۳-۷٫شیوه اجرا

پس از گرفتن رضایت از شرکت کنندگان در پژوهش، شرکت کنندگان اولین بار در تاریخ۲۵/۰۳/۱۳۹۳ پرسشنامه‌های ولع مصرف هروئین (HCQ-45) و پرسشنامه افسردگی بک (BDI) را پر کردند، دومین بار همین پرسشنامه‌ها در تاریخ۰۵/۰۴/۱۳۹۳توسط شرکت کنندگان پر شد و در مرحله آخر(خط پایه) در تاریخ ۱۵/۰۴/۱۳۹۳پرسشنامه‌ها پر شدند و خط پایه ای با ثبات از شرکت کنندگان به دست آمد و اولین روز مداخله با جلسه ای ۴۰دقیقه ای با حضور شرکت کننده ها و ۲درمانگر (خود محقق و نوروتراپیست مرکز مشاوره معین کرج) در تاریخ ۲۱/۰۴/۱۳۹۳ آغاز شد و تا تاریخ ۲۴/۰۵/۱۳۹۳ تعداد جلسات درمانی که برای هر شرکت کننده ۲۰جلسه بود، انجام شد و در تاریخ ۲۵/۰۵/۱۳۹۳ مرحله B انجام شد و پرسشنامه‌های ولع مصرف هروئین (HCQ-45) و پرسشنامه افسردگی بک (BDI) 4بار، توسط شرکت کنندگان پر شد و مرحله پی گیری شروع شد تا تاریخ ۰۶/۰۷/۱۳۹۳ شرکت کننده ها در مرحله پی گیری به سر بردند و در این تاریخ پرسشنامه‌های ولع مصرف هروئین (HCQ-45) و پرسشنامه افسردگی بک (BDI) مجددا برای انجام مرحله پی گیری توسط شرکت کننده ها پر شد. ۲ بار دیگر هم در تاریخ ۱۶/۰۷/۱۳۹۳ و ۲۶/۰۷/۱۳۹۳ پرسشنامه‌ها توسط شرکت کنندگان پر شد. پروتکل درمانی که در این پژوهش به کار رفت، پروتکل (SMR) و پروتکل آلفا- تتا پنیستون است که آموزش ریتم -حرکتی (SMR) در ناحیه Cz (واقع در نوار مرکزی قشر مخ) و آلفا-تتا در ناحیه Pz (واقع در ناحیه آهیانه ای قشر مخ)، هر کدام به مدت ۲۰دقیقه است، و کل تعداد جلسات درمانی برای هر بیمار ۲۰ جلسه در نظر گرفته شد.

۳-۸٫نحوه تحلیل داده ها

داده های این پژوهش به روش تحلیل دیداری تحلیل شد. بر خلاف تحلیل آماری، تحلیل دیداری پرکاربردترین راهبرد تحلیل داده های پژوهش مورد منفرد است. این تحلیل چندین مزیت دارد. اول آن که روش تحلیل دیداری را می توان برای ارزیابی داده های افراد یا ‌گروه‌های کوچک استفاده کرد. دوم،

