سیاست های مالی^[۱۷]

سیاست در لغت به معنای اداره کردن امور کشور و مردم داری است(فرهنگ معین ).

سیاست های دولت به مجموعه ای از اقدامات و تدابیری اطلاق می‌شود که دولت برای جهت دادن یا ایجاد تعادل در اقتصاد اعمال می‌کند و مهمترین ابزارهای سیاست‌های دولت مالیاتها و مخارج هستند، این سیاست‌ها ممکن است انبساطی باشند(برای میارزه بارکود) یا انقباضی باشند(برای مبارزه با تورم) (عظیمی ، ۱۳۸۵ ) .سیاست هایی که دولت در امور اقتصادی اعمال می‌کند ممکن است تاثیر منفی بر فعالیت های اقتصادی از جمله بازار بورس داشته باشد .

عوامل اجتماعی

این عوامل ریشه در فرهنگ و باورها و ارزش‌های اجتماعی داشته و به ساختار جامعه مربوط می‌شوند. مانند اعتقادات و باورها ، درجه شناخت مردم ، طبقات اجتماعی این عوامل نیز بر عملکرد بورس تاثیر می‌گذارد.

اعتقادات و باورها^[۱۸]

باورها به معنای عقیده داشتن و سخن کسی را راست و درست پنداشتن است(فرهنگ معین). اعتقادات و باور های افراد یک جامعه ممکن است در جهت توسعه بازار بورس باشد و یا مانغ پیشرفت آن .در برخی جوامع فعالیت بورس اوراق بهادار در تضاد و تقابل با ارزش ها و معتقدات مردم است از این نظر با آن مخالفت می‌شود.

درجه شناخت مردم ^[۱۹]

در لغت به معنای آشنایی، فهم و دریافت و علم معرفت است و به سطحی از آگاهی و شناخت افراد جامعه اطلاق می‌گردد که در باره موضوعی دارند (فرهنگ معین).میزان آگاهی و شناختی که مردم از اوراق بهادار دارند بر توسعه این بازار تاثیر دارد.

طبقات اجتماعی ^[۲۰]

به گروهی از افراد جامعه اطلاق می‌شوند که دارای منافع اقتصادی ، اجتماعی متفاوتی هستند(فرهنگ دهخدا ).طبقات اجتماعی با توجه به درآمد و قدرت خریدی که دارند هریک واکنش خاصی نسبت به تحولات بازار بورس دارند معمولاطبقات بالا درآمدی نسبت به تحولات بورس اوراق بهادار واکنش بیشتری نشان می‌دهند تا طبقات کم درآمد.

عوامل سیاسی

عوامل سیاسی به ساخت حکومت و کارکرد نظام سیاسی در اداره جامعه مربوط می‌شوند مانند چگونگی برقرار ثبات و امنیت ، روابط با خارج ، نگرش نظام سیاسی به مسائل اقتصادی و غیره .

تاثیر این عوامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بر کار کرد و روند بورس اوراق بهادار را در قالب یک مدل می توان نشان داد.

بی ثباتی سیاسی ^[۲۱]

بی ثباتی سیاسی به وضعیتی اطلاق می‌گردد که جامعه دستخوش جنگ ، ناآرامی و درگیرهای داخلی است (فرهنگ ، ۱۳۶۹ ). بی ثباتی و عدم امنیت تاثیر مخربی بر بازار بورس می‌گذارد . در زمانی که بی ثباتی و عدم امنیت بر جامعه حاکم است نه تنها کسی تمایل به سرمایه گذاری ندارد بلکه سرمایه های خود را هم از کشور خارج می‌کنند .

تحریم^[۲۲]

تحریم در لغت به معنای حرام کردن و منع کردن است(فرهنگ عمید ).

اما از نظر اقتصادی زمانی است که کشورهای خارجی از خریدن کالاها و خدمات یک کشور خوداری می‌کنند. تحریم های اقتصادی باعث می‌شود که واحد های تولیدی و صنعتی نتوانند مواد اولیه و کالا های موردنیاز خود را براحتی از خارج وارد نمایند و در نتیجه دچار مشکل ‌گردند و بدین ترتیب سهام آن ها در بورس سقوط می‌کند.

روابط سیاسی^[۲۳]

رابطه به معنای علاقه و پیوند است آنچه که دو چیز یا دو تن را به هم نزدیک می‌کند(فرهنگ دهخدا )روابط سیاسی به معنای برقراری روابط دیپلماتیک یک کشور با جهان خارج است یا اشاره به وضعیتی دارد که دو کشور به هم نزدیک می‌کند تا منافع ملی آن ها تأمین گردد. رابطه مناسب و مفید هر کشور با جهان خارج تاثیری مطلوب بر بورس اوراق بهادار دارد و در چنین شرایطی بازار بورس جنبه بین‌المللی پیدا می‌کند و کشور های دیگر برای خرید سهام به کشور روی می آورند.

