیت‌های حاصل، عزت نفس خویش را افزایش داد (خداپناهی، ۱۳۸۵). همچنین موری آزمون اندریافت موضوع^[۳۵] را ابداع کرد که می‌تواند عقده های ناهشیار و پنهان را آشکار سازد. این تست بعداً مورد استفاده همه کسانی قرار گرفت که در زمینه انگیزه پیشرفت به تحقیق پرداختند (خداپناهی، ۱۳۸۵).

در دهه ۶۰ میلادی مطالعات بسیاری در خصوص ابعاد، عناصر این مفهوم و کیفیت این ابعاد انجام پذیرفت تاجایی که مک کلند^[۳۶] آن را به ‌عنوان آمادگی که با ثبات نسبی برای رسیدن به هدف و موفقیت همراه است، مشخص کرده و این آمادگی را درونی دانسته و همچینین رفتارهای پیشرفت را با اشاره به ترس از شکست یا امید موفقیت در نظر می‌گیرد (محمود، ۲۰۱۱).

مک کللند با توجه به نظر فروید بر اینکه تخیل بهترین چیزی است که می توان تأثیر انگیزه را بر آن بررسی کرد، پذیرفت که تست اندریافت موضوع مناسب ترین وسیله اندازه گیری برای انگیزه پیشرفت است (خداپناهی، ۱۳۸۵).

پژوهش­های انگیزه پیشرفت از سال ۱۹۵۳ به بعد در دو جهت سوق پیدا می‌کردند، یکی جهتی که مک کللند بر می گزیند و بیشتر به بررسی نقش انگیزه پیشرفت در زمینه رشد اجتماعی و اقتصادی می ­پردازد و دیگر جهتی که اتکینسون^[۳۷]، شخصیت برجسته ای که در زمینه نظریه انگیزه پیشرفت صاحب نظر است، در پیش ‌می‌گیرد و با بهره گرفتن از نظریه های لوین^[۳۸]، تولمن^[۳۹] و فستینگر^[۴۰] نظریه خویش را در سال ۱۹۵۷ ارائه می‌دهد (خداپناهی، ۱۳۸۵).

نظریه­ های فیزیولوژی انگیزش

در نظریه­ های فیزیولوژی انگیزش، لازم است متغیرهای فرضی رابط را در سازه­ های فیزیولوژی جستجو کنیم که بهترین نوع آن را می توان در الگوی محرک- ارگانیزم- پاسخ مشاهده کرد. اولین آزمایش را در این زمینه لشلی^[۴۱] و بیچ^[۴۲] انجام دادند و رفتار انگیزشی را ناشی از تأثیر متقابل عوامل حسی، هورمونی و دستگاه اعصاب مرکزی دانستند (خداپناهی، ۱۳۸۵) پس از آن ها نظریه پردازان دیگر ‌به این موضوع توجه داشتند.

بندورا معتقد است که حالت انگیزه مرکزی که نوعی مکانیزم انرژی دهنده، کنترل کننده و راه انداز رفتار محسوب می شود، در وحدت جریان‌های عصبی و تحریکهای محیطی نقش مهمی ایفا می‌کند. فرضیه وی این بود که تقویت و بروز کنش از طریق مکانیزم‌های عصب روانشناسی صورت می‌گیرد و اصل تقویت در حقیقت نوع خاصی از انگیزه است (خداپناهی، ۱۳۸۵).

در الگوی بندورا برای تحریک هایی که از موضوع محرک ناشی می‌شوند، دو مسیر جداگانه به مراکز هماهنگی حسی- حرکتی در نظرگرفته می شود؛ یکی مسیر حسی- حرکتی مستقیم و دیگر مسیر حسی – انگیزشی – حرکتی غیر مستقیم است که تارهای اولین مسیر ارتباطی مستقیمی با تارهای مرکز رسان دستگاه، هماهنگی برقرار می‌کند و تارهای دومین مسیر، در ابتدا با حالت انگیزه مرکزی ارتباط پیدا می‌کنند، جایی که تعامل بین موقعیت ارگانیزمی و تحریک برقرار می شود، سپس حالت انگیزه مرکزی به صورت انتخابی (برانگیزاننده، بازدارنده) فرایند معینی را در دستگاه هماهنگی حسی- حرکتی تنظیم می‌کند. تحریکهای حسی که از منابع دیگر محیطی ناشی می شود احتمالاً به عنوان تحریکهای شرطی در پدیدآیی حالت انگیزه مرکزی مؤثرند (خداپناهی، ۱۳۸۵).

