ماساژ با تأثیرات تحریک کنندگی و آرام بخش بودنش به تنفس، گردش خون و دفع کمک کننده است. نوزادانی که ماساژ می­شوند بسیار عمیق­تر می­خوابند[۳۷, ۴۲, ۴۴]. ماساژ کولیک را رفع کرده [۳۷] و هضم و دفع بهتر انجام ‌می‌گیرد. بسیاری از مادران می­گویند که ماساژ به کودکانشان کمک می­ کند تا بهتر شیر بخورند و در نهایت به الگوی تغذیه­ای بهتر منجر می­ شود. کودکان بسیار کمتر به قولنج، یبوست و اسهال مبتلا می­شوند[۳۹, ۴۲]و با برطرف کردن التهاب و درد، باعث بهبودی زودتر بیماری می­ شود[۳۷]. بعلاوه ماساژ نوزاد موجب بهبود رابطه والد- نوزاد می­ شود و آن ها را صمیمی­تر می­کندو تنش نوزاد را بعد از انجام پروسیجرهای دردناک تا حدقابل ملاحظه کاهش می­دهدو در والدین نیز یک احساس«خوب بودن» ایجاد می­ نماید[۳۷] همچنین ماساژ به ارتباط والدین با کودکشان کمک می‌کند، در نتیجه فرایند وابستگی عاطفی تقویت می­ شود[۴۲] و تماس مثبت فیزیکی میان والدین و نوزاد باعث می­ شود که نوزاد احساس محبوبیت و ارزشمند بودن داشته باشد. این احساس موجب رشد اطمینان و اعتماد به نفس نوزاد می­ شود[۴۵]. ماساژ به همان اندازه که برای آرامش فکری کودکان سودمند است برای والدین نیز سودمند است [۳۹]. همچنین ماساژ در نوزادانی که بدلایل مختلف مثل نابینایی، ناشنوایی، فلج مغزی یا فلج اندام، نیازهای خاص دارند- باعث می­ شود که آن ها نسبت به بدن خود شناخت بیشتری کسب کنند و به همین دلیل در این نوزادان نسبت به بقیه، ماساژ فواید بیشتری دارد[۳۷] ماساژ ماهیچه­ها را قویتر کرده و باعث انعطاف پذیری مفاصل می­ شود[۴۵] و عضلات را هماهنگ می­ کند[۳۹]. بدین طریق بویژه برای نوزادان زودرس با وزن تولد پایین و کودکان با نیازهای ویژه، سودمند خواهد بود[۴۵].

از آنجا که ماساژ تسکین دهنده و آرامش بخش است و سیستم اعصاب را آرام می­ کند[۳۹] ‌بنابرین‏ برای رفع استرس و تنش کمک کننده است[۴۲].

ماساژ حرکات دودی روده را افزایش می­دهد[۳۹, ۴۶] و بدین ترتیب از بروز یبوست جلوگیری می­ کند[۳۹].

پس از ماساژ پوست از شادابی و طراوت می­درخشد[۳۹]. ماساژ برای تقویت پوست و سلامت عمومی کمک کننده است[۴۲].

بیشتر مطالعات ۲ دهه اخیر، ماساژ را عاملی برای افزایش وزن­گیری نوزاد بیان کرده ­اند[۱۵, ۴۷]. در مطالعات اندکی که ماساژ موجب افزایش وزن نشده­است، آن ها ماساژ را با فشار ملایم و شبیه به قلقلک انجام داده ­اند. نوزاد قلقلک را دوست ندارد. ماساژ با فشار متوسط و عمیق که هم گیرنده ­های لمس و هم فشار را تحریک کند، باعث افزایش وزن­گیری نوزاد می­ شود[۳۷].

البته هاریسون بیان می­ کند که کودکان نارسی که به لمس حساسیت زیاد دارند بهتر است که برای ثابت نگهداشتن وضعیت بالینی­شان کمتر لمس شوند ولی نوزادانی که از نظر بالینی ثبات لازم را دارند به ماساژ پاسخ بهتری نشان می­ دهند[۴۴].

کودکانی که ماساژ داده می­شوند در مقابل بیماری‌های عفونی مقاومت بیشتری دارند و از سلامت بیشتری برخوردارند[۳۹]. ماساژ، موجب بهبود گردش خون و همچنین باعث عمل بهینه سیستم ایمنی می­ شود زیرا به حرکت مایع لنفاوی که مواد مضر را از بدن پاک می­ کند کمک می­ کند[۴۵].

بصیری مقدم و همکاران نیز در مطالعه خود بیان ‌می‌کنند که ماساژ نوزاد بر ضربان قلب، تنفس و میزان اشباع خون شریانی آن ها تأثیر دارد و خصوصاًً ‌در مورد نوزادان نارس این موارد بایستی مانیتور شوند[۴۶].

