تغییر عمده در اشتها یا وزن. بیمار ممکن است با کاهش یا افزایش شدید اشتها و یا کاهش یا افزایش شدید وزن روبرو شود. در سالمندان، کاهش اشتها و وزن شایع تر از افزایش آن هاست.

تغییر در الگوی خواب. بیمار ممکن است زیاد بخوابد (خواب زدگی) و یا بر عکس دچار کم خوابی گردد. در سالمندان، کم خوابی شایع تر از خواب زدگی است.

احساس بی ارزش بودن. بیمار ممکن است احساس بی ارزش بودن، سرزنش خود یا احساس فزاینده گناه نماید.

خستگی و از دست دادن انرژی.

تمرکز. بیمار ممکن است با کاهش توانایی در تفکر و تمرکز روبرو گردد. مشکلات حافظه و گیجی در سالمندان افسرده متدوال است.

افکار مربوط به مرگ. بیمار ممکن است افکارتکرار شونده ای درباره مرگ و یا حتی آرزوی مرگ داشته باشد. ممکن است به خودکشی فکر کند و یا در این مورد دست به اقدام بزند. این یک ملاحظه جدّی برای سالمندان افسرده است.

فعالیت فیزیکی یا کلامی. بیمار ممکن است بیقرار و مضطرب باشد. ممکن است دستانش را فشار دهد یا بپیچاند و نتواند آرام بنشیند. از سوی دیگر، برخی بیماران ممکن است حرکات و طرز حرف زدنشان شل و کند شود. همچنین ممکن است قبل از پاسخ دادن یا شروع به حرکت با درنگ و تأخیر روبرو باشند. ممکن است آنقدر آهسته صحبت کنند که به خوبی شنیده نشود. ممکن است بجز آن که مورد سوال مشخصی قرار گیرند حرفی نزنند یا کاملاً صامت گردند.

سالمندانی که دچار افسردگی هستند معمولاً برای درمان نزد روان شناس نمی روند بلکه این مشکل را به عنوان یک اختلال جسمی با پزشک خود مطرح می‌سازند. معمولاً چنانچه خستگی، سردرد و معده درد به درمان دارویی پاسخ ندهد مسأله را با پزشک در میان می‌گذارند و سالمندان بسیار بیشتر از جوانان چنین نشانه هایی را به پزشک گزارش می‌کنند. در بعضی موارد، توهم و هذیان نیز ممکن است پیش آید. این نشانه ها ممکن است با نشانه های زوال عقل اشتباه گرفته شوند.

روش های تشخیص افسردگی در سالمندان

بنابر گزارش انجمن ملی سلامت روان (NMHA)، تنها ۴۲ درصد سالمندان برای درمان افسردگی خود اقدام می‌کنند. از بین آن ها، بیش از ۵۵ درصد توسط پزشک عمومی درمان می‌شوند و تنها ۳ درصد از بیماران افسرده بالای ۶۵ سال به متخصص روان درمانی مراجعه می‌کنند.

این امر، مشکل زاست زیرا افسردگی در سالمندان به ندرت توسط پزشکان عمومی به درستی تشخیص داده می شود. بنابر گزارش NMHA ، میزان تشخیص صحیح افسردگی توسط پزشکان عمومی کمتر از ۵۰ درصد است. بسیاری از نشانه های متداول افسردگی در سالمندان (مثل از دست دادن انرژی، کم اشتهایی و بیخوابی) معمولاً به بیماری های جسمی دیگر در این گروه سنی نسبت داده می شود.

بسیاری از افراد، از جمله بسیاری از پزشکان، افسردگی را برای سالمندان، طبیعی یا قابل پیش‌بینی می دانند. این امر به ویژه در صورت وجود بیماری های جسمی حاد و شرایط اجتماعی خاص (مثل مرگ عزیزان) اتفاق می افتد. این اعتقاد درست نیست و غالباً باعث نادیده انگاری یا به تأخیر انداختن تشخیص و درمان می‌گردد.

مانع عمده دیگری که بر سر راه تشخیص افسردگی وجود دارد، طرز تلقی خود بیماران است. برخی از مردم عقیده دارند که مطرح ساختن مشکلات روانی و در صدد چاره جویی برآمدن برای آن ها باعث بدنامی است. پذیرش بیماری روانی برای سالمندان معمولاً سخت تر از جوانان و میانسالان است. ‌بنابرین‏ آن ها بیشتر در صدد کنار آمدن با شرایط خود بر می‌آیند.

پیش از آن که افسردگی تشخیص داده شود، پزشک معمولاً دستور انجام آزمایش های پزشکی می‌دهد تا احتمال بیماری های دیگری که نشانه های مشابهی دارند منتفی گردد. بسیاری از کسانی که نهایتاًً تشخیص افسردگی برای آنان داده شده است، نخست به پزشک خانواده یا پزشک متخصص خود مراجعه کرده‌اند زیراناراحتی خود را ناشی از مشکل جسمی می دانسته اند. در صورتی که یک متخصص سلامت روان قابلیت بیشتری برای تشخیص افسردگی دارد.

تشخیص افسردگی معمولاً با بررسی کامل سابقه پزشکی بیمار، شامل اطلاعاتی درباره ظهور، طول مدّت و نیز شدّت علایم آغاز می‌گردد. تشخیص افسردگی در بیماران سالمند ممکن است به وسیله آزمون «مقیاس افسردگی سالمندان» صورت گیرد. این آزمون شامل ۱۵سوال بله/خیر ساده است که مخصوص سالمندانی که ممکن است دچار افسردگی باشند طراحی گردیده است. متخصص سلامت روان همچنین از بیمار سوال می‌کند که آیا این علائم و نشانه ها قبلاً نیز وجود داشته یا خیر و اگر چنین بوده، چگونه درمان گردیده است. از بیمار ‌در مورد مصرف الکل و مواد مخدر، این که افکاری درباره مرگ یا خودکشی داشته و این که در بین افرادخانواده کسی دیگری سابقه افسردگی داشته نیز سوال می شود.

اگر سابقه افسردگی خانوادگی وجود داشته باشد، درمانگر سوال می‌کند چگونه درمان شده و آیا درمان مؤثر بوده است یا خیر. ارزیابی تشخیصی نیز باید انجام گیرد. این آزمایش وضعیت روانی بیمار، تعیین می‌کند که حافظه و الگوهای کلامی و فکری وی هم آسیب دیده است یا نه.

پیشگیری و درمان افسردگی