از وظایف دیگر این نوع کتابخانه فراهم ساختن محل های مطالعه و تحقیق است . امروزه برخی از کتابخانه‌های دانشگاهی به جای سالن های مطالعه بزرگ ، در صورت امکان در محل های مختلف دانشگاه محل مطالعه فراهم می‌کنند . در نتیجه استفاده کننده همیشه از محل و منظر مناسب و زیبا و نور طبیعی بهره مند می شود . تنوع میزهای مطالعه اعم از تک نفره ، دو نفره و چهار نفره و بعضی میزهای تک نفره دیواره دار سبب می شود مراجعه کننده در انتخاب میز مناسب و دلخواه و خلوت مختار باشد . هدف اصلی امکانات فضای داخلی کتابخانه این است که با تغییر و تطبیق تجهیزات ، نیازهای مراجعان کتابخانه را برآورده شود و مبلمان کتابخانه که قبلا به صورت سنتی ثابت بوده – قابل حرکت و جا به جایی باشد . طرح رنگ آمیزی داخلی کتابخانه به تفضیل مشخص می‌گردد . جنس کف کتابخانه بر حسب جغرافیای محل تعیین می شود . مبلمان کتابخانه بهتر است چوبی ؛ احتمالا از چوب بلوط یا چوب درخت غان باشد . استفاده مفید و سریع از منابع کتابخانه به تابلوهای راهنما و نشانه های دیداری بستگی دارد و به همین دلیل گرافیست ها در طراحی منظره داخلی کتابخانه نقش مهمی به عهده دارند .

نکته قابل توجه دیگر، اینکه مهندس معمار کتابخانه دانشگاه باید باهوش و مجرب باشد ، به حرف های کتابدار دل بسپارد یعنی کتابخانه را برای کتابدار بسازد و نه برای خود . در نتیجه کتابدار در کل طرح با نظر انتقادی و اصلاحی شرکت کند . در کتابخانه چند طبقه ، معمولا طبقه هم کف برای خدمات امانت ، خدمات مرجع سریع و دستیابی به اسناد و مدارک و فهرست ها و خدمات امانت بین کتابخانه ای ، و خدمات فنی اختصاص می‌یابد . طبقات دیگر ویژه قفسه های کتاب ، نشریات ادواری ، مواد دیداری و شنیداری و مطالعه خوانندگان در هر رشته موضوعی است ، به طوری که هر طبقه جداگانه خودکفا و خودیار اتاق سمینار ‌در مورد ادبیات موضوعی همان طبقه برای ‌گروه‌های آموزشی است . در ساختمان کتابخانه‌های دانشگاهی ، حضور مهندسی مشاور متخصّص ، کتابدار متخصص و مهندس معمار ضروری است . در طراحی ، کتابخانه مرکزی باید در وسط ساختمان دانشکده ها قرار گیرد ، به طوری که فاصله هر دانشکده با کتابخانه تقریبا مساوی باشد . پراکندگی بخش ها به خاطر وسعت دانشگاه اجتناب ناپذیر است ، ولی به هر حال بهتر است بخش های سفارش و تهیه کتاب ، فهرست نویسی و رده بندی ، و تکثیر و صحافی در یک محل متمرکز باشد . در کتابخانه مرکزی باید یک واحد مرجع و اطلاع رسانی با مجموعه ای غنی و کامل دایر کرد که زیر نظر کتابدار متخصص اداره شود . این واحد معمولا شامل یک دوره کامل واژه نامه ها ، دایره المعارف ها ، ‌کتاب‌شناسی ها ، مقاله نامه ها ، چکیده نامه ها ، سالنامه ها ، ‌کتاب‌شناسی و دیگر منابع مرجع است . برای ۱۰۰ نفر دانشجو ۳۰ عدد صندلی در کتابخانه باید فراهم گردد. محل کتابخانه دانشگاهی باید با شرایط اقلیمی نیز تطبیق داده شود . جریان باد و ‌آفتاب‌گیر بودن ساختمان کتابخانه در زمستان و تابستان باید مدنظر باشد . کتابخانه‌های مدارس عالی ، معمولا در ساختمانی که محل انجام فعالیت های دیگر مدرسه عالی مستقر می‌گردد . از نظر نهادی هر یک از مدارس عالی تک رشته ای هستند و تنها به یک رشته خاص تحصیلی مثل رشته فنی ، تربیت معلم ، زبان و غیره می پردازند . کتابخانه‌های مدارس عالی باید هماهنگ و متناسب با توسعه رشته‌های آموزشی آن ها گسترش یابند . در سال‌های اخیر اکثر نشریات و رواج صنایع تکنولوژی آموزشی آن ها گسترش یابند . البته اکثر دانشگاه ها به پایان دوره تغییرات و تحولات و تامین نیازمندی نرسیده اند و به فضای بیشتر و امکانات جدیدتر محتاج اند . ‌بنابرین‏ نقشه و طرح ساختمان کتابخانه‌های دانشگاهی جزو مسائل اصلی مورد بحث و بررسی مؤسسات آموزشی عالی است . در طرح و بنای کتابخانه‌های دانشگاهی همیشه نکات مربوط به آینده را باید در نظر گرفت . از جمله افزایش تعداد دانشجویان ، شهرت و اعتبار علمی دانشگاه . همچنین روش های آموزشی دانشگاهی و برنامه جدید درسی و آموزشی از دانشجویان مطالعات و تحقیقات بیشتری را طلب می‌کند.

