فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

۴–۱ مقدمه

این تحقیق به بررسی ارتباط بین پیچیدگی حسابداری و سود شرکت‌ها می پردازد. برای آزمون فرضیه‌ها از مدل رگرسیون خطی چند متغیری و آزمون ANOVA استفاده می‌شود که داده های مورد نیاز آن از طریق اطلاعات صورت های مالی شرکت های نمونه جمع‌ آوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده های مدل تحقیق از نرم افزارهای آماریSPSS استفاده شد. با بهره گرفتن از این نرم افزار آماری و در راستای آزمون فرضیه‌های تحقیق به بررسی مفروضات اساسی مدل رگرسیون خطی ، آزمون معنی داری مدل تحقیق، ضریب همبستگی مدل و آزمون خود همبستگی بین مشاهدات نیز توجه شده است .

۴ –۲ آمار توصیفی

یکی از فرایندهای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق دسته بندی و معنی دادن به مشاهدات خام و اطلاعات گردآوری شده و استخراج متغیرها است. به فرایند استخراج متغیرهای تحقیق در فصل سوم اشاره شده است. هر یک از متغیرهای تحقیق ‌بر اساس فرمول هایی که برای تبدیل داده های خام به متغیرها است، استخراج شده است. داده های متغیرهای تحقیق با دو سطح از مقیاس اندازه گیری و اندازه گذاری شده است.

نتایج اصلی آزمون فرضیه های تحقیق را باید در مدل ۵ ساله (از سال ۱۳۸۸ لغایت ۱۳۹۲) جستجو نمود. از این رو، در این قسمت آمار توصیفی متغیرهای مدل های ۵ ساله تحقیق در جدول ۴-۱ نشان داده شده است. ضمناً خروجی های اصلی نرم افزارآماری SPSS برای آمار توصیفی متغیرهای مدل تحقیق در پیوست شماره ۱ ارائه شده است.

در جدول ۴-۱ به ازای هر یک از متغیرهای مدل ، شاخص هایی از قبیل تعداد نمونه ها ، دامنه تغییرات متغیرها ، حد پایین و بالای دامنه تغییرات ، میانگین ، انحراف معیار ،ضریب کشیدگی، ضریب چولگی، میانه، مُد و چارک های ۲۵% ،۵۰% و ۷۵% متغیرها نمایش داده شده است.

ضریب کشیدگی(k) و ضریب چولگی(sk) هر یک از متغیرهای مدل تحقیق که در جدول(۴-۱) نمایش داده شده است، بدین ترتیب تفسیر می‌شوند که قدرمطلق این ضرایب چنانچه کوچکتر یا مساوی ۱/۰ باشند (۱/۰≥│skیا k│) توزیع نرمال است، اگر بزرگتر از ۱/۰ و کوچکتر یا مساوی ۵/۰ باشند (۵/۰≥│skیا k│>1/0) توزیع تقریباً نرمال است و در صورتی که بزرگتر از ۵/۰ باشند (۵/۰<│skیا k│) تفاوت بین توزیع مربوطه با توزیع نرمال فاحش است.

