۲-۸-حسابرسی چیست ‌و وظیفه اصلی حسابرسان شامل چه مواردی است؟

به طور کلی حسابرسی، اطمینان بخشی به فعالیت مالی است البته این درباره حسابرسی صورت های مالی ‌و حسابرسی مستقل است که استاندارد های حسابداری و حسابرسی، چارچوب عملکرد آن ها را مشخص می‌کند. حسابرسی، (کسب اطمینان معقول ) از فعالیت‌ها ورویداد های مالی شرکت ها وسازمان های انتفاعی و غیر انتفاعی است وحسابرسان، کلیه فعالیت های اقتصادی در چارچوب دولت ها را برنامه ریزی می‌کنند. یک حسابرس دربررسی صورت های مالی با چه چالش های مواجه است؟

(کسب اطمینان معقول) به دلیل محدودیت های ذاتی که دررسیدگی ها وجود دارد، با چالش های جدی روبه روست. اصولاًحسابرسی بر پایه اظهارنظر ها ‌و سلیقه های حرفه ای انجام می شود، ‌بنابرین‏ در جامعه حرفه ای، اظهار نظر ها می‌تواند متفاوت باشد.بخشی از این چالش ها به تدوین استاندارد ها، رهنمود ها ، دستورالعمل ها وآیین رفتار حرفه ای بر می گرددزیرا تفسیر های مختلفی از استاندارد ها ‌و مجموعه رهنمود ها می‌تواند توسط هر حسابرس صورت پذیرد.در صورتی که شاید در تدوین اصول و اهداف این استانداردها، همه حسابرس ها اتفاق ‌نظر داشته باشند ولی اجرای آن به دلایل شرایط زمانی، مکانی، موقعیت ودیگر شرایط حسابرسان، متاسفانه تغییر کرده وتفسیر به رأی می شود .بیشتر استاندارد های حسابداری به دلیل ضعف ادبیات تدوین اصول و ساختار های استانداردی درداخل کشور، جذبه ترجمه واستفاده دارد. ‌بنابرین‏ استاندارد های وارداتی به دلیل اینکه برای شرایط وموقعیت زمانی ومکانی کشور های مورد نظر پیش‌بینی شده می‌تواند دربیشتر موارد با شرایط اقتصادی، اجتماعی وسیاسی ایران، مطابقت نداشته باشد. ‌بنابرین‏ تغییربرای برخی از اصول بنیادی این استاندارد ها درداخل کشور الزامی است که این اصول با شرایط بومی کشور می‌تواند مغایرتی داشته باشد.

این مغایرت ها در چه زمینه هایی است؟

در زمینه اهداف، الزامات اخلاقی، نحوه حسابرسی صورت های مالی، دامنه وحدود رسیدگی، شرایط تردید حرفه ای، میزان خطر واهمیت آن قابلیت پذیرش چارچوب گزارشگری درداخل کشور شرایط اقتصادی و سیاسی موجود ودرنهایت تطبیق مفاهیم نظری پشتوانه استاندارد های حسابرسی ‌و حسابرسی در کشور می‌تواند مغایرتی با استاندارد های بین الملی داشته باشد.(محمدرضا تادریان،محمدجوادصفار۱۳۸۹)

۲-۸-۱-چرا استاندارد های بین الملی در ایران اجرا نمی شود؟

اصولاً استفاده از استاندارد های بین الملی در یک کشور، نیاز به بستر سازی فرهنگی، اقتصادی، سیاسی واجتماعی و مطابقت کلیه قوانین مالیاتی،گمرکی، بازرگانی وتجارت ویا دیگر کشور های دنیا دارد وتا زمانی که این ضرورت ها حس نشده وپیاده سازی نشود، اقتصاد ساختار جزیره ای به خودگرفته وطبیعی است که حسابداری ‌و حسابرسی نیز متناسب با آن بر اساس استاندارد های داخلی شناخته واجرا می شود. همگرایی یا ‌هماهنگ سازی استاندارد ها در عمل به فرایند افزایش قابلیت مقایسه روش های حسابداری ومحدود کردن انعطاف پذیری وتغییر پذیری هر کشور به صورت مجزا نیاز دارد.

