مهارت‌های زندگی، توانایی‌هایی است که فرد را قادر می‌سازد انگیزه و رفتار سالم داشته باشد و فرصت و میدان انجام چنین رفتارهایی را نیز ایجاد نمایند. برنامه مهارت‌های زندگی یک مدل آموزشی است که در کارها و فعالیت‌های گروهی سازمان یافته به منظور رشد مهارت‌های علمی که برای زندگی روزمره ضروری هستند کاربرد دارد. به همین جهت شرکت فعال اعضای گروه برای یادگیری مهارت زندگی امری ضروری هستند. ( محمد خانی، ۱۳۷۷)

پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهد که مهارت‌های زندگی در زمینه‌هایی مثل افزایش سلامت روانی و جسمانی و پیشگیری از مشکلات روانی، رفتاری و اجتماعی تاثیر دارد.

مهارت‌های زندگی متعددند که شامل مهارت‌های مقابله که خود شامل:

الف) مهارت مقابله مسئله‌دار

ب) مهارت مقابله هیجان‌مدار

ج) مهارت حل مسئله وغیر می‌شود.

‌در مورد برنامه‌ریزی برای آموزش این مهارت‌ها باید به گونه‌ای بر اساس وضعیت جامعه تحلیل و انتخاب شود.

با بررسی و تجزیه و تحلیل آماری و با توجه به جداول در فصل چهارم می‌توان گفت نتیجه گرفت که آموزش مهارت‌های زندگی تاثیر به سزایی بر سلامت روان افراد دارد. در این پژوهش فرضیه‌ها مورد تأیید قرار گرفت بدین معنا که آزمودنی‌هایی که در طول جلسات فعالیت داشتند از سلامت روان بیشتری برخوردار شدند. آموزش مهارت‌های زندگی ‌در مورد این آزمودنی‌ها منجر به افزایش سلامت روان آنان شده است. در تبین نهایی می‌توان گفت آموزش مهارت های زندگی برای همه افراد مفید و لازم است و این مهارت‌ها می‌تواند بر تمام جنبه‌های گوناگون زندگی به ویژه بر زندگی تحصیلی، خانوادگی و اجتماعی اثرگذار باشد.

۵-۲ محدودیت‌ها

۱) بی‌حوصلگی دانشجویان نسبت به پاسخ سوالات

۲) عدم استبال داشنجویان از کلاس آموزش مهارت‌های زندگی

۳) کمبود تحقیقات پژوهشی در این زمینه

۵-۳ پیشنهادات

۱- تشکیل کمیته تخصصی آموزش مهارت‌های زندگی در دانشگاه‌ها به منظور برنامه‌ریزی و اقدام منسجم در خصوص آموزش مهارت‌های زندگی در محیط‌های داشنجویی

۲- ایجاد درس مهارت‌های زندگی در جهت آموزش مهارت‌های مورد نیاز خود از دوره آمادگی تا دانشگاه

۳- برگزاری جلسات آموزش مهارت‌های مختلف زندگی توسط سازمان‌های مردم‌نهاد

۴- از طریق رسانه های گروهی و با بهره‌گیری از کارشناسان مجرب به آموزش مهارت‌های زندگی به عنوان یک برنامه همگانی پرداخته شود.

۵- تحقیق و بررسی علمی در زمینه مهارت‌های زندگی در دوره های مختلف تحصیلی و روش‌های تدریس آن.

۶- وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و مؤسساتی که به نوعی با تعلیم و تربیت، آموزش، گسترش بهداشت روانی و اصلاح و تربیت قشر نوجوان سروکار دارند، می‌توانند از طریق برگزاری کارگاه‌های آموزش مهارت‌های زندگی به سلامت روان و افزایش مهارت‌های آنان کمک کنند.

پیوست

منابع

فهرست منابع فارسی

۱- احمدی‌زاده، محمدجواد(۱۳۷۳)،«بررسی اثربخشی آموزش مهارت حل مسأله بر برخی از ویژگی‌های شخصیتی نوجوانان تحت پوشش مراکز شبانه‌روزی» پایان نامه ارشد: روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی.

۲- ادبی، راضیه(۱۳۷۹)،«بررسی رابطه پایگاه هویت و سلامت روانی در اوایل و اواسط نوجوانی» پایان‌نامه ارشد: روانشناسی بالینی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

۳- استورا.اچ.ب(۱۹۹۱). تندیگی یا استرس. ترجمه: دادستان، پریرخ(۱۳۷۷). چاپ اول تهران. انتشارات رشد.

