بعضی بیماری ها به مصرف دارو نیاز دارد و ممکن است از عوارض جانبی داروها کج خلقی و رفتارهایی باشد که خشونت را بر می انگیزند .(کریک ، کاساس و ماشر۲۰۰۳).

۲-۲-۷- درمان پرخاشگری

برای درمان پرخاشگری در کودکان اولین گام این است که نوع پرخاشگری آن ها و علت آن را بر اساس توضیحاتی که ارائه شد شناسایی کنیم و پرخاشگری را به صورت موردی بر طرف نماییم . ‌در مورد کودک پرخاشگری که الگو پذیری عامل این گونه رفتار بوده باید روی الگو ی کودک کار کرد و راه های دیگری جز پرخاشگری را به آن الگو آموخت . اگر پرخاشگری در اثر ناکامی به وجود آمده باشد بایستی کودک ناکام را در رسیدن به اهداف مطلوب و دوست داشتنی کمک کنیم . در مواردی که علت پرخاشگری اضطراب است باید نگرانی درونی و اضطراب کودک مطلع شویم . به کودکان مضطرب باید فرصت صحبت کردن بدهیم تا نگرانی درونی خود را ابراز کنند و تا حد امکان بایستی سعی کنیم در جهت رفع نگرانی ای که آن ها را آزرده است قدم برداریم . ورزش کردن برای این کودکان بسیار مؤثر است و باعث تخلیه هیجانی می شود. در کشمکش های درونی بایستی کودک را از حالت دوگانگی خارج ساخت . کمک به کودکان در تصمیم گیری باعث می شود که بیاموزند به حالت های دوگانه درونی خود پایان بخشند. در پاره ای موارد کودک افسرده پرخاشگری شدیدی از خود نشان می‌دهد. در این میان لازم است ‌به این نکته پی ببریم که او چه چیز دوست داشتنی را از دست داده و چگونه می شود مورد از دست رفته را برای او جبران کنیم . ‌در مورد پرخاشگری شیطنت و مصرف دارو بایستی حتما با پزشک متخصص ارتباط داشته باشیم تا کودک از نزدیک مورد معاینه قرار گیرد . هنگامی که کودک قربانی خشونت در مدرسه شده است بایستی با مسئولان مدرسه صحبت کنیم و لازم است که ایشان طبق قانون و مقررات خاص با کودکان خشونت گرا برخورد کنند و نیز کودکانی را که قربانی خشونت شده اند بر اساس رفتارهای خوبشان مورد تشویق و تأیید قرار دهند . چنانچه نوع پرخاشگری کودک خصمانه است بایستی کودک را از آزار و اذیت کردن دور کنیم تا مجبور نباشد برای تلافی و انتقام افراد دیگر را اذیت کند و اگر پرخاشگری از نوع وسیله ای است بایستی راه های دیگری را جهت مطرح کردن کودک برگزینیم تا او ناچار نباشد از روش خشونت برای جلب توجه استفاده کند به طور کلی خشونت و پرخاشگری بیشتر عامل بیرونی دارد و فقط در موارد خاص به علل درونی مربوط می شود . والدین در درجه اول بایستی محرک های محیطی را که باعث تحریک خشم و ایجاد خشونت در فرزندشان می شود شناسایی و سپس برای رفع آن به کمک روانشناسان و متخصصان اقدام نمایند.(گرسی^[۴۹] ۲۰۰۹).

۲-۲-۸- روش های پیشگیری از خشونت کودکان و راهکارهایی جهت کاهش پرخاشگری:

روانشناسان و مربیان تعلیم و تربیت به منظور آموزش کودکان و پیشگیری از رفتارهای خشونت آمیز آنان روش های آموزشی گوناگونی ارائه کرده‌اند که از جمله مهم ترین آن ها عبارتند از:

۱-شیوه های کنترل خشم

۲-آموزش های ضد تبعیض

۳-روش های موثرحل اختلاف

۴-روش های ایفای نقش

۵-عدم مداخله بیش از اندازه

۶-روش های تقویت عزت نفس

۷-روش های کسب مهارت های اجتماعی

۸- قصه درمانی. (لوبر و هی ۱۹۹۷)^[۵۰].

