عرصه‎های گروهی و زندگی جمعی، پیوندی ناگسستنی با یکدیگر دارند، پیوندی که ریشه در مفهوم نظری و تجلی عملی آن‎ها دارد. زندگی جمعی فرصتی جهت رها شدن از تنش‎های زندگی روزمره، گذراندن اوقات فراغت، تعاملات اجتماعی و گردهمایی افراد و گروه‎های مختلف و بستری برای حضور، آزادی بیان و ابراز آن‎ها در فضاست. «زندگی جمعی در فضاهای عمومی در گرو ترویج تعاملات اجتماعی، جذب افراد و گروه‎های مختلف، امنیت اجتماعی و در نتیجه ترغیب به افزایش تحمل گروه‎های مختلف در فضا، جامعه پذیری بیشتر و ایجاد فضایی فعال و سرزنده است. اجتماع پذیری در فضاهای عمومی بر پایه نیاز مردم به حس تعلق اجتماعی و تعامل با یکدیگر قرار دارد. و این امر در یک فضای اجتماعی حمایت کننده در کنار آسایش فیزیولوژیکی، ادعای قلمرو، حس مالکیت و دریافت عدالت در فضا میسر خواهد بود. تعامل اجتماعی و برقراری ارتباط، می‎تواند یک موضوع فیزیکی، یک نگاه، یک مکالمه و ارتباط بین افراد باشد که خود مستلزم تعریف رویدادها و فعالیت‎های متناسب و در نتیجه نقش پذیری مردم در فضا و عضویت آن‎ها در گروه‎ها و شبکه‎های اجتماعی است.« (دانشپور و چرخچیان ۱۳۸۶, ۲۲) از سوی دیگر زندگی جمعی متاثر از نیروها و عوامل دیگری چون:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

1. 1. ویژگی‎های جغرافیایی بستر فضای عمومی (اقلیم و …)

1. 1. مشخصات کالبدی و فعالیتی فضای عمومی

1. 1. ابعاد اقتصادی

1. 1. سلامت اجتماعی

1. 1. ویژگی‎های فرهنگی-اجتماعی جامعه

1. 1. ابعاد سیاسی

1. 1. الگوی گذراندن اوقات فراغت (Car, و غیره ۱۹۹۲) (به نقل از: دانشپور و چرخچیان ۱۳۸۶, ۲۳)

مطالعات نظری گسترده‎ای در این حوزه صورت گرفته است. در میان اندیشمندان علوم رفتاری که به موضوعات شهری توجه کرده‎اند، ایموس راپاپورت (۱۹۶۹) چهره شاخصی است که با طرح موضوع کنش متقابل انسان و محیط زمینه مباحث جدیدی را در برنامه‎ ریزی و طراحی شهری گشوده است. از نظر وی، هر محیط گروهی و اجتماع محلی مجموعه‎ای از ارتباطات متقابل میان عناصر محیطی و مردم است، ارتباطی که از الگوهای معینی پیروی می‎کنند و به این اعتبار معمولاً قابل پیش بینی و سازماندهی‎اند. اینچنین است که نقش عرصه‎های گروهی و زندگی جمعی در پایداری اجتماعی محله متجلی می‎شود. راپاپورت دو ویژگی بر این گونه محیط‎ها قائل می‎شود:
«۱ - تعداد محیط‎ها: هر محیط گروهی و اجتماع محلی مجموعه‎ای از محیط‎های فیزیکی، اجتماعی، فرهنگی و … است.
۲- پیوند میان تغییرات محیط فیزیکی با دیگر محیط: با کسب چنین شناختی، در گام بعدی، راپاپورت لزوم آگاهی از چگونگی کنش متقابل انسان و محیط رابه هنگام سازمان دهی هر گونه محیط گروهی و اجتماع محلی متذکر می‎شود و برای سهولت چنین مطالعه‎ای بافت محیط گروهی و اجتماع محلی را به اجزای ساختاری اش تجزیه کرده و آنها را در قالب چهار سازمان طبقه بندی و معرفی می‎کند:

• • سازمان فضایی محیط: به اعتقاد او روابط متقابل در محیط‎های فیزیکی، در وهله اول فضایی‎اند، زیرا اصولاً مردم و اشیا از طریق جدایی توسط فضا (یا در فضا) با یکدیگر ارتباط دارند. وی تحت عنوان سازمان فضایی، انواع فواصل، بستگی‎ها و جدائی‎ها میان مردم و مردم، مردم و اشیا، و اشیا و اشیا را گرد می‎آورد (مانند قلمرو خصوصی و عمومی) و آگاهی از آن را عنصر کلیدی بررسی محیط‎های شهری می‎داند؛

• • سازمان مفهومی محیط: که با مفاهیمی که از طریق فرم ها، جنس‎ها و اجزای کالبدی محیط درک می‎شوند ارتباط دارد. در اینجا تأثیرات نشانه ها، رنگ ها، دورنماها، مصالح و … مورد توجه قرار می‎گیرند؛

• • سازمان زمانی محیط: به معنی شدت و ریتم فعالیت‎های انسانی و سازگاری یا عدم سازگاری آنها با یکدیگر است. به اعتقاد راپاپورت، مردم همان طور که از نظر فضایی از یکدیگر جدا هستند، از نظر زمانی هم می‎توانند مجزا باشند.

• • سازمان ارتباطی محیط: شامل ارتباط محیط و مردم و ارتباط مردم و مردم در محیط است. از نظر راپاپورت در محیط‎های شهری، این سازمان از دو راه قابل درک است: پیوستگی با سیستم‎های جابه جایی و ابزارهای ارتباطی (مثل تابلوها…) و همچنین روابط انسانی رو در رو …» (Stilwell, 2000, 18: 2, 205 – ۲۱۷)

دستاوردهای پژوهش نشان‎دهنده آن است که برای طراحی محله پایدار، بایستی نسبت به توسعه عرصه‎های گروهی در مجتمع‎های مسکونی اهتمام کرد، توسعه‎ای که نیازمند به توجه به نقش پایداری اجتماعی در طراحی محله پایدار است.
جدول : الگوی توسعه عرصه‎های گروهی در مجتمع‎های مسکونی بر اساس توسعه پایداری اجتماعی