ب. برنامه های بازسازی و اجرای برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشور بیش از پیش آموزش متوسطه را که هم اکنون برای ۸۵ درصد از دانش آموزان یک آموزش پایانی است، (یعنی برای کسانی که به دانشگاه راه پیدا نمی کنند) با نیازهای جامعه طلب میکند. تلاش برای تعیین شرایط مناسب برای آموزش متوسطه در آمادهکردن فراگیران به منظور پذیرش نقشهای اجتماعی در آینده بسیارضروری است .
این شرایط نهایتاًً باید به ایجاد بستری مناسب برای آموزش متوسطه در آماده کردن فراگیران به منظور پذیرش نقشهای اجتماعی در آینده بسیار ضروری است. این شرایط نهایتاًً باید به ایجاد بستری مناسب برای تسهیل فرایند یاددهی ـ یادگیری منجر می شود. توجه به یادگیری به عنوان فرآیندی که در تمام طول زندگی ادامه دارد ما را وا میدارد که محتوا و سازمان آموزش متوسطه را مورد تجدید نظر قرار دهیم. نیازهای بازار کار فشاری ایجاد می کند که باعث افزایش سالهای مدرسه می شود با در نظر گرفتن نسبتهای نام نویسی در سطح جهانی آموزش متوسطه بخشی از آموزشهای رسمی است که به لحاظ گسترش، سریعترین بخش بشمار می آید. مسئولیتهای آموزش متوسطه در واقع بسیار گسترده است زیرا اغلب در دوره دبیرستان است که زندگی آینده دانش آموز شکل میگیرد. آموزش متوسطه باید بیشتر با دنیای بیرون ارتباط داشته باشد تا دانش آموزان بتوانند خط سیر خود را با پیشرفتهای فرهنگی و آموزشی تطبیق دهند. با توجه به نقش حساس آموزش متوسطه در آماده سازی نوجوانان و جوانان برای ورود به دنیای کار یا آموزش عالی ،انتظاراتی که نظام اجتماعی از این دوره آموزشی دارد توجه به ویژگیها و توانمندیها و به طور کلی صلاحیتهای حرفهای دبیران این دوره بیش از پیش ضروری است.
۲-۸آموزش منابع انسانی در آموزش و پرورش
تجربه کشورهای جهان نشان داده است که: آموزش منابع انسانی در نظامهای آموزشی موجب افزایش کارایی و اثر بخشی آموزش و پرورش شده است. بسیاری از کشورهای توسعه یافته، به کیفیت آموزش و پرورش بیش از کمیت آن اهمیت می دهند. توجه به کیفیت برتر آموزشی توانسته است تحولات عمیقی در رفتار کودکان و نوجوانان در مدارس ایجاد کند. این تحولات به نوبه خود افزایش تواناییهایی فرد در انطباق با شرایط جدید اجتماعی را به دنبال داشته و موجبات ارتقاء سطح توسعه و رفاه اجتماعی را فراهم آورده است.
امروزه رشد اقتصادی مستلزم افرادی توانا و نیرومند است. توجه به کیفیت آموزش و پرورش است که می تواند افرادی توانمند را تربیت و به جامعه ارائه کند. بنابرین کشورهای در حال توسعه بایستی برای تسریع آهنگ رشد اقتصادی خود به کیفیت آموزشی توجه بیشتری معطوف دارند.
کیفیت آموزش و پرورش در حقیقت بستگی به کیفیت عواملی دارد که در تولید این خدمت مشارکت می نمایند. این عوامل عبارتنداز:
۱- کیفیت دانش آموزان به عنوان دریافت کنندگان آموزش و متقاضیان تحصیل علم که طرف تقاضا را تشکیل میدهند.
۲- کیفیت معلمین به عنوان عرضه کنندگان خدمت آموزشی و ارائه دهندگان دانش که طرف عرضه را تشکیل میدهند.
۳- کیفیت امکانات و تجهیزات ضروری برای فراهم آوردن محیطی مطلوب که در آن عمل آموزشی به صورت مفید تری ارائه گردد.
۴- کیفیت خدمات اداری، سازمان های هدایت کننده و برنامه ریزان آموزشی در جامعه آنان که اهداف کمی و کیفی را ترسیم و بر اساس آن منابع لازم را تخصیص میدهند.
۲-۹آموزش تضمین کننده کیفیت آموزش و پرورش
امروزه،کیفیت معلم به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده کیفیت آموزش و پرورش قلمداد می شود و همان گونه که پیش از این اشاره شد عواملی چون میزان تحصیلات، آموزشهای لازم برای تعلیم، علاقه و انگیزه به تدریس تعهد و مسئولیت در امر آموزش، میزان تجربه و میزان حقوق و دستمزد دریافتی در کیفیت معلم مؤثر هستند.
