۱-۴- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

یکی از منافع ارزیابی متوازن، پیوند اهداف کوتاه مدت به بلندمدت و مالی به غیرمالی است(کمالی شهری، ۱۳۸۴ : ۶) و از آنجایی که کشور ایران از جمله کشورهای در حال توسعه ای است، که تلاش های زیادی را برای مطرح شدن در عرصه های جهانی انجام می‌دهد، می بایست تکنیک هایی را در سیستم مدیریتی برگزید، که کشور را در دست یافتن ‌به این اهداف بلندمدت، یاری رساند.با توجه به اینکه رشد صنعت سیمان نیز جزئی از اهداف بلندمدت در توسعه پایدار می‌باشد و داشتن جامعه ای پویا در گرو داشتن صنایع موفق است، تحقیقی پیرامون بررسی امکان سنجی اجرای ارزیابی متوازن در گروه شرکت‌های سیمان فارس و خوزستان انجام شد.

ارزیابی متوازن می‌تواند در شناسایی و ایجاد استراتژی مناسب و افزایش اتفاق نظرها ‌در مورد استراتژی، ارتباط دادن استراتژی در سرتاسر سازمان، همسوسازی اهداف افراد و دپارتمان ها با استراتژی، مرتبط نمودن اهداف استراتژیک با اهداف بلندمدت و بودجه های سالیانه، بازنگری عملکردی دوره ای و تهیه بازخوردهای سازمانی، یک سازمان را منتفع سازد(Kaplan and Norton,1996:P.19). مک استراویس (۱۹۹۹) تأکید می‌کند که اگر ارزیابی متوازن، به طور صحیحی در یک سازمان اجرا شود، شش فایده خواهد داشت:

• • افزایش بینش مشتریان

• • تمرکز بر عملیات داخلی

• • انگیزش استفاده کنندگان داخلی

• • افزایش تلاش ها جهت به دست آوردن مشتری

• • ارتباط با مشتری و افزایش وفاداری مشتری

• ایجاد ارزش برای سازمان

در این تحقیق امکان اجرای ارزیابی متوازن به عنوان یکی از کارآمدترین ابزارهای مدیریتی، در گروه شرکت‌های سیمان فارس و خوزستان مورد بررسی قرار می‌گیرد، تا در صورت دست یافتن به نتایج مثبت، بتوان آن را به سایر شرکت‌های فعال در صنعت سیمان کشور نیز پیشنهاد کرد.

۱-۵- فرضیات تحقیق

فرضیه اصلی تحقیق:

1. امکان اجرای ارزیابی متوازن در گروه شرکت‌های سیمان فارس و خوزستان وجود دارد.

فرضیات فرعی تحقیق:

1. 1. امکان شاخص سازی برای سازه(معیار) مالی ارزیابی متوازن وجود دارد.

1. 1. امکان شاخص سازی برای سازه(معیار) مشتری ارزیابی متوازن وجود دارد.

1. امکان شاخص سازی برای سازه(معیار) فرایند داخلی ارزیابی متوازن وجود دارد.

۴ .امکان شاخص سازی برای سازه(معیار) یادگیری و رشد ارزیابی متوازن وجود دارد.

۱-۶- مبانی نظری فرضیات تحقیق

تحقیق پیش رو بر اساس نوع هدف کاربردی ،روش پیمایشی است. از لحاظ موضوعی، این پژوهش در حوزه ی حسابداری مدیریت می‌باشد و امکان اجرای ارزیابی متوازن را در گروه شرکت‌های سیمان فارس و خوزستان مورد بررسی قرار می‌دهد. بر اساس این روش ابتدا کلیات پژوهش و پرسش های اصلی تحقیق مطرح و بر اساس آن فرضیات تنظیم می شود. سپس مبانی نظری و پیشینه تحقیق که از منابع کتابخانه ای و مقالات موجود در مجلات معتبر داخلی و خارجی گرفته شده، با توجه به نتایج تحقیق های انجام شده پیشین، از جمله تحقیق کمالی شهری(۱۳۸۴)، با عنوان” امکان سنجی اجرای ارزیابی متوازن در شرکت های لوازم خانگی فعال در بورس اوراق بهادار تهران”، تحقیق الهیاری(۱۳۸۶) با عنوان “بررسی کاربرد تکنیک ارزیابی متوازن در سنجش عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران”و تحقیق الهیاری(۱۳۸۷)، تحت عنوان “امکان سنجی اجرای ارزیابی متوازن در بیمارستانهای شیراز”، می توان چنین نتیجه گرفت، که امکان اجرای ارزیابی متوازن، بدون شاخص سازی معیارهای چهارگانه آن یعنی معیار مالی، معیار مشتری، معیار فرایندهای داخلی و معیار رشد و یادگیری، وجود ندارد.

۱-۷- قلمرو تحقیق

از آنجایی که روش جمع‌ آوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه بوده است، دوره زمانی خاصی را در بر نمی گیرد و قلمرو زمانی این پژوهش محدود به مقطع زمانی خاصی نیست. لازم بذکر است که پرسشنامه پژوهش در سال ۱۳۸۸ توزیع، جمع‌ آوری و تجزیه و تحلیل شده است. در این پژوهش، شرکت‌های تابعه شرکت سیمان فارس و خوزستان به عنوان قلمرو مکانی پژوهش در نظر گرفته شده است.

۱-۸- تعریف اصطلاحات و واژه ها

۱ )استراتژی: استراتژی راه های رسیدن به دیدگاه است. هر استراتژی توصیف می‌کند، که مجموعه مدیریت چه تدبیری در پیش بگیرد، که با توجه به امکانات و فرصت‌های موجودش در بازار بتواند در آینده به دیدگاه از قبل تعیین شده دست یابد (نمازی،۱۳۸۲: ۱۶۸).

