۱- شاخص های مورد نیاز از هر حوزه( ناب بودن و چابک بودن ) برای صنعت کاشی کدامند؟

۲- شاخص های سنجش رقابت پذیری کدامند؟

۳- نوع ارتباط بین نابی- چابکی سازمانی و رقابت پذیری سازمانی در صنعت کاشی چگونه است؟

۴- شدت رابطه تأثیر مؤلفه های نابی و چابکی سازمانی بر رقابت پذیری چگونه است؟

۶٫۱٫ قلمرو پژوهش

از نظر موضوعی، این پژوهش در حوزه پژوهش‌های کاربردی حوزه کاشی و سرامیک استان یزد قرار می‌گیرد. از نظر زمانی، نمونه مورد مطالعه شامل کلیه شرکت‌های خوشه کاشی استان یزد می‌باشد که در فاصله زمانی بهمن ماه ۱۳۸۸ الی مهر ۱۳۸۹ به صورت فعال مشغول به کار می‌باشند. از نظر مکانی، این پژوهش در محدوده استان یزد و بر روی کلیه شرکت‌های فعال خوشه کاشی و سرامیک استان یزد (اعم از شرکت‌های حاضر در شهرک صنعتی یزد و شرکت‌های مستقر در سطح استان یزد) انجام شده است.

۷٫۱٫ روش انجام پژوهش

روش تحقیق، تحلیل توصیفی و از لحاظ استراتژی اجرا پیمایشی می‌باشد. روش جمع‌ آوری اطلاعات و روش به کار گرفته شده در این پژوهش، آمیزه ای از روش های کتابخانه ای، می‌دانی و پیمایشی می‌باشد. عمدتاًً به منظور مطالعه ادبیات موضوع و بررسی سابقه تحقیق و آشنایی با تجربیات صورت گرفته و شناخت نابی و چابکی سازمانی و ابعاد سنجش رقابت پذیری از از روش کتابخانه ای استفاده شده است.

روش می‌دانی، به منظور شناخت عملکرد فعلی صنعت از لحاظ نابی و چابکی و تأثیر به کارگیری آن در رقابت پذیری به کار گرفته خواهد شد. بدین منظور متخصصین و مشاورین خبره با بهره گرفتن از مصاحبه های نیمه‌هدایت شده به کمک طلبیده خواهند شد. در نهایت به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، پیمایشی بر روی تحقیق انجام خواهد شد.

روش می‌دانی با واقع‌گرایی بالا، دقت را برای نتایج تحقیق به ارمغان خواهد آورد و در نهایت روش پیمایشی، جمع بندی و نتیجه گیری آیتم ها به منظور پاسخ گویی به سؤالات مطرح شده را امکان‌پذیر خواهد نمود.

برای این منظور از تمامی شرکت‌های فعال کاشی در استان یزد در تحقیق استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق مدیران و کارشناسان فعال در تمامی شرکت ها که دارای مدرک حد اقل لیسانس و سابقه کاری بالای ۳ سال هستند، می‌باشد.

۱- آیتم های چابکی، نابی و رقابت پذیری با استفاده مطالعه کتابخانه ای تعیین شد.

۲- پرسشنامه ای در سه بخش نابی سازمانی، چابکی سازمانی و ابعاد رقابت پذیری طراحی و

۳- بعد از تأیید روایی و پایایی پرسشنامه، در میان مدیران و کارشناسان فعال در صنعت کاشی ‌و سرامیک استان یزد توزیع شد.

۴- با بهره گرفتن از داده های گرد آوری شده ارتباط بین نابی و چابکی سازمانی و میزان رقابت پذیری این صنعت به دست آمده و در مرحله آخر،

۵- عوامل رقابت پذیری را با بهره گرفتن از دیدگاه نابی و چابکی استخراج می‌گردد.

• 1. تعریف عملیاتی متغیرها

چابکی سازمانی: توانایی هر سازمانی برای حسگری، ادراک و پیش‌بینی تغییرات موجود در محیط کاری می‌باشد(Zhang, & Sharif .1999) همچنین چابکی را، توانایی رونق و شکوفایی . در محیط دارای تغییر مداوم و غیرقابل پیش‌بینی تعریف می‌کنند)۰۱٫(Maskell 20

ناب بودن: واژه ناب یا Lean در لغت به معنی لخم و بی چربی می‌باشد. این اصطلاح بیانگر بدون زائده و بدون حشو بودن است. در ادبیات کشورهای مختلف برای هر شی یا چیزی که بدون بیهودگی و اضافات باشد، این واژه به کار گرفته می شود. در فرهنگ تخصصی ناب بودن عبارت است از تولید بیشترین محصولات یا خدمات قابل فروش تحت کمترین هزینه های عملیاتی در حالی که سطح موجودی در حد بهینه باشد.

