اسکاتز، بنسون، و دجیر جن بی^[۲۲] (۲۰۰۸) در تحقیقی نقش انگیزه­ های گرایشی- اجتنابی، هیجان­های مربوط به اضطراب امتحان و تنظیم هیجان مرتبط با آزمون را مورد بررسی قرار دادند. آن ها دریافتند که انگیزه­ های گرایشی-اجتنابی و فرایند ارزشیابی شناختی در پرسشنامه­ تنظیم هیجان مرتبط با آزمون، تأثیرات مستقیم و غیر مستقیمی بر هیجان­های خوشایند و ناخوشایند مرتبط با امتحان دارد. همچنین یافته­ ها حاکی از آن بود که تنظیم هیجانی رابطه مثبت معنی­داری با اضطراب امتحان دارد.

با توجه به مراجعات دانشجویان به مرکز مشاوره دانشگاه بوعلی در سال ۹۲، مشاهده گردید که تعداد ۱۳۰ نفر از دانشجویان با مشکلات اضطرابی و تعداد ۳۱۵ نفر با مشکلات ارتباطی، سازگاری و شکست عاطفی که حاصل، عدم تنظیم هیجان­ها است، مواجه بودند .لذا با توجه به مشکلاتی که اکثریت آنان در زمینه­ تنظیم هیجان داشتند و به دلیل شیوع طرحواره­های منفی و آسیب زا و نقش نیازهای برآورد نشده در واکنش هیجانی، بررسی میزان ارتباط این عوامل و تأثیر متقابل­شان بر هیجان ضروری است.

با توجه به موارد گفته شده دلایل اهمیت و ضرورت انجام این پژوهش عبارتند از: ۱-گستردگی مشکلات هیجانی. ۲- رشد یا افزایش طرحواره­های منفی در میان دانشجویان که به دلایل مشکلات بیکاری، بی اعتمادی نسبت به محیط و دیدگاه منفی به آینده احتمال گسترش این طرحواره ها­ی منفی در آنان بالا رفته است. ۳- رشد، عدم ارضاء نیازهای روانی دانشجویان به دلیل عوامل زمینه ساز و لزوم بررسی میزان تأثیر آن بر هیجان­ها. لذا با توجه به اهمیت وضرورت موضوع، انجام این تحقیق دستیابی به رابطه­ ارضاء نیازهای بنیادی روانی و طرحواره­های ناسازگار اولیه با اختلالات تنظیم هیجانی و نیز نقش فعال شدن طرحواره های بد کنش در ایجاد اختلال تنظیم هیجانی و نیز تأثیر نیازهای بنیادی روانی در تشکیل اختلال‌های تنظیم هیجان است.

۱-۴ اهداف تحقیق :

۱-۴-۱ هدف کلی

تعیین برازش مدل مفهومی ارائه شده، ارتباط بین ارضاء نیازهای بنیادی روانی و طرحواره­های ناسازگار اولیه با اختلال تنظیم هیجانی با مدل تجربی داده ­ها.

۱-۴-۲ اهداف جزئی :

مقایسه­ ارضاء نیازهای بنیادی روانی دانشجویان دختر و پسر.

مقایسه­ طرحواره­های ناسازگار اولیه دانشجویان دختر و پسر.

مقایسه­ اختلالات تنظیم هیجانی دانشجویان دختر و پسر.

۱-۵ فرضیه ­های تحقیق :

۱-۵-۱ مدل مفهومی ارائه شده، ارتباط بین نیازهای بنیادی روانی و طرحواره­های ناسازگار اولیه با اختلال تنظیم هیجانی با مدل تجربی داده ­ها برازش دارد.

• • 1. 1. بین ارضاء نیازهای بنیادی روانی دانشجویان دختر وپسر تفاوت وجود دارد.
    1. 1. بین طرحواره­های ناسازگار اولیه دانشجویان دختر و پسر تفاوت وجود دارد.
    1. بین اختلالات تنظیم هیجانی دانشجویان دختر و پسر تفاوت وجود دارد.