۲ )معیار: فرمولی کمی است، که ارزش های آن بیانگر این مطلب است، که چه چیز را جهت رسیدن به هدف کمی مورد انتظار، باید مورد ارزیابی قرار داد (Ewans,2004:p.4).

۳ )ارزیابی متوازن: ابزاری جهت تبدیل دیدگاه ها و استراتژی سازمان به اهداف بوده و در واقع به مدیران کمک می‌کند تا به اهداف از قبل طراحی شده خود برسند و عملکرد مالی و غیر مالی، کوتاه مدت و بلند مدت و متوازن از نظر سهام‌داران، مشتریان، کارکنان و افراد داخلی و خارجی سازمان را مورد ارزیابی قرار دهند(نمازی و رمضانی،۱۳۸۲: ۴).

۴ )منظر مشتری: این منظر، که یکی از معیارهای ارزیابی متوازن است به مدیران فروش این امکان را می‌دهد، که بخشهائی از بازار، که شرکت در آن بخش‌ها باید با سایر رقبا رقابت کند را، مشخص نموده و معیارهای عملکرد مربوط به آن ها را تعیین می‌کند.

۱-۹- ساختار تحقیق

در این فصل کلیاتی درباره پژوهش شامل مقدمه، مسئله پژوهش، ضرورت پژوهش، هدف پژوهش، فرضیه های پژوهش، جامعه آماری، روش جمع‌ آوری داده ها و روش پژوهش تشریح و در ادامه به تعریف واژه های کلیدی مورد استفاده در این پژوهش پرداخته شد. موضوع فصل دوم بیان ادبیات و پیشینه تحقیق های گذشته است. در ابتدا ادبیات و پیشینه تحقیق در رابطه با ارزیابی متوازن، بیان می شود. سپس پژوهش های انجام شده در رابطه با بهره گرفتن از ارزیابی متوازن در ارزیابی عملکرد شرکت‌ها بررسی می شود.

فصل دوم

ادبیات و پیشینه تحقیق

۲-۱- مقدمه:

۳-۱-۱-۳-۱-۲- راهکارها – رفع عیب از نظریه

برای برطرف کردن عیوب نظریه تقصیر شخصی تلاش‌های وسیعی شده و نظریه های مختلفی پا به عرصه ظهور گذاشته است. این نظریه ها را می‌توان به دو گروه کلی: نظریه های تعدیل شده و عدول از تقصیر تقسیم کرد.

1. نظریه تعدیل شده

از آنجا که اشکالات مسئولیت مبتنی بر تقصیر بیشتر متوجه عنصر روانی و اخلاقی تقصیر می‌شد، گروهی با تجدیدنظر در نظریه تقصیر سعی کردند اشکالات را برطرف کنند و تا حدودی هم در این تلاش موفق شدند. این عده با نگاه داشتن عنصر تقصیر، مفهوم جدیدی برای آن قائل شدند.

برخی نسبت به اصل این مسئولیت هیچ گونه ایرادی وارد ندانستند لیکن به عنوان استثنا و در موارد خاص تقصیر مدعی علیه را مفروض انگاشتند. فرض تقصیر نیز دو صورت پیدا کرد، گاه تقصیر خوانده مفروض است ولی می‌توان خلاف آن را ثابت کرد و در نتیجه از مسئولیت مبری شد، ولی در پاره‌ای از موارد نمی توان خلاف آن را ثابت نمود. این گروه که نظریه آن‌ ها را تحت عنوان نظریه های تعدیلی قرار دادیم تمایلی برای حذف رکن تقصیر از مسئولیت ندارند و راه حل‌هایی را برای موارد خاص ارائه کرده‌اند. با وجود این همواره مسئولیت را بر تقصیر خوانده استوار می‌کنند. ولی یا به آن مفهوم نوعی و اجتماعی می‌دهند و با معیارهای جدیدی ارزیابی می‌کنند یا تقصیر مدعی علیه را مفروض می‌دانند خواه بتوان خلاف آن را ثابت کرد یا نه. (قاسم زاده ۱۳۸۸، ۲۸).

1. نظریه عدول از تقصیر- حذف عنصر تقصیر

واکنش گروه دیگر در برابر معایب نظریه تقصر، عدل از اعتماد ‌به این ضابطه است نظریه های این گروه را نظریه های عدولی نامیده اند. این گروه به طور کلی از عنصر تقصیر دست برداشته اند و مسئولیت را بر اساس معیارهای دیگر بنا نهاده اند. دو نظریه معروف خطر و تضمین حق در این گروه جای دارند.

۳-۱-۱-۳-۲- احیای نظریه تقصیر با تبیین مفهوم جدیدی از تقصیر (تقصیر نوعی)

مطرح شدن نظریه خطر به عنوان یک نظریه اصلی در برابر نظریه تقصیر و تبادل افکار و اندیشه‌ها و دادن پاسخ‌های مناسب بر بسیاری از ایرادات سبب شد تا نظریه ها و افکار تعدیل شده‌ای پا به عرصه وجود بگذارند. این تحول در دو جهت شکل گرفت و به تفسیر جدید از نظریه تقصیر و دادن مفهوم اجتماعی به آن منتهی شد.

نظریه تضمین حق را استارک حقوق ‌دانان فرانسوی ارائه کرد. او مسئله را از نظر حمایت حقوق از صاحب حق و همچنین حمایت قوانین و مقررات از سالم و ایمن زندگی کردن اشخاص در جامعه و مسئول شناختن متجاوز به عنوان ضمانت اجرای عملی این حمایت، بررسی کرد و نظر خویش را تحت عنوان نظریه تضمین حق ارائه کرد. برخی دیگر سعی کرده‌اند تا عناصر دیگری از قبیل کار نامتعارف یا مسئول شناختن منتفع، بر اساس اصل معروف هرکس سود کاری را می‌برد باید زیان‌های آن را نیز به عهده بگیرد (من له الغنم فعلیه الغرم)، را با تقصیر جایگزین کنند تا بدین وسیله بتوانند مبنایی جدید برای مسئولیت معرفی نمایند.