۴- اسماعیلی، محمد(۱۳۸۰)،«بررسی اثر آموزش درس مهارت‌های زندگی در تعامل با شیوه های فرزند‌پروری بر عزت نفس دانش‌آموزان استان اردبیل». ‌فصل‌نامه پیام مشاور. سال سوم.شماره ۶٫ انتشارات دانش.

۵- انصاری، پروین(۱۳۷۴)،«بررسی رابطه سلامت روانی و نگرش‌های مذهبی بین دانشجویان ۲۰ تا ۳۰ ساله» پایان‌نامه ارشد: روان‌شناسی رودهن

۶- بیابان‌زاده، سید اکبر، زمانی منفرد، افشین؛ حیدری پهلوانان، احمد و همکاران(۱۳۷۸)«بررسی وضعیت سلامت روانی کارکنان یک مجتمع صنعتی»، ‌فصل‌نامه اندیشه در رفتار، سال چهارم، شماره۴٫

۷- نبی جمالی، شکوه السادات (۱۳۷۳)، بهداشت روانی و عقب ماندگی ذهنی، تهران نشر نی

۸- حسینی، سید ابوالقاسم (۱۳۶۰)، اصول بهداشت روانی، چاپ اول مشهد، انتشارات جاودان فرد

۹- خدا رحیمی، سیامک(۱۳۷۴)، مفهوم سلامت روانشناختی، چاپ اول مشهد، انتشارات جاودان‌فرد

۱۰- سازمان بهداشت جهانی، برنامه آموزش مهارت‌های زندگی، ترجمه نوری قاسم آبادی، ربابه محمدخانی(پروانه) (۱۳۷۷)، تهران واحد بهداشت و روان و پیشگیری از سوء مصرف مواد سازمان بهداشت جهانی

۱۱- شیخ‌آبادی، عبدالله، ناصری، غلامرضا (۱۳۷۱) نظریه های مشاوره روان درمانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی

۱۲- شریعتی، غلامرضا (۱۳۷۲)،« بررسی اثر بخشی روش آموزش مهارت حل مسئله در درمان علائم افسردگی نوجوانان شاهد» پایان‌نامه ارشد: روانشناسی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، انیستیتو، روانپزشکی تهران

۱۳- شاملو، سعید (۱۳۷۸)، بهداشت روانی، چاپ ۱۳، تهران، انتشارات رشد

۱۴- شعاری‌نژاد، علی اکبر (۱۳۷۱)، درآمدی در روانشناسی انسان، تهران، انتشارات آزاده

۱۵- شولتز، دوان، روانشناس کمال، ترجمه: خوشدل گیتی (۱۳۶۹)، تهران، نشر نی

۱۶- طارمیان، فرهاد (۱۳۷۸)، مهارت‌های زندگی تعاریف و مبانی نظری، (مجله ژرنای تربیت، سال اول، شماره۴)

۱۷- طارمیان، فرهاد (۱۳۷۸)، مهارت‌های زندگی( چاپ دوم، تهران، انتشارات تربیت)

۱۸- گنجی، حمزه (۱۳۷۹) بهداشت روانی، چاپ سوم، تهران، انتشارات ارسبان

۱۹- نجات، حمید (۱۳۷۸)، سلامت روانی از دیدگاه ایس، ‌فصل‌نامه علمی، پژوهش اصول بهداشت روانی، سال اول، شماره ۴

۲۰- ولی زاده، علیرضا، ۱۳۸۱

فهرست منابع انگلیسی

۱٫Albertyn.R.M,Kapp.C.A”Groenewald.C.J.(2001)”.Pattens‌off empowerment in individuals through thr course of a life skills programme in …” Journal of studies in the education of adults. 33(2).27-180.

۲٫ Benard.B,Fafoglia.B.(1991).”Effective substance abuse prevention school social workers as catalysts for change”. Journal of social work in education.13(2).15-20.

۳- Botvin.G.I,Mihalie.SF,Grotpeter.J.K.(1998).”History and description of life skill ofraining” Blue prints for violence prevention,Book five:life skills trannin.Boulder,co: center for the study and prevention ofdrag abuse.

۴- Botvin.G.J.Kantor.L.W(2000).”perrenting alcoholand Tabaccouse.

۵- crnin.M.E.(1996).”life skills curricula for students will learning disabilities”. Journal of learning disabilities.

۶- Darden.C.A.”Ginter.E.j(1996). Life skills and mental health counseling”. Journal of mental counseling.

۷- ginter.E.J(1999). “david K.brooks contribution to the developmentally based life skill approach”.Journal of mental health counseling.