ABRit = Rit – Rmt

: ABRitبازده غیر عادی سالانه سهامi درزمان t

Rit : نرخ بازده سالانه سهام i در زمان t

Rmt : نرخ بازده سالانه بازار در زمان t

Pit : قیمت سهام i در انتهای زمان t

Pio : قیمت سهام i در ابتدای زمان t

Dit : سود سهام پرداختی توسط شرکت i در زمان t

Imt : شاخص کل بورس در پایان زمان t

Imo : شاخص کل بورس در ابتدای زمان t

نسبت قیمت سهام به سود ( ):

برای محاسبه نسبت قیمت سهام به سود هر سهم از پژوهش کاپلن و همکاران (۲۰۱۲)، پیروی کرده و نحوه محاسبه آن به صورت زیر می‌باشد:

=
قیمت سهام
سود هر سهم

نسبت قیمت به ارزش بازار سهام ( ):

برای محاسبه نسبت قیمت به ارزش بازار سهام از پژوهش کاپلن و همکاران (۲۰۱۲)، پیروی کرده و نحوه محاسبه آن به صورت زیر می‌باشد:

=
قیمت
ارزش بازار سهام

ریسک سیستماتیک ( ):

در این پژوهش برای محاسبه نرخ ریسک سیستماتیک شرکت طبق پژوهش هواکیمان (۲۰۰۹)، از طریق فرمول زیر استفاده شود:

CAPM^{[95] [۹۶]} بیان می‌کند که نرخ بازده مورد انتظار شرکت مساوی با نرخ بی خطر بازده به اضافه صرف ریسک که به صورت زیر نشان داده می شود:

: نرخ بازده شرکت i ‌در دوره t .

: نرخ بازدهی ریسک بی خطر ‌در دوره t .

_: بتای بازار اوراق بهادار (ریسک سیستماتیک) شرکت i.

: نرخ بازده پرتفوی بازار ‌در دوره t.

: عوامل مزاحم.

لازم به ذکر است که برای اندازه گیری ریسک سیستماتیک، از اطلاعات مربوط به نرخ بازده اوراق بهادار و پرتفوی بازار موجود در سازمان بورس استفاده شده است. سازمان بورس برای اندازه گیری بازده واقعی اوراق بهادار از فرمول زیر استفاده می‌کند.

: بازده شرکت i ‌در دوره زمانی t .

: قیمت هرسهم درپایان دوره زمانی t .

: قیمت هرسهم درپایان دوره زمانی t-1 .

: سود تقسیمی متعلّق به هرسهم ‌در دوره t .

: ارزش گواهینامه اختیارخرید سهم اعطا شده ‌در دوره زمانی t .

: ارزش حق تقدّم خرید سهام اعطایی ‌در دوره زمانی t .

بتای حسابداری (ریسک سیستماتیک) با معادله روبرو محاسبه می شود:

: نرخ بازده شرکت i ‌در دوره t

: نرخ بازده پرتفوی بازار ‌در دوره t

بتای حسابداری از تقسیم کواریانس بر واریانس به دست می‌آید که کواریانس به بررسی و مقایسه تغییرات دو واریانس باهم می پردازد و واریانس پراکندگی را بررسی می‌کند که به صورت زیر محاسبه می‌شوند:

۳-۵روش‌شناسی تحقیق

پژوهش علمی فرایند بررسی نظام یافته، کنترل شده، و تجربی پدیده‌هایی است که روابط بین آن‌ ها از طریق فرضیه و نظریه هدایت می‌شود. در انجام پژوهش ابتدا بایستی با توجّه به هدف مورد نظر سؤالات و فرضیه‌هایی را مطرح نموده و پس از بررسی و انتخاب روش مناسب به جستجوی پاسخ سؤالات، یا به عبارتی آزمون فرضیات مطرح شده پرداخت. جهت پاسخ‌گویی به سوالات پژوهشی و یا فرضیه‌های مطرح شده، داده هایی باید جمع‌ آوری شده و مورد تجزیه و تحلیل و تفسیر قرار گیرند. ‌به این فرایند تبدیل داده ها به اطلاعات، روش تحقیق گفته می شود (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۰). در انتخاب نوع روش تحقیق حتماً باید در نظر داشت که چه کسانی در ارتباط با تحقیق تصمیم گیرنده به حساب می‌آیند؛ و این که کاربردهای تحقیق برای چه افرادی و با چه دیدگاه‌هایی است تا تحقیق با مشکل عدم کارآمدی مواجه نشود (علی احمدی و سعید نهایی، ۱۳۸۶).