1. 1. ۱٫Marvin ↑

1. 1. ۲٫Alper ↑

1. 1. ۳٫Sterman ↑

1. 1. ۴٫Richard ↑

1. 1. ۵٫Montoya ↑

1. 1. ۶٫Nelson ↑

1. 1. ۷٫Spence ↑

1. 1. Human Immunodeficiency Virus 1. ↑

1. 1. ۲٫phobia ↑

1. 1. ۳٫Brain Waves ↑

1. 1. ۴٫Wadhwani ↑

1. 1. ۵٫Sabo ↑

1. 1. ۶٫Neuropsychology ↑

1. 1. ۱٫Lern Institut Basel ↑

1. 1. ۲٫Sensory Motor Rythm ↑

1. 1. Alpha-Theta 3. ↑

1. 1. ۴٫National Institute on Drug Abuse ↑

1. 1. ۱٫Heroin craving questionnaire ↑

1. 1. ۲٫ Beck Depression Inventory ↑

1. 1. ۱٫Brogly ↑

1. 1. ۲٫Millson ↑

1. 1. ۳٫Galanter ↑

1. 1. ۴٫Kleber ↑

1. 1. ۱٫Addiction ↑

1. 1. ۲٫Drug dependence ↑

1. 1. ۱٫Opioids or Opiates ↑

1. 1. ۲٫Opium ↑

1. 1. ۳٫methadone ↑

1. 1. ۴٫heroine ↑

1. 1. ۱٫endorphin ↑

1. 1. ۲٫shewan ↑

1. 1. ۱٫Tolerance ↑

1. 1. ۲٫Kaplan & Sadocks ↑

1. 1. ۱٫ Reinforcement ↑

1. 1. ۲٫ National institute on drug abuse ↑

1. 1. ۱٫Heroin ↑

1. 1. ۲٫Nicotine ↑

1. 1. ۳٫Tetrahydrocannabinol ↑

1. 1. ۱٫Staci ↑

1. 1. ۲٫Gruber ↑

1. 1. ۳٫Deborah ↑

1. 1. ۴٫Hubbard ↑

1. 1. ۵٫Martin ↑

1. 1. ۶٫Sunift ↑

1. 1. ۷٫Mueller ↑

1. 1. ۸٫Lehmann ↑

1. 1. ۹٫Zarate ↑

1. 1. ۱۰٫Tohen ↑

1. 1. ۱۱٫Lee ↑

1. 1. ۱۲٫Meltzer ↑

1. 1. ۱۳٫Ottomanelli ↑

1. 1. ۱۴٫Adinoff ↑

1. 1. ۱۵٫Clark ↑

1. 1. ۱۶٫Scheid ↑

1. 1. ۱۷٫Albanese ↑

1. 1. ۱۸٫Haren ↑

1. 1. ۱۹٫Wyatt ↑

1. 1. ۲۰٫Schottenfeld ↑

1. 1. ۲۱٫Workman ↑

1. 1. ۲۲٫Weinstein ↑

1. 1. ۱٫Bruce ↑

1. 1. ۲٫Frances ↑

1. 1. ۳٫Mack ↑

1. 1. ۴٫Borg ↑

1. 1. ۵٫Franklin ↑

1. 1. ۶٫Galanter ↑

1. 1. ۱٫Bernstein ↑

1. 1. ۲٫Carroll ↑

1. 1. ۳٫Ball ↑

1. 1. ۴٫Martino ↑

1. 1. ۵٫Khantzian ↑

1. 1. ۶٫Golden ↑

1. 1. ۷٫Schulman ↑

1. 1. ۸٫McAuliffe ↑

1. 1. ۹٫Goldberg ↑

1. 1. ۱٫loperamide ↑

1. 1. ۲٫Lofexidine ↑

1. 1. ۳٫Buprenorphine ↑

1. 1. ۱٫Electroencephalography ↑

1. 1. ۲٫Duffy ↑

1. 1. ۳٫Johnstone ↑

1. 1. ۱٫ International 20-10 system ↑

1. 1. ۱٫Hertz ↑

1. 1. ۱٫Silver ↑

1. 1. ۲٫Edmonton ↑

1. 1. ۳٫Alberta ↑

1. 1. ۴٫Canada ↑

1. 1. ۵٫Larsen ↑

1. 1. ۶٫Nuwer ↑

1. 1. ۱٫Fast Fourier transform ↑

1. 1. ۲٫subjective experience ↑

1. 1. ۳٫Drummond ↑

1. 1. ۱٫Major depression disorder ↑

1. 1. ۲٫Dysthymia ↑

1. 1. ۳٫Premenstrual dysphoric disorder ↑

1. 1. ۴٫Substance or drug-induced depression ↑

1. 1. ۵٫Depression due to other medical conditions ↑

1. 1. ۶٫Other depression not otherwise specified ↑

1. 1. ۷٫Major depression episode ↑

1. 1. ۱٫Biofeedback ↑

1. 1. ۱٫Autonomic Nervous System ↑

1. 1. ۲٫Cybernetics ↑

1. 1. ۳٫Feedback ↑

1. 1. ۱٫Schwartz ↑

1. 1. ۲٫Andrasik ↑

1. 1. ۱٫Galvanic Skin Response ↑

1. 1. ۲٫Electromyography ↑

1. 1. ۳٫Skin temperature biofeedback ↑

1. 1. ۴٫Demos ↑

1. 1. ۵٫Kaiser ↑

1. 1. ۶٫Othmer ↑

1. 1. ۷٫Beta ↑

1. 1. ۸٫Delta ↑

1. 1. ۱٫Zaidel ↑

1. 1. ۲٫Barnea ↑

1. 1. ۳٫Electrode ↑

1. 1. ۱٫Frederick ↑

1. 1. ۲٫Hamond ↑

1. 1. ۱٫Raymond ↑

1. 1. ۲٫Egner ↑

1. 1. ۳٫Strawson ↑

1. 1. ۴٫Gruzelier ↑

1. 1. ۵٫Peniston ↑

عنوان صفحه

نمودار۴-۱ : نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب جنسیت ………………………………………………….. ۵۹

نمودار۴-۲ : نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب تحصیلات …………………………………………………۶۰

نمودار۴-۳ : نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب سابقه کار ………………………………………………… ۶۱

نمودار۴-۴: نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب تأهل و تجرد ………………………………………………. ۶۲

چکیده

تحقیق حاضر تحت عنوان تاثیر ” فرسودگی کارکنان ” بر ” عملکرد سازمانی ” در بین کارکنان صف بانک سپه انجام گرفته است . پرسشنامه فرسودگی شغلی شامل ۲۲سوال می‌باشد که به سنجش فرسودگی شغلی، تحلیل عاطفی، مسخ شخصیت، کاهش موفقیت فردی در چهار چوب فعالیت حرفه ای پرداخته است و برای اندازه گیری عملکرد سازمانی از پرسشنامه عملکرد سازمانی «Achieve» هرسی و گلداسمیت استفاده شده که شامل ۴۲ سئوال است. روش تحقیق توصیفی و از شاخه همبستگی به روش پیمایشی انجام شده است. از ابزار پرسشنامه دارای روایی و پایایی مناسب، برای گردآوری داده های تحقیق استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارمندان صف شعب بانک سپه تشکیل می‌دهند که ۲۲۷ نفر بودند. از روش نمونه گیری تصادفی ساده برای دسترسی به اعضای نمونه استفاده بعمل آمد.

