(۸-۱)روش کلی تحقیق:

– این تحقیق از جهت هدف از نوع کاربردی می‌باشد.

– از جهت روش استنتاج توصیفی و تحلیلی می‌باشد.

– از جهت طرح تحقیق از نوع پس رویدادی است (با بهره گرفتن از اطلاعات گذشته).

(۹-۱)قلمرو تحقیق:

(۱-۹-۱) قلمرو زمانی: دوره زمانی مورد مطالعه در این تحقیق یک بازه زمانی ۵ ساله شامل سال­های ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۱ است.

(۲-۹-۱) قلمرو مکانی: شرکت­های تولیدی و خدماتی استان تهران.

(۳-۹-۱) قلمرو موضوعی: به لحاظ تئوریک این پژوهش مربوط به حوزه تحقیقات مدیریت مالی بوده که در صدد ارزیابی ارتباط بین رقابت و تغییر سیستم مدیریت حسابداری بر عملکرد می‌باشد.

(۱۰-۱)ساختار تحقیق

در فصل اول این پژوهش، کلیات تحقیق شامل مقدمه، تعریف موضوع، تبیین مسئله تحقیق، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف و سؤالات تحقیق، روش کلی تحقیق، قلمرو تحقیق و تعریف عملیاتی واژه ­ها، ارائه شده است.

در فصل دوم، مبانی نظری شامل مفاهیم نظریات در رابطه با در گردش و پیشینه تحقیق شامل روش انجام تحقیق نتایج تحقیقات انجام‌شده بیان‌شده است.

در فصل سوم، روش انجام تحقیق تبیین شده و مبانی اندازه‌گیری متغیرها، جامعه آماری، روش گردآوری و تجزیه‌و تحلیل داده ­ها در این قسمت بیان ‌شده است.

در فصل چهارم، به تجزیه‌و تحلیل اطلاعات و بیان یافته ها اختصاص‌یافته.

در فصل پنجم، خلاصه، نتیجه‌گیری، محدودیت­ها ­و پیشنهادهایی برای استفاده‌ کنندگان پژوهش جاری و محققان تحقیقات آتی مطرح‌شده است.

فصل دوم:

مروری بر تحقیقات انجام شده

۱-۲ مقدمه

امروزه، شرکت ها با قرار گرفتن در عصر رقابت صنعتی، شیفته و مسحور دنیای اطلاعات گردیده­اند. عصری که در آن، توانمندی شرکت­ها در به کارگیری دارایی­ های نامشهود نظیر دانش و قابلیت کارکنان، روابط با مشتریان و تأمین کنندگان، کیفیت محصولات و خدمات، فناوری اطلاعات، و فرهنگ سازمانی بسیار حیاتی تر از مدیریت دارایی های مشهود و فیزیکی است. (نمازی و ابهری۲۰۱۰).

زمانی که مطالعات و تحقیقات پیشین مربوط به حسابداری مدیریت رابطه میان محیط، ویژگی‌های سازمانی، سیستم کنترلی و عملکرد را بررسی کرده‌اند،‌ یک بررسی سیستماتیک تجربی مبنی بر اینکه آیا عملکرد سازمانی تحت تأثیر رقابت و تغییرات در سیستم کنترلی و حسابداری مدیریت قرار دارد یا خیر صورت گرفته است. (آبرنتی وبوونز ۲۰۰۵)^[۵].

یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در مدیریت شرکت، نحوه عمل در مقابل عملکرد رقبا است، چنانچه شرکت‌ها سازمانی توانایی مقابله و بهبود وضع خود در برابر برنامه ها و شیوه های عمل رقبا را نداشته باشد به ‌راحتی از صحنه تجارت و رقابت کنار خواهد رفت. اطلاعات حسابداری مدیریت به دلیل نوع خدماتی که به مدیریت می­دهد می‌تواند کمک شایانی در پیروزی مؤسسات در برخورد با رقبا ایفا کند.

این تحقیق ارزیابی رابطه بین رقابت و تغییر سیستم حسابداری بر عملکرد شرکت را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این فصل ابتدا به بحث نظری درباره موضوع تحقیق و متغیرهای اصلی تحقیق پرداخته و در ادامه پیشینه تحقیق در این زمینه را موردبحث قرار می‌دهیم.

۲-۲) مبانی نظری پژوهش:

در این قسمت به توصیف و توضیح برخی از مبانی و مفاهیم موجود در علم حسابداری مدیریت در راستای مسائل مورد پژوهش می پردازیم:

فدراسیون بین‌المللی حسابداران (آیفک(،حسابداری مدیریت را اینگونه تعریف نموده است :”حسابداری مدیریت فرایند تشخیص، اندازه گیری، انباشت، تحلیل، تنظیم، تفسیر و ارتباط اطلاعات (مالی و عملیاتی) است که برای برنامه ریزی،ارزیابی و کنترل سازمان و حصول اطمینان ازحسابداری و نحوه استفاده از منابع مربوط مورداستفاده مدیران قرار می‌گیرد.

