بند سوم : تحویل قرارداد آتی

تاریخ سررسید قراردادهای آتی بر روی یک کالا به صورت استاندارد و مشخص توسط بورس تعیین می شود و فقط برای سررسیدهای معینی که تعیین می شود امکان انجام معاملات آتی وجود دارد در قراردادهای آتی اندازه هر قرارداد توسط بورس تعیین می شود و سرمایه گذاران فقط می‌توانند مضربهای صحیحی از این مقدار را مورد معامله قرار دهند ^[۹].

بند چهارم : فرصت‌های سود آور قراردادهای آتی

شخص معامله گر در معاملات آتی تحت شرایط گوناگون می‌تواند سود ببرد وقتی معامله گری قراردادی را می خرد اگر قیمت پس از خرید او بالا رود سود برده است و بر عکس اگر قراردادی را بفروشدقیمت پایین رود او سود برده است .بنا بر این مشخص است کسی که حتی کالایی را نداشته ولی به دلیل اعتباری که در بازار دارد اقدام بفروش می کند و در موقع مناسب آن را تهیه می کند کارش آسان تر ازوقتی است که یک معامله گر واقعا به زحمت کالایی را فراهم کرده و درصدد فروش بر آید و در آنصورت موقعیت این معامله گر تناسبی با بازار آتی ندارد زیر کالا در دست اوست و او با ورود در بازار نقدی آن را بفروش می‌رساند .^[۱۰]

بند پنجم : دلایل معامله قرارداد آتی

الف : کشف قیمت و داشتن اهرم مالی

بازارهای قراردادهای آتی، بازار فروش متمرکزی را برای خریداران و فروشندگان مهیا می‌کنند تا به طور مستمر عوامل عرضه و تقاضا و دیگر شاخص های بازار را ارزیابی کنند. بر اساس تجزیه و تحلیل اطلاعات جاری بازار و پیش‌بینی جابجاییهای قیمت در آینده، معاملات سر می گیرند و قیمت‌ها کشف می‌شوند.این البته بدان معنی نیست که بخواهیم بگوییم بورسهای معاملات آتی «قیمت گذاری» می‌کنند. قیمت بازارِ هر قرارداد سلفِ معین در هر زمان مشخص، نشانگر مجموع تمام اطلاعات و آرای بازار است. به عبارت دیگر تعادل قیمت در هر لحظه ی معین بازاررا متعادل می‌سازد . بازارهای معاملات آتی حکم فشار سنج را دارند نه داور مسابقات. آن ها قیمت تعادل بازار را «اندازه» می گیرند ؛ دیکته نمی کنند.البته قیمت تعادل به طور ثابت در جریان است و معامله گران دائماً پیشنهاد های خرید و فروش قراردادهای سلف خود را با جریان مستمر اطلاعات سراسری بازار منطبق می نمایند. برای مثال ، اخبار مربوط به شرایط محصول دانه ی سویا جستجو ، تجزیه و تحلیل و سپس تقریباً در یک زمان بر قیمتهای معاملات سلف دانه ی سویا ، بلغور دانه ی سویا و روغن دانه ی سویا منعکس می‌گردد. تکان ناشی از ملی کردن معادن مسی که در دست خارجیان بوده، در قیمت مس ، نقره و دیگر معاملات سلف مربوطه در نیویورک ، لندن و شیکاگو ثبت می شود و اعلام یا نشانه هایی از اینکه فدرال رزرو قصد تزریق پول به بدنه اقتصاد را داشته باشد فوراً توسط بازار مورد توجه قرار می‌گیرد و در قیمت معاملات آتی خزانه داری آمریکا تأثیر می‌گذارد.

قیمتهای قراردادهای آتی مورد استفاده ترین مراجع در بازارهای مالی ، فلزی و کشاورزی هم در داخل کشور و هم در سطح بین‌المللی هستند. در واقع ، وقتی که قیمت‌ها کشف می‌شوند بورسهای معاملات سلف به طور روزانه آن قیمت‌ها را از طریق سیستم اطلاع رسانی بازار و روزنامه ها به اطلاع عموم می رسانند.^[۱۱] در رابطه با اهرم مالی در قراردادهای آتی باید بگوئیم یکی ازمنافع کلیدی معامله در بازارهای آتی این است که چنین معاملاتی به معامله گر امکان انجام یک معامله با رقم بزرگی را با واریز مبلغ کمی سرمایه فراهم می کند.مبلغ اولیه مورد نیاز برای معامله که حدودا ۷% مبلغ کل است را سپرده اولیه می کند .ضمنا در صورت کاهش حساب موجودی معامله گر ناشی از ضرر وی در یک معامله , چنان چه موجودی وی از ودیعه سپرده نیز کمتر گردد او بایست موجودی سپرده خود را در همان حد اولیه واریز کند که به آن سپرده ثابت گفته می شود و ‌به این فرایند اصطلاحا فراخوان حساب یا حساب فراخوانی نیز گفته می شود ^[۱۲] اصوال یکی از ویژگی‌های معاملات آتی اهرمی بودن آن ها‌ است و این ویژگی است که سود و زیان معاملات را در یک دوره زمانی با توجه به آورده اولیه سرمایه گذار بسیار بالا می‌برد..

