در دیدگاهی باریک­بینانه­تر، بازی حاوی تمام گرایشات پیشرفته در شکل فشرده و منبع اصلی پیشرفت است»

یافته های برک و کرافت در سطح بالای گفتار شخصی در بازی اجتماعی روانی شامل فرضیه ویگوتسکی است که بازی‌های باور­سازی یک نقش واقعی در برنامه‌‌ریزی شخصی ایجاد می‌کند(نخستی نگلدوست، معینی‌کیا، ۱۳۸۸).

۲-۱-۷- ابعاد یادگیری خود تنظیم

زیمرمن^[۲۱] و همکاران ۲۰۰۰، وینستین و همکاران ۱۹۹۲، معتقد هستند که یادگیری خود تنظیم از سه بعد تشکیل یافته است.

۱) فراشناخت (ارزشیابی از خود، محیط و موقعیت)

۲) تنظیم هدف

۳) خود مشاهده‌ای از فعالیت­های خود.

در واقع این ابعاد در فرایند خود تنظیمی در تعامل با یکدیگر هستند. زیمرمن و بندورا، (۱۹۹۴) معتقد هستند که خود تنظیمی شامل مشاهده‌ای از فعالیت­های خود، قضاوت ‌در مورد عملکرد، خود ـ واکنشی است.

۲-۱-۸- عامل اصلی پیکربندی خودتنظیمی ‌

عامل‌های اصلی در پیکربندی یک سیتم خود تنظیم آموزشی عبارتند از:

1. 1. یادگیرنده

1. 1. سیستم خود تنظیم یادگیری (عامل قرارداد، عامل پشتیبان یادگیری و عامل مدیریت یادگیری)

1. 1. پایگاه داده یادگیرنده

1. 1. پایگاه داده متریال یادگیری

1. پایگاه داده سوال

منظور از عامل قرارداد، ارتباط بین یادگیرنده و مربی در اتخاذ یک فرایند اموزشی مؤثر می‌باشد. اکثر نظریه های خودتنظیمی ‌چهار فرض عمومی مشترک درباره یادگیری دارند:

اول : این­که یادگیرندگان در یادگیری خودشان فعالانه شرکت ‌می‌کنند.

دوم : این­که یادگیرندگان می ­توانند جنبه‌هایی از شناخت (از قبیل هدف گزینی، به کارگیری و کنترل راهبردهای شناختی)، انگیزشی ( از قبیل باورهای خودکارآمدی، ارزش تکلیف، علایق) رفتار ( از قبیل کمک خواستن، نگهداری و نظارت بر تلاش و زمان مورد استفاده) و ویژگی‌های محیط یادگیری ( از قبیل ارزیابی و نظارت بر تغییر شرایط تکلیف) خود را نظارت، کنترل و تنظیم کنند.

سوم : این­که یادگیرندگان معیارهایی دارند که می ­توانند عمل خود را برای تعیین این­که آیا فرایند­های خاصی باید ادامه یابند یا این که باید ‌در آن‌ها‌ تغییراتی ایجاد شود، ارزیابی کنند.

چهارم: این که، خود تنظیمی شناخت، انگیزش و رفتار خود، رابطه بین شخص، بافت و موقعیت را میانجی می­ کند ( لوین، ۲۰۰۴). زیمرمن (۱۹۹۰) به نقل از ‌نیک‌دل ( ۱۳۸۵ ) این نظریه ها را در طبقات مختلفی از قبیل کنشگر، پدیدار شناسی، شناختی ـ اجتماعی، اراده‌رایی، مبتنی بر نظریه ویگوتسکی و ساختن­گرایی شناختی توصیف ‌کرده‌است(سیف، ۱۳۸۹).

شکل ۲-۳: پیکربندی سیستم طراحی خود تنظیم

۲-۱-۹- الگوهای یادگیری خود تنظیم

برای توصیف یادگیری خود تنظیم، الگو‌های متعددی پدید آمده اند که هر کدام با توجه به دیدگاه نظری و رویکردی که به آن وابسته اند، فرایند خود تنظیمی یادگیری را توصیف کرده‌اند. برخی از الگوهای خود تنظیمی یادگیری عبارتند از: الگوی پنتریچ، باتلر و وین، بوکارتس،‌ هاک‌هاسن و کول؛ که در زیل به الگوی پنتریچ می‌پردازیم.

۲-۱-۱۰- الگوی یادگیری خود تنظیم زیمرمن

پینتریچ(۲۰۰۴) خود تنظیمی را یک فرایند فعال و سازمان یافته می‌داند که یادگیرندگان از طریق آن اهداف یادگیری خود را تنظیم کرده، می کوشند تا بر شناخت و انگیزش و رفتار خود نظارت کنند. راهبردهای یادگیری خوتنظیمی شامل مهارت های خودآموزی، سؤال پرسیدن از خود، خود باز بینی و تقویت خود است که به یادگیرندگان کمک می‌کند تا با بهره گرفتن از فرایندهای شناختی، یادگیری آن ها تسهیل شود(زیمرمن، ۱۹۸۶؛ لی^[۲۲]، ۲۰۰۷).

راهبردهای یادگیری خوتنظیمی را نوعی یادگیری تعریف می‌کند که در آن یادگیرندگان به جای آن که برای کسب دانش و مهارت بر معلمان، والدین یا دیگر عوامل آموزشی تکیه کنند، شخصاً کوشش های خود را آغاز و هدایت می‌کنند. زیمرمن (۲۰۰۰) خودتنظیمی در یادگیری را به مشارکت فعال یادگیرنده از نظر رفتاری، انگیزشی، شناختی و فراشناختی در فرایند یادگیری اطلاق نموده است.

زیمر من (۱۹۹۸)، نیز یر اساس نظریه شناخت اجتماعی، ۹ عنصر را برای یاد گیرندگان خود تنظیم در نظر گرفته است. نخستین عنصر خود تنظیمی، انگیزش است. انگیزش فرایندی است که طی آن فرد برای رسیدن به هدف خود تلاش می‌کند. به بیان دیگر، عنصر انگیزش خود تنظیمی، گویای چرایی انجام کار است.

به باور زیمرمن(۲۰۰۱)، یادگیرندگان مستقل نیاز به توجه کمتری از سوی معلمان دارند. آن ها می دانند که چگونه راهبردهای یادگیری را به کار بگیرند. آن ها در حیطه های خاص ادراکاتی دارند و خودشان را متعهد و مستلزم رسیدن اهداف خودشان می دانند. وی در تشریح نظریه خود الگوی چرخه ای خودتنظیمی را ارائه می‌دهد و از آن طریق بر نقش راهبردهای یادگیری خودتنظیم تأکید می‌کند.

زیمرمن و پونز(۱۹۹۸)، راهبردهای یادگیری خودتنظیم می‌تواند پیشرفت تحصیلی را تقویت و انگیزه برای یادگیری را تسهیل کند.