شکل ۲-۱ الگوی انگیزشی بندورا

میلنر^[۴۳] یک الگوی فیزیولوژیکی انگیزش پیشنهاد می کند که در آن انگیزش کنش انتخابی محسوب می شود و بدین طریق رفتار هدفدار را توضیح می‌دهد. در الگوی وی مدل الگوی پاسخ^[۴۴]به عنوان مرکز فعالیت‌های خودانگیخته تلقی می شود که تحت تأثیر مکانیزم گیرنده پاسخ^[۴۵]برای فعالیت محرک‌های مثبت یا فزونی آن ها و مکانیزم ارتباط- پاسخ^[۴۶] برای محرک‌های منفی یا کاهش محرک‌های مثبت می‌باشد. محرکهایی مثبت یا منفی قلمداد می‌شوند که برای ارگانیزم مفید یا مضر باشند. برعکس ارتباط مستقیم نظام حسی با مکانیزم ارتباط- پاسخ مرتبط است، به گونه ای که امکان انتخاب محرک‌های مثبت فراهم می‌گردد. مکانیزم های ارتباط- پاسخ بیشتر برای محرک‌های منفی یا محرک‌های غیرطبیعی ارگانیزم یا محرک‌های زیان آور فعال می شود. چنانچه شدت محرک‌های مثبت و منفی تفاوتی نداشته باشند، مکانیزم ارتباط -پاسخ بر مکانیزم گیرنده- پاسخ غلبه دارد، به طوری که ارگانیزم دائما ًدر حال تغییر فعالیت است. فعالیت مکانیزم ارتباط -پاسخ بر مکانیزم گیرنده-پاسخ متضاد یکدیگرند. بدین ترتیب رفتار انگیزشی در این الگو بر اساس همکاری واحدهای مکانیزم گیرنده- پاسخ، مکانیزم ارتباط-پاسخ و مکانیزم برپایی حرکتی^[۴۷] ایجاد می شود. مکانیزم برپایی حرکتی، دریافت کننده انتقال محرک­های انگیزشی مثبت و منفی است، همچنین کنترل کننده و تسهیل کننده فعالیت‌های هدفدار به شمار می‌آید و با دستگاه برپایی مرتبط است. محرک‌های خنثی که موجب دستیابی به هدف یا اجتناب از آسیب می‌گردند، محرک‌های شرطی جذاب و بیزار کننده تلقی می‌شوند (خداپناهی، ۱۳۸۵).