ب : فراوانی انجام معاملات و سرعت نقد شدن

در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایه گذار قادر به فروش قرارداد آتی باشد، نیاز به مالکیت آن کالا یا آن دارایی معین ندارد و با عمل پیش فروش می‌تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آن را از بازار فیزیکی تهیه نماید که این امر میزان نقد شوندگی معاملات را تا حد بسیار زیادی افزایش می‌دهد.^[۱۳]

نقدشوندگی یکی از ویژگی‌های مطلوب بازارهای رقابتی است. نقدشوندگی به صورت امکان انجام معاملات به سرعت، با هزینه ی اندک و بدون تحت تأثیر قراردادن شدید قیمت تعریف شده و تعیین کننده ی اصلی امکان ادامه حیات بازارها بیان شده است.^[۱۴]

ج : شفافیت

بسیاری از بازارهای آتی به عنوان بازارشفاف معاملاتی تلقی می‌شوند زیرا جریان سفارش و معامله در آن ها روشن و عادلانه است ؛هر معامله گر فرصت یکسانی با دیگران دارد .از دیدگاه کلی ؛شفافیت باعث گردیده که تمام معامله گران در دسترسی به بازار از شرایط یکسانی برخوردار شوند ^[۱۵].

د :پوشش ریسک

تبلیغاتی که مربوط به بنیاد امور بیماری‌های خاص است از این نوع است.

جاذبه‌های جنسی:

در این نوع از تبلیغات تجاری با بهره‌گیری از روانشناسی جنسی، ایجاد حساسیت نسبت به محرک‌های بینایی شهوانی و برانگیختن میل جنسی با بهره گرفتن از آشکار کردن اعضای محرک زن و مرد که در هر فرهنگی متفاوت است برای دستیابی به اهداف تبلیغاتی تلاش می‌کنند. (محبی، ۱۳۸۱، ۳۷۹)

۲-۱-۱۰ تکنیک‌های اجرایی تبلیغات بازرگانی

در کنار استفاده از جاذبه‌های تبلیغاتی یک گروه تبلیغاتی باید بداند که چگونه جاذبه‌ای را که برای تبلیغ در نظر گرفته است به تصویر بکشد و از چه تکنیک‌هایی برای به تصویر کشیدن آن استفاده کند. در عین حال که انتخاب جاذبه برای تبلیغ مهم است نحوه اجرای آن با بهره گرفتن از تکنیک‌های خاص نیز حائز اهمیت است. پیام تبلیغاتی به اشکال متعددی می‌تواند ارائه شود. برخی از مهمترین این تکنیک‌ها در زیر آورده شده است که برای تدوین تبلیغ از آن‌ ها می‌توان بهره گرفت.(محمدیان، ۱۳۸۸)

موزیکال (پیام آهنگین)

در این سبک یک یا چند شخصیت کارتونی نشان داده می‌شود که مشغول خواندن آوازی درباره‌ یک کالا یا خدمات هستند. دلیل اصلی استفاده از این شیوه این است که به خاطر سپردن و به یادآوردن اشعار و ترانه ها، ساده است و به راحتی در ذهن حک می‌شود. اگر موسیقی و ترانه آگاهانه به کار گرفته شود، قطعاً می‌تواند مؤثر و جذاب باشد ولی اشاعه و گسترش روحیه ابتذال با قطعات ظاهراًً آهنگین ناموزون و نامفهوم در درازمدت نتیجه‌ عکس می‌دهد. (یگانه دوست، ۱۳۸۰)

سبک زندگی

در این شیوه مناسبت یک کالا با سبک زندگی نشان داده می‌شود. سبک زندگی یک الگوی زندگی فردی است که در فعالیت‌ها، دلبستگی‌ها و افکار شخصی بیان می‌شود. سبک زندگی چیزی بیش از شخصیت یا طبقه اجتماعی شخص است. این سبک شامل الگوی کامل عمل و عکس‌العمل فرد در جهان است.(محمدیان،۱۷۱،۱۳۸۸)

برشی از زندگی روزمره

روش برشی از زندگی روزمره یک شیوه دراماتیک قدیمی است که در آن بازیگران داستانی را به نمایش می‌گذارند که با یک مشکل شروع می شود و در نهایت مارک کالای شرکت تبلیغی به عنوان راه‌حل ارائه می‌شود. بیننده باید مشکل را در غالب یک فضای واقعی احساس کند و پاداش و راه‌حلی که ارائه می‌شود، متناسب با مشکل باشد. از آنجا که در بسیاری از تبلیغات حل مشکل مشتری روش مناسبی به نظر می‌رسد از این رو تکنیک برشی از زندگی روزمره زیاد در تبلیغات به چشم می‌خورد. (همان منبع،۱۷۲)

مشکل/ راه‌حل

این سبک مشکلی را شناسایی می‌کند که محصول مورد نظر می‌تواند آن را حل نماید. عمدتاًً برای نمایش دادن وجه تمایز محصول و هم‌زمان ایجاد چند لحظه سرگرمی برای مخاطب به کار می‌رود.

تخیل

این سبک یک فضای تخیلی و رویایی در اطراف محصول یا خدمات و به کارگیری آن می‌آفریند. در این سبک، برجسته‌سازی و جذاب کردن محصول به کمک خیال‌پردازی انجام می‌شود.(فروزفر،۱۳۹۰،۱۲۲-۱۲۰)

مهارت و خبرگی فنی

این سبک مهارت و کارایی فنی شرکت در تولید محصول را به نمایش می‌گذارد. دقت در تولید، توجه خریدار به شایستگی فنی محصول یا شرکت و تجربه‌ طولانی شرکت در این سبک مطرح می‌شود.

