د: محکومیت و اعدام بدون حکم قبلی دادگاهی که صحیحاً تشکیل شده و جامع تضمینات قضایی که ملل متمدن ضروری می دانند باشد.

۲) ‌زخم‌داران و بیماران جمع‌ آوری و تحت معالجه قرار خواهند گرفت .

یک دستگاه نوع پروری بی طرف مانند کمیته بین‌المللی صلیب سرخ می‌تواند خدمات خود را به دولت های داخل در جنگ عرضه دارد.دولت های داخل در جنگ نیز به سهم خود سعی خواهند کرد تمام یا قسمتی از سایر مقررات این قرارداد را به موجب موافقت نامه های اختصاصی به موقع اجرا گذارند.

ماده ۴- اشخاصی که در هر موقع و به هر شکل در موقع جنگ یا اشغال به دست دولت داخل در جنگ یا دولت اشغال کننده غیر از دولت متبوع خود می افتند تحت حمایت این قرار دادند.

اتباع دولتی که وابسته ‌به این قرارداد نباشند تحت حمایت این قرارداد نیستند. اتباع یک دولت بی طرف که در خاک یک دولت داخل در جنگ باشند و اتباع یک دولت هم صف در جنگ مادام که دولت متبوع آنان نمایندگی سیاسی عادی نزد دولت بازداشت کننده آنان دارد مشمول حمایت این قرارداد شمرده نخواهند شد.

اشخاص مورد حمایت قرارداد ژنو مورخ ۱۲ اوت ۱۹۴۹ در باب بهبود وضع زخم داران و بیماران و غریقان نیروهای مسلح دریایی یا اشخاص مورد حمایت قرارداد ژنو مورخ ۱۲ اوت ۱۹۴۹ در باب معامله با اسیران جنگی به مفهوم این قرارداد مورد حمایت شمرده نمی شوند.

در باب دوم این کنوانسیون راجع به حمایت کلی اهالی در مقابل بعضی اثرات جنگ نیز داریم که :

ماده ۱۳ مقررات این ماده ناظر بر مجموع اهالی کشورهای داخل در جنگ است بدون هیچ تبعیض نامساعد من جمله از حیث نژاد و ملیت و مذهب و عقیده سیاسی و منظور از آن تخفیف مصائبی است که از جنگ تولید می شود.

ماده ۱۴ دول متعاهد در زمان صلح و دول متخاصم پس از شروع جنگ می‌توانند در خاک خود و در صورت لزوم در اراضی اشغالی نواحی و نقاط بهداری و امنیت ایجاد و تشکیلات آن را طوری بدهند که زخم داران و بیماران و معلولین و پیران و اطفال کمتر از ۱۵ سال و زنان باردار و مادران اطفال کمتر از ۷ سال را از اثرات جنگ پناه دهند.دول ذی ربط می‌توانند به محض شروع جنگ و در حین جنگ بین خود و موافقت نامه هایی برای شناسایی نقاط و مناطقی که دایر ساخته اند منعقد نمایند. برای این منظور ممکن است طرح موافقت نامه ی پیوست این قرارداد را با تغییراتی که لازم بدانند به موقع اجرا گذارند.از دول حامی و کمیته ی بین‌المللی صلیب سرخ دعوت می شود که برای تسهیل ایجاد و شناسایی نقاط و نواحی

مذبور وساطت و کمک نمایند.

ماده ۱۵ دولت داخل جنگ می‌تواند خواه مستقیم خواه به توسط یک دولت بی طرف یا یک دستگاه نوع پروری به طرف مقابل خود پیشنهاد نماید در نواحی که جنگ در جریان است نواحی بی طرف دایر گردد که اشخاص ذیل را بدون هیچ گونه تفاوتی از مخاطرات جنگ پناه دهد :

الف: زخم داران و بیماران جنگجو یا غیر جنگ جو

ب: اشخاص کشوری که در جنگ شرکت ندارند و در مدت اقامت خود در نواحی مذبور به هیچ کاری که جنبه ی نظامی داشته باشد اشتغال نمی ورزند. به محض اینکه دول متخاصم نسبت به موقعیت جغرافیایی و طرز اداره و تهیه ی خوار و بار ونظارت منطقه ی بیطرف به منظور فوق توافق نمودند موافقت نامه ای کتباً تنظیم و به امضای نمایندگان متخاصمین خواهد رسید.

ماده ۱۶ زخم داران و بیماران همچنین معلولین و زنان باردار مورد حمایت و احترام خاص قرار گرفتند تا میزانی که مقتضیات نظامی اجازه دهد هر دولت داخل در جنگ در اقدامات مربوط به جستجوی مقتولین و زخم داران و کمک به غریقان و سایر اشخاصی که در معرض خطر مهمی هستند و همچنین در اقدامات مربوط به حفظ آنان از غارت و بدرفتاری تسهیل خواهند کرد.