تمامی این تلاش‌ها در حقوق فرانسه با شکست نسبی مواجه شد و به توفیقات صد در صد دسترسی پیدا نکرد. زیرا از یک طرف با بودن نصوص قانونی مانند مواد ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ قانون مدنی، برداشتن مفهوم تقصیر از مسئولیت مدنی غیر ممکن بود. از طرف دیگر در عمل دادگاه‌ها سعی داشتند مسئولیت را بر تقصیر بنا نهند. ولی طرح این نظریه ها سبب شد که مفهوم جدیدی از تقصیر (تقصیر نوعی) ارائه شود. مبتکران این فکر و واضعان نظریه جدید با دادن مفهوم نوعی و اجتماعی بر تقصیر توانستند به بسیاری از ایرادات پاسخ دهند و به عنوان یک قاعده عام با استثناها و تخصیص‌ها اصل نظریه تقصیر را محفوظ نگاه دارند.

۳-۱-۱-۳-۳- تفاوت مسئولیت شخصی و مسئولیت نوعی

مسئولیت شخصی مبتنی بر تقصیر است ولو تقصیری که خلاف آن قابل اثبات نباشد زیرا در این صورت نیز احساس مسئولیت تقصیر است نه ضرر ولی مسئولیت نوعی مبتنی بر ضرر است نه تقصیر.

مدیون همیشه می‌تواند مسئولیت شخصی را از خود سلب کند یا با نفی تقصیر از خود (اثبات بی تقصیری) یا به خاطر اینکه علت خارجی ضرر را ایجاد ‌کرده‌است ولی به گفته برخی در مسئولیت نوی (یا عینی) خوانده دعوی حتی با اثبات بی تقصیری خود و با اثبات دخالت علت خارجی نمی تواند مسئولیت را ازخود دور کند زیرا مادام که ضرر از تحرگات و فعالیت‌های خوانده به وجود می‌آید اگرچه تقصیری هم از او سر نزده، مسئول جبران آن ضررهاست.

۳-۱-۲- نظریه خطر

۳-۱-۲-۱- مفهوم نظریه خطر

به ظاهر مفهوم خطر بدیهی به نظر می‌رسد. زیرا خطر (ریسک) نیز مانند تقصیر یک مفهوم عرفی است. خطر یک مفهوم ایجابی است نه سلبی ‌بنابرین‏ هر مسئولیت بدون تقصر، مبتنی بر خطر نیست.

این نظریه یا این تحلیل استوار است که هر کس از وسیله خطرزا یا فعالیت خطرناک بهره می‌برد عواقب آن را نیز بایستی بپذیرد. نظریه خطر با انتقاد شدید طرفداران نظریه تقصیرمواجه شد. امتیازهای نظریه و انتقادهای وارد به آن به شرح زیر است:

1. در نظریه خطر، مسئولیت بر پایه تقصیر نیست و زیان دیده از اثبات تقصیر معاف است پس اثبات دعاوی مسئولیت مدنی و جبران خسارت آسان است.

پاسخ: از بین بردن مفهوم اخلاقی تقصیر نه تنها اقامه و اثبات دعاوی مسئولیت مدنی را آسان نمی کند بلکه آن را مشکل می‌سازد و قاضی را در یک وادی پرنشیب و فراز دور و تسلسل می‌اندازد. زیرا وقتی تقصیر از میان برداشته شد باید به دنبال شناسایی سبب مسئول رفت؛ به طور معمول، در هر حادثه اسباب مختلفی دخیلند و نظریه های مختلفی برای حل قضیه پیشنهاد شده است. لیکن، نظریه تقصیر از بین همه‌ این اسباب سببی را انتخب می‌کند که با تقصیر توام است ولی نظریه خطر راهی را می‌پیماید که پایان ندارد و «دادرس را به کاوش وا می‌دارد که درخور توانایی او نیست». (کاتوزیان، ۱۳۶۹، ۱۲۱)

1. انصاف حکم می‌کند که از بین دونفر یعنی فاعل زبان (اگرچه فعالتش مجاز باشد) و زیان دیده که هیچ کاری نکرده است، زیان‌ها را فاعل زیان تحمل کند.

پاسخ: تلاش و کوشش برای انسان یک ضرورت است و فعالیت و تکاپو بازمه‌ی حیات انسانس و زندگی اجتماعی است؛ ‌بنابرین‏ نبتید کسی را بدون تقصیر مسئول شناخت. زیرا مئولیت بدون تقصیر رکود فعالیت‌ها و کاهش تلاش‌های افراد جامعه می‌گردد و اخلاق حکم می‌کند که هر کس ضامن تقصیرهای خویش ابشد. به علاوه هرگاه فاعل زیان نیز مانند زیان دیده بی تقصیر باشد تحمیل زیان‌ها بر فاعل زیان، در غالب موارد، او را نیز مانند زیان دیده بدبخت می‌کند.

دفاع و پاسخ‌های مستدل و منطقی طرفداران نظریه تقصیر و تأکید آن‌ ها بر ایرادهای متقابل و موضع گیری صحیح ایشان موجب تعدیل نظریه خطر شد. برخی از طرفداران نظریه خطر از آن چشم پوشیدند و به سلک طرفداران نظریه نوعی تقصیر پیوستن و برخی دیگر به آن وفادارماندند ولی مفاهیم جدیدی از خطر را به ترتیب ذیل، ارائه کردند.