از آزمون همبستگی برای آزمون فرضیه های تحقیق بهره برداری شد، نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن حاکی از وجود همبستگی منفی بین فرسودگی شغلی و عملکرد سازمانی در سطح اطمینان ۹۵ درصد باضریب همبستگی ۰٫۷۲۸- بود.

واژگان کلیدی :

فرسودگی شغلی، تحلیل عاطفی، مسخ شخصیت، کاهش موفقیت فردی، عملکرد سازمانی، بانک سپه

۱-۱- مقدمه

شغل هر فرد چیزی بیش از کارها و فعالی تهای مشخصی همچون، تایپ، رانندگی، ارائه گزارش و… است و باید وی با همکاران، مافو قها، ارباب رجوع و… تعامل داشته باشد و قوانین، مقررات و آیین نامه های سازمان را رعایت کند. حتی ممکن است فرد در شرایط کاری یا محیطی که چندان هم مطلوب نباشد کار کند؛ این بدان معنی است که عوامل موجود در محیط کار به طور وسیعی با سلامت یا بیماری افراد شاغل در ارتباطند. ‌بنابرین‏ توجه به بهداشت روانی در تمام عرصه های زندگی از جمله زندگی کاری افراد بسیار مهم است.

بدون شک مسئولیت اصلی مدیران منحصر به افزایش بهره وری و توجه به منابع مادی سازمان نیست و مدیریت اثربخش بدون در نظر گرفتن عوامل انسانی و توجه به نیازهای روانی کارکنان امکا نپذیر نیست. مدیریت بانک نیز از این امر مستثنی نیست و لازم است که مدیران ارشد بانک ها نیز به طراحی برنامه های ارتقای سلامت روان و پیشگیری از اختلالات سازمانی ازجمله فرسودگی شغلی همت گمارند

۱-۲- بیان مسأله

هرچند “مسلچ و پاینز” در توسعه مفهوم فرسودگی شغلی نقش مؤثری داشته اند، ولی این مفهوم برای نخستین بار در دهه ۷۰ میلادی توسط “هربرت ‌فریدون برگر” بیان شد.( نیکلیک، ۲۰۰۵)

از طرفی فرسودگی شغلی تنها مسئله ی برخاسته از ضعف یا ناتوانی محض در کارمندان نیست، بلکه مرتبط با محیط کار و عدم هماهنگی بین خصوصیات ذاتی افراد و ماهیت شغل شان نیز هست. به هر میزان عدم هماهنگی بیشتر باشد به همان میزان پتانسیل فرسودگی شغلی بالا می رود . (مسلچ، ۲۰۰۵) و باعث کاهش اهمیت ارزش ها، ضعیف شدن اراده و روحیه می شود.(سوارس، ۲۰۰۴)

“مسلچ” و “جکسون” در سال ۱۹۸۲ تعریفی جامع از فرسودگی شغلی ارائه نمودند؛ این دو پژوهشگر فرسودگی شغلی را سندرمی روان شناختی می دانند که ترکیبی از سه مؤلفه تحلیل عاطفی ، مسخ شخصیت و کاهش موفقیت فردی است که در میان افرادی که با مردم کار می‌کنند به میزان های متفاوت اتفاق می افتد(هاکانن،۲۰۰۶) در واقع گروهی فرسودگی شغلی را با استرس شغلی یکی می دانند در حالی که برخی دیگر استرس شغلی را دلیل اصلی فرسودگی شغلی بیان می‌کنند؛ وجه اشتراک تعاریف ارائه شده این است که تمامی متخصصان به نوعی فرسودگی شغلی را در ارتباط با استرس شغلی می دانند. (فاربر،۲۰۰۳) “‌فریدون برگر” به عنوان اولین کسی که از واژه فرسودگی شغلی با مضمون امروزی آن استفاده ‌کرده‌است، فرسودگی شغلی را یک حالت خستگی مفرط که از کار سخت و بدون انگیزه و بدون علاقه ناشی می شود. ( ‌فریدون برگر،۱۹۷۵)

تحلیل عاطفی نوعی احساس تخلیه ی جسمی و روحی است که به واسطه ی فشارهای شغلی ایجاد می شود؛ به گونه ای که فردی که قبلاً دارای انگیزه، پرانرژی، سرزنده و پرنشاط بوده، احساس می‌کند کارش خسته کننده و بی معنا شده است. از طرفی مسخ شخصیت عبارت است از پاسخ منفی و سنگدلانه، عاری از احساس و همراه با بی اعتنایی مفرط نسبت به مشتریان و ارباب رجوع؛ یعنی از دست دادن تمامی علاقه و احساسات عاطفی در برابر مراجعان و یا پاسخ گویی به آنان، به صورت غیر انسانی. (مک گراث، ۱۹۸۹) ‌در مورد مؤلفه‌ کاهش موفقیت فردی باید گفت که این مؤلفه‌ ‌به این معنا است که فرد احساس می‌کند عملکرد وی با موفقیت همراه نیست؛ در واقع می توان گفت که در این رابطه موفقیت ادراکی مطرح است نه موفقیت واقعی. (مسلچ ، لیتر،۲۰۰۵)