شوخی و طنز

این سبک مخاطبان را سرگرم می‌کند، تصویرهای ناخوشایند و منفی را می‌زداید و شخصیت دوست‌داشتنی و بامزه‌ای از محصولات فاقد وجه تمایز قوی در نزد مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کند. تبلیغات به سبک شوخی و طنز جنبه ذهن گرایانه دارد و می‌تواند حواس مخاطب را از محصول پرت کند. از این سبک باید با احتیاط استفاده کرد و مراقب بود که برداشت‌های تردیدآمیز در ذهن مخاطب ایجاد نشود.

انیمیشن (نقاشی متحرک)

در این سبک از شخصیت‌های نقاشی شده، عروسکی و خمیری استفاده می‌شود که علاوه بر قدرت سرگرم‌کنندگی، می‌توانند پیام‌های دشوار را به راحتی انتقال دهند و دسترسی به بازارها و مخاطبان خاص را ممکن سازند. (همان منبع،۱۲۳-۱۲۲)

مقایسه

مقایسه کالاهای شرکت خود با رقبا یکی از شیوه های اجرایی ارائه پیام است. در واقع با مقایسه یک کالا با کالای دیگر سؤال‌های بیننده پاسخ داده می‌شود. اصول مقایسه به طور مستقیم با کالای رقیب و نام بردن از آن در تبلیغات بسیاری از کشورها منع شده است زیرا در بسیاری از موارد موجب جنگ شرکت‌ها و تخریب وجهه ی رقبا می‌شود و خصومت بین رقبا را افزایش می‌دهد. البته، امروزه به طور غیرمستقیم از شیوه مقایسه و تبلیغ استفاده می‌شود.

روش سریالی

در این شیوه که به روش “انتظاری” مشهور است، آگهی تبلیغاتی طی چند مرحله ارائه می‌شود و هر مرحله ی تبلیغ دارای پیام خاص خود است که بخشی از کل پیام می‌باشد. این روش بیشتر برای مشتاق و کنجکاو کردن مخاطب نسبت به کالای مورد تبلیغ است.(اکرامی،۱۳۸۹، ۲۱۰-۲۰۹)

ارائه تائیدیه

در این روش از یک منبع دوست داشتنی و قابل اعتماد برای تأیید کالا استفاده می‌شود. در این

خصوص هم از افراد شهیر و هم از افراد غیرمشهور می‌توان استفاده کرد. البته بینندگان بیشتر تحت تأثیر افراد مشهور قرار می‌گیرند این نکته را نیز باید مورد توجه قرار داد که ممکن است فرد مشهوری که از او در تبلیغ کالای خود استفاده کرده‌ایم بنا به عللی در جایی از او کرداری ناشایست نیز سر بزند که وجهه‌اش خراب شود. این موضوع برروی محصول ما بی‌تأثیر نیست. (همان منبع، ۲۱۳)

داستان‌گویی

تکنیک داستان‌گویی شبیه ساختن یک فیلم کوتاه است با این تفاوت که داستان باید درعرض زمان کوتاه مثلاً حدود ۳۰ ثانیه‌ شروع شود، پی‌گیری گردد و به اتمام برسد. در این تکنیک، بخش گفتاری برروی تبلیغ خوانده می‌شود و گوینده مشهود نیست.

تبلیغ دو تکه

در این شیوه دو تبلیغ به هم مرتبط از یک شرکت که یک خط متصل عقیده‌ای را دنبال می‌کنند ارائه و هنگام پخش از تلویزیون در بین این دو تبلیغ، یک تبلیغ کاملاً جداگانه از محصول دیگر مربوط به شرکت دیگر پخش می‌گردد که هیچ ربطی به شرکت و محصول اول ندارد؛ به عبارت دیگر در این شیوه به پخش تلویزیون گوشزد می‌شود که نخست ۱۵ ثانیه اول از تبلیغات را پخش ‌کند و بعد از آن تبلیغ یک شرکت دیگر را قرار دهد و سپس مجدداً قسمت دوم تبلیغ شرکت مورد نظر پخش شود.

نمای نزدیک

تلویزیون اساساً رسانه‌ای برای خلق تصاویر نمای نزدیک است. بزرگترین صفحه‌ تلویزیون برای

نمایش دادن تمامی اجزای موجود در صحنه نمایش تبلیغ کوچک است. نمای نزدیک می‌تواند مورد استفاده شرکت‌هاو رستوران‌های تولید کننده‌ انواع غذاهای پخته برای نشان دادن غذاهایشان از نزدیک برای تحریک اشتهای بیننده به کار گرفته شود. در این شیوه صدا غالباً برروی تصویر به کار گرفته می‌شود و نقش ثانویه در تبلیغ را برعهده دارد.

رتوسکوپ

در این تکنیک سکانس‌های انیمیشن و واقعی به شکل جداگانه تهیه شده و سپس درهم ترکیب می‌شود مثلا یک پسر بچه واقعی ممکن است به نمایش درآید که در حال غذا خوردن است و در عین حال یک حیوان به شکل کارتون بر روی شانه‌ او در حال بالا و پایین پریدن است.(محمدیان،۱۶۸،۱۳۸۵-۱۶۴)

فرد سخنگو

1. 1. از دیدگاه امامیه عرف به عنوان منبع شناخت احکام شرعی محسوب نمی­ شود، بلکه از جهات دیگری که کاشفیت از رأی معصوم داشته باشد، حجیت می­یابد.