رقابت پذیری سازمانی: “رقابت‌پذیری درجه‌ای است که بر اساس آن توانمندی یک کشور در تولید کالاها و خدمات در شرایط اقتصاد آزاد، سنجیده می‌شود به گونه‌ای که این تولیدات بتواند در بازارهای بین‌المللی حضور پیدا کنند و به صورت پیوسته به تثبیت و ارتقای درآمد واقعی مردم آن کشور در درازمدت منجر گردد”.

• 1. جمع بندی

در این فصل به کلیات تحقیق ‌به این شرح پرداخته شد، در ابتدا دلیل انتخاب متغیرها ( نابی، چابکی و رقابت پذیری) و پیاده سازی و بررسی ارتباط آن ها در صنعت کاشی و سرامیک مطرح شد و ضرورت بررسی آن ها در قالب موضوع انتخابی بیان گردید. سپس ضرورت و اهمیت این متغیر ها در صنعت و سازمان های تولیدی بیان شد. در بخش «بیان مسئله» موضوع و چالش موجود جهت بررسی و تحلیل آن د رتحقیق حاضر مورد بحث قرار گرفت و در بخش«اهداف تحقیق» ، اهداف اصلی که در طی تحقیق به آن ها پرداخته شده است بیان و سپس اهداف، در قالب سؤالاتی که تحقیق جهت پاسخ گویی به آن ها صورت گرفته بیان گردید. سپس قلمرو پژوهش ذکر گردید و در ادامه مراحل انجام پژوهش در قالب پنج مرحله بخش بندی شد و در بخش نهایی متغیر های تحقیق در قالب تعریف عملیاتی معرفی گردید.

فصل دوم

مروری بر ادبیات تحقیق

۱٫۲٫ مقدمه

از زمان شروع تولیدات صنعتی در جوامع بشری، صنعت­گران انقلاب های گوناگون در تولید خود را تجربه کرده‌اند. سیر این انقلاب ها به گونه ای بوده است که هنری فورد و پس از آن آلفرد اسلون اولین انقلاب تولیدی را که تولید انبوه نام گرفت محقق کردند. در این انقلاب بود که سیستم کند، حجیم و پرهزینه تولید دستی تبدیل به یک سیستم با سرعت بیشتر، هزینه کمتر و راندمان بالاتر با نام تولید انبوه شد.

تقریباً پس از گذشت نیم قرن از این انقلاب تائیچی اوهنو و تویودا برای نجات شرکت تویوتا و به تبع آن کشور ژاپن ، انقلاب دیگری را در عرصه تولید جهان بنیان نهادند. بعدها این انقلاب تولید ناب نام گرفت که طی آن زواید و اتلاف های تولید انبوه حذف شده و سیر جدیدی از سیستم‌های تولیدی مانند تولید به هنگام ، تولید کششی و … را برای جوامع صنعتی جهان به همراه آورد. این تحولات تولیدی همان گونه که انتظار می‌رفت با سرعت بیشتری تداوم یافت و پس از این نیز تداوم خواهد یافت.

سال ها بعد و در دهه ۸۰، دنیای غرب با رکود جدیدی در صحنه اقتصاد خود مواجه شد. در این زمان بود که بسیاری از شرکت‌های مشهور در سرتاسر دنیا شروع به به کارگیری برنامه هایی کردند که به وسیله آن ها بتوانند بهره وری و کیفیت خود را بهبود بخشند((Cua & Colleagues, 2001)(White & Prybutok, 2001) (Mieir & Forrester, 2002). در سال ۱۹۹۰ ووماک^[۳] و همکارانش از دانشگاه MIT با چاپ کتابی با عنوان« تولید ناب؛ ماشینی که جهان را تغییر داد» تولید ناب را به عنوان ترکیبی از مدل تولید سنتی فورد و مدل کنترل اجتماعی در محیط تولید ژاپنی، به جامعه جهانی معرفی کردند(فرخ،۱۳۸۳) (Mieir & Forrester, 2002).