امروزه این تصور وجود دارد که فرسودگی شغلی ممکن است در هر شغلی ایجاد شود. (سپا، ۲۰۰۳) و شواهد بیانگر آن است که این سندرم برای همه افرادی که در انواع مشاغل فعالیت می‌کنند، می‌تواند تهدید بزرگی به شمار آید.(واتسون، ۲۰۰۳)همچنین برخی صاحب‌نظران معتقدند فرسودگی شغلی بدون در نظر گرفتن نوع شغل در میان افرادی که با مردم کار می‌کنند به میزان های متفاوت اتفاق می افتد. (هاکانن، ۲۰۰۶) شواهد تحقیقاتی نشان می‌دهد که فرسودگی شغلی با غیبت های مکرر، بازنشستگی زودرس، عملکرد نامناسب و کاهش کیفیت تدریس، عزت نفس پایین و از لحاظ روانشناختی با علائم افسردگی رابطه دارد . علاوه بر آن ، تحقیقات متعدد دیگری نیز نشان می‌دهند که فرسودگی شغلی با علائم روان شناختی از قبیل افسردگی، اضطراب و مشکلات جسمانی از همبستگی مثبت و بالایی برخوردار است. (رستمی و همکاران، ۱۳۸۷)

فرسودگی شغلی نه تنها با بهداشت روانی یک شخص بلکه با میزان عملکرد نیز رابطه دارد؛ از این رو آشنا شدن با روش های مقابله مؤثر با فشارهای روانی و غلبه برفرسودگی شغلی می‌تواند به ارتقای بهداشت روانی و افزایش اثربخشی و بهره وری نیروی انسانی کمک کند. در گذشته صاحب نظران تصور می‌کردند سندرم فرسودگی شغلی بیشتر در مشاغل خدمات اجتماعی از قبیل پزشکان، معلمان، پرستاران، کارگران اجتماعی، مشاوران و مأموران پلیس رایج است. در حالی که می توان گفت فرسودگی شغلی مشکلی بالقوه در تمام مشاغل به ویژه مشاغل خدماتی از جمله بانک ها که کارکنان آن با مشتریان، ارباب رجوع و قوانین دست و پاگیر دولتی سر وکار دارند به شمار می‌آید.

از سوی دیگر قرار داشتن بانک سپه در فضای رقابتی و الزام اساسی موفقیت در این فضا که همانا بهره مندی از کارکنان سالم، سرحال و پر شور و نشاطی است که با انگیزه ی قوی و روحیه بالایی به ارائه خدمات با کیفیت به مشتریان و ارباب رجوع بپردازند نیز از عوامل دیگری است که نشان می‌دهد تلاش برای پیشگیری از بروز فرسودگی شغلی به موفقیت بانک سپه و خصوصاً کارکنان صف در بهبود عملکرد سازمانی در این محیط رقابتی و جدید کمک خواهد کرد. مسئله ی اصلی که در این پژوهش در کانون توجه قرار دارد”چگونگی بروز فرسودگی شغلی در میان کارکنان بانک سپه و ارتباط آن با عملکرد کارکنان و ارائه راهکارهای مقابله با آن” است.

ماده ۱۱۹ این قانون بیان می‌کند که هرگاه وقوع جرم یا برخی از شرایط آن یا هریک از شرایط مسئولیت کیفری، مورد شبهه یا تردید قرار گیرد و دلیلی بر نفی آن یافت نشود، حسب مورد جرم یا شرط مذکور ثابت نخواهد شد. هم چنین ماده ۱۲۰ این قانون نیز می‌گوید که در جرایم موجب حد به استثنای محاربه افساد فی‌الارض، سرقت و قذف، به صرف وجود شبهه یا تردید و بدون نیاز به تحصیل دلیل، حسب مورد جرم یا شرط مذکور ثابت نخواهد شد.

مثال دیگر تبصره یک ماده ۲۹۰ قانون جدید است که به موجب آن اگر قاتل مدعی عدم آگاهی نسبت به نوعاً کشنده بودن کار خود باشد باید این ادعا را اثبات کند. در حالی که این قید با اطلاق و عموم ماده ۱۲۰ منافات دارد. باید خاطر نشان کرد که این موارد چهره ی رحمانی و عدالت گستر قانون ما را پر رنگ تر می کند. حال ‌می‌توان سوءنیت­های مرتکب را تقسیم بندی کرد:

1. فقدان قصد اضرار به منابع آبی

تجاوز به منابع آبی بدون قصد اخلال و مقابله

تجاوز به منابع آبی به منظور اخلال، مقابله و محاربه با نظام

1. فقدان قصد اضرار به منابع آبی

در شرایطی که شخص بدون سوء نیت و بر اثر شرایطی که از حیطه­ اختیار او خارج باشد به منابع آبی ضرری وارد سازد، شخص مذکور فاقد مسئولیت کیفری تلقی می شود و در این مواقع شخص اخیر صرفاً بر اساس قواعد ناشی از مسئولیت مندرج در قانون مدنی و قانون مسئولیت مدنی، مسئول جبران خساراتی است که براثر فعل او بر منابع آبی وارد آمده است.

در صورت اخیر تعقیب و مجازات با احراز عدم سوء نیت متوقف شده و دستگاه­های مجری و متکفل حفاظت از آب­ها باید ‌بر اساس موازین حقوقی به پیگیری مدنی امر خسارت بپردازند. از مصادیق بارز چنین حالتی بهره برداری مازاد بر اجازه مندرج در پروانه مصرف معقول است که در منابع آبی زیرزمینی صورت می‌گیرد، چرا که مرتکب قصد اضرار نداشته و احتمالاً به علت وجود مشکلات عدم تسطیح اراضی به آب بیشتری احتیاج پیدا می‌کند.

