۲-۳- مرور پیشینه

مسئله اضطراب کتابخانه ­ای موضوع پژوهش­های بسیاری بوده است اما پژوهش­های اندکی در ایران به بررسی این مسئله پرداخته است. در زیر به مختصری از پژوهش های انجام شده در داخل کشور و خارج از کشور، اشاره می­ شود.

۲-۳-۱- تحقیقات انجام شده در ایران

خدیوی (۱۳۸۳) در مقاله ای توصیفی به مرور پژوهش­ها و مطالعات انجام شده در زمینه اضطراب کتابخانه ­ای و نیز اهمیت این پدیده پرداخت. وی به ضرورت انجام پژوهش در این زمینه در ایران اشاره نمود.

خدیوی، عابدی و شعبانی (۱۳۸۵) پژوهشی با عنوان اضطراب دانشجویان دانشگاه ­های اصفهان در استفاده از منابع کتابخانه ­ای و منابع الکترونیکی، به انجام رساندند که نشان داد میزان آشنایی دانشجویان دانشگاه اصفهان با منابع الکترونیک و میزان آشنایی آن­ها با کاربرد رایانه پایین تر از حد معیار است، اما میزان اضطراب کتابخانه ­ای و منابع الکترونیک در میان آن­ها در حد معمول است.

زکی (۱۳۸۵) در مقاله ای به آزمون و اعتبار یابی مقیاس نگرش های دانشجویان
دانشگاه های علوم پزشکی و اصفهان به اینترنت پرداخت. در این تحقیق با بهره گرفتن از روش آماری تحلیل عاملی، پایایی دو پرسشنامه نگرش به اینترنت بررسی شد. این دو پرسشنامه از همسانی درونی مناسبی برخوردارند. روایی سازه در دو پرسشنامه به وسیله تحلیل عاملی مورد تأیید قرار گرفت، به گونه ای که گویه های ابزار تحقیق در دوعامل، قابل تفکیک هستند. در نتیجه می‌تواند ابزار مناسبی برای ارزیابی نگرش افراد نسبت به اینترنت باشد.

علی­آبادی و مشتاقی (۱۳۸۵) به اعتباریابی و تعیین ساختار عاملی فرم فارسی مقیاس نگرش سنج رایانه “CAS” و رابطه نگرش رایانه­ای با ویژگی­های فردی در بین دانشجویان دانشگاه ­های تهران پرداختند. هدف از این پژوهش ارائه یک مقیاس اندازه_­­گیری نگرش نسبت به رایانه و هدف دیگر بررسی رابطه بین نگرش نسبت به رایانه و جنسیت و دانشگاه محل تحصیل دانشجویان است. نتایج به­دست آمده نشان داد که بین جنسبت و نگرش نسبت به رایانه رابطه معناداری وجود دارد و نگرش دختران نسبت به پسران بهتر است. همچنین، بین دانشگاه محل تحصیل و نگرش نسبت به رایانه نیز تفاوت معناداری به دست آمد.

نقوی (۱۳۸۶) در مقاله­ای به بررسی نگرش استادان و دانشجویان به یادگیری الکترونیکی پرداخت و دریافت که استادان نگرش مثبتی به یادگیری الکترونیکی به عنوان ابزار کمک آموزشی دارند. در این خصوص، احساس مفید بودن و خودکامیابی استادان مهم­ترین عامل تمایل آن­ها به استفاده از یادگیری الکترونیکی بوده است. بر اساس نگرش دانشجویان عواملی نظیر استقلال، راهنمایی استادان و آموزش چند رسانه­ ای مهم­ترین متغیرهای مؤثر بودن آموزش­های الکترونیکی است.

جوکار و طاهریان ( ۱۳۸۷) در پژوهشی به بررسی میزان اضطراب کتابخانه ­ای استفاده کنندگان از کتابخانه میرزای شیرازی دانشگاه شیراز و نیز مقایسه آن بر اساس متغیرهای جنسیت، مقطع (کارشناسی وکارشناسی ارشد )، رشته (کتابداری و غیر کتابداری) و نیز استفاده یا عدم استفاده از کتابخانه قبل از ورود به دانشگاه پرداختند و ‌به این نتیجه رسیدند که میانگین اضطراب کتابخانه ­ای در زنان و مردان و نیز افرادی که قبل از ورود به دانشگاه از کتابخانه استفاده می­کرده‌اند و آن­هایی که استفاده نمی­کرده‌اند، اختلاف معنا داری نداشت، اما میانگین اضطراب کتابخانه ­ای به صورت معنا داری در دانشجویان رشته کتابداری نسبت به غیر کتابداری و دانشجویان کارشناسی ارشد نسبت به کارشناسی بالاتر بود. به علاوه این معنا داری تنها مربوط به عوامل پذیرا بودن کارکنان و اعتماد کتابخانه ­ای بوده و ‌در مورد سایر عوامل مؤثّر بر اضطراب کتابخانه ­ای اختلاف معناداری گزارش نشد.

