۱- دفتر ارتباط با صنعت در وزارت فرهنگ و آموزش عالی

۲- دفتر ارتباط با دانشگاه در ۱۰ وزارتخانه ( نفت ، معادن و فلزات ، راه و ترابری ، پست و تلگراف و تلفن ، کار و اموراجتماعی ، مسکن و شهرسازی ، برنامه و بودجه ، صنایع سنگین و نیرو)

۳- دفتر دانشگاهی ارتباط با صنایع در دانشگاه های کشور که بیشتر در دانشگاه های فنی ومهندسی تأسيس گردید .

پس از تصویب سازمان دفاتر ارتباطی سازمان امور اداری واستخدامی متعهد به ایجاد تشکیلات مناسب برای این دفاتر گردید.

محصولات دانشگاه فعلی علی رغم با کیفیت بودن اغلب آن ها متاسفانه خریدار چندانی ندارد و گرچه بحث اشتغال فارغ التحصیلان موضوعی نیست که به دانشگاه ها برگردد لیکن بی ربط هم نیست .

در حقیقت بازخورد فعلی بیکاری ، سیل فراوان فارغ التحصیلان دانشگاهی می‌تواند تاثیرات فزاینده ای روی سطح آموزش بگذارد . دانشگاه های آزاد، پیام نور، غیر انتفاعی ،کاربردی و . . . نیز در لیست تربیت کنندگان دانشگاهی قرارمی گیرند و این موضوع گرچه ممکن است از نظرات شاخص سطح سواد عمومی شاخص برجسته ای باشد لیکن چنانچه بدون برنامه ریزی به آن نگاه شود می‌تواند اثرات زیان بارفرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی و حتی سیاسی برای کشورمان به دنبال داشته باشد . از طرف دیگر صنایع به دلیل صاحب درآمد بودن منتظر دانشگاه نمی مانند و بر اساس خواسته خود مدارس آموزش عالی ایجاد می‌کنند و خارج از حلقه دانشگاه های رسمی کشور به آموزش کارکنان خود می پردازند و در این تجربه تعدادی از این مراکز بخاطر داشتن پشتوانه های قوی مالی و فکری به موفقیت های بالایی دست یافته اند.

آنچه در این مسیر چندین ساله به دانشگاه ها و صنایع گذشته است بلحاظ تجربی ارزشمند است و نتایج آن می‌تواند ما را به نقطه روشنی برساند زیرا صنایع با دید مثبت به دانشگاه می نگرند وبه آن ها کمک مالی می کرده و از آن ها طلب کمک برای رفع نیازهای کوتاه مدت خود می‌کند . از طرف دیگر دانشگاه ها ضمن حفظ اهداف آموزشی خود و رعایت استانداردهای آموزشی ملی و بین‌المللی به صنایع نزدیکتر شده و حل مشکل صنعت را جزء وظایف و تکالیف درسی و آموزشی خود می دانند .

وضعیت فعلی ارتباط صنعت با دانشگاه در ایران

به طور کلی در دوره سوم ارتباط صنعت و دانشگاه در ایران که از ۱۲ اردیبهشت سال ۱۳۶۱ آغاز گردید . بعضی از واحدهای دانشگاهی از جمله دانشگاه شیراز نام دفتر دانشگاهی ارتباط با صنایع را به دفتر ارتباط با صنعت و کشاورزی تبدیل نمود . بعضی از واحدهای صنعتی که نام آن ها در زمره سازمان‌های صنعتی موضوع مصوبه هیئت محترم دولت نبود مانند وزارتخانه های جهاد سازندگی ، دفاع ، کشاورزی و بازرگانی و همچنین سازمان‌های دیگر از قبیل بنیاد مستضعفان ، سازمان صداو سیما و شهرداری تهران ، شرکت مترو و غیره علاقه مند به ارتباط صنعت و دانشگاه شدند . علاوه بر آن تعدادی شرکت های تحت پوشش وزارتخانه و سایر سازمان‌های مهم مستقلا ” در این ارتباط در سال‌های اخیر شرکت می نمودند در حال حاضر دفاتر سه گانه فوق در بعضی از واحدها به گونه ای تغییر نام داده و در نتیجه موضوعات ارتباطی فی ما بین در واحدهای دیگری بجز دفاتر ارتباطی حل و فصل و یا تجزیه و تحلیل می‌گردند .