تجاوز به منابع آبی بدون قصد اخلال و مقابله

اخلال در نظم و محاربه از جمله عبارات و مفاهیمی هستند که در قوانین جزایی برای آن ها تعریف، آثار و موازینی ذکر شده است.

در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ آمده است:« هرکس که برای ایجاد رعب و هراس و سلب آزادی و امنیت مردم دست به اسلحه ببرد، محارب و مفسد فی الارض می‌باشد. » ^[۸۲]در تبیین اخلال در نظم در قانون مجازات اسلامی نیز آمده است که «هرکس با هر مرامی، دسته، جمعیت یا شبه جمعیتی بیش از دو نفر در داخل یا خارج از کشور تحت هر اسم و یا عنوان تشکیل دهد یا اداره نماید که هدف آن برهم زدن امنیت کشور باشد و محارب شناخته نشود، به حبس از دو تا ده سال محکوم خواهد شد. » ^[۸۳]

حال هر گاه شخصی بدون آنکه قصد ایجاد رعب و وحشت یا ضربه زدن به نظام و امنیت کشور داشته باشد و صرفاً تخریب و تجاوز وی برای بهره گیری از منابع آبی به منظور شخصی باشد و آثار قواعد محاربه و اخلال را نداشته باشد، به مجازات آن محکوم نخواهد شد. لذا خصوصیات این تجاوز ‌به این شرح است:

چون جرائم مذکور در عداد جرائم تخریب و تجاوز بدون قصد براندازی است، نتیجتاً مجازات این گونه جرائم بسته به اهمیت آن منبع آبی، در هر صورت کمتر از جرائم محاربه خواهد بود که با عنایت به قانون اصلاح قانون تشکیل محاکم عمومی و انقلاب سال ۱۳۸۱ این گونه جرائم در عداد صلاحیت­های دادگاه­ های عمومی خواهند بود.^[۸۴]با توجه به مقررات قانون توزیع عادلانه آب و حدود صلاحیت دادگاه­ های عمومی حقوقی و کیفری، در امور جزایی دادگاه جزایی و در امور مدنی حسب مورد دادگاه­ های حقوقی صالح خواهند بود.^[۸۵]

معذالک تا سال ۱۳۷۵ این جرائم با گذشت شاکی و اعاده وضع سابق موقوف می گردید، لکن در قوانین جزایی اخیر التصویب، جرائم فوق با توجه به ماده ۷۲۷ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، غیر قابل گذشت اعلام شده که نشانگر اهمیت و اعتباری است که قانون گذار ‌به این قبیل جرائم داده است.

تجاوز به منابع آبی به منظور اخلال، مقابله و محاربه با نظام

مراد قانون گذار از تصویب قوانین در قالب عبارات و عناوینی که به کار می‌برند، روشن می‌گردد. قانون گذار در شناسایی انواع جرائم از یکدیگر گاهی به وجود قصد خاص مرتکب توجه نموده و با عنایت به وضعیت مجرم در هنگام ارتکاب آن و نیز شرایط دیگر، شدت یا تخفیف مجازات را به تصویب می رساند.

در جرائم با قصد اخلال و براندازی، عنصر معنوی جرم که حکایت از مقابله و رو در رویی متهم با موازین حاکم بر اجتماع دارد، قصد ارتکاب جرم آن است که امنیت اجتماعی و آزادی مردم سلب گردد و دولت در ارائه خدمات عمومی ناتوان گشته و نیروی خصم بتواند با بهره گیری از این ناتوانی، ضربه خود را به حکومت وارد آورد. در مقابل چنین نیتی، حکومت­ها مجازات سخت و غیرقابل انعطافی را در پیش می گیرند و با شدت برخورد، قصد حذف متخلفین را دارند. غالب موارد ارتکاب با چنین انگیزه­هایی را در آشوب­های قبل از یک انقلاب یا شورش عمومی و نیز برقراری یک حکومت جدید می توان شاهد بود.

بدیهی است اخلال در منابع آبی، آلودگی آب شهرها و قطع شریان­های اصلی که مایه زندگی شهروندان است و طبیعی است وقتی که یک اجتماع از نظر مایحتاج اولیه همانند آب در مضیقه قرار گیرد، ناتوانی حکومت آشکار و باعث سقوط قوه حاکمه خواهد شد. لذا با این دیدگاه، مخالفین همیشه سعی در ضربه رساندن به اموال عمومی و از جمله منابع آبی هستند و دولت­ها نیز از دیر بارز در مقابل جرائمی که با این قصد به منصه ظهور می‌رسد، به شدت مقابله کرده‌اند.

