۲-۲۱-۲ عایدات سرمایه ای ناشی از دارایی های فروخته شده

این بخش از عایدات در نتیجه فروش اوراق بهادار سبد صندوق به قیمتی بیش از بهای تمام شده به دست می‌آید.

۲-۲۱-۳ عایدات سرمایه ای از محل دارایی های موجود

این بخش از عایدات ،که ناشی از افزایش قیمت اوراق بهادار موجود در سبد دارایی های صندوق است،خود را به صورت افزایش قیمت واحد های سرمایه گذاری صندوق نشان می‌دهد.

بازده کل سرمایه گذاری : نرخ بازده کل بیانگر نسبت حاصل جمع تغییرات ارزش صندوق و پرداخت های طی سال ، به سرمایه گذاری اولیه در صندوق است.این نسبت ، به گونه ای عملکرد صندوق را نشان می‌دهد و به شرح زیر محاسبه می شود:

(سایت سازمان بورس ‌و اوراق بهادار،معرفی اجمالی بازار سرمایه ایران).

۲-۲۲ ریسک

ریسک و بازده از مهم ترین مفاهیم سرمایه گذاری می‌باشند که همواره هنگام اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری کنار هم بوده و اساس تصمیم گیری را شکل می‌دهند در منابع مختلف گوناگونی تعاریف مختلفی از این دو واژه صورت گرفته است .

در فرهنگ وبستر در تعریف ریسک^[۶۳] آمده است : ریسک به معنای احتمال ضرر یا خطر یا احتمال خسارت در معرض مخاطره یا آزمایش گذاشتن و در مخاطره انداختن است . به طور ساده ، می توان ریسک را عدم اطمینان^[۶۴] به نتایج آتی تعریف کرد . این عبارت کوتاه بیانگر آن است که ریسک پدیده ای مربوط به آینده است که نمی توان آن را به طور دقیق پیش‌بینی کرد،زیرا با عدم اطمینان همراه است.به عبارتی دیگر در هر فعالیتی که احتمال موفقیت صد درصد وجود نداشته باشد ، ریسک یا خطر وجود دارد .

هیلسون و موری وبستر ^[۶۵] ریسک را به عنوان عدم اطمینانی که می‌تواند تاثیر مثبت یا منفی بر یک یا چند هدف داشته باشد تعریف کرده‌اند و همچنین کمیته اصلاح شناسی از انجمن بیمه و ریسک آمریکا دیدگاه خود را نسبت به ریسک اینگونه بیان ‌کرده‌است : ریسک عبارت است از عدم اطمینان از پیامد حادثه ای که دو احتمال یا بیشتر دارد و در مباحث تئوری های مالی و تصمیمات سرمایه گذاری ریسک به معنای میزان اختلاف بازده واقعی یک سرمایه گذاری با بازده مورد انتظار است .

۲-۲۲-۱ انواع ریسک

تجزیه و تحلیل گران سرمایه گذاری مدرن ، منابع ریسک را به دو دسته تقسیم می‌کنند.آن دسته از ریسک هایی که ماهیتاٌ وجود دارند از قبیل ریسک بازار یا ریسک نوسانات نرخ بهره که آن ها را ریسک سیستماتیک می‌نامند و آن دسته از ریسک هایی که برای اوراق خاصی وجود دارد از قبیل ریسک مالی و ریسک تجاری که آن را ریسک غیر سیستماتیک می‌نامند.(تهرانی ،۱۳۸۹)

ریسک کل = ریسک سیستماتیک + ریسک غیر سیستماتیک

۲-۲۳ ریسک پذیری

مدیران برای انجام کلیه وظایف خود اعم از برنامه ریزی ، سازماندهی ، هدایت و راهبری ، تجهیز منابع و کنترل عملیات سازمان تحت مدیریت خویش ناچار به تصمیم گیری می‌باشند ، به عبارت دیگر تصمیم گیری محور کلیه فعالیت‌هایی است که مدیرانبرای اداره سازمان خود انجام می‌دهند .

مدیران بر مبنای اطلاعاتی که از عوامل تحت کنترل خود و همچنین از متغیرهای محیطی ( خارج از کنترل ) دریافت می‌کنند ، تصمیم می گیرند . تصمیم گیری در واقع انتخاب یک راه از میان چند راه موجود است . تصمیم گیرنده به امید رسیدن به هدف یا هدفهایی ، یک راه را از میان چندین راه موجود انتخاب می‌کند ، این راه همراه با تاثیر درجه حصول به هدف یا هدفهائی مطلوب است اگر چه اطلاعات صحیح و کافی نقش اساسی در اتخاذ تصمیمات مناسب و درست دارد ولی تصمیمات مدیران غالبا در شرایط عدم اطمینان اتخاذ می شود . این اقتضای طبیعت شرایطی است که سازمان‌ها در آن واقعند چر که در شرایط واقعی امکان جمع‌ آوری اطلاعات از کلیه متغیرهای مؤثر در شکل گیری مسئله همواره در لحظه مورد نظر میسر نمی باشد . اذا غالب تصمیات مدیران حاوی درجه ای از ریسک می‌باشد و از این روست که ریسک پذیری یک از ضرورت های کار مدیریت به حساب می‌آید .

