سوال اصلی تحقیق آیا بین الگوهای کسب و کار با عملکرد شرکت‌های فعال شهرک های صنعتی استان گیلان رابطه ای وجود دارد ؟

متغیرهای کنترل

• • نوع صنعت

• • سن شرکت

• اندازه شرکت

مدل الگوی کسب وکار کارایی محور

عملکرد شرکت

مدل الگوی کسب وکار

نوآ وری محور

شکل شماره( ۱-۱) مدل تحقیق(ماخذ برتل ۲۰۱۲)

• 1. ) اهمیت وضرورت تحقیق

هالیکیاس^[۵] (۲۰۱۲ ) معتقد است که هدف تمام شرکت‌ها دستیابی به بهترین نوع عملکرد است و شرکت‌های تولیدی نیز از این امر مستثنی نیستند . اهمیت تحقیق در این نکته نهفته است که شناخت درست الگوی کسب وکار می‌تواند موجب ارتقاء عملکرد شرکت و بهبود وضعیت در ارائه خدمات و کالاها به مشتریان و رقبا را به همراه داشته است (جمشیدی نژاد، ۱۳۹۲،ص ۵) . با توجه به اینکه الگوی کسب وکار شرکت‌ها یکی از ابزارهای مهم و مؤثر برای دستیابی به اهداف عملکردی است ، سعی بر بررسی عملکرد شرکت‌های صنایع فلزی و غذایی فعال شهرک های صنعتی استان گیلان از دید الگوی کسب وکار شرکت شده است.

درون هر سازمانی دو دسته قابلیت وجود دارد یک دسته از قابلیت‌ها به طور ذاتی در درون سازمان وجود دارند و دسته دیگر در شرایط پویای محیطی ایجاد می‌شوند. روابط بین این قابلیت‌ها پیچیده بوده و ترکیب پیچیده ای در یک سازمان نوپا ایجاد می‌کند ، هدف این مطالعه رابطه بین الگوهای کسب و کار بر عملکرد شرکت هاست و به دلیل اینکه در جامعه آماری ارتباط بین الگوهای کسب و کار بر عملکرد شرکت‌ها و ابعاد آن کمتر به بحث گذاشته شده است، انتظار می رود با انجام چنین تحقیقی نه تنها به بدنه ادبیات موجود در حد امکان افزوده شود ، بلکه به جامعه آماری کمک کنیم تا از طریق اجرای الگوهای کسب و کار در جریان فعالیت های خدماتی خود منجر به بهبود عملکرد شرکت ها شده و راهکارهایی را ارائه نماید . طرح الگوی کسب و کار کارایی محور به فعالیت‌های شرکت به منظور کاهش هزینه های معاملات از طریق الگوی کسب و کار اشاره دارد . الگوی کسب و کار کارایی محور با کاهش پیچیدگی ابهام و یا عدم تقارن اطلاعات در بین شرکای الگوی کسب و کار و با کاهش هزینه های هماهنگی و ریسک های معاملاتی ارزش ایجاد می‌کند (برتل ،۲۰۱۲، ص۸۸) . مدل‌های کسب وکار مبتنی بر نوآوری ، اقدام به نوآوری در محتوا (کالا ،خدمات و اطلاعات مبادله) ، ساختار (‌سازوکار و شرکای مبادله و مسیرهای ارتباط) و شکل نظارتی مبادله ها (جریان و فرایندهای نظارت بر جریان اطلاعات ، منابع ، محصولها) می‌کنند . ‌بنابرین‏ می توان گفت که تأکید منبع خلق ارزش در این مدل بر ایجاد ارزش جدید است و رویکردآن نیز برون نگر است (برتل ، ۲۰۱۲،ص ۹۰) .

۱-۴) اهداف تحقیق

اهداف این تحقیق عبارتند از :

۱-توصیف الگوی کسب وکار نوآور محور ، الگوی کسب وکار کارایی محور و عملکرد شرکت

۲-تعیین رابطه بین الگوی کسب وکار نوآوری محور و عملکرد شرکت های فعال در شهرکهای صنعتی استان گیلان

۳–تعیین رابطه بین الگوی کسب وکار کارایی محور و عملکرد شرکت های فعال در شهرکهای صنعتی استان گیلان