در قانون مجازات اخلال کنندگان در تأسیسات آب، برق و گاز و مخابرات کشور آمده است:^[۸۶] “هر کس به منظور اخلال در نظم و امنیت عمومی در تأسیسات فنی آب، برق، گاز و مخابرات دولتی و وسایل و متعلقات آن ها اعم از سد، کانال و انشعاب لوله کشی، مرتکب تخریب، ایجاد حریق یا از کارانداختن یا هر نوع خرابکاری شود، به حبس مجرد از سه تا ده سال محکوم و در صورتی که اقدامات مذکور منتهی به مرگ شخص یا اشخاص شود، مجازات مرتکب اعدام خواهد بود.” همچنین در قانون راجع به مجازات قطع و تخریب وسایل مخابرات و برق کشور آمده است :^[۸۷] « هرکس عمداً و به قصد اخلال یا خرابکاری عملی کند که موجب تعطیلی و از کار افتادن تمام یا قسمتی از وسایل واحدها و تأسیسات مذکور در ماده ۱ شود، بدون اینکه منتهی به انهدام تمام یا قسمتی از آن ها گردد، به حبس جنایی درجه ۲ و از ۲ تا ۵ سال محکوم خواهد شد. »

لذا خصوصیات این تجاوز ‌به این شرح است:

• • • نوع مجازات جرائم براندازی و اخلال به مراتب شدیدتر است، زیرا اهمیت جرم اقتضای شدت عمل دولت را در پی دارد. غالب مجازات­ها اعدام و حبس­های سنگین است.
  • • اثبات سوء نیت و عمد در ارتکاب جرم به تحقق بزه به منظور براندازی، شورش و مقابله با حکومت و یا برهم زدن نظم و امنیت اجتماعی و سلب آسایش عمومی منوط شده است.

الف. در جرایمی که مجازات قانونی ان سلب حیات، حبس دایم یا حبس تعزیری درجه ی یک تا سه است به حبس تعزیری درجه ی چهار.

ب. در جرایمی که مجازات قانونی ان قطع عضو یا حبس تعزیری درجه ی چهار استبه حبس تعزیری درجه پنج.

ج. در جرایمی که مجازات قانونی آن ها شلاق حدی یا حبس تعزیری درجه ی پنج است به حبس تعزیری یا شلاق یا جزای نقدی درجه ی شش.

تبصره: هرگاه رفتار ارتکابی ارتباط مستقیم با ارتکاب جرم داشته، لکن به جهات مادی که مرتکب از انهابی اطلاع بوده، وقوع جرم غیر ممکن باشد، اقدام انجام شده در حکم شروع به جرم است.))

ماده ۱۲۲ ق.م.ا که در خصوص مجازات شروع به جرم می‌باشد، در مواردی قابل اعمال است که قانون گذار در قانون، مجازات شروع به جرم را ذکر نکند، لذا در مواردی که خود قانون گذار میزان مجازات مرتکبین شروع به جرم را بیان ‌کرده‌است جایی برای اعمال ماده ی ۱۲۲ ق.م.ا باقی نمی ماند. مثلا در جرم اسید پاشی قانون گذار مجازات مرتکبین شروع به اسید پاشی را حبس جنایی درجه دو از ۲ سال تا ۵ سال دانسته است، لذا جایی برای اعمال ماده ۱۲۲ ق.م.ا باقی نمی ماند.

حال اگر کسی، دیگری را تهدید به پاشیدن اسید و سایر ترکیبات شیمیایی نماید، آیا وی را می توان به ‌عنوان شروع به جرم مجازات کرد؟ همان‌ طور که در تعریف شروع به جرم بیان شده است، تا زمانی که فاعل وارد در مرحله عملیات اجرایی جرم نگردد، صدق عنوان شروع به جرم بر عمل وی میسر نخواهد بو ‌بنابرین‏ صرف تهدید به پاشیدن اسید و سایر ترکیبات شیمیایی شروع به جرم محسوب نمی گردد و از این لحاظ قابل مجازات نمی باشد اما طبق ماده ۶۶۹ قانون تعزیرات که بیان می‌کند: «هرگاه کسی دیگری را به هر نحوتهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید، اعم از اینکه ‌به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.» قابل محاکمه و مجازات می‌باشد.

توضیح داده شد که انصراف ارادی از عمل مانع از اعمال مجازات شروع به جرم می‌گردد، مگر اینکه همان مقدار عمل انجام شده واجد عنوان جزایی مستقلی باشد. حال ایا می توان مرتکبی که با تهیه اسید در محل ارتکاب جرم حاضر شده ولی به میل و اراده خود از پاشیدن اسید منصرف شده را به خاطر همین مقدار از عمل یعنی داشتن اسید و سایر ترکیبات شیمیایی مجازات نمود؟

هرچند در برخی موارد صرف داشتن وسیله و ابزار خاصی واجد عنوان مجرمانه و قابل مجازات می‌باشد اما صرف داشتن اسید و سایر ترکیبات شیمیایی ولو در حد گسترده قابل مجازات نمی باشد و در این خصوص شایسته است که به ‌عنوان یک اقدام پیش گیرانه، قانون گذار همان‌ طور که در زمینه محدود نمودن استفاده از چاقو و سلاح سرد در ارتکاب جرایم، مجازاتی را برای حاملین و دارندگان اینگونه سلاح ها مقرر ‌کرده‌است، فروش اسید را نیز با محدودیت روبرو سازد، و دسترسی به انواع اسیدهای خطرناک را برای افراد فاقد صلاحیت ممنوع سازد.

بخش سوم –مجازات اسیدپاشی

مجازات جرم اسید پاشی از دو بخش مجازات حق الناسی و یا مجازات با جنبه شخصی و مجازات با جنبه عمومی تشکیل می‌گردد.

