۲-۴-۱-۱-عوامل فردی

فهرستی از عوامل و مؤلفه‌ های مختلف به عنوان عوامل فردی مؤثر بر افت تحصیلی و مشروط شدن یک دانشجو وجود دارد که هرکدام از آن ها به نوبه خود تاثیر گذارند که در زیر به بررسی برخی از آن عوامل بر اساس تحقیقات انجام شده می پردازیم.

الف. هدف: داشتن هدف و مخصوصا هدف هایی که بر اساس واقعیت باشد در هر زمینه ای و مخصوصا در زمینه تحصیلات باعث می شود انسان برای رسیدن به آن اهداف تلاش کند و در جهت رسیدن به آن ها نیروی مضاعفی بگیرد. اگر هدف را نتیجه مطلوبی بدانیم که رفتار افراد در جهت آن هدایت می شود، می‌توانیم بگوییم که داشتن اهداف روشن و عینی باعث می‌گردد که فراگیر برای رسیدن به آن برنامه ریزی کند و به اقدامات و فعالیت های خود جهت خاصی بدهد (بیابانگرد، ۱۳۸۰).

ب. انگیزش: شواهد پژوهشی موید این نکته است که بین انگیزش و یادگیری رابطه قوی مثبت و معناداری وجود دارد چنانچه پژوهش حسن آبادی و همکاران (۱۳۹۱) نشان دهنده این امر می‌باشد که انگیزش بالای دانشجویان یکی از عوامل پیش‌بینی کننده عملکرد تحصیلی آن ها در دانشگاه می‌باشد. برخی از پژوهش های دیگر نیز نشان داده است که معمول ترین علت ترک تحصیل و مشروطی دانشجویان در پسران بی علاقگی و عدم داشتن انگیزه است (حسن آبادی و همکاران، ۱۳۹۱).

ج. هوش: یکی از عواملی که بر عملکرد تحصیلی تاثیر گذاری آن گزارش شده است، هوش می‌باشد. چنانچه بر اساس گزارش برخی پژوهش ها مشخص شده است که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از موارد افت عملکرد تحصیلی ناشی از کیفیت هوش می‌باشد. و با هوش بودن یکی از ویژگی های دانشجویان موفق بوده است (حسن آبادی و همکاران، ۱۳۹۱).

د. اضطراب امتحان: امتحان و ارزشیابی در شکل مطلوب خود ناظر بر جمع‌ آوری اطلاعات به منظور اتخاذ تصمیمات درست و واقع بینانه در فرایند یاددهی و یادگیری است. ولی عملا آنچه که در صحنه نظام آموزشی و در روند فعالیت های یادگیری و یاددهی ملاحضه می شود، تبدیل جریان امتحان و ارزشیابی به فعالیتی نتیجه گرا، کمیت مدار و بالطبع اضطراب زا و ناخوشایند برای فراگیران است. به همین خاطر برخی پژوهشگران معتقدند که نگرانی و اضطراب از نتیجه امتحان و ارزشیابی می‌تواند بر افت تحصیلی و مشروطی دانشجویان تاثیر گزار باشد (رودباری، احمدی، عبادی فرد، ۱۳۸۹).

ه: عزت نفس: عزت نفس علاوه بر اینکه جزئی از سلامت روانی فراگیران را تشکیل می‌دهد، با پیشرفت تحصیلی وی نیز ارتباط دارد. مطالعات متعدد نشان داده است که بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی همبستگی قابل توجهی وجود دارد با این حال ماهیت خاص این ارتباط قابل بحث است. از یک سو عزت نفس قوی بر پیشرفت تحصیلی کمک می‌کند و از جهت دیگر نیز همین پیشرفت تحصیلی بر شکل گیری و تقویت عزت نفس منجر می شود (ریسونر^[۴۲]،۲۰۰۴). لذا می توان گفت که یک رایطه دوسویه قوی بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی وجود دارد.

و: عوامل روانی: یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر عملکرد تحصیلی دانشجویان، ویژگی های روانی آن ها‌ است. در این زمینه باستین و دنیلستون (۲۰۰۵) بر این باورند هر فرد برای ورود به اجتماع و در نتیجه رویارویی با موقعیت های گوناگون و افراد مختلف به ابزار هایی مانند ساختارهای روانی و ویژگی های شخصیتی مجهز است. این ساختارهای روانی نه تنها باعث تاثیر عوامل مختلفی مانند خانواده، جامعه و همسالان قرار دارند، بلکه این عوامل را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. پژوهشگران همواره به تاثیر این مؤلفه‌ ها بر متغیر های موجود در زندگی افراد مانند عملکرد تحصیلی توجه کردن اند (نقل از داروس، هانزان و سگرینا^[۴۳]، ۲۰۰۸).