جدول ۴-۱ آمار توصیفی

متغیرهای مدل
سود
رشد سود
نوسان سود
اندازه شرکت
تعدادنمونه

۵۴۵

۵۴۵

۵۴۵

۵۴۵

میانگین

۴۴۹۹۸۵٫۷۴۳

۴۷۰۷۹٫۵۵۹

۱۲۹۵۶۷٫۷۵۶

۱۳٫۸۶۴

میانه

۱۱۰۴۱۱٫۰۰۰

۴۷۶۸٫۰۰۰

۲۸۷۸۴٫۶۹۰

۱۳٫۷۳۴

مُد

۹۷۷۳٫۰-

۰٫۰۰

۰٫۰۰۰

۱۱٫۰۲۹

انحراف معیار

۱۶۶۳۰۵۶٫۴۹۲۸

۱۰۵۹۴۵٫۲۷۱

۳۱۱۸۹۷٫۳۶۹

۱٫۵۰۷

ضریب چولگی

۶٫۴۵۴

۰٫۱۴۷

۵٫۱۲۳

۰٫۵۰۷

ضریب کشیدگی

۵۸٫۶۵۵

۷۵٫۳۴

۳۲٫۰۱۸

۰٫۲۰۹

دامنه تغییرات

۲۷۲۶۱۷۶۷٫۰

۲۲۸۶۰۵۱۲٫۰۰

۲۷۴۹۰۸۰٫۴۷

۸٫۵۱۸

حداقل دامنه

۷۲۰۴۹۷۶٫۰-

۱۲۴۲۵۴۶۵٫۰۰-

۰٫۰۰۰

۱۰٫۰۳۱

حداکثر دامنه

۲۰۰۵۶۷۹۱٫۰

۱۰۴۳۵۰۴۷٫۰۰

۲۷۴۹۰۸۰٫۴۷

۱۸٫۵۴۹

چارک

۲۵%

۲۱۲۲۵٫۰۰۰

۱۲۶۷۱٫۵۰۰-

۱۴۰۰۶٫۳۲۰

۱۲٫۸۳۰

۵۰%

۱۱۰۴۱۱٫۰۰۰

۴۷۶۸٫۰۰۰

۲۸۷۸۴٫۶۹۰

۱۳٫۷۳۴

۷۵%

۲۴۶۸۳۶٫۵۰۰

۴۷۵۱۹٫۰۰۰

۷۹۷۸۱٫۰۴۷

۱۴٫۶۷۰

همان‌ طور که در جدول آمار توصیفی مشاهده می شود میانگین، میانه و مد متغیرهای تحقیق نمایش داده شده است. ضمناً آماره های ضریب چولگی و ضریب کشیدگی به همراه چارک ها نیز ارائه شده است.

همان‌ طور که مشاهده می شود میانگین متغیر اندازه شرکت برابر با ۱۳٫۸۶۴و میانه ۱۳٫۷۳۴و مد ۱۱٫۰۲۹می باشد. لازم به توضیح است که چولگی و کشیدگی متغیر مذکور بیانگر نرمال بودن توزیع آن می‌باشد.

۴ – ۳ نرمال بودن متغیرهای تحقیق

در این قسمت به منظور بررسی نرمال بودن متغیرهای تحقیق، از آزمون ا کولموگروف اسمیرنوف استفاده شده است که نتایج آن در جدول (۴-۲) ارائه شده است. ضمناً خروجی های اصلی نرم افزار SPSS برای نرمال بودن متغیرهای تحقیق در پیوست شماره ۲ ارائه شده است.

بعضی از متغیرها به دلیل نرمال نبودن، با ln گرفتن یا جذر گرفتن و حذف پرت ها، نرمال شدند.

جدول ۴-۲ نرمال بودن متغیرها

متغیرهای مدل
سود
رشد سود
نوسان سود
اندازه شرکت

مقدار آماره

۱٫۳۲۶

۱٫۲۷۴

۰٫۵۸۹

۱٫۳۳۶

سطح معنی داری

۰٫۰۵۹

۰٫۰۷۸

۰٫۸۷۹

۰٫۰۵۶

چنانچه سطح معنی داری بیشتر از ۰۵/۰ باشد، متغیر از نظر آماری در سطح اطمینان ۹۵% نرمال است

۴ – ۴ ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق

در این قسمت به منظور تجزیه و تحلیل متغیرهای تحقیق، ماتریس ضریب همبستگی در جدول (۴-۳) ارائه شده است. ضمناً خروجی های اصلی نرم افزار SPSS برای ماتریس همبستگی متغیرهای تحقیق در پیوست شماره ۳ ارائه شده است.

جدول (۴-۳): ماتریس ضریب­همبستگی متغیرهای تحقیق

متغیر
سود
رشد سود
نوسان سود
یادداشت اهم رویه ها
کیفیت حسابرسی
اندازه شرکت
سود

۱

۰٫۷۱۱

۰٫۰۰۰

۰٫۷۴۵

۰٫۰۰۰

۰٫۰۷۶

۰٫۰۹۶

۰٫۲۱۸

۰٫۰۰۰

۰٫۷۶۲

۰٫۰۰۰

رشد سود

۰٫۷۱۱

۰٫۰۰۰

۱

۰٫۶۷۷

۰٫۰۰۰

۰٫۰۸۵

۰٫۱۳۴

۰٫۱۹۵

۰٫۰۰۱

۰٫۷۳۷

۰٫۰۰۰

نوسان سود

۰٫۷۴۵

۰٫۰۰۰

۰٫۶۷۷

۰٫۰۰۰

۱

۰٫۰۱۷

۰٫۶۸۷

۰٫۲۶۵

۰٫۰۰۰

۰٫۸۵۹

۰٫۰۰۰

یادداشت اهم رویه ها

۰٫۰۷۶

۰٫۰۹۶

۰٫۰۸۵

۰٫۱۳۴

۰٫۰۱۷

۰٫۶۸۷

۱

۰٫۰۴۵

۰٫۲۹۱

۰٫۰۲۲

۰٫۶۰۱

کیفیت حسابرسی

۰٫۲۱۸

۰٫۰۰۰

۰٫۱۹۵

۰٫۰۰۱

۰٫۲۶۵

۰٫۰۰۰

۰٫۰۴۵

۰٫۲۹۱

۱

۰٫۲۹۶

۰٫۰۰۰

اندازه شرکت

۰٫۷۶۲

۰٫۰۰۰

۰٫۷۳۷

۰٫۰۰۰

۰٫۸۵۹

۰٫۰۰۰

۰٫۰۲۲

۰٫۶۰۱

۰٫۲۹۶

۰٫۰۰۰

۱