۱-۵)چارچوب نظری تحقیق

چهارچوب نظری بنیانی است که تمامی پژوهش بر آن استوار می شود . این چهارچوب شبکه ای است منطقی ، توصیفی و پرورده مشتمل بر روابط موجود میان متغیرهایی که در پی اجرای فرایندهایی چون مصاحبه ، مشاهده و بررسی پیشینه تحقیق شناسایی شده اند ، چهارچوب نظری روابط میان متغیرها را روشن می‌کند ، نظریه هایی را که مبنای این روابط هستند می پروراند و نیز ماهیت و جهت این روابط را توصیف می‌کند . هما ن گونه که بررسی پیشینه مبنای چهارچوب نظری را تشکیل می‌دهد یک چهار چوب نظری خوب نیزدر جای خود مبنای منطقی لازم برای تدوین فرضیه های آزمون پذیر را فراهم می آورد (سکاران،۱۳۹۰،ص ۹۴) .

مدل تحلیلی مورد استفاده در این پژوهش بر گرفته از تحقیقی است که توسط برتل و همکاران (۲۰۱۲) ارائه گردیده است . این مدل برای درک عوامل تاثیرگذار بر عملکرد طراحی شده و پژوهشگر این الگو را در شرکت‌های فعال در صنایع غذایی و فلزی شهرک های صنعتی استان گیلان مورد آزمون قرار می‌دهد . این مدل شامل سه بعد است . بعد اول عوامل مؤثر بر عملکرد شرکت است که الگوی کسب وکار نوآوری محور و کارایی محور را در بر می‌گیرد . الگوی کسب وکار از دیدگاه مدیریت ‌در مورد آنچه مشتریان می خواهند اشاره دارد و اصطلاح نسبتاً جدیدی است که نه تنها به رضایت مشتریان توجه دارد به کاهش هزینه های عملیاتی نیز کمک می‌کند . بعد اول شامل نوآوری و کارایی در مدل کسب و کار است . بعد دوم عملکرد است که از چگونگی استفاده از الگوی کسب وکار متاثر می شود . این شامل رشد و فروش بیشتر ، افزایش در آمد یا بهبود در خدمات رسانی است . بعد سوم شامل متغیرهای تعدیلگر نوع صنعت، اندازه و سابقه شرکت است . اندازه از نظر تعداد پرسنل در این تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد ، دیدگاه مبتنی بر مدل استدلال می‌کند که هنگامی که یک شرکت بزرگ می شود به دلیل استفاده بیشتر از منابع جهت سود بردن از فرصت ها می‌تواند اثرات متفاوت بر عملکرد داشته باشد . مقالات موضوعی درباره اثر سابقه شرکت بر عملکرد نشان می‌دهد که شرکت های جوان نسبت به شرکت های قدیمی سریعتر رشد می‌کنند ، لذا مدل برای سابقه نیز کنترل می شود و از آنجا که صنایع غذایی و فلزی در کشور تمایل به رشد و نوآوری دارند نوع صنعت نیز به ‌عنوان متغیر کنترل در نظر گرفته شده است ، ‌بنابرین‏ در این تحقیق ابتدا رابطه بین الگوهای کسب وکار نوآوری محور و کارایی محور بر عملکرد مورد بررسی قرار می‌گیرد ، و تاثیر متغیرهای کنترل را در این رابطه در نهایت به آزمون خواهد گذاشت .

۱-۶) فرضیه های این تحقیق عبارتند از :

با توجه به اینکه در تحقیق حاضر قصد برآن بود که رابطه بین الگوی کسب وکار نوآوری محور و کارایی محور بر عملکرد شرکت بررسی شود ، فرضیه های ذیل طراحی شدند .

فرضیه۱- بین الگوی کسب وکار کارایی محور با عملکرد شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد.

فرضیه ۲- بین الگوی کسب وکار نوآوری محور بر عملکرد شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد.

۱-۷) تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیر ها

تعریف مفهومی و عملیاتی متغیر ها به شرح زیر است :

متغیر وابسته-متغیر وابسته متغیری است که هدف محقق تشریح یا پیش‌بینی تغییر پذیری در آن است.به عبارت دیگر آن یک متغیر اصلی است که در قالب یک مسئله برای تحقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد(خاکی ،۱۳۸۲،ص۱۶۶) . در این تحقیق عملکرد شرکت متغیر وابسته است . که دارای دو مؤلفه‌ عملکرد مالی و عملکرد بازار است .

عملکرد سازمانی