طرح های پژوهشی و تحقیقاتی دانشگاه ها با موضوع بررسی محتوای موضوعی ... |
علاوه بر اینان میتوان از کسانی یاد کرد که کار اصلی آنان داستاننویسی نبوده است مثل طاهره صفّارزاده که مجموعهی پیوندهای تلخ (۱۳۴۰) را نوشت یا نورالهدی منگنه. او در بیروت روانشناسی خواند و شمّهای از خاطرات من (۱۳۴۴) را در توصیف سرگذشت یک زن ایرانی نوشت.
همچنین میتوان از آلیس آرزومانیان نام برد که رمان هم از یک (۱۳۴۳) را نوشت.
ب) دو دهه ۱۳۵۰-۵۹ و ۱۳۶۰-۶۹ از نظر آماری مشابهاند، یعنی در هر دهه ۲۸ نویسندهی زن شروع به نوشتن کردهاند. در سالهای ۵۹-۱۳۵۰، در مقابل این ۲۸ نویسنده زن، ۱۹۸ نویسندهی مرد نخستین آثار خود را منتشر کردهاند، یعنی به ازای هر یک نویسنده زن، ۷ نویسنده مرد. امّا در دهه بعد به رقم ۱۴۰ نویسندهی مرد برخورد میکنیم، یعنی در این دهه مردان کمتری داستان نوشتهاند، در حالیکه عدّهی زنان نویسنده فرقی نکرده است. بنابراین شاخصهای مقایسهی آماری به هم نزدیکتر شدهاند. در برابر هر یک نویسندهی زن ۵ نویسندهی مرد داستان نوشتهاند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
در این دورهی ۲۰ ساله برخی چهرههای مطبوعاتی داستان هم مینویسند امّا کمّیّت و کیفیّت کارشان در حدّی نیست که پاورقی نویسی نویسندگان زن را در حدّ یک جریان ادبی تأثیرگذار مطرح کند. مینو بناکار اطلاعات هفتگی، آذر میدخت دانشجو و شهره وکیلی سپید و سیاه و شکوه میرزادگی فردوسی.
زنانی هم هستند که در حیطههای هنری دیگر فعّالاند. امّا به تفنّن داستانهایی هم مینویسند که آنها را میتوان بین روایت و خاطرهی زندگینامهای جا داد. مثلاً منصوره حسینی (۱۳۱۶) رمان پوتین گِلی و همچنین فروغ شهاب (۱۲۸۶- ۱۳۷۸) در رمان سه هزار و یک شب (۱۳۶۸) از میان زنانی که جدّی و پیگیر به داستاننویسی پرداختهاند میتوان به نویسندگان زیر اشاره کرد:
شهرنوش پارسی پور (۱۳۲۴) در رمان سگ و زمستان بلند (۱۳۵۵) و مجموعهی آویزههای بلور (۱۳۵۶) از منظری دخترانه و مالیخولیایی به توصیف ملالهای عاشقانه و ترس تاریخی زنان میپردازد و در آثاری که پس از انقلاب مینویسد، مثل طوبا و معنای شب (۱۳۶۷) و مجموعهی زنان بدون مردان (۱۳۶۸) به زنان و تغییر و تحوّلات روحی آنان از منظر عرفانی و اساطیری توجّه دارد.
غزاله علیزاده (۱۳۲۵- ۱۳۷۵) مجموعهی سفر ناگذشتی (۱۳۵۶) و داستان بلند بعد از تابستان (۱۳۵۶) و رمانهای خانهی ادریسیها (۱۳۷۰) و شبهای تهران (۱۳۷۸) را در مورد اوضاع اجتماعی ناگوار زنان منتشر میکند.
فریده رازی (۱۳۱۷)، منصوره شریفزاده (۱۳۳۲)، بنفشه حجازی (۱۳۳۲)، فرخنده آقایی (۱۳۳۵) و منیرو روانی پور (۱۳۳۳) نیز دیگر نویسندگان جدّی و پرکار این دوره هستند.
رهسپار راههای تازه: در دهه ۷۰ تا۸۰ حدود ۳۷۰ نویسندهی زن شروع به انتشار اوّلین اثر خود میکنند یعنی ۱۳ برابر نویسندگان زن دهه قبل. عدّهی نویسندگان مرد در این دورهی زمانی ۵۹۰ نفر است. فاصله خیلی کم شده است و شاخص مقایسهی تعداد نویسندگان مرد که پنج برابر نویسندگان زن بود به ۵/۱ برابر تقلیل یافت.
زنان چه در عرصهی رمان متعالی و چه در عرصهی رمان عامّهپسند حضوری محسوس دارند.
«اقبال روزافزون مردم ایران به ویژه زنان به رمانهای عامّهپسند نشانهی فزونی گرفتن شمارهی زنان و مردان مدرن در جامعهی ما است، زیرا رمان از هر نوع که باشد به جهان جدید تعلّق دارد؛ و رواج آن در هر جامعهای مبیّن حلول روح تجدّد در کالبد تک تک افراد رمانخوان آن جامعه است. جامعهای که به واسطهی رمان، هم سرگرم میشود و هم به خوداندیشی دست میزند». (حقشناس، ۱۳۷۹: ۵۴).