حقایق، کجباف، شعبانی، ‌نیک‌بخت و فراهانی (۱۳۸۷) در مقاله­ای به بررسی ویژگی­های روان سنجی مقیاس نگرش به اینترنت(IAS^[83]-40) پرداختند. آن­ها چنین نتیجه گیری کردندکه پرسشنامه، از مؤلّفه های روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و قابل استفاده در پژوهش های مربوط به اینترنت است.

فلاح، فمی، اسدی و بیژنی (۱۳۸۷) به تحلیل نگرش کارگزاران ترویج کشاورزی نسبت به کاربری فن آوری اطلاعات و ارتباطات در استان گیلان پرداختند. نتایج نشان داد همبستگی سن و میزان تحصیلات با نگرش نسبت به فن آوری اطلاعات و ارتباطات معنادار نیست. رابطه نگرش و میزان استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در فعالیت­های ترویج کشاورزی مثبت و معنادار بود.

مشتاقی، قربانی و رضاییان (۱۳۸۷) مقاله­ای با عنوان اعتباریابی فرم فارسی مقیاس نگرش نسبت به کاربرد فن آوری در آموزش میان معلمان مقطع متوسطه شهر اصفهان را تهیه کردند. که به ارائه­ یک مقیاس اندازه ­گیری نگرش نسبت به کاربرد فن آوری در آموزش پرداختند. مقیاس از پایایی و روایی مناسبی برخوردار بود.آن­ها نشان دادند که مقیاس چندبعدی است و با انجام آزمون تی مستقل روی داده ­ها نشان دادند که میان جنسیت معلمان و نگرش آن­ها تفاوت معنادار موجود نیست، ولی معلمان هنرستان نگرش بهتری نسبت به همکاران دبیرستانی خود داشتند. در مجموع نگرش معلمان مثبت ارزیابی شد. از این مقیاس به عنوان ابزاری دقیق در دیگر پژوهش­ها ‌می‌توان بهره برد.

صدوقی، احمدی، گوهری و رنگرزجدی (۱۳۸۸) در بررسی نگرش بیماران بستری نسبت به فن آوری های اطلاعاتی در بیمارستان­های شهر کاشان ‌به این نتیجه ‌رسیدند که نگرش بیماران بستری نسبت به فن آوری­های اطلاعاتی نسبتاً خوب ‌می‌باشد. آن­ها چنین پیشنهاد دادند که اطلاعات مورد نیاز بیماران بخصوص اطلاعات مربوط به نحوه صحیح مصرف داروها و رژیم غذایی از طریق دیسک های فشرده و یا سایت بیمارستان، در اختیار بیماران قرار گیرد و یا سایت ها مناسب به آن­ها معرفی گردد.

حریری و لفمجانی (۱۳۸۸) به سنجش اضطراب کتابخانه ­ای در بین دانشجویان دانشکده علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران پرداختندو چنین گزارش کردند که میانگین اضطراب کتابخانه ­ای در کلیه مقیاس های فرعی در حد متوسط است با این تفاوت که تنها در مقیاس فرعی موانع در ارتباط با تجهیزات مکانیکی، مردان به نحو معنی داری نسبت به زنان اضطراب کتابخانه ­ای بیشتری داشتند.

عرفان­منش و دیدگاه (۱۳۸۸) با روش بررسی و تحلیل ادبیات، مقاله­ای با عنوان اضطراب پژوهش و دلایل بروز آن در پژوهشگران و اعضای هیئت علمی دانشگاه­ها را تدوین کردند. یافته­ ها حاکی از آن است که عواملی مانند ویژگی­های شخصی پژوهشگران و اعضای هیئت علمی، مهارت­ های پژوهشی آن­ها و جو حاکم بر محیط­های علمی و دانشگاهی، می ­تواند بر میزان اضطراب پژوهشی آن­ها تأثیرگذار باشد. از سوی دیگر عواملی مانند مهارت در روش­های تحقیق و پژوهش، مهارت در ریاضیات و آمار، سواد رایانه­ای، اینترنتی و کتابخانه ­ای، حمایت­های مالی و سازمانی، مهارت­ های مدیریت اضطراب و مدیریت زمان می ­تواند در کاهش میزان اضطراب پژوهش و افزایش کمیت و کیفیت تولیدات مؤثر واقع شوند.

نارمنجی و نوکاریزی ( ۱۳۸۸) در پژوهشی به بررسی اضطراب اینترنتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه های بیرجند و فردوسی در فرایند جست­وجوی اطلاعات پرداختند. نتایج، مشخص کرد که اضطراب دانشجویان به طور معناداری در جامعه از سطح متوسط پایین تر است. با این حال بین میانگین نمرات اضطراب اینترنتی دانشجویان مرد و زن و نیز دانشجویان حوزه های تحصیلی مورد مطالعه تفاوت معناداری یافت نشد.