انجمن حسابداران مدیریت ، حسابداری مدیریت را چنین تعریف می‌کند:”حسابداری مدیریت عبارت است از فرایند تشخیص، اندازه گیری، جمع‌ آوری، تحلیل، تهیه، تفسیر و ارزیابی و کنترل داخلی فعالیت های سازمان برای تضمین و اطمینان از استفاده مناسب از سرمایه” .

(۱-۲-۲) تصمیم‌گیری

حسابداری مدیریت، در واقع نقش مهمی در فراهم‌شده اطلاعاتی مؤثر برای تصمیم‌گیری مدیران در خصوص حل مشکلات موجود ارائه می‌دهد.

(۲-۲-۲) برنامه‌ریزی

یکی از وظایف کلیدی و عمده حسابداری مدیریت، تمرکز بر وقایع آتی است. در بسیاری از شرکت‌ها، اطلاعات تاریخی می‌تواند برای ارزیابی تغییرات عملیات اصلی و راهنمایی برای عملیات استراتژیک باشد. حسابداری مدیریت، نقشی مهم در فراهم‌سازی زمینه برنامه‌ریزی تأمین فعالیت‌های جزئی در اهداف کمی دارد.

(۳-۲-۲) کنترل

گرچه حسابداری مدیریت به طور عادی کنترلی بروز بر عملیات سازمان ندارد، اما می‌تواند نقش مهمی در تعیین و اصلاح مکانیزم‌ها برای بازنگری و کنترل فعالیت سازمان فراهم سازد. حسابداری مدیریت به وسیله مقایسه اهداف فعالیت‌های برنامه‌ریزی‌شده با واقعی (آنچه اتفاق افتاده) می‌تواند اختلافات را شناسایی، تعهدات بعدی را رسیدگی و سپس پیشنهادات عملی و راهگشا به مدیریت ارائه دهد. (محمد حسین قلی زاده).

(۴-۲-۲) حسابداری مدیریت و کمک به مدیران

سیستم حسابداری مدیریت، می‌تواند در موارد زیر به مدیران کمک کند:

(۱-۴-۲-۲) درک روابط علت و معلولی

حسابداری مدیریت می‌تواند به مدیریت در این زمینه که چه چیزی باعث و علت هزینه شده است و یا چرا ظرفیت خالی یا غیرقابل استفاده برای تولید وجود دارد، کمک کند.

(۲-۴-۲-۲)تشخیص فعالیت‌هایی که ارزش‌افزوده ایجاد نمی‌کنند یا کارایی ندارند

حسابداری مدیریت با تشخیص فعالیت‌ها یا وظایف ناهماهنگ یا تکراری که به نیازهای مشتری مرتبط نیست، به طراحی مجدد فرایندهای کاری کمک می‌کند.

(۳-۴-۲-۲) درک ارتباط بین اجزای مختلف یک زنجیره ارزش

اطلاعات حسابداری مدیریت می‌تواند تأثیر فعالیت‌های واسطه یا ‌تامین کننده را بر آنچه درنهایت مشتری برای یک محصول می‌پردازد، نشان دهد.

(۴-۴-۲-۲)تشخیص گلوگاه‌های فرایند در داخل یا خارج شرکت

حسابداری مدیریت می‌تواند نشان دهد چه اجزایی از فرایند کاری (ماشین یا انسان) ‌محدود کننده کارایی سیستم بوده و باعث نارضایتی مشتری می‌شود.

(۵-۴-۲-۲) شفاف کردن مسائل و تغییر درک افراد

(۶-۴-۲-۲) ایجاد انگیزه در مدیران و کارکنان

اندازه‌گیری اجزا باعث مشخص شدن رفتارهای مطلوب می‌شود. افراد معمولاً به ‌این اندازه‌گیری‌ها پاسخ می‌دهند.

(۷-۴-۲-۲)تغییر گرایش و جهت‌ها

معیارها که به طور حتم از نوع ارزشیابی هستند، باعث تغییر سطوح گرایش‌ها و تلاش‌ها می‌شود. مثلاً، استاندارد زمانی برای اجرای یک فعالیت، هدفی را مشخص می‌کند که انتظار می‌رود کارکنان، با تلاش معقول به آن دست پیدا کنند. در صورت موفقیت، آن­ها سطح تلاش خود را بازنگری می‌کنند و در نتیجه، دفعه بعد عملکرد بهتری خواهند داشت.

(۸-۴-۲-۲)تغییر نسبت‌ها

افراد تمایل دارند که موفقیت را به فعالیت خود نسبت دهند، اما شکست‌ها را به عوامل محیطی مربوط کنند. تحقیقات نشان داده که این نسبت دادن، می‌تواند با ملاک‌های حسابداری مدیریت تغییر کند و درنهایت رفتارها را نیز تغییر دهد. (محمد حسین قلی زاده).

(۵-۲-۲) نقش حسابداری مدیریت در کسب اهداف سازمانی