۱ ) کودکان دلبستۀ ایمن :

با رفتن مادر ناراحتی معقول نشان می‌دهند و پس از برگشتن از به طرفش می‌روند و زود آرام می‌شوند.

۲ ) کودکان دلبستۀ نا ایمن :

با رفتن مادر ناراحتی نشان نمی دهند و به هنگام بازگشت مادر با رضایت به بازی خود ادامه می‌دهند و به طور کلّی در همه شرایط از مادر خود اجتناب می‌کنند.

۳ ) کودکان دلبستۀ نا ایمن بی تاب :

در غیاب مادر فوق العاده مضطرب می‌شوند و با بازگشت مادر محکم به او می چسبند. اگر مادر اندکی بی اعتنایی کند، او را از خود می رانند.

نظریه بالبی :

الگوهای فعال درونی درباره خود و دیگران، توسط بالبی در سال ۱۹۷۳، مطرح شدند. می خواهند سازمان درونی رفتار و احساسات دلبستگی را نشان دهند. در آزمون موقعیت بیگانه اینزورث (ر . ک . مقاله دلبستگی، همین شماره) رفتار نوزادان طی مرحله بازگشت مجدد با نگاره های دلبستگی شان پس از جدایی مختصر، یک نمونه کلاسیک برای کیفیات مختلف راهبردهای دلبستگی است. مفهوم مورد نظر بالبی از الگوهای فعال درونی خود و دیگران تحول یک سازمان هیجانی درونی از دلبستگی و جستجوگری را به نظر می آورد. فرد در حال رشد، از اشخاص مورد دلبستگی به عنوان پایگاه ایمن برای امنیت روان شناختی استفاده می‌کند در همان حال که به دانستن دیدگاه سایر اشخاص از جهان، در مقایسه با دیدگاه های خویش دست می یازد (گروسمت، ۱۹۹۹٫) تجارب دلبستگی اولیه، اطلاعاتی را درباره خود و مراقبین اولیه به کودک ارائه می نمایند که وی آن ها را به صورت بازنمایی های ذهنی یا در قالب الگوهای فعال درونی، سازماندهی می‌کند. الگوهای فعال درونی را می توان به عنوان قوانین هشیار یا ناهشیار برای سازماندهی اطلاعات مربوط به دلبستگی و دریافت یا محدودیت در دستیابی به چنین اطلاعاتی تعریف کرد. این اطلاعات به احساسات، تجارب و افکار مربوط به دلبستگی ربط دارد؛ ‌بنابرین‏ فرض بر این است که تحول و سازمان بندی این بازنمایی های درونی به تفاوت های فردی در کیفیت بهداشت روانی منجر می شود.

تفاوت های دلبستگی در الگوهای فعال درونی (فینی، ۱۹۹۹)

ایمن

اجتنابی

دوسوگرا

خاطرات

والدین گرم و عاطفی

مادران سرد و طرد کننده

پدران بی انصاف

نگرش ها و باورهای مربوط به دلبستگی

خود ارزشمندی بالا

سوء ظن ‌در مورد انگیزه های انسان

پیچیده و مشکل بودن فهم دیگران

به طور کلی برای دیگران دوست داشتنی بودن

دیگران قابل اعتماد نبوده و نمی توان روی آن ها حساب کرد

افراد کنترل کمی بر زندگی خودشان دارند

افراد دیگر به طور کلی ‌نیت‌های خوبی دارند

شک کردن ‌در مورد بی عیب بودن دیگران

افراد دیگر به طور کلی قابل اعتماد و نودوست هستند

فقدان اعتماد در موقعیت های اجتماعی

جهت گیری اجتماعی

انزوا و گریز از اجتماع

نیازها و اهداف مربوط به دلبستگی

تمایل به روابط صمیمانه

نیاز به فاصله گرفتن مداوم از دیگران

تمایل زیاد به صحبت

جستجوی تعادل بین نزدیکی به دیگران و استقلال در روابط

صمیمت محدود برای ارضاء نیازهای استقلال

بیش از اندازه اهمیت دادن به پیشرفت

ترس از طرد شدن

راهبرد

شناخت راحتی

کنترل ناراحتی با نشان ندادن خشم (سرکوبی)

نشان دادن حد زیادی از ناراحتی

تعدیل عواطف منفی به

کاهش ناراحتی مربوط به

دلواپسی و مشکل برای

احساس ترس و عدم اطمینان می‌کند. نظریه دلبستگی ابتکار جان بالبی، در دهه، ۱۹۵۰ پس از گذشت دو نسل مرجع اصلی نظریه پردازی و آزمایشگری در روان شناسی تحولی محسوب می شود، به طوری که بسیاری از پیشرفت های روانپزشکی اجتماعی از این نظریه تأثیر پذیرفته اند.