۳-۱مجازات حق الناسی

اصل بر غیر قابل گذشت بودن جرایم می‌باشد تا زمانی که قابل گذشت بودن آن ها توسط مقنن تصریح گردد. از انجا که ارتکاب جرم اسیدپاشی علاوه بر ایراد صدمات جسمانی نسبت به مجنی علیه، در بسیاری از موارد باعث بر هم خوردن نظم و اسایش جامعه می‌گردد، قانون گذار علاوه بر قائل شدن جنبه شخصی، برای این جرم جنبه عمومی نیز قائل شده تا در صورت گذشت مجنی علیه و سنگینی کردن وزنه عفو بر تقاضای مجازات جانی توسط مجنی علیه، قانون گذار با اعمال سایر مجازات ها قانونی مانع متجری شدن مرتکب و دیگران گردد. مجازات قصاص در زمره مجازات های حق الناسی قرار دارد که اختیار اجرا یا عدم اجرای ان در صورت وجود سایر شرایط قانونی با مجنی علیه و اولیای دم وی می‌باشد.

۳-۱-۱ قصاص نفس

سنگین ترین جرم علیه تمامیت اشخاص، جرم قتل می‌باشد که صدمه حاصله از ان برای قربانی قابل جبران نمی باشد. این صدمه عبارت است از مرگ قربانی. شیوه و ابزار نیل ‌به این نتیجه در جرم موضوع ماده واحده، از اهمیت برخوردار بوده و لزوماً مرتکب می بایست با پاشیدن اسید و سایر ترکیبات شیمیایی موجب تحقق این جرم گردد. هم چنین در صورتی مجازات جرم تام بر مرتکب اعمال می‌گردد که یا وی با قصد قتل اقدام به پاشیدن اینگونه ترکیبات نماید یا در صورت فقدان قصد قتل اطلاق عنوان “نوعا کشنده” بر عمل مرتکب میسر باشد و در عمل نیز صدماتی حاصل گردد (محمد صادقی، ۱۳۸۹: ۷۹).

حال با توجه به اینکه قصاص مجازات جرایم علیه تمامیت جسمانی بوده و اجرای ان مطابق قانون منوط به تحقق شرایطی است، ایا در صورتی که پاشیدن اسید و سایر ترکیبات شیمیایی منجر به فوت مجنی علیه گردد امکان اجرای قصاص نسبت به مرتکب وجود دارد؟

در مرحله بعد، ‌به این مسئله پرداخته شده است که هر عامل چند درصد از واریانس مجموعه متغیرها را توانسته‌اند تعیین کند. بدین منظور نتایج جدول کل واریانس تبیین شده (Total variance explained) مورد بررسی قرار گرفته است. (پیوست۴)

از این جدول ‌بر اساس معیار کیزر، تنها عواملی انتخاب می‌شوند که مقدار ویژه آن ها بالاتر از ۱ باشد در این تحلیل، ۶ عامل دارای تعداد ویژه بالاتر از ۱ هستند. ‌بنابرین‏، از مجموع ۲۶ گویه‌ها می‌توان ۶ عامل را ساخت و آن ها را ‌به این ۶ عامل یا فضاهای مفهومی خاص که محقق انجام می‌دهد، تقلیل داد. سایر عوامل از مجموع عاملها حذف شده و در نظر گرفته نمی‌شوند.

نکته دیگر آن است که سهم هر عامل در تبیین واریانس ۲۶ گویه مربوط به عوامل مؤثر در فروش واکسن هپاتیت ب متفاوت و به صورت نزولی است. یعنی عامل اول بیشترین سهم ۸۳۶/۳۸% و با تعداد ویژه ۰۹۷/۱۰، عامل دوم برابر با ۰۲۰/۹% برای عامل سوم ۵۹۹/۷% ، برای عامل چهارم ۶۸۵/۶%، برای عامل پنجم ۷۷۷/۵% و برای عامل ششم ۸۷۸/۴% می‌باشد. در مجموع، تمامی ۶ عامل با مقادیر ویژه بالاتر از یک توانسته‌اند ۷۵۵/۷۲% از واریانس ۲۶ متغیر مربوط به موضوع تحقیق را تبیین کنند. (پیوست۴)

نمودار سنگ ریزه (Screen plot) نیز نتایج جدول قبلی مبنی بر تعداد مناسب عاملها را به صورت تصویری نشان می‌دهد.(پیوست ). همانطوریکه ملاحظه می‌گردد ۶ عامل دارای مقادیر ویژه بالاتر از یک هستند. یعنی مجموع ۲۶ گویه مربوط به عوامل مؤثر در فروش واکسن هپاتیت ب قابل تقلیل به ۶ عامل می‌باشند. (پیوست۵)

جهت شناخت ماتریس همبستگی بین گویه‌ها و عامل‌ها و دسته بندی هر گویه در هر عامل، از نتایج جدول با عنوان (rotated component matrix) استفاده شده است(پیوست ۴) که ماتریس همبستگی بین گویه‌ها و عامل‌ها را بعد از چرخش نشان می‌دهد. این جدول، ماتریس همبستگی بین گویه‌ها و عامل‌ها را بعد از چرخش نشان می‌دهد. ‌بر اساس این جدول، ‌بر اساس بزرگ‌ترین و عاملی تک تک گویه‌ها، به دسته‌بندی آن‌ ها با توجه به میزان همبستگی به یکدیگر، پرداختیم. (پیوست۴)

دسته‌بندی در عاملها نیز معمولاً ‌بر اساس اولین متغیر از عامل‌ها و معنای حتمی آن انجام می‌گیرد.چنانچه متغیری هیچگونه بار معنی‌داری روی هیچکدام از عاملها نداشته باشد، از مدل و در نتیجه تحلیل حذف می‌شود.