حسن میرعابدینی آثار نویسندگان این دهه را در سه دسته تقسیمبندی کرده است: نویسندگانی که کار اصلیشان در دیگر حیطههای هنری است اما داستان هم مینویسند. مانند سیمین بهبهانی (شاعر)، ایران درودی (نقّاش)، پری صابری (کارگردان تئاتر)، پوران فرخزاد (شاعر و محقّق)، منصوره نظام مافی (مورّخ)، نوشین احمدی (ناشر)، شادی صدر (روزنامه نگار) و … عدّهی این گونه نویسندگان که آثارشان در مرز داستان و خاطره قرار میگیرد خیلی بیشتر از دهه گذشته شده است.
فرزانه میلانی در مقالهی زن و حدیث نفس نویسی در ایران، دربارهی این قبیل آثار میگوید:
« عصیانی است علیه سکوت، تأیید تازهای است بر فردیّت زن، حضوری است بر جای غیبتی طولانی؛ غصب فضا و نقشی است که تا کنون از آنِ مردان بوده است. از همین رو، این روایات بدیع از زنان را … باید از نظر فرهنگی اگر نه همواره از دید ادبی، واجد اهمّیّت و ارزش ویژهای دانست». (میلانی، ۱۳۷۵: ۵۷).
دستهی دوّم نویسندگانی هستند که به پاورقی نویسی میپردازند، پاورقی نویسی زنانه یک جریان «پر توش و توانی» است که در دورههای گذشته نظیر نداشته در واقع پاورقی نویسی شاخهای از ادبیّات است که خصلت سرگرم کنندگیاش بیشتر از اهداف داستانی است. پس عجیب نیست اگر در چنین رمانهایی سر هر بزنگاهی با حادثهای تکاندهنده رو به رو شویم که مبنایی جز اشتباه یا تصادف ندارد. از میان گروه کثیر پاورقی نویسان میتوان از نسرین ثامنی، مریم جعفری، فهیمه رحیمی، فریده رهنما و رؤیا سیناپور به عنوان کسانی که هر یک بیش از ده داستان منتشر کردهاند یاد ک
رد. در حدّ فاصل پاورقی و ادبیّات متعالی میتوان به دو رمان خواندنی اشاره کرد: بامداد خمار (۱۳۷۴) نوشتهی فتّانه حاج سیّد جوادی (۱۳۲۴) که یکی از پر تیراژترین رمانهای تاریخ ادبیّات ایران است و حکایت روزگار (۱۳۷۳) از فریده گلبو.
امّا در حیطهی ادبیّات متعالی، جز نویسندگان مطرح نسلهای پیش که با چاپ آثار خود در ایران یا خارج از ایران در عرصهی ادبی فعّال بودهاند، میتوان حداقل از ۲۵ نویسنده نام برد که کار خود را در این دهه شروع کردهاند و در نوشتن پیگیر بودهاند و برخی از آنها برندهی جوایز ادبی شدهاند، مثل شیوا ارسطویی، میترا الیاتی، ناتاشا امیری، شهلا پروین روح، زویا پیرزاد، فرشته توانگر، فرخنده حاجیزاده، خاطره حجازی، مهین دانشور، میترا داور، مهکامه رحیمزاده، سپیده شاملو، ناهید طباطبائی، طاهره علوی، فرزانه کرمپور، مهناز کریمی، مهسا محبعلی، بهجت ملک کیانی، فرشته مولوی، محبوبه میرقدیری و فریبا وفی، که البتّه اغلب آنان در مراحل آغازین کار خود هستند و میزان موفّقیّتشان در گرو گذر زمان و کیفیّت آثاری است که پدید خواهند آورد. ( میرعابدینی،۱۳۸۱: ۳۶-۴۶).
در صفحات بعد آمارهای ذکر شده بهصورت نمودار و جدول ارائه میگردد. در ضمن نام و نام خانوادگی کلیهی نویسندگان دهه هفتاد اعم از نویسندگان مرد و زن در قسمت انتهایی این پژوهش آمدهاست (ضمیمه ۱و۲ ). نام و نام خانوادگی داستان کوتاه نویسان زن دهه هفتاد و همچنین نام مجموعه داستانهایی که در طول این سالها نگاشته اند در قسمت ضمیمه ۳ ذکر شدهاست.
نمودار ۱٫ نمودار مقایسهای تعداد داستان نویسان زن و مرد از سال ۱۳۱۰ تا ۱۳۷۹
جدول ۱٫ تعداد داستان نویسان زن و مرد از سال ۱۳۱۰ تا ۱۳۷۹
دهه | نویسندگان زن | نویسندگان مرد |
۱۳۱۰ تا ۱۳۳۹ | ۱۵ | ۲۷۰ |
۱۳۴۰ تا ۱۳۶۹ | ۸۱ | ۴۶۰ |
۱۳۷۰ تا ۱۳۸۰ | ۳۷۰ | ۵۹۰ |
نمودار ۲٫ نمودار تعداد نویسندگان زن از ۱۳۱۰ تا ۱۳۷۹
جدول ۲٫ تعداد نویسندگان زن از ۱۳۱۰ تا ۱۳۷۹
دهه | نویسندگان زن |
فرم در حال بارگذاری ...
[دوشنبه 1400-09-29] [ 12:25:00 ق.ظ ]
|