1. حفظ منابع محدود

با توجه به محدودیت های منابع موجود در کره زمین، یک سازمان یا مؤسسه‌ بایستی در حفظ آن ها مسئولانه عمل کرده و در استفاده از آن ها عاقلانه برخورد نمایند. سازمان‌ها بایستی مسئول اعمال امروز خود باشند، چرا که فردا نیز برای ادامه حیات انسانی مهیا و مساعد باشد(الوانی و قاسمی، ۱۳۸۷، ۳۹).

۲-۲-۱ مقدمه

امروزه نقش واحدهای تجاری در اجتماع دست خوش تغییرات بسیار زیادی شده است. به گونه ای که انتظار می رود واحدهای تجاری نه تنها به فکر افزایش سود خود بوده بلکه نسبت به اجتماع نیز پاسخ گو، و برای جامعه ای که در تعامل با آن هستند مفید باشند. واحد تجاری نمی تواند از اجتماع فرار کند و جامعه نیز نمی تواند بدون واحد تجاری وجود داشته باشد، ‌بنابرین‏، یک ارتباط دو طرفه بین واحد تجاری و اجتماع وجود دارد. در سال های اخیر نظریه ای بیان شده مبنی بر اینکه، واحدهای تجاری می‌توانند ایجاد ثروت، اشتغال و نوآوری کنند، بازار را تامین نمایند، و فعالیت هایشان را تقویت کرده و رقابت شان را بهبود بخشند، در صورتی که برای حفظ اجتماعی که خود در راه اندازی آن نقش اساسی داشته اند، همکاری کنند و در مقابل جامعه نیز با فراهم کردن شرایط لازم به منظور کسب بازده توسط بسترهای مناب جهت توسعه و پیشرفت واحدهای تجاری را فراهم کند. (ساندهو، کاپور،۲۰۱۰). در نتیجه مسئولیت شرکت نسبت به اجتماع هم برای خود واحد تجاری و هم برای اجتماع سودمند می‌باشد و درک بهتر منافع بالقوه آن می‌تواند منجر به بازده های زیاد سرمایه گذاری برای شرکت ها شود.

از جمله این منافع می توان به افزایش فروش و وفاداری مشتریان اشاره کرد، وفاداری از مطالعات، به یک بازار در حال رشد و بزرگ برای تولیدات و خدماتی که از طریق شرکت های با مسئولیت اجتماعی بالا ایجاد شده است، اشاره می‌کنند. (ساندهو، کاپور، ۲۰۱۰).

کریر و رأس (۱۹۹۷)، به طور تجربی دریافتند که مشتریان از واحدهای تجاری انتظار دارند تا اخلاق را در اداره واحدهای تجاری خود رعایت نمایند، مهر و وب (۲۰۰۵) نیز اثبات کردند که مشتریان ترجیح می‌دهند تا از شرکت هایی که نسبت به مسئولیت اجتماعی خود آگاهی دارند خرید نمایند. از جمله منافع دیگر مسئولیت اجتماعی شرکت ها می توان به افزایش توانایی در استخدام کارکنان تازه وارد و نگه داشتن کارکنان با تجربه اشاره نمود، شرکت ها با پیشرفت در جهت مسئولیت اجتماعی این مسئله را در می‌یابند که راحت تر می‌توانند نیروی تازه به کار بگیرند و کارکنان با تجربه را برای یک دوره زمانی کافی که برای موفقیت واحد تجاری واجب هستند حفظ کنند (تریان، گرنینگ، ۱۹۹۷). حمایت دولت نیز از منافع دیگر مسئوایت اجتماعی به شمار می رود، زیرا سازمان های تجاری نوع دوست که در برابر مسئولیت اجتماعی خودشان تعهد بیشتری دارند، دعاوی کمتری را از طرف قانون گذاران، که ممکن است حکومت یا ممیزین مالیاتی باشند، دریافت می‌کنند (ساندهو، کاپور، ۲۰۱۰).

۲-۲-۲ تعریف و مفهوم عملکرد و ارزیابی عملکرد

تعاریف مختلفی از ارزیابی عملکرد ارائه شده است که ذیلاً به ذکر بعضی از این تعاریف اشاره می‌گردد:

• • به فرایند پیچیده سنجش، ارزش گذاری و قضاوت در خصوص عملکرد اطلاق می شود.

• • به فرایند سنجش و اندازه گیری مقایسه میزان و نحوه دستیابی به وضعیت مطلوب و مورد نظر اطلاق می شود.