نظریه نیاز به پیشرفت مورای

مورای در سال ۱۹۳۸، نیاز به پیشرفت را یک نیاز اساسی در انسان در نظرگرفت که اشاره به انگیزه پیشرفت دارد و کم و بیش یک صفت شخصیتی برای جهت دهی به رفتار در موقعیت های متفاوت است. مورای ‌در مورد نیاز به پیشرفت، به طور کلی نظریه پردازی کرد و به بعد خاصی اشاره نکرد. این نیاز با روش های ارزیابانه روانشناسی مورای به افکار و رفتار معطوف به موفقیت ارتباط می‌یابد اما مورای این مفهوم را با اقتباس از انگیزه پیشرفت مک کللند، گسترش داد. مطابق با مک کللند، نیاز به پیشرفت نتیجه تعارض هیجانی بین امید به موفقیت و تمایل به اجتناب از شکست که از یک رو ترس از شکست به هیجانات منفی و ترس از موقعیت پیشرفت است و از طرفی تعادل بین این دو انگیزه، فکری است که جهت، شدت وکیفیت رفتار معطوف به پیشرفت را تعیین می‌کند و با انتظارات و تداعی های عاطفی مرتبط با ترس یا لذت سنجیده می شود. همچنین مفهوم نیاز به پیشرفت مورای، امید به موفقیت و ترس از شکست را به افکاری که به طور متوالی در رفتارهای معطوف به پیشرفت، پردازش می‌شوند نسبت می‌دهد، ‌بنابرین‏ سبک رفتاری کلی را سازمان بندی می‌کند که اشاره به موقعیتهای پیشرفت کلی مثل حل مسئله اشاره دارد. مفاهیم نیاز به پیشرفت مک کللند و مورای حداقل در دو نکته متفاوت هستند. اول اینکه مفهوم مک کللند، دانش شناختی پس زمینه نیاز به پیشرفت را نه تنها در امید به پیشرفت، بلکه در ترس از شکست هم مشخص می‌کند دوم اینکه در مقایسه با مفهوم مورای، به جدیت به عناصر عاطفی و موقعیتهای پیشرفت اشاره دارد. ‌بنابرین‏ انگیزه پیشرفت مک کللند با ابزار متفاوتی سنجیده می شود د(استینمایر^[۴۸] و اسپینث^[۴۹]، ۲۰۰۹).

نظریه ارزش انتظار

اما در تعریفی دیگر، اختلاس عبارت است از: ((هر گونه برداشت یا تصاحب در اموال دولت به طور عام اعم از منقول و غیر منقول با قصد نفع خویش یا رساندن این نفع به اشخاص ثالث)

بنددوم: تعریف فقهی و حقوقی اختلاس

مختلس از دیدگاه فقه کسی که مال را پنهانی می رباید و فرار می‌کند و در هر صورت، حاکم شرع او را به عقوبتی که تشخیص دهد سبب ترکش می شود مانند: زدن به مقداری که صلاح بداند یا حبس کردن مجازات می‌کند .^[۸]

در موردی هم مختلس، ربایندۀ مال از غیر حرز، درحالت غفلت صاحب مال عنوان شده است.

درمورد مجازات مختلس روایتی آمده است از جمله :

«عن رجل اختلس ثوباً من السوق فقالوا: قدسرق هذاالرجل، فقال: انی لا اقطع فی الدغاره المعلنه»

مفهوم روایت مذکور در بالا آن است که کلینی به سند خود از امام محمد باقر (ع) روایت ‌کرده‌است که امام علی (ع) ‌در مورد مردی که از بازار لباسی را اختلاس کرده بود قضاوت کرد و فرمودند: به تحقیق این مرد دزدی ‌کرده‌است، سپس امام فرمود: من در ربودن و دزدی آشکار دستی را قطع نمی کنم.

در واقع، در قدیم فرق سارق و مختلس در این بوده است که باید سرقت سارق از حرز باشد و سرقت مختلس ربودن مال مردم به طور علنی و آشکار بوده است^[۹].

در بحث سرقت و محارب فقها عناوین دیگری نیز مطرح کرده‌اند از جمله مستلب، منتهب، مهاجم، محتال، مرقد، طرار که مجازات سرقت حدی و محارب را نداشته بلکه مستحق تعزیر می‌باشد.

شهید ثانی در شرح لمعه در تعریف مختلس می‌گوید:

مختلس کسی است که مال را به صورت پنهانی از غیر حرز برمی دارد و مستلب کسی است که مال را به صورت آشکار برمی دارد و فرار می‌کند.

‌بنابرین‏ گروهی از فقها در تعاریف و مفاهیم خود از اختلاس، خصوصیت ربودن مال به صورت پنهانی را از شرایط اختلاس دانسته اند و به طور کلی معتقدند مختلس کسی است که مال را از غیر حرز به صورت مخفیانه بر می‌دارد لیکن در مقابل گروهی دیگر از فقها معتقد بر این هستند که اختلاس ربودن مال به صورت آشکار و عیان است.

