این تحقیق شامل سه بخش و هر بخش شامل دو فصل و هر فصل شامل دو مبحث و هر مبحث شامل چند گفتار و هر گفتار شامل چند بند می‌باشد.بخش اول و دوم آن مربوط به مفاهیم تئوری و نظری،مطالعات کتابخانه ای و بخش سوم آن مربوط به مطالعات می‌دانی و عملی تحقیق است.در بخش اول فصل اول،مفاهیم و تعاریف کلی از واژه های اصلی که در این تحقیق با آن سر و کار داریم به دست خواننده می‌دهد،تا خواننده یک تصویر کلی از آنچه که قرار است در این تحقیق مطالعه کند در منظر خود داشته باشد.در فصل دوم بخش اول وارد مبانی فردی و اجتماعی تحقیق می‌شویم و به بررسی تاثیر باورهای دینی در هویت و روان و اخلاق انسان می پردازیم.درمبانی اجتماعی آن نیز تاثیر این باورها در اجتماع و نحوه تنظیم روابط جامعه با یکدیگر را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهیم.در بخش دوم بحث تخصصی تر و کاربردی تر می شود.در فصل اول این بخش تاثیر باورهای انسان و عمل به توصیه های دینی را بر روی پیشگیری های اولیه مورد بررسی قرار می‌دهیم و در فصل دوم آن اثر این باورها را بر روی پیشگیری ثانویه و ثالث ارزیابی می‌کنیم.در پایان در بخش سوم و نهایی این پایان نامه که مربوط به تحقیق می‌دانی و قسمت عملی است با تهیه پرسشنامه و حضور در زندان به مطالعه مدل های واقعی تحقیق پرداخته و بعد از استخراج نتایج آن در پیش روی خواننده قرار گرفته است.امید است که این تحقیق که زحمت فراوانی برای به ثمر رسیدن آن کشیده شده است مقبول و مفید افتد.

بخش نخست:

مفاهیم و مبانی تعدیل گرایش های مجرمانه با تکیه بر باورهای دینی

فصل نخست: مفاهیم مقدماتی

ما در آغازین فصل،ابتدا می‌خواهیم مفاهیم و تعاریف کلی از مفاهیم و متغیرهای این پژوهش به دست بدهیم تا تصویری کلی از پژوهش مورد نظر داشته باشیم.

مبحث اول: باورهای دینی

در این مبحث می‌خواهیم بدانیم دین چیست؟چند نوع دین در دنیا وجود دارد و این دین ها چگونه اند؟مختصات آنان چیست؟ادیان چه مفاهیمی را در بر می گیرند.باور چیست و چه چیز را اعتقاد می‌گویند.باورهای دینی شامل کدام از دسته از پذیرش های قلبی و ذهنی انسان می‌گردد.باورها از کجا شکل می گیرند؟منابع عاطفی و شناختی آنان چگونه است؟