۳-۱-۲-۲- اقسام نظریه

رفتار فرد گواه بر خود ارزیابی اوست؛ فردی که به توانایی و ارزش خودش شک دارد این شک را از طریق رفتارش نشان می‌دهد. او دیگر به دنبال تعلق از طریق مفید بودن، مشارکت و همکاری نخواهد بود. بلکه از روی دلسردی به طرف رفتار مخرب و تحریک کننده می‌رود. وقتی فرد قانع شده باشد که ناکارآمد است و نمی‌تواند کمک کننده باشد تصمیم می‌گیرد که حد اقل به شکلی مورد توجه قرار گیرد. این اصول بیشتر در ارتباط با کودکان صدق می‌کند. از نظر درایکورس، مهم‌ترین عنصر در فرایند رشد کودک، دلگرم سازی است. کودکی که دلگرم نیست در حقیقت نتوانسته از راه‌های مفید به احساس تعلق دست یابد، اما این نیاز در او وجود دارد. به همین دلیل وی از همان کودکی سبکی را برای زندگی برای خود برمی گزیندکه متناسب با آن ممکن است راه‌های مفیدی برای رسیدن به احساس برتری و تعلق را در پیش نگیرد. در نظریه آدلر برای توضیح این شیوه های غلط، اصطلاح اهداف نادرست را به کار می‌برند (درایکورس،۱۹۶۴) چهار هدف نادرست عمده در کودکان ناسازگار را کسب توجه مداوم، کشمکش قدرت، انتقام طلبی و ابراز ضعف و ناتوانی تشخیص داده است. تشخیص این اهداف بدرفتاری و نحوه مقابله مؤثر با آن‌ ها، اساس آموزش والدین در رویکرد آدلری است (بنجامین^[۸۲]،۲۰۰۴).

بر اساس اصول رویکرد آدلری یکی از مهم‌ترین عوامل در توسعه‌ روابط بین والدین و فرزندان، دلگرم کردن فرزندان و والدین است. با این کار بر نقاط قوت و محاسن فرد تأکید می‌شود و اعتماد به نفس در او رشد می‌کند. دلگرمی به افراد کمک می‌کند تا به خود و توانایی‌هایشان اعتماد پیدا کنند. به همین دلیل دلگرمی، می‌تواند راهکار مناسبی در جهت تأمین خواسته‌ها فرزندان بوده و در نتیجه در جلوگیری از مشکلات رفتاری فرزندان و هم والدین مؤثر باشد (دینک مایر،۱۹۸۹؛ترجمه‌ی رئیس دانا،۱۳۸۵).

نظریۀ آدلر درایکورس ‌در مورد دلگرمی

فرایند دلگرمی یکی از جنبه‌های بسیار مهم درمان آدلری است و آن را یک جنبه تعیین کننده در پرورش و رشد انسان تلقی ‌می‌کنند که کمک می‌کند تا یک محیط خوش‌بینانه، قدرت دهنده و رشد دهنده برای مراجعان ایجاد شود (دوبا و واتس^[۸۳]،۲۰۰۸).

هدف از دلگرمی دادن، افزایش اعتماد به نفس کودک است و اینکه به او بفهمانیم همان طور که هست خوب است نه همان طور که باید باشد. تنها زمانی که والدین و معلمان به کودک دلگرمی بدهند، شجاعت کسب می‌کند. دلگرمی دادن، شجاعت ایجاد می‌کند. شجاعت کامل، شجاعت ناکامل بودن است. بسیاری از کودکان و نیز بزرگ‌سالان با تلاش برای کامل بودن و با تفکر درباره اینکه چقدر خوب هستند یا بر عکس چقدر ناتوان، چه موفق شوند و چه شکست بخورند، پتانسیل خود را هدر می‌دهند. ما تنها با بیرون ریختن کامل این افکار می‌توانیم از انرژی خود برای برآوردن نیازهای هر موقعیت بهره بگیریم و با مشکلات پیش رویمان مقابله کنیم (علیزاده و سجادی،۱۳۸۹).

میل به کامل بودن، خلاقیت و زودجوشی را از بین می‌برد زیرا کودک ازخطر اشتباه کردن می‌ترسد دلگرمی دادن، گفتن چیزی یا انجام کار خاصی نیست بلکه نحوه انجام آن است. هدف از این کار افزایش باور به خود است هر چه بیشتر کودک را باور داشته باشیم، بیشتر می‌توانیم در او خوبی ببینیم و بیشتر به او دلگرمی بدهیم(اکستین و کوک^[۸۴]، ۲۰۰۵).

از نظر آدلری‌ها دلگرمی دادن نقش مهمی در کاهش منفی گرایی در میان اعضای خانواده، تعارضات بین اعضاء، پیشرفت در رفتار اجتماع پسندانه و غلبه بر الگوهای فکری غیر منطقی و بدکار دارد (ویستون و سکستون^[۸۵]،۱۹۹۸). درایکورس می­گوید همان‌ طور که گیاهان به آب احتیاج دارند، انسان‌ها نیازمند دلگرمی‌اند. درایکورس دلگرمی را مهم‌ترین کیفیت منفرد در همراه شدن با دیگران تلقی می‌کند،آنقدر مهم که فقدان آن می‌تواند به عنوان تأثیر عمده سوء رفتار تلقی گردد (اکستین و کوک، ۲۰۰۵).

تعریف دلگرمی

برای این اصطلاح مهم در دیدگاه آدلر، ترجمه‌های مختلفی ارائه شده است از قبیل تهییج، انگیزه دهی، دلگرمی دادن، اطمینان بخشیدن، شجاعت دهی و جرئت بخشی. دینک مایر در سال(۱۹۹۶) این واژه را چنین تعریف می‌کند: دلگرمی عبارت است از فرایند تسهیل رشد منابع درونی خود و جرئت برای حرکت مثبت (چستون^[۸۶]،۲۰۰۰).