طرح کلی مدل مفهومی ارائه شده جهت فرضیه اول

ارتباط

شایستگی

خودمختار

ED

DE

DI

DE

DS

BR

SA

EI

EG

KH

SA

SA

OB

EV

TR

EA

BT

IC

LE

SE

LT

نمودار ۱-۱ .مدل مفهومی: ارتباط بین نیازهای بنیادی روانی و طرحواره­های ناسازگار اولیه با اختلال تنظیم هیجانی

۱-۶ تعاریف مفهومی و عملیاتی متغییرها :

۱-۶-۱ تعریف مفهومی:

نیازهای بنیادی روانی: موری^[۲۳] (۱۹۶۷) معتقد است که نیاز­های روان­شناختی، یک سازه­ی فرضی است که منشأ قابل تشخیصی در داخل بدن ندارند، به رفتار انرژی می­بخشند و آن را هدایت ‌می‌کنند و متوجه ارضای روانی و عاطفی هستند و به طور غیر مستقیم از نیازهای اولیه ناشی می­شوند (شولتز و شولتز، ۲۰۰۵، ترجمه­ی سید محمدی، ۱۳۹۱).

طرحواره­های ناسازگار اولیه: عمیق­ترین سطح شناخت هستند و اصول ثابت و دراز مدتی هستند که در دوران کودکی به وجود می‌آیند، در زندگی بزرگسالی تداوم می‌یابند و با ناکارآمدی زیاد مشخص می‌شوند. این طرحواره­‌ها الگویی برای پردازش تجارب بعدی محسوب می‌شوند (یانگ، ۱۹۹۹).

اختلال تنظیم هیجانی: به عنوان مقوله­ای مشتمل بر، فقدان آگاهی و درک هیجان‌ها، عدم پذیرش هیجان‌ها، توانایی برای کنترل کردن رفتارهای تکانشی و رفتارکردن مطابق با اهداف مطلوب به منظور دستیابی به اهداف فردی و مطالبات موقعیتی تعریف می­ شود (گراتز و رومر^[۲۴]، ۲۰۰۴).

۱-۶-۲ تعریف عملیاتی:

نیازهای بنیادی روانی: در این پژوهش ارضاء نیازهای بنیادی روانی به عنوان مفهومی در نظر گرفته شده است که به وسیله پرسشنامه ۲۱ سوالی گاردیا، دسی و ریان اندازه ­گیری می­ شود و برآورد شدن سه نیاز: خود مختاری، شایستگی، و ارتباط با دیگران را می­سنجد (دسی و ریان، ۲۰۰۰).

طرحواره­های ناسازگار اولیه: طرحواره­های ناسازگار اولیه به وسیله­ پرسشنامه ۷۵ سوالی یانگ اندازه گیری می­ شود، که شامل ۱۵ طرحواره و با توجه به پنج نیاز هیجانی ارضاء نشده در ۵ حوزه­، طرحواره بریدگی و طرد، طرحواره خودگردانی مختل، طرحواره محدودیتهای غیرمنطقی، طرحواره دیگر جهت ‌مندی، طرحواره بازداری و نگرانی مفرط تقسیم بندی می­ شود. چنانچه هر خرده مقیاس بالاتراز ۲۵ باشد آن طرحواره ناسازگار است (یانگ و همکاران، ۲۰۰۳، ترجمه­ی حمید پور و اندوز، ۱۳۹۲).

اختلال تنظیم هیجانی: اختلال تنظیم هیجانی یک شاخص خودگزارشی است که برای ارزیابی اختلالات موجود در تنظیم هیجانی به شکل جامع­تری نسبت به ابزارهای موجود در این زمینه ساخته شده است و دارای ۳۶ سوال و ۶ خرده مقیاس: عدم پذیرش پاسخ­های هیجانی، اختلال در انجام رفتارها­ی هدفمند، اختلال در کنترل تکانه، فقدان آگاهی هیجانی، دسترسی محدود به راهبردهای تنظیم هیجانی، فقدان شفافیت هیجانی ‌می‌باشد ( گراتز و رومر، ۲۰۰۴).

فصل دوم

مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

۲-۱ مقدمه

در این فصل به بازنگری مبانی نظری ‌و پیشینه تجربی پژوهش پرداخته می­ شود ونظریه­های نیازهای بنیادی روانی، طرحواره­های ناسازگار اولیه و اختلال تنظیم هیجانی و پیشینه هر یک از آن ها بررسی خواهند شد.

۲-۲ بخش اول: نیازهای بنیادی روانی

۲-۲-۱ مقدمه