علی‌رغم اینکه بین دانشگاه و صنعت در کشورهای صاحب فن آوری پیشرفته رابطه ای بسیار عمیق وجود دارد و فعالیت های هر دو دریک راستا قرار گرفته و باعث پیشرفت های شگرف علم و فناوری در این قبیل جوامع شده است ولی متاسفانه در کشورهای در حال توسعه بخصوص کشور خودمان به علت وجود مشکلات و موانع متعدد شناخت دانشگاه و صنعت از یکدیگرکامل نیست و هر یک در مسیر جداگانه ای به اجرای فعالیت های خود مشغولند . در نتیجه با وجود غنی بودن کشور از لحاظ منابع انسانی تحصیل کرده ، همچنان با ضایعات فکری انرژی و سرمایه ای در بخش صنعت مواجه هستیم . در کشور ما صنعت و دانشگاه دو نهاد وارداتی هستند و در خیلی موارد باعث مشکلات جدی در جامعه شده اند . در کشورما ارتباط مناسب دانشگاه و صنعت همواره دچار مشکلاتی در تبیین اصول و استقرار بوده است . اگر چه در مواقعی دستاوردهای خوب و مقطعی هم حاصل گردیده است . بعد از انقلاب به همراه ایجاد تحول اساسی دردانشگاهها و تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی دفاتر ارتباط با صنعت تأسيس شد که متاسفانه اقدام فوق تا کنون نتوانسته است مشکلات ناشی از عدم ارتباط را برطرف نماید و این خود دلایل گوناگونی داشته است ، که بهترین آن عدم ضمانت اجرایی و انحرافات قانونی برای برقراری این مکانیزم بوده است . عموما”تا بحال بیشترین ارتباط دانشگاه با صنعت در امرکارآموزی دانشجویان خلاصه شده است و امر کار آموزی با توجه به بسته بودن مراکز صنعتی در امر تخصیص خدمات آموزشی به جوانان دانشجو، فقط در دادن گواهی کارآموزی به کارورزان فعال بوده است که این امر جوابگوی نیاز دانشگاه نیست .

شایان ذکر است علی‌رغم نیاز شدید کشور به ایجاد این ارتباط مشکلات در دانشگاه و صنعت به قوت خود باقی است و همچنان صنایع در زمینه فعالیت های تحقیقاتی خود با مشکلات اساسی رو برو بوده اند و دانشگاه ها نیز نتوانسته اند تحقیقات خود را در تحقق نیازهای صنعت سوق دهند . به تعبیر بهتر تحقیقات کاربردی چه در صنعت و چه در دانشگاه نتوانسته است به عنوان یک نیاز جدی جایگاه مشخصی را به خود اختصاص دهد .

به دلیل پیچیده و چند جانبه بدون مسئله یافتن عامل اصلی مانع پیوند این دو نهاد کار ساده ای به نظر نمی رسد .بررسی های گوناگون در این خصوص صورت گرفته است ولی نظری که مورد قبول عام باشد مطرح نشده است . فقدان توان کافی دانشگاه ها در حل مشکلات صنعت ، بیان نکردن دقیق مشکلات صنعت ، بیان نکردن دقیق مشکلات و ارجاع ندادن آن از طرف صنعت ، فقدان ارتباط سیستماتیک بین این دو نهاد از جمله موانعی است که مطرح می‌شوند .

۲-۲-۲-تعامل بین دانشگاه ،صنعت و دولت

موضوع مشارکت دانشگاه، صنعت و دولت برای توسعه فناوری، پدیده جدیدی تلقی می شود که در سه دهه گذشته در کشورهای در حال رشد فزونی گرفته است. به هر حال به دلیل تفاوت در ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و مکانیزم های حمایتی و همچنین اهداف این بازیگران چنین همکاری برای ایجاد و تداوم مشکل به نظر می‌رسد. اگر این رابطه به طور ضعیف برقرار شود، توسعه و پیشرفت تکنولوژی نیز به آهستگی میسر می‌گردد. در واقع همان وضعیتی است که در بیشتر کشورهای در حال رشد از جمله کشور ایران مشاهده می‌گردد.

برخی از کشورها بنا به نیاز و ساختار صنعتی و دانشگاهی، ارتباط و همکاری‌های دولت، دانشگاه و صنعت را تا حد امکان تبیین، طراحی و مستقر نموده اند. بالطبع به جهت پیچیدگی استقرار چنین ارتباطی بسیاری از کشورها همچنان با مشکلات عدیده ای روبرو هستند. در کشور ما مشکل ارتباط دولت، دانشگاه و صنعت همواره دچار ابهاماتی در تبیین اصول و استقرار آن بوده است. اگرچه در برخی برهه ها دستاوردی خوب و مقطعی نیز حاصل گردیده است.(آقایی،۱۳۸۷)