۱- تغییر قیمت^[۳۳]: تغییرات قیمت سهم طی یک دوره، به عنوان یکی از عوامل اصلی بازده است؛

۲- سود نقدی هر سهم^[۳۴]: که پـس از کـسر مالیـات بـه سـهام­داران پرداخـت مـی­شـود.

۳- مزایای ناشی از حق تقدم خرید سهام : سهام­داران شرکت­های سهامی عـام در خریـد سـهام جدیدی که پس از افزایش سرمایه توسط شرکت منتشر می­ شود، نسبت به سایرین اولویـت داشته و می ­توانند در ظرف مهلت مقرر از حق خود استفاده نمایند. ایـن حـق دارای ارزش مبادلاتی است.

۴- مزایای ناشی از سود سهم یا سهام جایزه: برخی شرکت­ها تـرجیح مـی­دهنـد کـه سـود را بـه صورت سهام جایزه به سهام­داران پرداخت نمایند. ‌بنابرین‏ بـه جـای سـود نقـدی، تعـدادی سهام به سهام­داران تخصیص می­یابد(قائمی و طوسی، ۱۳۸۴).

بازده کل سهام در بورس اوراق بهادار، همواره مورد توجه تصمیم­گیرندگان اقتصادی و مالی است. این شاخص نشان دهنده بازدهی کل بازار سهام است و کارشناسان مالی و اقتصادی جامعه توجه زیادی ‌به این شاخص دارند.آن­ها با بهره گرفتن از بازده کل سهام در بورس اوراق بهادار به تحلیل وضعیت و ارزیابی عملکرد می­پردازند. علاوه بر این­که بخشی از بازده سهام را سود دریافتی سهام­داران تشکیل می­دهد، سود نشانه­ای است که موجب تغییر باورهای سرمایه گذاران می­ شود و تغییر قیمت اوراق بهادار نیز معیار قابل مشاهده­ای از تغییر نظام­مند باورهای سرمایه ­گذاران است که تحت تأثیر محتوای اطلاعاتی سودهای حسابداری تغییر یافته است(پاکدامن و همکاران،۱۳۹۰).

یکی از معیارهای اساسی برای تصمیم ­گیری در بورس، بازده سهام ‌می‌باشد، بازده سهام خود به تنهایی دارای محتوای اطلاعاتی است و بیش­تر سرمایه ­گذاران بالفعل و بالقوه در تجزیه و تحلیل مالی و پیش ­بینی­ها از آن استفاده می­نمایند(حاجیان نژاد،۱۳۹۳).

رابطه­ بین بازده سهام و سود حسابداری

طبق تعریف بال و براون(۱۹۶۸) اگر در هنگام اعلام سود حسابداری، در قیمت سهام تغییری مشاهده شود، این امر نشان­دهنده بار اطلاعاتی سود حسابداری خواهد بود. این موضوع یعنی داشتن بار اطلاعاتی، زمینه ساز مجموعه ­ای از تحقیقات از دهه ۶۰ میلادی شده که از آن، تحت عنوان رابطه سود حسابداری و بازده سهام نام برده می­ شود. ‌بنابرین‏ یکی از راه­های بیان مفید بودن سود حسابداری می ­تواند وجود همبستگی بین بازده سهام و سود حسابداری باشد(خانی، ۱۳۸۵).

­ رابطه بین دقت پیش ­بینی سود و بازده سهام

هاشم پور و بهزادی(۱۳۹۱) به بررسی تاثیر میزان دقت سود سهام پیش ­بینی شده در انعکاس بازدهی آینده پرداختند. که جامعه آماری این تحقیق شرکت­های پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران بود که یک نمونه ۹۱ تایی را از آن ‌بر اساس شرایط مد نظرشان طی دوره ۱۳۸۴ و ۱۳۸۹ انتخاب نمودند و ‌به این نتیجه رسیدند که یک رابطه مثبت و معنادار بین سود دوره قبل، سود دوره جاری و سودهای دوره آتی با بازدهی دوره آتی ‌می‌باشد. و همچنین در شرکت­هایی که دقت پیش ­بینی سود بالاتری دارند این رابطه قوی­تر ‌می‌باشد.

­ بازده غیرعادی سهام

بـازده غیرعادی سهام از جمله معیارهایی است که به منظور سنجش محتوای اطلاعاتی سود پیش ­بینی شـده شـرکت­هـا، قابـل استفاده بوده و از آن­جا که بازار، مازاد سود واقعی بر سود پیش ­بینی شده را به عنوان خبری خوب تلقـی مـی­نمایـد؛ بنـابراین، انتظار است که رابطه مستقیمی بین عامل مذبور و خطای پیش ­بینی سود وجود داشته باشد(مشکی و ربانی،۱۳۹۰).

که این بازده از تفاوت بازده واقعی سهام و بازده مورد انتظار سهام سرمایه­پذیر به دست می ­آید.

بازده مورد انتظار – بازده واقعی = بازده غیرعادی

که فرمول محاسبه بازده مورد انتظار ‌به این شرح ‌می‌باشد:

(‏۲‑۱)

که منظور از r_m همان نرخ بازده بازار است که از نسبت اختلاف شاخص پایان دوره و اول دوره بر شاخص اول دوره به دست می ­آید. منظور از r_f همان میانگین نرخ بازده بدون ریسک است و نیز شاخص ریسک سیستماتیک ‌می‌باشد(چترسحر و اولادی، ۱۳۸۷).

بررسی­ های اخیر نشان می­دهد که بازده غیرعادی می ­تواند تحت تاثیر اطلاعات مالی شرکت­ها باشد. به عبارت دیگر عده­ای از سرمایه گذاران توانسته ­اند با بهره گرفتن از تعدادی از نسبت های مالی، همانند – سود هر سهم- نرخ بازده مورد انتظاری را محاسبه کنند که به علت عدم اطلاع سایر سرمایه گذاران از این رابطه، این اطلاعات در قیمت واقعی سهام منعکس نشده و سبب ایجاد بازده اضافی برای آن گروه از سرمایه گذارانی شده که از این رابطه آگاهی داشته اند. بر این اساس، در صورتی که اکثر سرمایه ­گذاران از وجود این رابطه آگاه شوند، بازده غیرعادی در بازار سرمایه تا حدی کاهش پیدا می­ کند و ‌بنابرین‏ کارایی بازار افزایش پیدا خواهد کرد. در نتیجه شناسایی اطلاعات مالی انتشار یافته و بررسی رابطه آن با بازدهی غیرعادی از اهمیت فراوانی برخوردار است(کوشا، ۱۳۸۹).

بازده غیرعادی و پیش ­بینی سود

ارائه پیش ­بینی­های سود توسط مدیریت شرکت­ها ،از آن جهت که محتوای اطلاعاتی دارد، یکی از منـابع مهـم اطلاعـاتی برای استفاده کنندگان از اطلاعات مالی محسوب شده و می ­تواند بر ارزش بازار سهام و میزان بازده آن مـؤثر باشـد. بـازده غیرعادی سهام از جمله معیارهایی است که به منظور سنجش محتوای اطلاعاتی سود پیش ­بینی شـده شـرکت­هـا، قابـل استفاده بوده و از آن­جا که بازار، مازاد سود واقعی بر سود پیش ­بینی شده را به عنوان خبری خوب تلقـی مـی­نمایـد؛ بنـابراین، انتظار است که رابطه مستقیمی بین عامل مذبور و خطای پیش ­بینی سود وجود داشته باشد(مشکی و ربانی،۱۳۹۰).