آموزش، از جمله مهمترین عوامل مؤثر بر کیفیت معلم است آموزش معلمان یک امر تخصصی است و شیوه های خاص خود را دارد، چنانچه معلم در خصوص نحوه ارائه مطالب روشهای ارتباط با دانش آموزان، شیوه های استفاده از منابع علمی مورد نیاز و … آموزشهای لازم را دریافت نماید کیفیت تدریسش ارتقا خواهد یافت.
امروزه در اکثر کشورهای در حال توسعه، دوره های متنوع تربیت معلم وجود دارد. زیرا علاوه بر میزان تحصیلات، معلمین بایستی از شیوه های آموزشی اطلاع کافی داشته باشند. اکنون آموزش دروس علوم و ریاضی در دوره های ابتدایی و راهنمایی نیازمند متون خاص خود میباشد. کم بودن تسلط معلم بر متون، تفهیم مطالب را با مشکلات بسیاری مواجه خواهد ساخت.
بنابرین، چنانچه معلمین از آموزشهای لازم برخوردار شوند، نه تنها کیفیت آموزش آن ها بهتر خواهد شد بلکه معلم خوب، مانع افت تحصیلی و تکرار پایه میگردد و از آن طریق در کاهش هزینه های آموزش در سطح ملی تاثیر بسزایی دارد.
تغییرات سریع اجتماعی و پیشرفت دانش بشری در دوره های کوتاه مدت از ویژگیهای اصلی جوامع امروزی است. معلمان به عنوان عرضه کنندگان علم لازم است در جریان این تغییرات قرار گیرند و دانش، مهارت و بینش خود را متناسب با وضعیت جامعه خود توسعه دهند. اهمیت موضوع با گذر از دوره های ابتدایی و راهنمایی به دوره متوسطه بیشتر می شود. در این دوره آموزش دروس تا حد زیادی تخصصی شده است و لزوم برخورداری دبیران از یافته های جدید رشتهای را که در آن تدریس میکنند به مراتب بیشتر از سایر دوره های تحصیلی است. با اعتقاد به اینکه دبیران باید آموزشهای لازم را فرا گیرند و همگام با رشد علم و تکنولوژی معلومات خود را افزایش دهند و حتی هدایت کننده تحولات و پیشرفتهای جدید باشند نباید انتظار داشت که در حد یک دانشمند باشند بلکه در حد ضرورت از مواد و محتوای رشتههای تخصصی خود آگاه باشند.
در کشورهای مختلف جهان آموزش دبیران دبیرستان بین ۳ تا ۵ سال طول میکشد اکثر کشورها ۴ سال تعداد کمی ۳ تا ۵ سال آموزش می بینند. بنابرین لازم است همه دبیران دبیرستانها تحصیلات دانشگاهی داشته باشند و در رشته تحصیلی خود متخصص باشند. به عبارت دیگر در آن رشته مدرک (حداقل) لیسانس داشته باشند زیرا تحقیقات نشان داده است که دبیران با تحصیلات دانشگاهی، دانش آموزان خود را بهتر از دبیران بدون تحصیلات دانشگاهی آموزش و ارتقاء تحصیلی می دهند در دنیای پیشرفته امروز داشتن مدرک لیسانس نه تنها برای دبیران دبیرستان لازم است، بلکه برای معلمان سایر دوره ها نیز ضروری است. چنانچه این امر در بعضی ممالک سالها پیش بوقوع پیوسته است در سال ۱۹۸۱ـ۴۹ درصد دوره های مختلف مدارس آمریکا لیسانس و۵۰ درصد آن ها درجات فوق لیسانس و بالاتر را داشته اند.
آموزشهای لازم برای همه معلمان شامل معلومات عمومی، مهارت در موضوع تدریس، تسلط بر روانشناسی تربیتی و شیوه های تدریس است و معلم باید علاوه بر آگاهی کامل از موضوع درس روانشناسی تربیتی و استراتژی های تدریس را هم بداند. او باید از نیازها و علایق دانش آموزان به خوبی آگاه باشد و بتواند علاقمندی دانش آموزان را به درس افزایش دهد. همچنین معلم باید آمال و آرزو و احساسهای دانش آموزان را برای بهبود کیفیت تدریس مد نظر قرار دهد و در کنار همه این توانایی ها قدرت اداره کلاس را نیز داشته باشد.
[پنجشنبه 1401-09-24] [ 02:48:00 ب.ظ ]
|