• در آیین نامه ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی کشور چنین ذکر شده که ارزیابی عملکرد عبارت است از : “فرایند سنجش جامع عملکرد دستگاه های اجرایی در قالب عباراتی نظیر کارایی، اثربخشی، توانمندسازی و قابلیت ‌پاسخ‌گویی‌، در چارچوب اصول و مفاهیم مدیریت برای تحقق اهداف و وظایف سازمانی و در قالب برنامه های اجرایی. (انواری رستمی و همکاران، ۱۳۸۶، ۲)

به طور کلی می توان گفت: “ارزیابی و اندازه گیری عملکرد” در بخش های دولتی تلاشی است نظام مند برای دانستن اینکه خدمات دولتی تا چه حد جوابگوی نیازهای مردم بوده و توانایی دولت در برآورده نمودن آن تا جه اندازه است.

۲-۱-۳ مدل های ارزیابی عملکرد

استفاده کنندگان گزارش‌های مالی با استفاده مختلفف عملکرد شرکت را ارزیابی می‌کنند. روش های متعددی برای ارزیابی عملکرد وجود دارد که به طور کلی می توان آن ها را به دو دسته مدل های حسابداری و مدل های اقتصادی تقسیم کرد.

۲-۱-۴ مدل های حسابداری ارزیابی عملکرد

حاصل سیستم اطلاعات حسابداری، گزارش های مالی است که سود گزارش شده در آن ها از اهمیت زیادی برای استفاده کنندگان برخوردار است. سرمایه گذاران با اتکا به سود حسابداری، عملکرد شرکت را ارزیابی کرده و پیش‌بینی های خود را بر آن اساس انجام می‌دهند. مدیران نیز از سود برای برنامه ریزی آینده شرکت استفاده می‌کنند. در مدل حسابداری ارزیابی عملکرد، ارزش شرکت از حاصل ضرب دو عدد به دست می‌آید؛ عدد اول، سود شرکت و عدد دوم، ضریب تبدیل سود به ارزش است. همان‌ طور که پیش از این نیز بیان شد در مدل های حسابداری ارزیابی عملکرد، ارزش یک شرکت، تابعی از معیارهای مختلفی نظیر سود، سود هر سهم، نرخ رشد سود، بازده صاحبان سهام، بازده سرمایه گذاری، جریان نقدی آزاد و سودتقسیمی است. (استوارت^[۶۴]، ۱۹۹۱، ۲۲).

سود حسابداری، سنتی ترین معیار ارزیابی عملکرد است که برای سرمایه گذاران، سهام‌داران، مدیران، اعتبار دهندگان و تحلیلگران اوراق بهادار از اهمیت زیادی برخوردار است. سود حسابداری که با فرض تعهدی محاسبه می شود به نظر بسیاری از پژوهشگران مانند “لهن و ماخیجا^[۶۵]“(لن^[۶۶]، ۱۹۹۶، ۹۷) ، “چن و داد^[۶۷]” (چن^[۶۸]،۲۰۰۱، ۶۲) و “ورثینگتون و وست^[۶۹]” (وست^[۷۰]، ۲۰۰۴، ۲۴۱) یکی از مهترین معیاهرای سنجش عملکرد محسوب می شود. با توجه به مزیت در دسترس بودن اطلاعات مورد نیاز در این مدل ها و آسانی محاسبات مربوط به آن، این گروه از معیارهای ارزیابی عملکرد به شکل گسترده ای توسط استفاده کنندگان از اطلاعات مالیف مورد استفاده قرار می‌گیرد. بررسی های انجام شده توسط پژوهشگران نیز نشان می‌دهد که سود حسابداری و اطلاعات به دست آمده از آن، اطلاعات مفیدی را در اختیار استفاده کنندگان قرار می‌دهد که در تصمیم گیری های آن ها بسیار مؤثر است. (استون^[۷۱]، ۱۹۹۸، ۲۴۸).

مدل های حسابداری (سنتی) ارزیابی عملکرد دارای نارساییهای زیر است:

1. 1. امکان تحریف و دستکاری سود از طریق انتخاب روش های مختلف ^[۷۲] (استورات، ۱۹۹۱، ۵۸)

1. 1. رویه های عمومی پذیرفته شده حسابداری، عدم یکنواختی را در اندازه گیری سود در شرکت های مختلف مجاز می‌کند. ^[۷۳]

1. 1. با تغییرات سطح قیمت‌ها سود اندازه گیری شده با واحد پول تاریخی، تغییر می‌کند. ^[۷۴] (هندریکسن، ۱۹۹۲، ۴۰۸)