نظریه یادگیری اجتماعی :

برخلاف بالبی که ریشه رفتارهای دلبستگی را به مکانیسم های ذاتی نسبت می‌دهد، نظریه پردازان یادگیری، دلبستگی را محصول فرایند اجتماعی شدن می دانند. به عقیده این روان شناسان از جمله سیرز، جی ویرتز، بی جو و بایر در ابتدای کار، مادر چیز خاصی برای کودک عرضه نمی کند اما ‌به‌تدریج‌ که مادر کودک را شیر می‌دهد، گرم می‌کند، بغل می‌گیرد، ویژگی های پاداش دادن را یاد می‌گیرد.

نظریه پرازان یادگیری اجتماعی فرض را بر این دارند که شدت وابستگی کودک به مادر بستگی دارد ‌به این که مادر تا چه حد نیازهای کودک را تأمین کند. یعنی مادر تا چه اندازه وجودش با لذت و کاهش درد و ناراحتی همراه است. این نظریه پردازان همچنین بر این واقعیت تأکید دارند که فرایند دلبستگی یک راه دو طرفه است و به رابطه رضایت بخش متقابل و تقویت های دو جانبه وابسته است. مادر رضایت خود را در پایان دادن به فریادهای بچه پیدا می‌کند و در نتیجه خود را نیز آرام می‌کند. کودک با لبخند و بغبغو کردن های خود به کسانی که او را آرام می‌کنند، پاداش می‌دهد.

نظریه بو نگری :

در دیدگاه بوم نگری تلاش می شود تا انسان در متن محیط زندگی اش مورد مطالعه قرار گیرد. ویگوتکسی عقیده داشت کارکردهای عالی ذهنی در کودکان از راه تعامل با والدین، معلمان و دیگر افراد مهم در محیط رشد می‌کند. بر همین اساس، اهمیت دیدگاه بوم نگری و رویکرد پیروان این دیدگاه به تعامل والدین فرزند به طور فزاینده ای مورد توجه قرار گرفته است.

نظریه روان شناسی شناختی :

در دیدگاه روان شناسی شناختی نیز والدین پایگاه شکل گیری و تحول فرآیندهای روان شناختی کودک به شمار می‌آیند.

بل موفق شده بود تا پایداری شی و پایداری شخص را مورد آزمایش قرار دهد. نتایج پژوهش او نشان داد که ۷۰ درصد از آزمودنی ها در پایداری شخص نمره هایی، بهتر از پایداری شی به دست می آورد. بل معتقد است پایداری شخص از احساس امنیت و دلبستگی کودک به مادر ناشی می شود. در همین پژوهش او دریافت که بین امنیت و دلبستگی و پایداری شخص در ک.دک رابطه معنی دار وجود دارد.

در تحقیق سیمپسون که تحت عنوان اثرات سبک های دلبستگی بر تفاهم زناشویی صورت گرفت، به اثرات سبک های دلبستگی ایمن، اضطراب و اجتنابی بر تفاهم زناشویی پرداخته شد. با بهره گرفتن از روش تحقیق طولی تعداد ۱۴۴ زن و شوهر مورد بررسی قرار گرفتند. در نهایت مشخص گردید که سبک ایمن با احترام، تاهل و تفاهم بیشتری در ارتباط است تا سبک دلبستگی اجتنابی یا اضطرابی. در پیگیری که به مدت شش ماه بعد صورت گرفت مشخص گردید که آشفتگی های هیجانی در افراد با سبک دلبستگی ایمن نسبت به آنهایی که دارای سبک دلبستگی اجتنابی یا اضطرابی می‌باشند کمتر می‌باشد.