1. عرف در کشف حکم و تکمیل قانون نقش بسزایی دارد.

روش تحقیق

عمده روش این تحقیق کتابخانه ­ای بوده که به بررسی و مطالعه کتاب­های موجود در خصوص موضوع پرداخته شده است و ابزار گردآوری اطلاعات به صورت فیش برداری ‌می‌باشد.

ساختار تحقیق

این نوشتار در سه فصل تنظیم شده است:

فصل اول: کلیات مربوط به ماهیت شناسی عرف، تفاوت آن با مفاهیم مشابه و گونه­ های عرف.

فصل دوم: ادله، مکاتب و شرایط حجیت عرف.

فصل سوم: اهمیت و نقش عرف نزد امامیه و کاربرد آن در فقه و حقوق.

۱-کلیات

۱-۱مفهوم شناسی عرف

دین اسلام و جوهره­ی اصلی آن ثابت و لا یتغیر است، اما احکام فقهی آن که بخش عمده­ی امور دینی و بیشترین نیازهای مورد ابتلای جوامع مختلف بشری را تشکیل می­ دهند پویا و انعطاف پذیر است زیرا جوهره­ی دین، حقیقتی مربوط به امور ثابت است و ذاتاً قابل تغییر نیست مثل توحید و نبوت، اما احکام فقهی و عملی دین مربوط به اموری می­گردد که ذاتاً ثابت نیستند و احتمال تغییر در آن­ها وجود دارد، دین اسلام دینی است که در ذات خود قواعدی دارد که می ­تواند با توجه به نیازها و احتیاجات منطقی انسان­ها در همه زمان­ها و مکان­ها پاسخگوی سبز فایل باشد، یکی از این قواعد کلی پدیده­ای به نام عرف است که می ­تواند پل ارتباطی بین احکام ثابت دینی و فقه پویا با تغییرات و تحولات اجتماعی باشد.

‌بنابرین‏ برای شناخت این پدیده لازم است ابتدا به بررسی موارد استعمال لغوی عرف و تعریف­های اصطلاحی آن و سپس ذکر تفاوت­های آن با مفاهیم مشابه پرداخته شود و در نهایت به بیان عناصر و ارکان عرف اقدام شود تا هر گونه ابهام در شناسایی عرف از بین برود.

۱-۱-۱عرف در لغت و اصطلاح

۱-۱-۱-۱عرف در لغت

لغت شناسان برای واژه عرف معانی گوناگونی را ارائه داده ­اند که در ذیل به برخی از آن ها اشاره می­ شود:

«تتابع، اتصال و پی در پی بودن»^[۱]، «قرار، آرامش و سکون»^[۲]، «معرفت و شناخت»^[۳]، «امر شناخته شده و متداول بین مردم»^[۴]، «فعل پسندیده از ناحیه عقل یا شرع»^[۵]، «خوی و عادت»^[۶]، «اسم برای اعتراف و اقرار»^[۷]

برخی از این معانی، معانی مستقلی برای این واژه نیست، بلکه مورد استعمال و زیر مجموعه معانی دیگر است، ابن فارس می­گوید:

«در عرف» ]ع ر ف[ بردو اصل و معنا دلالت می­ کند: اول تتابع و اتصال بعضی اجزای یک چیز به اجزای دیگر آن، دوم، سکون و طمأنینه.^[۸]

در همین راستا گفته شده است:

«ریشه و اصل در این ماده بیش از یک معنا نیست و آن در اطلاع و شناخت خصوصیات و آثار چیزی است، شناختی که معروف را از غیر خود جد نماید، از این رو «معرفت» اخص از «علم» است، ‌بنابرین‏ «معروف» به چیزی گفته می­ شود که «شناخته شده، مورد اطلاع و ممتاز از غیر خود است.» در مقابل منکر که از جهت خصوصیات و آثار مجهول است، و «عرف» به «شیء آشکار، بلند و شناخته شده» گویند.»^[۹]

برگرداندن چند معنا در یک ماده به یک یا چند اصل، در صورتی از اعتبار برخوردار است که مورد ارتکاز کسانی که این ماده را در آن معانی استعمال ‌می‌کنند، باشد، این شخص در ماده « عَ رَ فَ » هم پیاده می­ شود.

به هر حال استعمال «عرف» در معنای قوی و عادت، فعل پسندیده، امر متداول بین مردم، مسلم است.

واژه­ عرف دوبار در قرآن به کار رفته است: یکبار به معنای «پسندیده» و بار دیگر به معنای «پیاپی»

«خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ‌ »^[۱۰]

طریقه عفو و بخشش پیش گیر و امت را به نیکوکاری امر کن و از نادان روی بگردان.

«وَ الْمُرْسَلاَتِ عُرْفاً » ^[۱۱]

قسم به رسولانی که از پی هم فرستاده شدند.

۱-۱-۱-۲ عرف در اصطلاح

علمای فقه و اصول در بسیاری از مسائل فقه و اصول، عرف را مد نظر قرار داده وبه آن استدلال ‌می‌کنند، و برای آن تعاریف گوناگونی اراده داده‌اند،که همه این­ها نشان­گر وجود برداشت­های متفاوت از آن ‌می‌باشد، آن ها با واژگان گوناگونی همچون «سیره­ی عملی، عمل الناس، محاسن العادات، عرف عقلا، بنای عقلا، عرف العاده، عاده الناس، بنای عرف، طریقه و سلوک عقلا، ارتکاز عقلایی، از عرف نام می­برند.