ماده ۱۷ دول متخاصم سعی خواهند کرد که برای تخلیه بیماران و زخم داران و معلولین و اسیران و زنان تازه زا از نواحی محاصره شده و همچنین برای عبور روحانیون همه مذاهب و کارکنان و لوازم بهداری به مقصد آن نواحی قرار نامه های محلی بین خود منعقد سازند.

ماده ۱۸ بیمارستان های کشوری که برای پرستاری و زخم داران و بیماران و معلولین و زنان تازه زا تشکیل می‌شوند در هیچ موردی نباید طرف حمله قرار گیرند بلکه در هر زمان باید توسط دول متخاصم محترم شمرده و حمایت شوند .همچنین در بخش دوم در باب خارجیان در خاک یک دولت متخاصم ماده ۳۵ این گونه آمده است:

هر شخص مورد حمایت که بخواهد در بدو جنگ یا در دوره جنگ از خاک کشور خارج شود حق خروج خواهد داشت مگر آن که رفتن او مخالف منافع ملی دولت باشد. درخواست خروج او طبق ترتیب منظمی مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت و تصمیم متقضی در اسرع وقت گرفته خواهد شد. پس از کسب اجازه خروج می‌تواند وجه لازم جهت مسافرت را بردارد . مقدار عادلانه اسباب و لوازم مصرف شخصی با خود ببرد. اشخاصی که اجازه خروج به ایشان داده نشود حق خواهند داشت از یک دادگاه یا یک هیات اداری ذی صلاحیت که مخصوصا جهت این کار توسط دولت بازداشت کننده تأسيس شده باشد تقاضا نمایند در اسرع وقت در تصمیم منع خروج تجدید نظر کند.

نمایندگان دولت حامی می‌توانند در صورت تقاضا علل عدم صدور اجازه خروج این قبیل اشخاص را بدانند و هر چه زودتر صورت اسامی کلیه ی کسانی را که در همان وضع اند دریافت نمایند مگر آن که دادن این اطلاعات به علل امنیتی غیر مقدور باشد یا خود اشخاص ذی نفع با اعلام این گونه اطلاعات مخالف باشند.

‌به این ترتیب اصل قابلیت اعمال کنوانسیون های ژنو به ویژه کنوانسیون چهارم؛ درباره حمایت از افراد غیر نظامی در زمان جنگ؛ در موارد اشغال سرزمینی در این ماده تأیید شده است. مجدداً ماده ۶۰ کنوانسیون چهارم تصریح می‌کند که: « در این کنواسیون از بدو هر جنگ یا اشغال مذکور در ماده ۲۰ به موقع اجرا گذاشته خواهد شد ».

‌به این ترتیب روشن است که کنوانسیون چهارم ژنو در صورت وقوع اشغال سرزمین و از ابتدای آن قابل اجرا خواهد بود. با این وجود؛ در این کنوانسیون تعریفی از اشغال به عمل نیامده است. لذا برای این تعریف به مقررات لاهه ۱۹۰۷ در خصوص قوانین و عرف‌های جنگ زمینی رجوع می‌کنیم که برای نخستین بار به تدوین مقررات ناظر بر اشغال پرداخت. ماده ۴۲ مقررات لاهه در این زمینه می‌گوید: «سرزمین زمانی اشغال شده محسوب می‌گردد که واقعاً و عملاً تحت اختیار نیروی دشمن قرار گرفته باشد. مفهوم اشغال فقط ‌در مورد سرزمینی مصداق پیدا می‌کند که این اقتدار در آنجا مستقر شده و بتواند اعمال گردد». ^[۹۲]

گفتار دوم : حق حمایت کنسولی از تبعه و امکان اقامه دعوی در محاکم بین‌المللی برای حمایت از تبعه

حمایت دیپلماتیک عبارت است از استناد به مسئوولیت دولت ها به دلیل ایراد صدمه به تبعه‌ی دولت دیگر در قلمرو خودش به واسطه نقش قواعد و موازین حقوق بین الملل؛ که هدف آن جبران خسارتی ناشی از افعال نادرست کشور میزبان از طریق اعاده‌ی وضعیت به حالت سابق، دریافت غرامت یا رضایت، به تنهایی یا ترکیبی از این‌ها است. تعیین شیوه و میزان جبران خسارت، طبق بند ۲ ماده ی ۳۶ اساس ‌نامه‌ی دیوان، در حیطه صلاحیت موضوعی دیوان قرار گیرد.^[۹۳] ‌بنابرین‏، عناصر کلیدی حمایت دیپلماتیک عبارتند از: “مربوط به موضوع مسئولیت دولت‌ها؛ در خواست غرامت برای اقدامات خلاف و مغایر موازین حقوق بین‌المللی دولت‌ها؛ نحوه برخورد با اتباع بیگانه؛ حمایت دیپلماتیک؛ حق دولت متبوع تبعه ی زیان دیده و در قلمرو کشور بیگانه است”.