نظام سیاسی^[۲۴]

نظام در لغت به معنای نظم دادن ، آراستن، و رویه و عادت است( فرهنگ دهخدا ).

نظام سیاسی به شکلی از حکومت اشاره دارد که جامعه توسط آن اداره می‌شود یا برای نظم دادن به امور اجتماعی به کار می رود(فرهنگ، ۱۳۶۹ ).عملکرد نظام سیاسی هر کشور می‌تواند تاثیر مثبت یا منفی بر روند حرکت بورس اوراق بهادار داشنه باشد .

۱-۸-۲ تعاریف عملیاتی

متغیر های یک تحقیق باید قابل سنجش و اندازه گیری باشند یعنی باید به شاخص ها و مفاهیم عینی تبدیل شوند تا بتوان آن ها را اندازه گیری نمود در غیر این صورت امکان سنجش و اندازه گیری آن ها وجود ندارد و محقق نمی تواند فرضیه های مطرح شده را آزمون نماید در اینجا سه متغیر اصلی این تحقیق به صورت زیر تعریف عملیاتی می‌شوند .

شاخص کل

شاخص کل به تغییرات قیمت سهام اوراق بهادار در یک دوره زمانی می پردازد که با بهره گرفتن از معیار لاسپیر اندازه گیری می‌شود.

Pit= قیمت شرکت i ام در زمان t

qit = تعداد سهام منتشره شرکت i ام در زمان t

Dt= عدد پایه در زمان t که در زمان مبداء برابر pioqio∑بوده است

Pio= قیمت شرکت i ام در زمان مبدأ

qio = تعداد سهام منتشره شرکت i ام در زمان مبدأ

n = تعداد شرکت‌های مشمول شاخص

شاخص بازده نقدی – قیمت

شاخص بازده قیمت به محاسبه بازده به دست آمده از سرمایه گذاریها می پردازد که سهام داران بازده به دست آمده در این بازار را با هزینه های فرصت مقایسه و اندازه گیری می‌کنند.چنانچه بازده به دست آمده بیش از هزینه فرصت باشد سرمایه گذاران ‌به این بازار روی می آورند در غیر این صورت آن را ترک می‌کنند.

ﺷﺎﺧﺺﻗﻴﻤﺖ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﺓ ﻧﻘﺪﻱ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎﺯﺩﺓ ﻛﻞ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﺩ TEDPIX ﺍﺯ ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ ۱۳۷۷ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻭ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺑﺎﺯﺩﺓ ﻛﻞ ﺑﻮﺭﺱﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻗﻴﻤﺖ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﺓ ﻧﻘﺪﻱ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻲ، ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺﻛﻠﻴﺔ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺷﻴﻮﺓ ﻭﺯﻥ ﺩﻫﻲ ﻭ ﻣﺤﺎﺳﺒﺔ ﺁﻥ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﻗﻴﻤﺖ (TEPIX) ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺩﺭ ﺷﻴﻮﺓ ﺗﻌﺪﻳﻞﺁﻥﻫﺎ ﺍﺳﺖ. ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪ ﺷﺎﺧﺺﻗﻴﻤﺖ ﻭﺑﺎﺯﺩﺓ ﻧﻘﺪﻱ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮﻣﻮﺍﺭﺩ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺎﺧﺺ ﻗﻴﻤﺖ ﺩﺭﺻﻮﺭﺕ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺳﻮﺩ ﻧﻘﺪﻱ ﻧﻴﺰﺗﻌﺪﻳﻞ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺷﺎﺧﺺ ﻗﻴﻤﺖ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﺓ ﻧﻘﺪﻱ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮﻝ ﺯﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ.

= قیمت شرکت iام در زمان t

= تعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t

نامانایی

نامانایی یا نا ایستایی زمانی است که میانگین و واریانس یک متغیر یا یک سری زمانی ثابت نبوده و طی زمان تغییر می‌کند و این از طریق آزمون ریشه واحد دیکی-فولر یا آزمون خود همبستگی قابل اثبات است.

۹-۱ قلمرو تحقیق

دامنه و قلمرو تحقیق در سه بعد مکانی ، زمانی و موضوعی قابل بیان است .

از نظر مکانی این تحقیق به فعالیت بازار بورس اوراق بهادار در تهران پرداخته و فعالیت شرکت هایی که سهام آن ها در بورس اوراق بهادار این شهر پذیرفته شده است بررسی می‌کند .

از نظر زمانی روند حرکت بازار سهام در طول مدت ۱۰ سال یعنی از سال ۱۳۹۰-۱۳۸۱در نظر گرفته و روند حرکت مانایی یا نامایی آن در قالب دو شاخص ذکر شده بررسی می‌شود .

از نظر موضوعی این تحقیق به اثبات مانایی یا نا مانا یی در بازار بورس اوراق بهادار تهران می پردازد .

فصل دوم

فصل دوم

۲-۱ مقدمه