چرا گزارش های حسابرسی کلی است ؟آیا می‌تواند این گزارش ها مورد استفاده سهام داران وسرمایه گذاران قرار گیرد؟استاندارد های حسابداری و حسابرسی در قالب و چارچوب صورت های مالی ، روشی مدرن ورویه مشخصی را برای گزارشگری مؤسسات حسابرسی تدوین ‌کرده‌است. اما تفسیر های متعدد از این استاندارد ها باعث صدور گزارش های مختلف می شود. البته شاید بتوان گفت نداشتن استقلال حرفه ای در مقابل دولت ‌و سهامداران ومشکلات وتهدید های ناشی از تغییر وتعویض حسابرسان ومشکلات اقتصادی جامعه حرفه ای یکی از دلایل وجود انحراف در گزارش های حسابرسی است. اما ‌در مورد استفاده کردن از این گزارش ها ، آن دسته از گزارش های جامعه حرفه ای می‌تواند ملاک گزارش رعایت شده باشد که اصول اولیه حرفه از جمله آئین رفتار حرفه ای ، اخلاق حرفه ای واستقلال حرفه ای در تدوین وصدور گزارش رعایت شده باشد. در حال حاضر به دلیل وجود رانت های متعدد در انتخاب وتعیین حسابدارن رسمی ، وجود تبعیض و نبود حمایت از حقوق اعضای حرفه ها به دلیل صدور گزارش های شفاف، انحرافاتی در گزارش ها ایجاد شده است.البته باید دانست که صدور گزارش شفاف در حال حاضر مشکلاتی برای مؤسسات حسابرسی ایجاد کرده که ضروری است نسبت به آسیب شناسی واصلاح آن اقدام شود.(بتول زارعی ورضا غلامی،۱۳۹۰)

۲-۸-۲-حسابرسان از مجامع عمومی چه انتظاری دارند؟

مجمع عمومی از ارکان هر شرکت است که تمام اهداف وسیاست های اجرایی هیات مدیره را تعیین وابلاغ می‌کند. از آنجا که در بیشتر مجامع عمومی بخش خصوصی، مدیران اجرایی از جمله مدیر عامل وهیات مدیره در جایگاه مجمع قرار می گیرند، متاسفانه در موضع مقابل حسابرسی قرار گرفته وبه جای استفاده از گزارشگری شفاف در تصمیم گیری های خود به دنبال تضعیف حسابرس، حذف بند های گزارش وتهدید حسابرس به تعویض هستند.

از سوی دیگر به دلیل ضعف تخصصی مدیران منتخب در مجمع ، در عمل گزارش حسابرسی اثر مثبت وسازنده ای نداشته ودراین میان، اگر نظارت های بورس نباشد تکالیف مقرر نیز اجرا نخواهد شد همه ما اعتقادداریم اصول ‌و ضوابط حرفه ای باید رعایت شود اما استقلال حرفه ای باید معنی واقعی وجودداشته باشدوحسابرسی مستقل نظر واقعی وکارشناسی خودرا ارائه کند وآیین نامه ها نباید جنبه شعار داشته باشد.انتظار حسابرسان از مجامع عمومی این است که درجایگاه واقعی خود قرار گرفته ‌و خواهان پاسخگوئی مدیران اجرایی باشند وکلیه تکالیف مقرر در گزارش های های حسابرسی را اجرا کنند.حسابرسان چگونه می‌توانند یک تقلب را کشف کنند؟آیا در کشور ما (حسابرسی تقلب )وجود دارد؟با توجه به رویداد ها ی مختلفی که در اقصی نقاط جهان می افتد ‌و آمار آن در مراجع حرفه ای از جمله ACFE(انجمن بازرسان رسمی تقلب آمریکا ) ومجلات حرفه ای منتشر می شود. می بینم که تقلب از مرزهای اساسی کشور ها گذشته ومبارزه با آن نیز از طریق رسانه ها وبازرسان تقلب دردنیا پیگیری می شود. یک حسابرس مستقل به دلیل شرایط خاص خود ‌در زمینه اظهار نظر درباره صورت های مالی، با تدوین برنامه ای در قالب حسابرسی ورسیک با تقلب برخورد می‌کند اما تقلب واستنباط حسابرسان از آن باید مشخص بوده وتعریف شود.هر گونه سوء استفاده وفساد مالی از جمله برداشت اموال، دارایی ووجوه به نفع خود ‌و هر گونه سوء استفاده از مقررات وقوانین وایجادرانت احتمالی در پرداخت بدهی های دولت، تقلب نامیده می شود. ‌بنابرین‏ در کنار حسابرسان مستقل، گروهی به نام کارشناسان قضایی وبازرسان رسمی تقلب فعالیت می‌کنند، زیرا استاندارد های تعریف شده برای حسابرس مستقل با روش های کشف تقلب متفاوت است. اما درکشور مابازرسی تقلب وجود نداشته وحسابرسان مستقل با وجودی که ‌بر اساس استاندارد ها در قبال کشف تقلب در صورت های مالی مسئولیت دارند.اما خود را درگیر افشای تقلب نمی کنندمگر درمواردی خاص که حمایت های لازم از سهام‌داران وذینفعان صورت گرفته که البته در کشور ما کمتر اتفاق می افتدد. (چالش های حسابرسی درایران ،۲۰۱۳)