در تحقیق حاضرنگارنده با بهره گرفتن از رویکردی پس‌رویدادی به دنبال آزمون عکس العمل بازار نسبت به انتشار اعلامیه‌های سود نقدی سهام در بورس اوراق بهادار تهران است. با توجّه به نوع رابطه مورد آزمون در این تحقیق (همبستگی) از تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره به منظور تعیین میزان و شدّت همبستگی بین متغیر مستقل اصلی و متغیرهای کنترلی با متغیر وابسته استفاده گردیده است. مراحل اجرای تحقیق به شرح ذیل است:

1. 1. ابتدا شرکت‌های نمونه با توجّه به شرایط مشخص شده برای نمونه انتخاب گردیده و سپس داده های مورد نیاز برای اجرای مدل‌های مورد نظر برای آزمون فرضیه‌های تحقیق با مراجعه به منابع اطلاعاتی مربوطه جمع‌ آوری گردید.

1. 1. سپس معیار های مورد نیاز برای آزمون فرضیه‌های تحقیق با بهره گرفتن از داده های جمع‌ آوری شده بر اساس روش‌ها و فرمول‌های معرفی شده برای هر یک از آن‌ ها، محاسبه شد.

1. 1. در مرحله بعد، معادله رگرسیون مربوط به مدل تحقیق (رابطه عکس العمل بازار نسبت به انتشار اعلامیه‌های سود نقدی سهام در بورس اوراق بهادار تهران) برازش گردیده، و با توجّه به معنی‌داری ضرایب نسبت به رد یا تأیید فرضیه تحقیق اظهار نظر ‌گردید.

1. در پایان علّت رد یا تأیید فرضیه‌ها مورد واکاوی قرار گرفته و پس از نتیجه گیری پیشنهادات مقتضی برای استفاده کنندگان از این تحقیق و همچنین برای تحقیقات آتی ارائه گردید.

۳-۶روش‌های گردآوری اطلاعات

گردآوری اطلاعات از طریق آمار و داده های موجود در پایگاه اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران و شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و همچنین سیستم جامع اطلاع رسانی ناشران صورت می‌گیرد.

بدین ترتیب که داده های خام در نرم افزار Excel وارد شده و پس از محاسبه مؤلفّه‌های مورد نیاز برای برازش مدل رگرسیونی تحقیق، با بهره گرفتن از نرم‌افزارهای SPSS به تحلیل ارتباط بین متغیرها پرداخته می‌شود.

قلمرو تحقیق شامل کلّیۀ شرکت‌های پذیرفته‌شده بورس اوراق بهادر هستند که در دوره زمانی تحقیق که از ابتدای سال ۱۳۸۵ تا پایان سال ۱۳۸۹ می‌باشد، مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرند

۳-۷جامعه و نمونه آماری

جامعه آماری این تحقیق شامل شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که به روش حذفی (غربال گری) و بر اساس معیارهای زیر گزینش گردیده اند:

• • به منظور همگن شدن نمونه آماری در سال‌های مورد بررسی، قبل از سال ۱۳۸۵ در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشند و تا پایان سال ۱۳۸۹ از بورس اوراق بهادار تهران خارج نشده باشند؛

• • به لحاظ افزایش قابلیت مقایسه، دوره مالی آن‌ ها منتهی به اسفند ماه باشد؛

• • سود تقسیمی آن ها در طول دوره مورد نظر شفّاف و مشخص باشد؛