مرحله بعد، شناخت بزرگی یا کوچکی ماتریس علل چرخشی است که برای فهم آن از جدول ماتریس تبدیل عامل استفاده می‌کنیم. این ماتریس، برای محاسبه ماتریس عامل چرخش یافته از ماتریس عامل اصلی (چرخش نیافته) به کار می‌رود.

گویه‌هایی که دارای مقادیر بزرگتر از ۵۰% باشد گویای چرخش بزرگ‌تر در آن گویه خواهد بود مثل گویه اول در عامل ۱ / ۷۲% می‌باشد که بیانگر چرخش بزرگتری در قیاس با متغیر پنجم که ۸/۵% است.

ارزیابی استراتژیک انستیتو

برای تدوین استراتژی نیاز به ارزیابی عوامل و به نوعی مقایسه وضعیت سازمان می‌پردازیم. گرچه روش های گوناگونی از قبیل ماتریس تهدیدات، فرصت‌ها، نقاط ضعف، نقاط قوت، ماتریس گروه مشاوران بُستن، ماتریس عوامل داخلی و خارجی و ماتریس استراتژی اصلی وجود دارند، اما جهت این مطالعه از ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک (SPACE)^[47] استفاده گردیده است. با توجه به نتایج تحلیل عاملی و همان گونه که در نمودار مربوط به ماتریس چرخش داده شده مشاهده می شود(پیوست۵ )،۶ عامل اصلی به دست آمد که هر کدام شامل تعدادی گویه بودند که عبارتند از:

– راه های دریایی، هوایی، زمینی، راه‌آهن، وابستگی‌های پزشکی، نرخ تجارت، قوانین گمرکی کشور وارد کننده، محدودیتهای گمرکی کشور وارد کننده، قوانین صادراتی ایران و قوانین گمرکی ایران

– دین، زبان، تشابهات فرهنگی، حلال بودن

– GNP ، درآمد ملی، نرخ رشد جمعیت، امید به حیات کشور وارد کننده

– دارایی جاری، تراز مالی مؤسسه‌

– استاندارد واکسن، اندازه واکسن، بسته بندی واکسن، امور اداری انستیتو

– قیمت واکسن، تداوم و ثبات مدیریتی

با توجه به اینکه جهت ارزیابی استراتژیک SPACE نیاز به ۴ دسته از عوامل داریم و با توجه ‌به این نکته مهم که دیوید بیان می‌دارد که با توجه به نوع سازمان برای هر یک از ابعادی که بر روی محورهای ماتریس در نظر گرفته می‌شوند، می توان از متغیرهای زیادی استفاده کرد و با توجه مثال ارائه شده در کتاب مدیریت استراتژیک این صاحب نظر ،که ارزیابی خود را بر عواملی برآمده از متن گزارش حسابداری استوار کرده و به ارزیابی آن ها پرداخته، لذا نسبت به ادغام عوامل نزدیک به هم اقدام شد و در نتیجه، عوامل نهایی جهت ارزیابی استراتژیک SPACE به شکل زیر درآمد:

• • راه های دریایی، هوایی، زمینی، راه‌آهن، وابستگی‌های پزشکی، نرخ تجارت، قوانین گمرکی کشور وارد کننده، محدودیتهای گمرکی کشور وارد کننده، قوانین صادراتی ایران و قوانین گمرکی ایران، قیمت واکسن،تداوم و ثبات مدیریتی IS

• • دین، زبان، تشابهات فرهنگی، حلال بودن، GNP، درآمد ملی، نرخ رشد جمعیت، امید به زندگی کشورواردکنندهCA

• • دارایی جاری، تراز مالی مؤسسه‌ FS

• استاندارد واکسن، اندازه واکسن، بسته بندی واکسن، امور اداری انستیتو ES

جهت ارزیابی استراتژیک هر یک از این عاملها، مجموع میانگین متغیرهای این عوامل را به صورت درصدی از ۶ محاسبه نموده و نتایج حاصله را بر روی نمودار استخراج می نماییم.قابل ذکر است که در این پژوهش جهت محاسبه عوامل از روش دانکن استفاده شده است.‌بنابرین‏ خواهیم داشت:

الف)میانگین مربوط به ^[۴۸]IS :

در این جدول معیارهای استفاده بهینه از منابع ، توان رشد، سهولت ورود به بازار و توان سودآوری مد نظر قرار گرفته و متغیرهای مورد پژوهش معادل این معیارها سنجیده شده اند. ‌به‌عنوان مثالمجموعه قوانین و محدودیتهای قانونی به عنوان عوامل سهولت ورود به بازاردر نظر گرفته شده است. همچنین راه ها بع عنوان متغیرهای استفاده بهینه از منابع در نظر گرفته می شود.

جدول ۷: میانگینIS