شیخ انصاری، عرف را مرتبه­ای از عقل می­داند و در این باره می­فرمایند:

«هیچ وجهی برای این توهم نیست که کسی بپندارد، بین حکم عرف و حکم عقل اختلاف است، سبب آن، این است که عرف، هیچ­گونه حکمی در برابر عقل ندارد، بلکه خود، مرتبه و نمایه­ای از عقل است و به راستی، عرف، همان، عقلاست.»^[۱۲]

شهید صدر نیز درباره عرف معتقد است، «عرف میل و گرایش عمومی انسان است اعم از دین دار و بی­ دین، به امری در مسیری معین و خطی ویژه که با شرع مخالفتی نداشته باشد، و خلاصه عرف عبارت است از روش عمومی مردم که از مصلحت اندیشی سرچشمه گرفته و برای حفظ فرد و جامعه، نظم و سامان یافته باشد، چه در محاورات یا معاملات و چه در سایر روابط اجتماعی، در صورتی که برخورد با شرع پیدا نکند، عرف صحیح و پسندیده است.»^[۱۳]

عرف در دیدگاه آیت الله سبحانی عبارت است از:

«هر چیزی که مردم به آن عادت دارند و بر آن روش عمل می­نمایند، فرقی نمی­کند مورد عادت، فعلی باشد که بینشان شیوع یافته یا سخنی که مردم بر آن سخن شناخت دارند.»^[۱۴]

اکنون پس از بیان برخی تعاریف و نگرش­ها درباره عرف ‌می‌توان این پدیده را در تعریف تعلیمی چنین شناساند:

«عرف عبارت است از جریان مستمر یک رفتار یا سلوک ویژه همگانی در میان افراد جامعه بر انجام یا ترک یک فعل، خواه گفتار باشد یا کردار.»^[۱۵]

این پدیده که مردم به آن انس گرفته و به طور مکرر آن را انجام می­ دهند، عملی نوعاً ارادی است که مردم بدون احساس نفرت و کراهت به انجام آن مبادرت می­ورزند، این سیره­ی مستمر و بنای عملی مردم بر انجام یا ترک فعل که واضع آن خود مردم می­باشند، پیروی از آن را لازم و مخالفت با آن را قبیح و متخلف را نیز سزاوار سرزنش و توبیخ می­دانند.^[۱۶]

۱-۱-۲ عناصر و ارکان عرف

۱-۱-۲-۱ عناصر عرف

پدیده عرف دارای معنایی، آشکار است، این پدیده با تمام وضوح معنایی اش خالی از ظرافت نیست، ‌به این جهت دانش حقوق وجود عناصری را در دریافت پدیده­ عرف لحاظ ‌کرده‌است که ‌می‌توان با دریافت وجود آن عناصر به پدیده­ عرف دست یافت.

عناصری که در دانش حقوق برای پدیده عرف لحاظ شده عبارتند از:

الف) گفتار یا رفتار معین یا ترک آن دو بین مردم

ب) تکرار آن عمل معین و استمرار آن ها

ج) فراوانی تکرار عمل، به گونه ­ای که به صورت غالب یا عام درآید، یعنی همه یا اغلب موارد را فراگیرد.

د) ارادی بودن عمل، یعنی عمل مذکور غریزی و ناشی از عوامل طبیعی نباشد. ^[۱۷]

هـ) الزام آور بودن آن ها^[۱۸]

۱-۱-۲-۲ ارکان عرف

مهارت‌های زندگی، توانایی‌هایی است که فرد را قادر می‌سازد انگیزه و رفتار سالم داشته باشد و فرصت و میدان انجام چنین رفتارهایی را نیز ایجاد نمایند. برنامه مهارت‌های زندگی یک مدل آموزشی است که در کارها و فعالیت‌های گروهی سازمان یافته به منظور رشد مهارت‌های علمی که برای زندگی روزمره ضروری هستند کاربرد دارد. به همین جهت شرکت فعال اعضای گروه برای یادگیری مهارت زندگی امری ضروری هستند. ( محمد خانی، ۱۳۷۷)

پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهد که مهارت‌های زندگی در زمینه‌هایی مثل افزایش سلامت روانی و جسمانی و پیشگیری از مشکلات روانی، رفتاری و اجتماعی تاثیر دارد.

مهارت‌های زندگی متعددند که شامل مهارت‌های مقابله که خود شامل:

الف) مهارت مقابله مسئله‌دار

ب) مهارت مقابله هیجان‌مدار

ج) مهارت حل مسئله وغیر می‌شود.

‌در مورد برنامه‌ریزی برای آموزش این مهارت‌ها باید به گونه‌ای بر اساس وضعیت جامعه تحلیل و انتخاب شود.

با بررسی و تجزیه و تحلیل آماری و با توجه به جداول در فصل چهارم می‌توان گفت نتیجه گرفت که آموزش مهارت‌های زندگی تاثیر به سزایی بر سلامت روان افراد دارد. در این پژوهش فرضیه‌ها مورد تأیید قرار گرفت بدین معنا که آزمودنی‌هایی که در طول جلسات فعالیت داشتند از سلامت روان بیشتری برخوردار شدند. آموزش مهارت‌های زندگی ‌در مورد این آزمودنی‌ها منجر به افزایش سلامت روان آنان شده است. در تبین نهایی می‌توان گفت آموزش مهارت های زندگی برای همه افراد مفید و لازم است و این مهارت‌ها می‌تواند بر تمام جنبه‌های گوناگون زندگی به ویژه بر زندگی تحصیلی، خانوادگی و اجتماعی اثرگذار باشد.