مختلس که چیزی را به صورت آشکار در راه ها و کوچه ها بدون سلاح و زور می‌گیرد(والمختلس هوالذی یسلب الشی ظاهراًً الاقاهراً من الطرقات و الشوارع من غیرشهر سلاح و لاقهراً بل استلاباً و اختلاساً ) به طور کلی می توان گفت که در فقه اسلامی اختلاس به معنایی که در قوانین و حقوق کیفری مورد نظر است به کار نرفته و ملاحظه و مورد بحث قرار نگرفته است و فقط موضوعاتی از قبیل سرقت از بیت المال، سرقت از زکوه و خمس و از این قبیل مورد بحث فقها قرار گرفته است اما در هیچ کجا روشن و مشخص نیست که منظور فقها از سارقین بیت المال و …کسانی هم هستند که در حکومت اسلامی اموال سپرده شده را مورد خیانت قرار داده‌اند یا خیر و آیا تفاوتی بین عمل آن کسی که از بیت المال بدون جواز شرعی برداشت و استفاده می‌کند بدون آنکه بدو سپرده شده باشد با آن کسی که اموال به او سپرده شده و نزدش امانت است و در امانت خیانت می‌کند وجود دارد یا خیر؟

به نظر می‌رسد که فقها در خصوص مختلس بین کسی که از بیت المال اختلاس می‌کند و شخصی که مال دیگری را از غیر حرز می رباید فرقی نگذاشته اند و هر دو را قابل تعزیر می دانند یعنی از تحقق عنوان مختلس از نظر فقهی کارمند بیت المال بودن شرط نیست.

به هر حال اختلاس در اصطلاح فقها نوعی از سرقت و خیانت در امانت است لیکن مستوجب حد ندانسته بلکه قابل تعزیر می دانند.

امام خمینی می فرماید: (لوخان الامین لم یقطع ولم یکن سارق) اگر امین مرتکب خیانتی شود دست او بریده نمی شود و سارق محسوب نمی شود.

ظاهراًً در اینکه موضوع اختلاس باید مال باشد، اعم از اینکه خوراکی باشد یا غیر، نقود باشد یا جنسی … اختلافی بین فقها نیست. ‌بنابرین‏ ربودن انسان از نظر فقهی مشمول عنوان اختلاس نمی شود، مگر آن انسان، عبد یا کنیز باشد که در این صورت چون فقها قائل به مالیت هستند، می توان اختلاس برشمرد.

علمای حقوق تعریف واحدی از این جرم ارائه ننموده اند و شاید به همین دلیل باشد که در اکثر نظام های حقوقی در قوانین کیفری این جرم تعریف نشده بلکه به شرایط و عناصر اصلی آن اشاره کرده‌اند. برخی از حقوق دانان به حسب استنباطات خود از قوانین جزائی اختلاس را چنین تعریف کرده‌اند: ((اختلاس بشرح ماده ۵ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبردرای عبارت است از برداشت و تصاحب وجوه یا مطالبات یا حواله ها یا سهام و اسناد و اوراق بهادار یا اموال دیگر از یکی از مراجع مذکور در ماده یا یکی از اشخاص که در نزد آن مراجع است))^[۱۰]. دکتر محمد صالح ولیدی در تعریف اختلاس می نویسد: (( اختلاس عبارت از خیانت مأمور دولت، در تصاحب وجوه یا اسناد یا اموال متعلق به دولت است و یا نسبت به سایر وجوه یا اسناد یا اموال اشخاص است و به نفع خود یا دیگری که بر حسب وظیفه به او سپرده شده است)).^[۱۱]

((اختلاس گرفتن عمدی و تبدیل کردن پول یا مال دیگران که به طور قانونی در اختیار فرد قرار گرفته بوده به مال شخصی خود، با سوء استفاده از سمت یا امانت، وضعیت قانونی مذبور ممکن است ناشی از سمت رسمی مقام عمومی استخدام یا امانت باشد)). عناصر تشکیل دهنده اختلاس عبارت است از وجود رابطه ای مثل استخدام یا کارگزاری بین مالک وجوه یا اموال و مدعی علیه، قرار گرفتن وجوه یا اموال در اختیار مدعی علیه به لحاظ رابطه فوق و سرانجام تصاحب یا تبدیل عمدی وجوه یا اموال)).^[۱۲]