دلگرمی در برگیرنده تمامی رفتارهایی است که باعث می‌شود افراد احساس خوشایندی داشته، در زندگی به نحو مؤثرتری عمل کرده و برای حل مشکلاتشان هوشمندانه‌تر برنامه ریزی کنند. همچنین دلگرمی باعث ایجاد عزت نفس در اعضای خانواده می‌شود که بخش یک پارچه‌ای از هم هستند. یکی از پیامدهای دلگرمی حس تعلقی است که در افراد جامعه ایجاد می‌کند. این حس کمک می‌کند فرد از اینکه خودش را در جهت سودمندی جامعه وقف کند، احساس رضایت داشته باشد و در نتیجه در دلگرمی علاوه بر هدف شخصی، یک هدف والای اجتماعی نهفته است. همه نتایج از آنجا ناشی می‌شود که در نتیجه دلگرمی شخص احساس می‌کند فردی مفید است که توسط دیگران پذیرفته شده و در خود احساس توانایی و قدرت می‌کند دلگرمی شامل پیام‌هایی از این قبیل است: من تو را قبول دارم، به تو احترام می‌گذارم، تلاش تو را ارج می‌نهم، من با تو و در کنار تو هستم (باهلمن و دنیتر^[۸۷]،۲۰۰۱).

خود دلگرم سازی^[۸۸]

دلگرمی تنها یک چیز نیست که به واسطه افراد دیگر به دست آورده شود بلکه فرد نیز می‌تواند خود را دلگرم سازد (کارلسون، کلِمر، جنینز، تامبسون و پگ^[۸۹]،۲۰۰۷ ). همان گونه که دلگرم ساختن دیگران برای ایجاد رابطه‌ دوسویه و مؤثر ضروری است، خود دلگرم سازی نیز در این زمینه از اهمیت خاصی برخوردار است. برای دلگرم ساختن دیگران ابتدا باید به دلگرمی خود بپردازیم؛ باید خودمان و نقش‌هایمان را باور داشته باشیم؛ برای آن‌ ها ارزش قائل باشیم. این حس را در خودمان به وجود نیاوریم که نمی‌توان بر دیگران تأثیر گذاشت.

1. حفظ منابع محدود

با توجه به محدودیت های منابع موجود در کره زمین، یک سازمان یا مؤسسه‌ بایستی در حفظ آن ها مسئولانه عمل کرده و در استفاده از آن ها عاقلانه برخورد نمایند. سازمان‌ها بایستی مسئول اعمال امروز خود باشند، چرا که فردا نیز برای ادامه حیات انسانی مهیا و مساعد باشد(الوانی و قاسمی، ۱۳۸۷، ۳۹).

۲-۲-۱ مقدمه

امروزه نقش واحدهای تجاری در اجتماع دست خوش تغییرات بسیار زیادی شده است. به گونه ای که انتظار می رود واحدهای تجاری نه تنها به فکر افزایش سود خود بوده بلکه نسبت به اجتماع نیز پاسخ گو، و برای جامعه ای که در تعامل با آن هستند مفید باشند. واحد تجاری نمی تواند از اجتماع فرار کند و جامعه نیز نمی تواند بدون واحد تجاری وجود داشته باشد، ‌بنابرین‏، یک ارتباط دو طرفه بین واحد تجاری و اجتماع وجود دارد. در سال های اخیر نظریه ای بیان شده مبنی بر اینکه، واحدهای تجاری می‌توانند ایجاد ثروت، اشتغال و نوآوری کنند، بازار را تامین نمایند، و فعالیت هایشان را تقویت کرده و رقابت شان را بهبود بخشند، در صورتی که برای حفظ اجتماعی که خود در راه اندازی آن نقش اساسی داشته اند، همکاری کنند و در مقابل جامعه نیز با فراهم کردن شرایط لازم به منظور کسب بازده توسط بسترهای مناب جهت توسعه و پیشرفت واحدهای تجاری را فراهم کند. (ساندهو، کاپور،۲۰۱۰). در نتیجه مسئولیت شرکت نسبت به اجتماع هم برای خود واحد تجاری و هم برای اجتماع سودمند می‌باشد و درک بهتر منافع بالقوه آن می‌تواند منجر به بازده های زیاد سرمایه گذاری برای شرکت ها شود.

از جمله این منافع می توان به افزایش فروش و وفاداری مشتریان اشاره کرد، وفاداری از مطالعات، به یک بازار در حال رشد و بزرگ برای تولیدات و خدماتی که از طریق شرکت های با مسئولیت اجتماعی بالا ایجاد شده است، اشاره می‌کنند. (ساندهو، کاپور، ۲۰۱۰).

کریر و رأس (۱۹۹۷)، به طور تجربی دریافتند که مشتریان از واحدهای تجاری انتظار دارند تا اخلاق را در اداره واحدهای تجاری خود رعایت نمایند، مهر و وب (۲۰۰۵) نیز اثبات کردند که مشتریان ترجیح می‌دهند تا از شرکت هایی که نسبت به مسئولیت اجتماعی خود آگاهی دارند خرید نمایند. از جمله منافع دیگر مسئولیت اجتماعی شرکت ها می توان به افزایش توانایی در استخدام کارکنان تازه وارد و نگه داشتن کارکنان با تجربه اشاره نمود، شرکت ها با پیشرفت در جهت مسئولیت اجتماعی این مسئله را در می‌یابند که راحت تر می‌توانند نیروی تازه به کار بگیرند و کارکنان با تجربه را برای یک دوره زمانی کافی که برای موفقیت واحد تجاری واجب هستند حفظ کنند (تریان، گرنینگ، ۱۹۹۷). حمایت دولت نیز از منافع دیگر مسئوایت اجتماعی به شمار می رود، زیرا سازمان های تجاری نوع دوست که در برابر مسئولیت اجتماعی خودشان تعهد بیشتری دارند، دعاوی کمتری را از طرف قانون گذاران، که ممکن است حکومت یا ممیزین مالیاتی باشند، دریافت می‌کنند (ساندهو، کاپور، ۲۰۱۰).