۲-۴-۱-۲-عوامل درون سازمانی

عوامل درون سازمانی به عواملی گفته می شود که فارق از کنترل دانشجویان و یا دانش آموزان می‌باشد و آن ها هیچ نقشی در کنترل این عوامل ندارند.

الف. معلمان یا اساتید: ویژگی های حرفه ای و تخصصی آموزگاران نقش مهم و تعیین کننده ای در آموزش دارد و لذا هر گونه اصلاح و پیشرفت در کیفیت آموزش دانشجویان و دانش آموزان به طور مستقیم به کیفیت معلمان بستگی دارد (هزاوهی، فاتحی و شمشیری، ۲۰۰۶ ). بنابر اعلام برخی از پژوهش ها، در حیطه آموزشی دانشجویان نقش اساتید مجرب و رفتار اجتماعی اساتید را در افت تحصیلی و مشروطی مهم بیان کرده‌اند. مطالعه دارلینگ و هامون^[۴۴](۲۰۰۰) نیز کیفیت مدرس را یکی از مهمترین عوامل موفقیت دانشجویان ذکر نموده است. بنابر پژوهش هزاوه ای و همکاران (۲۰۰۶) نیز روش تدریس مدرسین، شامل عواملی چون تلاش مدرسین در تفهیم مطالب درسی، اثربخشی روش تدریس، تأثیرگذاری روش تدریس، فراگیر محور بودن، کمک آموزشی را تا حدی بر وضعیت تحصیل دانشجویان مؤثر دانسته است. این امر مخصوصا در مکان هایی که با کمبود آموزگاران مجرب وکارآزموده کمتر است کاملا مشهود است و میزان افت عملکرد تحصیلی بیشتر است.

ب. فضا، امکانات و تجهیزات: مهمترین و کیفی ترین برنامه درسی و آموزشی نیازمند وجود امکانات و تجهیزات لازم برای اجرای آن برنامه های آموزشی می‌باشد. تراکم جمعیت در کلاس درس، فشردگی برنامه های درسی، کیفیت کتب درسی، فاصله زیاد محل سکونت با دانشگاه یا مدرسه و مسائل دیگری همه در مشروطی و افت عملکرد تحصیلی دانشجویان و دانش آموزان مؤثر می‌باشند. یافته های پژوهش لوگان^[۴۵] در سال ۲۰۰۴ نشان داد که وجود تجهیزات و امکانات رفاهی مناسب تاثیر مثبتی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان دارد.

ج. مشکلات ساختاری: منظور از مشکلات ساختاری یا بنیادی نظام آموزشی، مجموعه تنگناها و دشواری هایی است که متاثر از ناکارآمدی و نارسایی طرح ها و برنامه های درسی و آموزشی است که در بالاترین سطح سلسله مراتبی مدیریتی و توسط سیاسیت گذاران و برنامه ریزان نظام آموزشی و پرورشی طراحی و تدوین می گرد.

۲-۴-۱-۳-عوامل برون سازمانی

این عوامل مجموعه وسیعی از پدیده ها و مؤلفه‌ های گوناگون خارج از نظام آموزشی را در بر می‌گیرد که در یک برداشت و تقسیم بندی در این قسمت تحت عنوان عوامل خانوادگی و محیطی بررسی می‌شوند.

1. 1. . Slavin ↑

1. 1. . Shererr ↑

1. 1. . Korbanglo ↑

1. 1. . Skillful experience ↑

1. 1. . Modeling experience ↑

1. 1. . Encourage social ↑

1. 1. . Emotional and physiological states ↑

1. 1. . Pili & Viliamz ↑

1. 1. . Pterson ↑

1. 1. . Zemmerman ↑

1. 1. . Pachars ↑

1. 1. . Kardawsh & Emlound ↑

1. 1. . War & Dowines ↑

1. 1. . Eslavin ↑

1. 1. . Prokap ↑

1. 1. Park ↑

1. 1. .Vale ↑

1. 1. Glaver ↑

1. 1. . Hume ↑

1. 1. ۱٫ Warr & Dowing ↑

1. 1. ۲٫Woolfolk ↑

1. 1. . McCormik ↑

1. 1. . Janzen ↑

1. 1. ۱٫ Pavivo ↑

1. 1. . Anders ↑

1. 1. . Flavell ↑

1. 1. .Estephan & Gary ↑

1. 1. . Gartland & Strosnider ↑