فضای لازم برای هر دانشجو در کتابخانه معیارهای متفاوت دارد ، ولی به طور متوسط برای هر دانشجو این فضا تا ۲ متر مربع در نظر گرفته می شود . در کتابخانه‌های دانشگاهی بر استفاده از وسایل جدید آموزشی تأکید فراوان شده است . زیرا این تجهیزات و به کارگیری آن ها دانشجویان را به یادگیری بیشتر تشویق می‌کند . واضح است که وسایل آموزشی جدید به فضای بیشتری نیاز دارد . مثلا کتابخانه‌های دانشگاهی باید محل هایی خاص برای شنیدن صفحه و نوار ، تماشای فیلم رنگی و استفاده از ماشین فتوکپی ، پروژکتور اسلاید و فیلم استریپ فراهم گردد ، و نیز فضای مناسب برای ماشین های آموزشی مثلا لابراتوار زبان یا آموزش ماشین تحریر و کامپیوترهای آموزشی ، آثار گرافیک که شامل تصاویر یا فرم های دیگر هنری است ، میکرو فیلم و میکروفیش و محل خواندن آن ها نیز از دیگر وسایل آموزشی هستند. بعضی از متخصصین و کتابداران معتقدند کتاب و نشریه و وسایل جدید آموزشی باید همه در یکجا مستقر باشند و به عقیده برخی بهتر است مواد کتابی با مواد غیر کتابی از هم جدا باشند . یکی دیگر از ویژگی ها ی کتابخانه‌های دانشگاهی تخمین و تعیین تعداد کتابهایی است که در ساختمان کتابخانه جای می‌گیرد . استاندارد متوسط برای هر قفسه یک طرفه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ جلد کتاب و برای هر قفسه دو طرفه ۲۵۰ جلد است .

در یک کتابخانه دانشگاهی مطلوب باید منابع و تجهیزات زیر طوری در معرض دید و دسترس مراجعه کننده باشد که به محض ورود به کتابخانه دیده شوند .

۱ : فهرست برگه ای ، ۲ : میز امانت ؛ ۳ : بخش کتاب‌های ذخیره ؛ ۴ : نشریات روز ؛ ۵ : مجموعه مرجع ؛ ۶ : پله ها و آسانسور .

طبق استانداردهای انجمن کتابداران آمریکا جای نشستن در کتابخانه‌های دانشکده باید حداقل یک سوم تعداد دانشجویان دانشکده باشد . بعضی ها معتقدند تعداد صندلی ها ی کتابخانه برای دانشجویان دانشکده باید ۲۵ تا ۴۰ درصد تعداد کل آن ها باشد .

محل نشستن خواننده / هر خواننده ۲٫۳۴ متر مربع .

جا برای نگه داشتن کتاب / هر ۱۰۰۰ جلد ۴٫۵۶ متر مربع .

جا برای مجلات جلد شده / هر ۱۰۰۰ متر ۹٫۳۵ متر مربع .

‌در مورد نشریات فرض بر این است که یک چهارم نشریات نمایش است و سه چهارم بقیه در مخزن نگهداری می شود . نظریه دیگری می‌گوید فضای لازم برای نیازمندی های مدیریت و بخش اداری کتابخانه ۱۸ درصد کل زیر بنای ساختمان است . برای هر ۴ دانشجوی رشته هنر و علوم انسانی یک صندلی و برای هر ۱۱ دانشجوی علوم یک صندلی و یا به طور کلی برای هر ۶ دانشجو بدون توجه به رشته تحصیلی یک صندلی و فضای مورد نیاز برای هر صندلی ۲٫۴ متر مربع پیشنهاد شده است . از آنجا که هدف و نقش دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی توسعه و گسترش یافته ، و هر روز در حال گسترش بیشتر است ، اولیا و روسای دانشگاه ها و دانشکده ها نا گریز به تجدید نظر در استانداردها شده اند ، زیرا دامنه فعالیت ها ، هدف ها و وظایف آن ها وسیع تر شده و دانشجویان دوره های عالی و تحقیقاتی به فضای بیشتری نیاز پیدا کرده‌اند.

در کنفرانس ایفلا ، سال ۱۹۹۶ تجدید نظرهایی در استاندارد کتابخانه‌های دانشگاهی به عمل آمده است :

۱ : فضای مورد نیاز هر دانشجو از ۲٫۳۹ متر مربع به ۴٫۵ متر مربع افزایش می‌یابد .