۵-۲ محدودیت‌ها

۱) بی‌حوصلگی دانشجویان نسبت به پاسخ سوالات

۲) عدم استبال داشنجویان از کلاس آموزش مهارت‌های زندگی

۳) کمبود تحقیقات پژوهشی در این زمینه

۵-۳ پیشنهادات

۱- تشکیل کمیته تخصصی آموزش مهارت‌های زندگی در دانشگاه‌ها به منظور برنامه‌ریزی و اقدام منسجم در خصوص آموزش مهارت‌های زندگی در محیط‌های داشنجویی

۲- ایجاد درس مهارت‌های زندگی در جهت آموزش مهارت‌های مورد نیاز خود از دوره آمادگی تا دانشگاه

۳- برگزاری جلسات آموزش مهارت‌های مختلف زندگی توسط سازمان‌های مردم‌نهاد

۴- از طریق رسانه های گروهی و با بهره‌گیری از کارشناسان مجرب به آموزش مهارت‌های زندگی به عنوان یک برنامه همگانی پرداخته شود.

۵- تحقیق و بررسی علمی در زمینه مهارت‌های زندگی در دوره های مختلف تحصیلی و روش‌های تدریس آن.

۶- وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و مؤسساتی که به نوعی با تعلیم و تربیت، آموزش، گسترش بهداشت روانی و اصلاح و تربیت قشر نوجوان سروکار دارند، می‌توانند از طریق برگزاری کارگاه‌های آموزش مهارت‌های زندگی به سلامت روان و افزایش مهارت‌های آنان کمک کنند.

پیوست

منابع

فهرست منابع فارسی

۱- احمدی‌زاده، محمدجواد(۱۳۷۳)،«بررسی اثربخشی آموزش مهارت حل مسأله بر برخی از ویژگی‌های شخصیتی نوجوانان تحت پوشش مراکز شبانه‌روزی» پایان نامه ارشد: روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی.

۲- ادبی، راضیه(۱۳۷۹)،«بررسی رابطه پایگاه هویت و سلامت روانی در اوایل و اواسط نوجوانی» پایان‌نامه ارشد: روانشناسی بالینی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

۳- استورا.اچ.ب(۱۹۹۱). تندیگی یا استرس. ترجمه: دادستان، پریرخ(۱۳۷۷). چاپ اول تهران. انتشارات رشد.

۴- اسماعیلی، محمد(۱۳۸۰)،«بررسی اثر آموزش درس مهارت‌های زندگی در تعامل با شیوه های فرزند‌پروری بر عزت نفس دانش‌آموزان استان اردبیل». ‌فصل‌نامه پیام مشاور. سال سوم.شماره ۶٫ انتشارات دانش.

۵- انصاری، پروین(۱۳۷۴)،«بررسی رابطه سلامت روانی و نگرش‌های مذهبی بین دانشجویان ۲۰ تا ۳۰ ساله» پایان‌نامه ارشد: روان‌شناسی رودهن

۶- بیابان‌زاده، سید اکبر، زمانی منفرد، افشین؛ حیدری پهلوانان، احمد و همکاران(۱۳۷۸)«بررسی وضعیت سلامت روانی کارکنان یک مجتمع صنعتی»، ‌فصل‌نامه اندیشه در رفتار، سال چهارم، شماره۴٫

۷- نبی جمالی، شکوه السادات (۱۳۷۳)، بهداشت روانی و عقب ماندگی ذهنی، تهران نشر نی

۸- حسینی، سید ابوالقاسم (۱۳۶۰)، اصول بهداشت روانی، چاپ اول مشهد، انتشارات جاودان فرد

۹- خدا رحیمی، سیامک(۱۳۷۴)، مفهوم سلامت روانشناختی، چاپ اول مشهد، انتشارات جاودان‌فرد

۱۰- سازمان بهداشت جهانی، برنامه آموزش مهارت‌های زندگی، ترجمه نوری قاسم آبادی، ربابه محمدخانی(پروانه) (۱۳۷۷)، تهران واحد بهداشت و روان و پیشگیری از سوء مصرف مواد سازمان بهداشت جهانی

۱۱- شیخ‌آبادی، عبدالله، ناصری، غلامرضا (۱۳۷۱) نظریه های مشاوره روان درمانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی

۱۲- شریعتی، غلامرضا (۱۳۷۲)،« بررسی اثر بخشی روش آموزش مهارت حل مسئله در درمان علائم افسردگی نوجوانان شاهد» پایان‌نامه ارشد: روانشناسی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، انیستیتو، روانپزشکی تهران

۱۳- شاملو، سعید (۱۳۷۸)، بهداشت روانی، چاپ ۱۳، تهران، انتشارات رشد

۱۴- شعاری‌نژاد، علی اکبر (۱۳۷۱)، درآمدی در روانشناسی انسان، تهران، انتشارات آزاده

۱۵- شولتز، دوان، روانشناس کمال، ترجمه: خوشدل گیتی (۱۳۶۹)، تهران، نشر نی

۱۶- طارمیان، فرهاد (۱۳۷۸)، مهارت‌های زندگی تعاریف و مبانی نظری، (مجله ژرنای تربیت، سال اول، شماره۴)

۱۷- طارمیان، فرهاد (۱۳۷۸)، مهارت‌های زندگی( چاپ دوم، تهران، انتشارات تربیت)

۱۸- گنجی، حمزه (۱۳۷۹) بهداشت روانی، چاپ سوم، تهران، انتشارات ارسبان

۱۹- نجات، حمید (۱۳۷۸)، سلامت روانی از دیدگاه ایس، ‌فصل‌نامه علمی، پژوهش اصول بهداشت روانی، سال اول، شماره ۴

۲۰- ولی زاده، علیرضا، ۱۳۸۱

فهرست منابع انگلیسی

۱٫Albertyn.R.M,Kapp.C.A”Groenewald.C.J.(2001)”.Pattens‌off empowerment in individuals through thr course of a life skills programme in …” Journal of studies in the education of adults. 33(2).27-180.