۲-۲-۲ تعریف و مفهوم عملکرد و ارزیابی عملکرد

تعاریف مختلفی از ارزیابی عملکرد ارائه شده است که ذیلاً به ذکر بعضی از این تعاریف اشاره می‌گردد:

• • به فرایند پیچیده سنجش، ارزش گذاری و قضاوت در خصوص عملکرد اطلاق می شود.

• • به فرایند سنجش و اندازه گیری مقایسه میزان و نحوه دستیابی به وضعیت مطلوب و مورد نظر اطلاق می شود.

• در آیین نامه ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی کشور چنین ذکر شده که ارزیابی عملکرد عبارت است از : “فرایند سنجش جامع عملکرد دستگاه های اجرایی در قالب عباراتی نظیر کارایی، اثربخشی، توانمندسازی و قابلیت ‌پاسخ‌گویی‌، در چارچوب اصول و مفاهیم مدیریت برای تحقق اهداف و وظایف سازمانی و در قالب برنامه های اجرایی. (انواری رستمی و همکاران، ۱۳۸۶، ۲)

به طور کلی می توان گفت: “ارزیابی و اندازه گیری عملکرد” در بخش های دولتی تلاشی است نظام مند برای دانستن اینکه خدمات دولتی تا چه حد جوابگوی نیازهای مردم بوده و توانایی دولت در برآورده نمودن آن تا جه اندازه است.

۲-۱-۳ مدل های ارزیابی عملکرد

استفاده کنندگان گزارش‌های مالی با استفاده مختلفف عملکرد شرکت را ارزیابی می‌کنند. روش های متعددی برای ارزیابی عملکرد وجود دارد که به طور کلی می توان آن ها را به دو دسته مدل های حسابداری و مدل های اقتصادی تقسیم کرد.

۲-۱-۴ مدل های حسابداری ارزیابی عملکرد

حاصل سیستم اطلاعات حسابداری، گزارش های مالی است که سود گزارش شده در آن ها از اهمیت زیادی برای استفاده کنندگان برخوردار است. سرمایه گذاران با اتکا به سود حسابداری، عملکرد شرکت را ارزیابی کرده و پیش‌بینی های خود را بر آن اساس انجام می‌دهند. مدیران نیز از سود برای برنامه ریزی آینده شرکت استفاده می‌کنند. در مدل حسابداری ارزیابی عملکرد، ارزش شرکت از حاصل ضرب دو عدد به دست می‌آید؛ عدد اول، سود شرکت و عدد دوم، ضریب تبدیل سود به ارزش است. همان‌ طور که پیش از این نیز بیان شد در مدل های حسابداری ارزیابی عملکرد، ارزش یک شرکت، تابعی از معیارهای مختلفی نظیر سود، سود هر سهم، نرخ رشد سود، بازده صاحبان سهام، بازده سرمایه گذاری، جریان نقدی آزاد و سودتقسیمی است. (استوارت^[۶۴]، ۱۹۹۱، ۲۲).

سود حسابداری، سنتی ترین معیار ارزیابی عملکرد است که برای سرمایه گذاران، سهام‌داران، مدیران، اعتبار دهندگان و تحلیلگران اوراق بهادار از اهمیت زیادی برخوردار است. سود حسابداری که با فرض تعهدی محاسبه می شود به نظر بسیاری از پژوهشگران مانند “لهن و ماخیجا^[۶۵]“(لن^[۶۶]، ۱۹۹۶، ۹۷) ، “چن و داد^[۶۷]” (چن^[۶۸]،۲۰۰۱، ۶۲) و “ورثینگتون و وست^[۶۹]” (وست^[۷۰]، ۲۰۰۴، ۲۴۱) یکی از مهترین معیاهرای سنجش عملکرد محسوب می شود. با توجه به مزیت در دسترس بودن اطلاعات مورد نیاز در این مدل ها و آسانی محاسبات مربوط به آن، این گروه از معیارهای ارزیابی عملکرد به شکل گسترده ای توسط استفاده کنندگان از اطلاعات مالیف مورد استفاده قرار می‌گیرد. بررسی های انجام شده توسط پژوهشگران نیز نشان می‌دهد که سود حسابداری و اطلاعات به دست آمده از آن، اطلاعات مفیدی را در اختیار استفاده کنندگان قرار می‌دهد که در تصمیم گیری های آن ها بسیار مؤثر است. (استون^[۷۱]، ۱۹۹۸، ۲۴۸).