منافع ماساژ برای والدین

والدین زمانی که نوزاد را ماساژ می­ دهند کاملاً بر روی او متمرکز شده و در تعامل با او می­باشند که این عمل می ­تواند برای آن ها لذت بخش بوده[۳۷, ۴۵] و باعث تمدد اعصاب شود. همچنین والدین به طبع ماساژ وقت زیادی با نوزاد می­گذرانند، نسبت به عکس­العمل او حساس شده و سعی در درک رفتارهای نوزاد ‌می‌کنند. والدینی که بتوانند رفتار نوزاد را درک کنند، به نیازهای او پاسخ مطلوب خواهند داد که باعث افزایش اعتماد به نفس والدین در مراقبت از نوزاد می­ شود. و چون ارتباط والد – نوزاد دو طرفه ‌می‌باشد با توجه به ذهنیت خوشایند نوزاد از ماساژ و تعامل با والدین، در آینده نیز این ارتباط ادامه خواهد داشت و صمیمیت والدین – کودک را افزایش می­دهد[۴۵].

روغن ماساژ کودک

یک روغن گیاه ملایم، که به آسانی جذب پوست شود برای ماساژ کودک بسیار مناسب است[۳۹]. فقط از روغن گیاه تصفیه نشده که به روش سرد تهیه شده است (مثل روغن بادام شیرین، روغن دانه انگور یا روغن زیتون) را استفاده ‌می‌کنند. روغن های معدنی مناسب نیست زیرا منافذ پوست را مسدود می­ کند و به آسانی جذب پوست نمی­ شود. روغن کمک می­ کند تا دستهای ماساژ دهنده به نرمی روی بدن نوزاد حرکت کند و اجازه می­دهد بدون ایجاد اصطکاک به مالشهای طولانی با فشار مناسب و مستمر بپردازند. روغن باعث نرمی پوست شده و خشکی را کاهش و یا آن را کاملاً متوقف می­ کند[۴۵]. نوزادانی که با روغن ماساژ داده می­شوند، ماساژ تأثیرات آرام بخشی بیشتری در آن ها دارد. این نوزادان کمتر فعال هستند، رفتارهای استرسی کمتری نشان می­ دهند و سطح کورتیزول بزاق­شان پایین است[۳۷].

مروری بر متون

۱. Helthو همکاران در یک مطالعه پدیده­شناسی در بخش NICU بیمارستان کپنهاک دانمارک، از تجربیات زندگی پدرانی که تماس پوست به پوست(skin – to –skin) با نوزاد بستری در بخش NICU داشتند، انجام داده ­اند. در این مطالعه از ادراک وسیع و عمیق تجربیات آن ها در چهارچوب نظری برای تفسیر داده ­ها استفاده­شده­است. آن ها پدرانی را که زبان دانمارکی می­دانستند و نوزادشان هنگام تولد ۳۵ هفته سن داشت و حداقل به مدت یک هفته در بخش مراقبت­های ویژه نوزادان بستری بود، را وارد مطالعه نمودند و وجود هر گونه سوء مصرف مواد توسط پدر یا مادر و وجود بیماری شدید نوزاد باعث خروج­شان از مطالعه می­شد.

از بین ۸ پدری که به صورت مبتنی بر هدف انتخاب شده­بودند، ۵ نفرشان توانایی و اشتیاق شرکت در مطالعه را داشتند و وارد مطالعه شدند. آن ها سن بین۳۷-۲۸ سال دلشتند و ۴ نفر کارمند و ۱ نفر تحصیلات دانشگاهی داشت و همه برای بار اول پدر شده بودند. مصاحبه انجام شده در طول ۲ هفته، با رضایت پدران به صورت دیجیتالی ضبط شد که به مدت ۴۵-۳۰ دقیقه بود. مصاحبه و جمع ­آوری اطلاعات با بهره گرفتن از دو مجموعه سؤال ۹ و ۱۰ تائی که ‌بر اساس ‌چارچوب‌ها و نظریات پرستاری نوزادان تدوین شده­بود، انجام گرفت.

تجزیه و تحلیل داده ­ها با بهره گرفتن از روش brincolage به صورت دستی انجام شد. بدین صورت که:

1. 1. مصاحبه انجام شده از روی نوار، کلمه به کلمه روی کاغذ نوشته شد

1. 1. با توجه ویژه به نوار و مطالب نوشته شده، نکات دارای اهمیت مشخص شدند

1. 1. این نکات تفسیر شدند

1. عنوان­بندی انجام شد و عنوان­های مشابه باهم ادغام شدند.

سه موضوع مهم به عنوان نتیجه نهایی فرایند تجزیه و تحلیل حاصل شد:

کفایت والدینی