۲٫ Benard.B,Fafoglia.B.(1991).”Effective substance abuse prevention school social workers as catalysts for change”. Journal of social work in education.13(2).15-20.

۳- Botvin.G.I,Mihalie.SF,Grotpeter.J.K.(1998).”History and description of life skill ofraining” Blue prints for violence prevention,Book five:life skills trannin.Boulder,co: center for the study and prevention ofdrag abuse.

۴- Botvin.G.J.Kantor.L.W(2000).”perrenting alcoholand Tabaccouse.

۵- crnin.M.E.(1996).”life skills curricula for students will learning disabilities”. Journal of learning disabilities.

۶- Darden.C.A.”Ginter.E.j(1996). Life skills and mental health counseling”. Journal of mental counseling.

۷- ginter.E.J(1999). “david K.brooks contribution to the developmentally based life skill approach”.Journal of mental health counseling.

– شرکت سهام بازار را خریداری نماید (خرید مجدد سهام)

ارزش افزوده سهام به صورت ذیل محاسبه می‌گردد:

ارزش افزوده سهام =

افزایش ارزش بازار حقوق صاحبان سهام

+ سود سهام پرداخت شده در طول سال

– هزینه افزایش سرمایه

+ دیگر پرداخت‌ها به سهام‌داران (تخفیف برارزش اسمی، خرید مجدد سهام)

– تبدیل اوراق قرضه تضمین نشده قابل تبدیل. (همان منبع، ص ۳۵ و ۳۶)

بازده سهامدار

بازده سهامدار ارزش افزوده سهامدار در یک سال تقسیم بر ارزش بازار حقوق صاحبان سهام در آغاز سال می‌باشد.

ارزش بازار حقوق صاحبان سهام / ارزش افزوده سهامدار = بازده سهامدار

یک روش برای محاسبه بازده سهامدار عبارت است از: افزایش در قیمت سهم به اضافه سودهای سهام، حقوق و پرداخت های دیگر (تخفیف در ارزش اسمی، پرداخت های خاص) تقسیم به قیمت سهم در آغاز سال.

بازده مورد انتظار سرمایه

بازده مورد انتظار سرمایه (هزینه سهم نیز نامیده می شود) بازدهی است که سهام‌داران انتظار دستیابی به آن را برای این که احساس کنند به اندازه کافی پاداش دریافت نموده اند دارند. بازده مورد انتظار سرمایه به نرخ­های بهره اسناد خزانه بلندمدت و ریسک شرکت بستگی دارند.

بازده مورد انتظار مجموع نرخ بهره اسناد خزانه بلندمدت به اضافه مقداری است که صرف ریسک شرکت نامیده شده و بستگی به میزان ریسک آن دارد.

صرف ریسک + بازده اسناد خزانه بلند مدت = بازده مورد انتظار حقوق صاحبان سهام

(نرخ بازده بدون ریسک)

ke عبارتی است که برای بازده مورد انتظار حقوق صاحبان سهام (بازده سرمایه گذاری مورد انتظار سهامدار) استفاده می‌گردد، همچنین به عنوان هزینه سرمایه شناخته می شود.

روش دیگر بیان این مطلب این است که بازدهی را که ما در سرمایه گذاری تضمین شده توسط دولت انتظار داریم ۱۲% می‌باشد. (نرخ بازده بدون ریسک) و بازدهی سرمایه گذاری در شرکت را ۲۰% انتظار داریم.

تفاوت میان ۲۰% و ۱۲% بنابر ریسک مورد انتظار در یک شرکت بوده و معمولاً صرف ریسک شرکت نامیده می شود با بیان این موضوع به ‌عنوان یک معادله می‌توانیم بگوییم که (بازده مورد انتظار در سرمایه گذاری در سهام شرکت) ke مساوی است با نرخ بدون ریسک به اضافه صرف ریسک شرکت. صرف ریسک شرکت تابع ریسک مورد انتظار شرکت می‌باشد:

صرف ریسک شرکت + بازده اسناد خزانه = ke

۲-۲-۴- ارزش ایجاد شده سهامدار

یک شرکت زمانی برای سهامدارانش ارزش ایجاد می کند که بازده سهامدار فراتر از هزینه سهام (بازده مورد انتظار سرمایه) گردد. به بین دیگر شرکتی در طول یک سال ایجاد ارزش می کند که فراتر از انتظارات عمل نماید، ارزش ایجاد شده سهامدار به صورت ذیل کمی می‌گردد:

(ke – بازده سهامدار) × ارزش بازار حقوق صاحبان سهام = ارزش ایجاد شده سهامدار

به طوری که قبلاً دیدیم بازده سهامدار مساوی است با ارزش افزوده سهامدار تقسیم بر ارزش بازار حقوق صاحبان سهام، ارزش ایجاد شده را می توان به صورت ذیل نیز محاسبه نمود:

(ke × ارزش بازار سرمایه) – ارزش افزوده سهامدار = ارزش ایجاد شده سهامدار

در نتیجه ارزش ایجاد شده، ارزش افزوده سهام دار فراتر از انتظارات که در بازده مورد انتظار حقوق صاحبان سهام منعکس شده اند. (همان منبع، ص ۳۹)

۲-۳- نرخ بازده

نرخ بازده به عنوان یک مفهوم کلیدی در ادبیات سرمایه گذاری معیاری است که به کمک آن می توان سرعت و میزان افزایش یا کاهش ثروت سهام‌داران و یا ارزش شرکت را تعیین کرد. در ارتباط با مفهوم بازده هری مارکویتز معتقد است که امکان دارد تعریف بازده از یک سرمایه گذاری به سرمایه گذاری دیگر متفاوت باشد ولی در هر صورت سرمایه گذاران ترجیح می‌دهند بیشترین عایدشان شوند تا کمترین. فرانسیس معتقد است سرمایه گذاری را اگر نوعی از واگذاری پول تلقی کنیم که انتظار می رود پول اضافی از آن عاید شود در این صورت هر سرمایه گذاری درجه ای از ریسک را دربر خواهد داشت که مستلزم از دست دادن آن پول در زمان حال برای به دست آوردن بازده در زمان آتی است. و به طور کلی بازده عبارت است از کل عایدی یا ضرر (بازده منفی) حاصل از سرمایه گذاری در یک دوره معین که با تقسیم این مبلغ بر سرمایه ای که برای به دست آوردن در ابتدای دوره حذف شده است (رهنمای رودپشتی، جزوه منتشر شده)

۲-۴- سرمایه گذاری

از دیدگاه کلی، سرمایه گذاری به معنای مصرف پول های در دسترس برای دستیابی به پول هایی بیشتر در آینده است. به عبارت دیگر سرمایه گذاری یعنی به تعویق انداختن مصرف فعلی برای دستیابی به امکان مصرف بیشتر در آینده. (همان منبع، ص ۱۲۶)

در سرمایه گذاری دو ویژگی متفاوت و مهم وجود دارد که عبارتند از زمان و ریسک. اهمیت دو موضوع یاد شده ‌به این علت است که در سرمایه گذاری صرف پول در زمان حال صورت می‌گیرد و مقدار آن معین می‌باشد در حالی که پاداش حاصل از آن در آینده به دست می‌آید و معمولاً با عدم اطمینان همراه است. در بعضی مواقع ویژگی زمان غالب می‌گردد (مانند اوراق قرضه دولتی) و در بعضی مواقع ریسک از نظر اهمیت مقدم می‌باشد (مانند برگه اختیار خرید سهام عادی) و در مواقع دیگر هر دو دارای اهمیت هستند (مانند سهام عادی). (همان منبع، ص ۱۲۷)

۲-۵- انواع سرمایه گذاری

سرمایه گذاری ها به دو شکل عمده واقعی و مالی تقسیم می‌شوند. سرمایه گذاری های واقعی نوعی سرمایه گذاری است که فرد با فداکردن ارزشی در زمان حاضر، نوعی دارایی واقعی به دست می آورد. خرید ملک یا آپارتمان نمونه ای از این سرمایه گذاری است. در سرمایه گذاری مالی، فرد در ازای فدا کردن ارزش حاضر، نوعی دارایی مالی که نتیجه آن معمولاً جریانی از وجوه نقد است به دست می آورد.

در اقتصادهای سنتی اکثر سرمایه گذاری ها از نوع واقعی بوده اند اما در اقتصادهای پیشرفته عمده سرمایه گذاری ها بر روی دارایی های متمرکز صورت می‌گیرد و توسعه مؤسسات سرمایه گذاری مالی راه را برای سرمایه گذاری واقعی امکان پذیرتر می‌کند. در واقع این دو شکل سرمایه گذاری نه تنها در مقابل یکدیگر نیستند، بلکه ممکن هم نیز می‌باشند. (همان منبع، ص ۱۲۸)

۲-۶- محیط سرمایه گذاری^[۷]

محیط سرمایه گذاری دربرگیرنده انواع اوراق بهادار قابل معامله می‌باشد و از طرف دیگر، وقتی صحبت از محیط سرمایه گذاری می شود، باید مکان و چگونگی خرید و فروش اوراق بهادار را نیز مدنظر قرار دهیم. به طور کلی می توان اجزای محیط سرمایه گذاری را به سه دسته تقسیم کرد:

۱- اوراق بهادار یا دارایی های مالی

۲- بازارهای اوراق بهادار یا بازارهای مالی

۳- واسطه ها یا مؤسسات مالی. (همان منبع، ص ۱۲۸)

۲-۷- فرایند سرمایه گذاری^[۸]

در فرایند سرمایه گذاری به چگونگی تصمیم گیری سرمایه گذار در اوراق بهادار قابل معامله و میزان سرمایه گذاری در هر کدام از انواع اوراق و زمان سرمایه گذاری پرداخته می شود. رویه ای شامل مراحل زیر برای تصمیم گیری در این باره به عنوان اساس فرایند سرمایه گذاری مطرح می‌باشد. (همان منبع، ص ۱۲۹)

۲-۷-۱- خط مشی سرمایه گذاری^[۹]