تعریف آقای شامبیاتی از جرم اختلاس بدین گونه است: (( خیانت مأمور دولت در اموالی که بر حسب وظیفه به او سپرده شده است)).^[۱۳]

همان‌ طور که ملاحظه می شود، تعریف واحدی از این جرم ارائه نشده ولی با عنایت به مجموع تعاریف ذکر شده و عناصر اصلی جرم اختلاس می توان این جرم را چنین تعریف کرد:

(( تصاحب عمدی اموال دولت یا اشخاص به نفع خود یا ثالث توسط مستخدمین رسمی یا غیر رسمی که برحسب وظیفه این اموال به آن ها سپرده شده است)).

با عنایت به اصل قانونی بودن جرائم و مجازات‌ها که از اصول مسلم حقوق کیفری است. هیچ فعل و یا ترک فعلی را نمی توان جرم تلقی کرد. مگر آنکه قانون گذار آن فعل و یا ترک فعل را ممنوع و برای مرتکب آن مجازات تعیین کرده باشد. و چون قانون گذار در موقع تقنین راجع به هر جرمی تمام عناصر تشکیل دهنده رکن مادی آن جرم را در ماده قانونی مربوط ملحوظ می‌کند علیهذا درباره ‌هر جرمی، باید تعریفی ارائه شود که نسبت به تمام عناصر تشکیل دهندۀ رکن مادی آن جرم جامع و نسبت به غیر آن عناصر مانع باشد. بنابه مراتب مذکوره به نظر می‌رسد که با توجه به عناصر تشکیل دهندۀ رکن مادی اختلاس به شرح ملحوظ درماده ۵ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری و ماده ۱۱۹ ق.م.ج.ن.م. می توان اختلاس را به اعتبار حقوقی و قضائی چنین تعریف کرد که عبارت است از: (( تصاحب وجوه یا اشیاء بهادار توسط هریک از کارکنان ارگان‌های مذکور در ماده ۵ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب ۱۵/۹/۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام به قصد خیانت و به نفع خود یا دیگری)).