۱-شیوه های کنترل خشم

خشم و عصبانیت بخشی از احساسات و هیجانات طبیعی انسان است و بدیهی است که هر فردی در شرایطی خاص دچار آن خواهد شد . این عصبانیت می‌تواند به صورت خفیف آن (مثل رنجاندن دیگران) یا با شدت بیشتری ظاهر شود . تنها زمانی احساس خشم مشکل ساز است که از کنترل فرد خارج شود و مثل نیرویی مخرب به روابط شخصی و اجتماعی او لطمه بزند. بیشتر روش های کنترل خشم بر پایه گروه درمانی های شناختی – رفتاری استوار است . در این گروه ها عمدتاً تأکید بر سه نکته است :

ادراک:چه عاملی باعث خشم خود کودک می شود ؟

احساسات : نگرش و برداشت احساسی کودک در قبال عصبانیت و به هیجان آمدن خودش و دیگران چیست؟

رفتار : عکس العمل کودک هنگام بروز خشم چیست؟

این روش بر رابطه بین افکار احساسات و رفتار کودک تأکید دارد روش های پیشگیری مطرح شده از سوی این شیوه بیشتر برشناخت بحران خشم پاسخ های سازنده به منظور کاستن از خشونت تمرین و آموزش و روش های کنترل هیجانی و پیش‌بینی پیامدهای رفتاری استوار است.

۲-آموزش های ضد تبعیض

گاهی کینه و نفرت موجب خشم افراد و اعمال پرخاشجویانه آنان می شود. در نظر داشته باشید تبعیض بین کودکان می‌تواند تبدیل به خشمی درونی در آن ها شود و آنان را به رفتارهای خشن و تلافی جویانه تحریک کند . این اختلاف ها و درگیری ها می‌تواند ناشی از تبعیض های قومی نژادی مذهبی جنسی یا حتی سنی بین کودکان باشد. هدف از ارائه این آموزش ها آن است که کودکان به تفاوت های ‌گروه‌های بشری پی ببرند و آن را امری طبیعی تلقی کنند. دکتر لوین^[۵۱] (۱۹۹۴) اساس طرح های خود را برای رسیدن به اهداف این دوره های آموزشی ‌به این ترتیب بیان ‌کرده‌است :

۰ بحث پیرامون نکات مشترک و تفاوت های بین افراد و از بین بردن هر گونه تصورات قالبی و
کلیشه ای .

۰ ایجاد محیطی امن و عاری از هر گونه تفاوت گذاری بی مورد به منظور تقویت اعتماد به نفس امنیت و خود ارزشی کودکان .

۰ آموزش کودکان به منظور کسب یادگیری نقش های مناسب اجتماعی و حفظ عدالت و مساوات اجتماعی.

کودکان معمولا از سن شش سالگی به بعد هویت ملی (قومی نژادی و…)را می شناسند و می‌توانند در ‌گروه‌های مختلف آموزشی – تفریحی شرکت کنند .دیدگاه و نگرش والدین تاثیرات محیطی و تبعیض بین کودکان می‌تواند منشاء تعصب و یک جانبه نگری افراد از یک سو و از سوی دیگر الگویی برای خشونت و پرخاشگری در کودکان باشد .تحقیقات اخیر بر نقش والدین و قدرت نفوذ آن ها در ایجاد روحیه فرا گروهی و بالا بردن حس خودادراکی کودکان تأکید فراوان دارند. امروزه روش های گوناگونی برای کمک و حمایت از والدین به منظور پیشگیری های اولیه و ممانعت از بروز خشم و پرخاشگری کودکان ارائه شده است . آموزش مادران پدران و مربیان و حمایت از کمک های آنان می توان روحیه اعتماد به نفس و حس رقابت سالم را در خانواده و مراکز آموزشی تقویت کرد . محور اصلی این گونه آموزش های ضد تبعیض گرایانه این است به کودکان و نوجوانان بیاموزند که ((افراد با یکدیگر متفاوتند )) . آنان می‌توانند با بحث و گفتگو پیرامون آداب رسوم و ارزش های مختلف هر گروه خصوصیات و ویژگی های آن گروه را بشناسند و با یک دید واقع بینانه و منطقی بر اندیشه‌های برتری جویانه خود فائق آیند.

۳-روش های مؤثر حل اختلاف

کودکان هم مثل بزرگسالان هنگام بازی و فعالیت های گروهی دچار اختلاف نظر و سلیقه می‌شوند . عوامل به وجود آورنده اختلاف و تعارض در بیشتر کودکان ۶ تا ۱۱سال عبارتند از:

پشداوری و یک جانبه نگری – رقابت – روابط نامناسب

ناتوانی در بیان احساسات عواطف و هیجانات درونی (چه مثبت و چه منفی ) احترام نگذاشتن به نظرات و افکار دیگران.