تا کنون تعریف های گوناگونی از ریسک پذیری شده ارائه شده است

• • می توان به طور خلاصه ریسک پذیری را احتمال تحمل زیان معرفی کرد ( راعی ۱۳۷۷ ص۱۷)

• • یتیس و استون (۱۹۹۴)^[۶۶] ریسک پذیری را انجام هر گونه قعالیتی که دارای حداقل یک نتیجه مبهم و یا نامطمئن باشد تعریف کرده‌اند ، نتیجه مذکور ممکن مثبت بوده و منفعتی را برای فرد به همراه داشته باشد و یا منفی بوده وفرد را با زیان مواجه سازد .

• از دیدگاه تصمیم گیری ، ریسک پذیری عبارت است از انتخاب سنجیده یک رفتار همراه با ریسک

با تعاریفی که برای ریسک شده است می توان ریسک پذیری را قبول خطر کردن یا پذیرفتن احتمال ضرر و زیان برای رسیدن به مقصود تعریف نمود و ‌بنابرین‏ فرد ریسک پذیر شخصی است که برخلاف افراد محتاط و محافظه کار اغلب راضی به وضع موجود نبوده و برای رسیدن به اهداف بالاتر حاضر است تا درجه ای از خطر وقوع ضرر و زیان را بپذیرد .

میزان درجه ریسک پذیری یا ریسک گریزی یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار بر رفتار و تصمیم گیری افراد به ویژه در بازارهای مالی است که این درجه ریسک پذیری در افراد مختلف متفاوت است . اگرچه میتوان میزان ریسک پذیری افراد و گروهای متفاوت را باهم مقایسه کرد ولی به دلیل پیچیدگی آن و دخالت عوامل گوناگون ، اندازه گیری آن بدقت امکان پذیر نیست .

۲-۲۳-۱ خصوصیات مؤثر در ریسک پذیری

به طور کلی با توجه به عواملی که طی تحقیقات مختلف در ریسک پذیری افراد مؤثر شناخته شده است و نظر به اینکه تحقیقات نشان داده است که ریسک پذیری با خصوصیات شخصی افراد در ارتباط است . از خصوصیات تاثیر گذار می توان به مشخصه‌ های فردی انسان‌ها که از نظر ظاهر باعث ایجاد اختلافات فردی می شود ، از قبیل خصوصیات فیزیکی مثل قد ، وزن ، رنگ پوست ، و یا خصوصیات دیگری مانند سن ، جنسیت ، میزان و سطح تحصیلات ، رشته تحصیلی ، شغل و از این قبیل خصوصیات اشاره کرد .

۲-۲۳-۲ ترجیهات ریسک

مدیران و شرکت های مختلف احساسات متفاوتی نسبت به ریسک دارند. ‌بنابرین‏ مهم است که یک سطح قابل قبول عمومی برای ریسک تعیین شود.یک مدیر بی تفاوت به ریسک با وجود افزایش ریسک مایل به دریافت بازده بیشتر نیست . این ویژگی تقریباٌ در تمام محیط های تجاری مترود است. مدیر ریسک گریز با افزایش سطح ریسک خواهان نرخ بازده بیشتری است.از آنجا که این افراد ذاتاٌ برخورد محتاطانه تری نسبت به ریسک دارند برای پذیرش ریسک بیشتر ، بازده مورد انتظار بالاتری نیز طلب می‌کنند.مدیر ریسک پذیر با افزایش سطح ریسک ، خواهان نرخ بازده کمتری است.از لحاظ تئوریک به دلیل آنکه این افراد از ریسک لذت می‌برند حاضرند مقداری از بازده خود را از دست داده و در مقابل ریسک بیشتری تحمل کنند.(نوروش و دیانتی، ۱۳۸۳ ، ص ۴۷۸-۴۷۷)

شکل ۲-۲ الگوی رفتاری افراد مختلف نسبت به ریسک(نوروش و دیانتی ، ۱۳۸۳،ص۴۷۸)

۲-۲۴ چارچوب ریسک و بازده