1. 1. . Demoralization ↑

1. 1. . Clark ↑

1. 1. . Vehling ↑

1. 1. . Lehmann ↑

1. 1. . Oechsle ↑

1. 1. . Bokemeyer ↑

1. 1. . Krull ↑

1. 1. . Koch ↑

1. 1. .Mehnert ↑

1. 1. . Schreiber ↑

1. 1. . Bruce ↑

1. 1. . Boston ↑

1. 1. .Vatson ↑

1. 1. . Pervasive Anhedonia ↑

1. 1. . Anticipatory Anhedonia ↑

1. 1. . May ↑

1. 1. . Yalom ↑

1. 1. . Phenomenology ↑

1. 1. . Bornstein ↑

1. 1. . Edvards ↑

1. 1. . Morbidity and Mortality Weekly Report ↑

1. 1. . Center for Disease Control (CDC) ↑

1. 1. . Luc Montagnier ↑

1. 1. . Robert Gallo ↑

1. 1. . Human Immunodeficiency Virus ↑

1. 1. . Retrovirus ↑

1. 1. . Lentivirus ↑

1. 1. . Human T-Lymphotropic Virus ↑

1. 1. . Kelly ↑

1. 1. . Kalichman ↑

1. 1. . World Health Organization ↑

1. 1. . Anthony ↑

1. 1. . Fauci ↑

1. 1. . Clifford ↑

1. 1. . Stevens ↑

1. 1. . Henoch ↑

1. 1. . Danielson ↑

1. 1. . Leung ↑

1. 1. . Esplan ↑

1. 1. . Givens of existence ↑

1. 1. . Trigger ↑

1. 1. . Srtrang ↑

1. 1. . Existential question ↑

1. 1. . Westman ↑

1. 1. . Bergenmar ↑

1. 1. . Andersson ↑

1. 1. . Koenig ↑

1. 1. . Kernan ↑

1. 1. . Lepore ↑

1. 1. . Calhoun ↑

1. 1. . Tedeschi ↑

1. 1. . Forinder ↑

1. 1. . Norberg ↑

1. 1. . Lee ↑

1. 1. . Cohn ↑

1. 1. .Edgare ↑

1. 1. . Laizner ↑

1. 1. . Gagno ↑

1. 1. . Schreiber ↑

1. 1. . Bruce ↑

1. 1. . Boston ↑

1. 1. . Mullane ↑

1. 1. . Morita ↑

1. 1. . Tsunoda ↑

1. 1. . Inoue ↑

1. 1. . Murata ↑

1. 1. . Psycho-Existential suffering ↑

1. 1. . Being ↑

1. 1. . The meaning of human beings ↑

1. 1. . Autonomy ↑

1. 1. . Continuity of self ↑

1. 1. . Loss of temporality ↑

1. 1. . McGrath ↑

1. 1. . Spiritual pain ↑

1. 1. . Schreiber ↑

1. 1. . Bruce ↑

1. 1. . Boston ↑

1. 1. . Lee ↑

1. 1. . Cohen ↑

1. 1. . Edgar ↑

1. 1. . Laizner ↑

1. 1. . Gagnon ↑

1. 1. . Jerome Frank ↑

1. 1. . D’Arcy ↑

1. 1. . De Figueiredo ↑

1. 1. . Griffith ↑

1. 1. . Sansone ↑

1. 1. . Remorse ↑

1. 1. . Powerlessness ↑

1. 1. . Futility ↑

1. 1. . Meaninglessness ↑

1. 1. . Hopelesness ↑

1. 1. . Pessimism ↑

1. 1. . Helplessness ↑

1. 1. . Get stuck in the trap ↑

1. 1. . Social isolation ↑

1. 1. . Boscaglia ↑

1. 1. . Lethborg ↑

1. 1. . Pervasive anhedonia ↑

1. 1. . Anticipatory anhedonia ↑

1. 1. . Maj ↑

1. 1. . Sartorius ↑

1. 1. . Cognitive therapy ↑

1. 1. . All or nothing thinking ↑

1. 1. . Catastrophizing ↑

1. 1. . Exaggerated generalization ↑

1. 1. . Labeling ↑

1. 1. . Personalization ↑

1. 1. . Mind reading ↑

1. 1. . Emotional reasoning ↑

1. 1. . Mental filter ↑

1. 1. . Goal oriented ↑

1. 1. . Problem-solving oriented ↑

1. 1. . Structured ↑

1. 1. . Self reformation ↑

1. 1. . Halling ↑

1. 1. . Nill ↑

1. 1. . Ottens ↑

1. 1. . Hanna ↑

1. 1. . Intersubjectivity ↑

1. 1. . Riskind ↑

1. 1. . Wong ↑

1. 1. . Kearney ↑

1. 1. . The experience that results from damage to the whole person ↑

1. 1. . Healing ↑

1. 1. . LeMay ↑

1. 1. . Wilson ↑

1. 1. . Phenomenology ↑

1. 1. . Harre ↑

1. 1. . Lamb ↑

1. 1. . Meta-cognition ↑

1. 1. . Reflective self- awarnse ↑

1. 1. . Vannice ↑

1. 1. . Ed ↑

1. 1. . perspective ↑

1. 1. . Mindles responses ↑

1. 1. . Mindful responses ↑

1. 1. . Bornstein ↑

1. 1. . Causalty ↑

1. 1. . Interpretive ↑

1. 1. . change processes ↑

1. 1. . Experiemtial learning ↑

1. 1. .Messer ↑

1. 1. . Assimilative integration ↑

1. 1. . Millspaug.D ↑

1. 1. . McGrath.P ↑

1. 1. . Murata ↑

1. 1. . Surjeet sahoo ↑

1. 1. . Jacobsen ↑

1. 1. . Cheng Yang Lee ↑

1. 1. . Randy A.Sansone ↑

1. 1. .Boscaglia&Clarke ↑

1. 1. .Supportive-Expressive group therapy ↑

1. 1. .Meaning –centered group psychotherapy ↑

1. 1. .Meaning –Making intervention ↑

1. 1. ^۱. Scoili ↑