گفتار اول: دین

دین در لغت در معنای آیین،کیش،راه،روش آمده است.^[۱]در زبان انگلیسی کلمه religion”” معادل دین است.عده ای از محققان دین را به معنای یک نوع قدرت فرابشری و ماورائی می دانند که با داشتن برنامه از آدمی می‌خواهد که با انجام آن از نتیجه های شوم در امان باشد.بعضی دیگر دین را به احساس و ادراک در کسانی می دانند که چنین قدرتی را درک و مشاهده می‌کنند.در آغاز دین به مفهوم پارسایی و تقدیس بود.ولی در طول قرن ها دین دستخوش معانی گوناگون شد و هریک از طریقه های دینی به نظامی خاص تبدیل شد.ولی “religio” دلالت داشت بر:«آنچه آدمی انجام می‌دهد،یا آنچه عمیقاٌ احساس می‌کند،یا آنچه بر اراده او تاثیر می‌گذارد،یا او را به اطاعت می‌خواند یا به عذاب تهدید می‌کند،یا وعده پاداش می‌دهد،یا به اجتماع خود پایبند می‌کند.»^[۲]در تعریفی کلی دین: مجموعه ای از عقاید و مقرراتی است که به همه شئون زندگی بشر توجه دارد.هم ساحت بینشی و معنوی او را مد نظر قرار می‌دهد و هم اصول گرایشی و اخلاق او را مد نظر دارد و برای تمام این شئون نیز برنامه دارد.به عبارت دیگر دین را می توان مجموعه ای از اصول و قوانین و مقرراتی برشمرد که برای اداره فرد و اجتماعی که در آن زندگی می‌کند و پرورش انسان‌ها از طریق وحی و عقل می پردازد.^[۳] دین به معنای عام شامل هر کیش و آیینی است که انسان را به نحوی با عالم غیب و ملکوت پیوند می‌دهد و او را به پرستش وا می‌دارد.^[۴] در تعریف دیگر از آن را مجموعه ای از ارزش‌ها بیان می‌کنند که خداوند در قالب کتب آسمانی به آنان نازل ‌کرده‌است.آموزه های دینی همان قواعد اخلاقی و عقلانی می‌باشند که انسان با تفکر و تأمل و رجوع به فطرت خود نیز می‌تواند آن ها را به دست آورد ولی خداوند به آنان لطف کرده و از طریق وحی برای آنان بیان ‌کرده‌است.انسان دیندار انسانی است که در قول و فعل به باورهای دینی اعتقاد دارد و به آن عمل می‌کند.^[۵] این تعریف شاید تعریف خوبی باشد چون هم در گفتار و هم در رفتار نمود پیدا می‌کند اما در برگیرنده جنبه‌های مختلف دین نیست.اصولا تعاریف زیادی از دین شده اما آنچه که به طور کامل بیان کننده معنی دین باشد هنوز تعریف نشده است.از نظر “تاکس مولر” دین شناس آلمانی:«دین جهد و کوششی است برای درک چیزی که قابل ادراک نیست و بیان آنچه غیر قابل تقریر است.»^[۶] امروزه با انبوهی از ادیان و فرق و نحله های مختلف روبرو هستیم که برای توضیح آن بسیار وقت و فضا می‌خواهیم.اما به طور کلی دین را به چند دسته تقسیم می‌کنند:

دین های وحیانی(ادیان توحیدی):دین اسلام،مسیحیت،یهود

دین های فرارونده: زردشتی،آیین سیخ ها

دین های چند ایزدی: هندویی،آنی میسم،دین های باستانی

دین های فلسفی: آیین بودایی،آیین کنفسیوسی،تائویی

ادیان وحیانی: که همه آن ها به حضرت ابراهیم(ع)رئیس طایفه سامی باز می‌گردد که پدر دینداران لقب گرفته است.منبع هر سه این ادیان وحیانی است و همه آن ها دارای کتاب و آموزه های مشخص برای پیروانشان هستند.(در اینجا ما فقط به ادیان توحیدی توضیح مختصری می‌دهیم البته در منابع مختلف به تفصیل به آن ها پرداخته شده است.)

اسلام: پیامبر گرامی اسلام آن یگانه در اخلاق،امانتدار ترین بر روی زمین،محمد امین(ص)و رحمت برای عالمیان در غار حراء در سن چهل سالگی از میان قوم عرب در شبه جزیره عربستان(حجاز)با آیاتی که از جانب جبرئیل بر او نازل گشت به پیامبری مبعوث شد.که بخوان،بخوان به نام پروردگارت که تو را آفرید.کتاب مسلمانان قرآن تنها کتابی است که نه چیزی به آن میتوان افزود و نه چیزی می توان از آن کاست.کلمه اسلام به معنای فرمانبرداری است.احکام و دستورات اسلامی در قالب دوبخش عبادات و معاملات قابل تفکیک است.دستورات اخلاقی قواعد حقوقی،باور به معاد دعوت به توحید و عدالت،پرهیزکاری،دوری از گناهان مانند زنا،سرقت،قتل،سرقت و دیگر احکام از زمره تعالیم اسلامی است.اسلام نیز به مذهب عمده شیعه و سنی تقسیم شده است^[۷] .