مدل های حسابداری (سنتی) ارزیابی عملکرد دارای نارساییهای زیر است:

1. 1. امکان تحریف و دستکاری سود از طریق انتخاب روش های مختلف ^[۷۲] (استورات، ۱۹۹۱، ۵۸)

1. 1. رویه های عمومی پذیرفته شده حسابداری، عدم یکنواختی را در اندازه گیری سود در شرکت های مختلف مجاز می‌کند. ^[۷۳]

1. 1. با تغییرات سطح قیمت‌ها سود اندازه گیری شده با واحد پول تاریخی، تغییر می‌کند. ^[۷۴] (هندریکسن، ۱۹۹۲، ۴۰۸)

حسابرس باید در مورد خطرهای عمده، طراحی کنترل‌های مربوط توسط واحد مورد رسیدگی، شامل فعالیت‌های کنترلی مربوط را ارزیابی و چگونگی اجرای آن ها را مشخص کند. شناخت حسابرس از کنترل‌های واحد مورد رسیدگی در ارتباط با خطرهای عمده، به منظور فراهم نمودن اطلاعات مناسب برای اتخاذ یک رویکرد مؤثر حسابرسی، الزامی است. مدیریت باید از خطرهای عمده آگاه باشد، اما، خطرهای مربوط به معاملات غیرمعمول یا موضوعات قضاوتی عمده، اغلب احتمال کمتری دارد که مشمول کنترل‌های عادی شود. از این‌رو، شناخت حسابرس از نحوه طراحی و اجرای کنترلها در مورد این خطرهای عمده توسط واحد مورد رسیدگی، شامل نحوه برخورد مدیریت با خطرها و نحوه اجرای فعالیت‌های کنترلی (مانند بررسی مفروضات توسط مدیران ارشد یا کارشناسان، فرایندهای مدون انجام برآوردها یا تصویب توسط هیئت مدیره) برای مدیریت خطرهاست. برای مثال، در مواردی که رویدادی مانند دریافت اخطاریه در مورد دعوای حقوقی عمده وجود دارد، توجه به برخورد واحد مورد رسیدگی شامل موضوعاتی مانند نحوه ارجاع آن به کارشناسان مناسب (مانند مشاور حقوقی درون یا برون سازمانی)، چگونگی برآورد اثر بالقوه و چگونگی افشای موضوع در صورت‌های مالی می‌باشد.

۲-۱۹-۱- خطرهایی‌که‌آزمون‌های محتوا، به‌تنهایی شواهد حسابرسی مناسب و کافی برای آن ها فراهم نمی‌کند

حسابرس با شناخت سیستم اطلاعاتی واحد مورد رسیدگی در ارتباط با گزارشگری مالی، می‌تواند خطرهای تحریف با اهمیتی را شناسایی کند که مستقیما به ثبت و نگهداری سوابق ‌گروه‌های معاملات یا مانده‌ حسابهای عادی و تهیه صورت‌های مالی قابل اعتماد مربوط می‌شود. این خطرها شامل خطرهای پردازش نادرست یا ناقص است. معمولاً، این خطرها به ‌گروه‌های معاملات عمده‌ای مانند درآمدهای عملیاتی، خریدها و دریافت‌ها یا پرداخت‌های نقدی واحد مورد رسیدگی مربوط می‌شود.

معاملات تجاری معمول، اغلب به طور خودکار پردازش می‌شود. درچنین شرایطی، ممکن است اجرای آزمون‌های محتوا به تنهایی در رابطه با خطر جوابگو نباشد. برای مثال، درشرایطی که بخش عمده‌ای از اطلاعات واحد مورد رسیدگی، به طور الکترونیکی، مثلاً از طریق یک سیستم یکپارچه، شروع، ثبت، پردازش وگزارش می‌شود، حسابرس ممکن است تشخیص دهد که طراحی آزمون‌های محتوای مؤثری که به تنهایی شواهد حسابرسی مناسب و کافی فراهم کندکه ‌گروه‌های معاملات یا مانده حسابهای مربوط به طور با اهمیتی تحریف نشده است، میسر نیست. درچنین شرایطی، شواهد حسابرسی ممکن است تنها به شکل الکترونیکی در دسترس باشد و کافی و مناسب بودن آن معمولاً به اثر بخشی کنترل‌های حاکم بر درست ‌و کامل بودن آن بستگی دارد. افزون بر این، چنانچه اطلاعات تنها به طور الکترونیکی شروع، ثبت و پردازش یا گزارش شود و کنترل‌های مناسب به طور مؤثر اعمال نشود، احتمال شروع نادرست یا تغییر اطلاعات و عدم کشف آن بیشتر می‌شود.

۲-۱۹-۲- تجدید نظر در برآورد خطر

برآورد حسابرس از خطرهای تحریف با اهمیت در سطح ادعا مبتنی‌بر شواهد حسابرسی موجود است و ممکن است با کسب شواهد حسابرسی بیشتر در جریان حسابرسی، تغییر کند. به ویژه برآورد خطر ممکن است مبتنی‌بر این انتظار باشد که کنترلها به منظور پیشگیری یا کشف و اصلاح تحریف با اهمیت در سطح ادعا به طور اثربخش اجرا می‌شود. اما حسابرس در اجرای آزمون کنترلها برای کسب شواهد حسابرسی درباره اجرای اثربخش آن ها، ممکن است در جریان حسابرسی شواهدی کسب کند که کنترلها در مقاطع زمانی مربوط به طور اثربخش اجرا نمی‌شود. همچنین، حسابرس در اجرای آزمون‌های محتوا ممکن است ‌تحریف‌هایی را کشف کند که از نظر مبلغ یا فراوانی، بیشتر از میزان مورد انتظار در برآوردهای خطر توسط وی باشد. در شرایطی که حسابرس با اجرای روش های حسابرسی لازم شواهدی کسب می‌کند که متناقض با شواهدی است که مبنای برآورد اولیه وی قرار گرفته است، در برآورد تجدیدنظر و در نتیجه، روش های حسابرسی لازم پیش‌بینی شده را تعدیل می‌کند..

۲-۲۰- برنامه ریزی حسابرسی

ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﻛﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﺪوﻳﻦ ﻃﺮح ﻛﻠﻲ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ اﺳـﺖ. ﻣﺰاﻳﺎی اﺻﻠﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﺎر ﺑﺮای ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺻﻮرﺗﻬﺎی ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳـﺖ

• ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮس ﺑﺮای ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ.

• ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮس ﺑﺮای ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺸﻜﻼت ﺑﺎﻟﻘﻮه.

• ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮس در ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑـﺮای اﻧﺠـﺎم اﺛﺮﺑﺨﺶ و ﻛﺎرآﻣﺪ آن.

• ﻛﻤﻚ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب اﻋﻀﺎی ﺗﻴﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ در ردهﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻧﺤـﻮی ﻛـﻪ دارای ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﻳﻬﺎ و ﺻﻼﺣﻴﺘﻬﺎی ﻻزم ﺑﺮای ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺧﻄﺮﻫﺎی ﻣﻮرد اﻧﺘﻈـﺎر ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﺎر ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ.

• ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻫﺪاﻳﺖ و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ اﻋﻀﺎی ﺗﻴﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎر آﻧﻬﺎ.

• در ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻛﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﺎن ﺑﺨﺸﻬﺎ و ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳـﺎن، در ﺻﻮرت ﻟﺰوم. .

ﻫﺪف ﺣﺴﺎﺑﺮس اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﭼﻨﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪای اﺛﺮﺑﺨﺶ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد.ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﻣﺮﺣﻠﻪای ﻣﺠﺰا از ﻳﻚ ﻛـﺎر ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻧﻴـﺴﺖ، ﺑﻠﻜـﻪ ﻓﺮاﻳﻨـﺪی ﻣـﺴﺘﻤﺮ و ﭘﻮﻳﺎﺳﺖ ﻛﻪ ً ﻏﺎﻟﺒﺎ ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﻣﺪت زﻣﺎن ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ از ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻗﺒﻠﻲ (ﻳﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ آن) آﻏﺎز ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺎ زﻣﺎن ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺟﺎری، اداﻣﻪ ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ. در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬـﺎ و روﺷـﻬﺎی ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از اﺟﺮای روﺷﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ دﻳﮕﺮ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﻮد.

ﺣﺴﺎﺑﺮسان ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮای ﺗﺴﻬﻴﻞ اﺟﺮا و ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛـﺎر ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ، ﺑﺮﺧـﻲ اﺟـﺰای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ را ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ واﺣﺪ ﺗﺠﺎری ﻣﻄﺮح ﻛﻨﺪ (ﺑﺮای ﻣﺜـﺎل، ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮرﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﺮدن ﺑﺮﺧﻲ از روﺷﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﺷﺪه ﺑﺎ ﻛـﺎر ﻛﺎرﻛﻨـﺎن واﺣـﺪ ﺗﺠﺎری). ﺑﺎ وﺟﻮد ﻃﺮح اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻃﺮح ﻛﻠـﻲ ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﺣـﺴﺎﺑﺮس اﺳـﺖ. ﺣـﺴﺎﺑﺮس ﻫﻨﮕـﺎم ﻣﻄـﺮح ﻛـﺮدن ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺮح ﻛﻠﻲ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻳﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮاﻗـﺐ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻴﺎﺑﺪ. ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﻣﻄﺮح ﻛﺮدن ﻣﺎﻫﻴﺖ و زﻣﺎﻧﺒﻨـﺪی ﺟﺰﺋﻴـﺎت روﺷﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮان اﺟﺮاﻳﻲ واﺣﺪ ﺗﺠﺎری ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪن روﺷﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺮای ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ واﺣﺪ ﺗﺠﺎری ﺷﻮد و اﺛﺮﺑﺨـﺸﻲ ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ.

۲-۲۱- ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی

ﺗﺪوﻳﻦ ﻃﺮح ﻛﻠﻲ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ، ﺑﻪ ﺷﺮط ﺗﻜﻤﻴﻞ روﺷﻬﺎی ارزﻳﺎﺑﻲ رﻳﺴﻚ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺧﻄﺮ،در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻮاردی از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت زﻳﺮ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮس ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ:

• ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻻزم ﺑﺮای ﺣﻮزهﻫﺎی ﺧﺎص ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻋﻀﺎی ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺗﻴﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ در ﺣﻮزهﻫﺎی ﭘﺮﺧﻄﺮ ﻳﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﭘﻴﭽﻴـﺪه و ﺗﺨﺼﺼﻲ.

• ﻣﻴﺰان ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻻزم ﺑﺮای ﺣﻮزهﻫﺎی ﺧﺎص ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺗﻌﺪاد اﻋـﻀﺎی ﺗﻴﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺮای ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺷﻤﺎرش ﻣﻮﺟﻮدﻳﻬﺎی ﻣﻬﻢ، ﻣﻴﺰان ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎر ﺳـﺎﻳﺮﺣﺴﺎﺑﺮﺳﺎن در ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﮔﺮوه ﻳﺎ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻮدﺟﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺣﻮزهﻫـﺎی ﭘﺮﺧﻄﺮ،

• زﻣﺎن ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮی اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ

• ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ، ﻫﺪاﻳﺖ و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻳﺎﻓﺘﻪ، ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل زﻣـﺎن ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺑﺮای ﺑﺮﮔﺰاری ﺟﻠﺴﺎت ﺗﻮﺟﻴﻬﻲ اوﻟﻴـﻪ ﺗـﻴﻢ ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ و ﺟﻠـﺴﺎت ﺑﻌﺪی، ﺗﻴﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ اﻧﺠـﺎم ﺑﺮرﺳـﻴﻬﺎی ﻣـﺪﻳﺮ ﻣـﺴﺌﻮل ﻛـﺎر و ﻣـﺪﻳﺮ ﺑﺮرﺳﻲﻛﻨﻨﺪه ﻛﺎر (ﺑﺮای ﻣﺜﺎل اﻧﺠﺎم ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎ در ﻣﺤﻞ واﺣﺪ ﺗﺠﺎری ﻳـﺎ در ﻣﺆﺳـﺴﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ) و ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ.