در این مقاله مجموعه فعالیت های نگهداری و تعمیرات تاسیساتی که یکی از بزرگترین سازمان های دولتی نیاز دارد به عنوان یک مجموعه فعالیت قابل برون سپاری شناسایی شده و برای تصمیم دقیق تر و تعیین نوع راهبرد برون سپاری یک الگوی تصمیم گیری ارائه شده است. در این مسیر ابتدا مهمترین عوامل موثر بر تصمیم از طریق مرور ادبیات موضوع و مصاحبه با خبرگان تعیین شده و الگوی نهایی بر اساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی توسعه داده شده است. طبق نتایج اجرای این الگو در سازمان مزبور، برون سپاری به سازمان های زیر مجموعه در رتبه نخست و گزینه های برون سپاری به بخش خصوصی و برون سپاری نکردن در اولویت های بعدی قرار دارند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل۲-۲- فرایند اجرایی برون سپاری (پاور و همکاران، ۲۰۰۶)
۲-۴-۳- مطالعه دکتر محمد قهرمانی و دکتر نرگس حسن مرادی؛
تحولات سازمانی و مدیریتی نوین، برون سپاری در خدمات اداری و در جدیدترین شکل آن، برون سپاری آموزش سازمان را نیز مطرح و حتی ضروری ساخته است. در این مقاله ضمن مطرح کردن مبانی نظری برون سپاری به اختصار، چارچوب مفهومی لازم برای برون سپاری آموزش سازمان مطرح و الگویی پیشنهادی نیز ارائه شده است. الگوی پیشنهادی این طرح حاصل مطالعات نظری و همچنین اظهارنظر تخصصی ۱۲۰ نفر از مدیران، کارشناسان، محققان و متخصصان مدیریت منابع انسانی کشور است. ابزار پژوهش پرسشنامه بوده که اعتبار آن با روش کرونباخ محاسبه شده و برابر ۰٫۸۹ بدست آمده است. علاوه بر این مراحل اجرایی برون سپاری و همچنین برخی پیشنهادات کاربردی نیز ارائه شده است.
نمودار۲-۲- ملاک های برون سپاری (هیل، ۲۰۰۶)
نمودار۲-۳- راهبردهای پیمان سپاری (کریگ، ۱۹۹۶)
۲-۴-۴- مطالعه روح اله خداوردی و احسان زهره بجنوردی؛
سازمان های امروزی به سوی “شبکه محور شدن” یا به بیانی رفتار در قالب “هسته کوچک-شبکه بزرگ” حرکت می کنند. بدین ترتیب سازمان ها با تمرکز بر قابلیت های هسته ای و کوچک سازی فعالیت های محدودی را برای انجام کار خود بر می گزینند و مابقی فعالیت های خود را به تامین کنندگان خارج از سازمان واگذار می کنند. این مقاله به بررسی موضوع برون سپاری، تعریف و بیان زیرساخت های موثر بر آن می پردازد. همچنین مزایا و مشکلات برون سپاری بررسی شده و در انتها چارچوبی جهت برون سپاری خدمات ارائه می شود. این مدل بر مشخصه های خدمت تاکید داشته و در ضمن سادگی نگاهی فراگیر به موضوع دارد.

شکل۲-۳- فرایند کلی برون سپاری
۲-۴-۵- مطالعه سوگند تورانی و همکاران؛
این مطالعه توصیفی-مقطعی و کاربردی از داده های سال های ۸۴-۸۶ بیمارستان فیروزگر استفاده کرده است. داده ها از طریق پرسشنامه، مصاحبه هدایت شده حضوری، مطالعه اسناد مالی بیمارستان و نیز مستندات واحد آمار استخراج و توسط نرم افزارهای Excel و Spss با آزمون های t و Wilcoxon تحلیل شده اند. نتیجه اینکه در کارایی و اثربخشی داروخانه بهبود حاصل شده که نشان می دهد برون سپاری فعالیت های داروخانه در بیمارستان فیروزگر موفقیت آمیز بوده است.
۲-۴-۶- مطالعه دکتر محمد محمدی؛
با توجه به این باور عمومی که دولت در سال های گذشته بیش از اندازه بزرگ شده و این امر روند رشد اقتصادی را با مشکل مواجه ساخته است، این تحقیق در سال ۸۶ به بررسی نگرش مدیران در زمینه سطح توان و تمایل بخش تعاون استان خراسان جنوبی در به عهده گرفتن تصدی های دولت در عرصه های مختلف اقتصادی استان پرداخته است. جامعه آماری تحقیق شامل اعضای هیئت مدیره تعاونی های فعال استان یعنی ۵۴۰ نفر می باشد که با بهره گرفتن از روش نمونه گیری گروهی و فرمول کوکران ۱۱۷ نفر از میان آنها به عنوان نمونه در نظر گرفته شده اند. در این تحقیق به منظور جمع آوری داده های آماری از پرسشنامه و برای تجزیه و تحلیل آنها از آزمون Z استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد با اینکه بخش تعاون استان تمایل لازم برای ورود به عرصه فعالیت های مختلف دولتی به ویژه در بخش های کشاورزی، دامپروری و خدمات را دارد ولی فاقد توانمندی های لازم در این زمینه است. همچنین در قالب یک الگوی پیشنهادی، سبک مدیریت دولت طی فرایند واگذاری تصدی ها نشان داده شده است. بر اساس این الگو سپردن فعالیت های قابل واگذاری به بخش تعاون به سطح توان و تمایل آن بستگی دارد. نتایج، رابطه معنادار بین توان و تمایل و همچنین رابطه معنادار بین توان مدیریتی و سایر توانمندی های لازم برای بخش تعاون را تایید کرده است، در حالیکه مهمترین ضعف توانمندی تعاون در بعد مدیریتی آن می باشد.
۲-۴-۷- مطالعه نسیم ناوندی و همکاران؛
همراه با تغییرات سریع فناوری اطلاعات و به خصوص رشد اینترنت و تجارت الکترونیکی، نیاز بانک ها به استفاده از دانش، تسهیلات و منابع خارج از بانک بیشتر شده است. این مقاله با مطالعه بازار فناوری اطلاعات در ایران و همچنین هدف قرار دادن بانک ها، معیارها، زیرمعیارها و گزینه های متناسب با وضعیت ایران برای برون سپاری فناوری اطلاعات را مشخص کرده و مدل سلسله مراتبی آن را ارائه داده است. مدل سلسله مراتبی پیشنهادی در یکی از بانک های ایران اجرا و با بهره گرفتن از نظرات مدیران ارشد بانک و روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی، مقایسات زوجی انجام و راهبرد مناسب که شامل تاسیس شرکت فناوری اطلاعات توسط بانک بود اتخاذ گردید.

نمودار۲-۴- مدل سلسله مراتبی پیشنهادی برای تعیین راهبرد برون سپاری فناوری اطلاعات در بانک های ایران
۲-۴-۸- مطالعه مرتضی فرجی و یاسر علیدادی تلخستانی؛
فرایند برون سپاری استفاده از تفکر و اندیشه برای به کارگیری بهتر از منابع در اختیار یک موسسه را تشریح می کند. در این پژوهش سعی شده وضعیت فرایند برون سپاری به عنوان یک منبع ایجاد ارزش، بررسی شود. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی و انجام آزمون فریدمن برای رتبه بندی است. تعداد ۵۷ نفر از استادان دانشگاه های تهران بصورت تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج نشان می دهد وضعیت جذب منابع برون سپاری در کشور نامطلوب است و نیز مولفه افزایش قیمت ها دارای بیشترین اهمیت و بعد از آن مولفه جغرافیای سیاسی و سایر مولفه ها نظیر ساختار زیربنایی، انتقال منابع، فرهنگ، فاصله زمانی، عینیت برون سپاری و درک تعارضات موجود در کشور، مهارت نیروی کار، امنیت و در نهایت نظارت بر سایت تولیدی در رتبه های بعدی از نظر اهمیت هستند. همچنین میان تمامی مولفه های برون سپاری (بجز مولفه های مهارت نیروی انسانی و فاصله زمانی ) رابطه معناداری وجود دارد.
۲-۴-۹- مطالعه دکتر حسین عیسایی و همکاران؛
عواملی مانند افزایش فشارها، دشواری های انجام برخی امور، پیچیدگی های فناورانه، تخصصی شدن کارها، شتاب تحولات، اطمینان نداشتن به آینده، بزرگ شدن اندازه سازمان ها و… موجب شده تا سازمان ها در نحوه مدیریت زنجیره تامین و اکتساب خود تجدید نظر کرده و برای استفاده بهتر از منابع موجود و بهبود الگوهای مصرف، به راهبردهای جدیدی روی آوردند. یکی از این راهبردها برون سپاری می باشد. راهبرد برون سپاری از سوی بسیاری از سازمان ها، به ویژه در سازمان های نظامی و دفاعی داخل و خارج کشور به کار گرفته شده که یکی از آنها بخش آماد و پشتیبانی است. در این مقاله به بررسی تاثیر به کارگیری راهبرد برون سپاری در اصلاح و بهبود الگوی مصرف در بخش آماد و پشتیبانی سازمان های نظامی کشور پرداخته شده است.

نمودار۲-۵- الگوی برون سپاری اثربخش و رضایت بخش در آماد و پشتیبانی
۲-۴-۱۰- مطالعه سید ضیاءالدین قاضی زاده فرد و محمدسعید اتابکی؛
سازمان های نظامی به منظور ارتقای اثربخش و دستیابی به بهره وری بالاتر، به برون سپاری روی آورده اند. در این تحقیق پس از ارائه تعاریف برون سپاری، مزایا، معایب و انواع برون سپاری به مقوله برون سپاری در سازمان های نظامی پرداخته شده است. به این منظور تفاوت های سازمان های نظامی و سایر سازمان ها و مزایا و معایب برون سپاری در سازمان های نظامی مورد بررسی قرار گرفته و سپس به مهمترین هدف مقاله یعنی ارائه الگو و فرایندی برای برون سپاری در سازمان های نظامی پرداخته شده است. الگوی یاد شده در ۵ مرحله انتخاب فعالیت ها، تصمیم برون سپاری، انتخاب تامین کننده، عقد قرارداد و انتقال خدمات تشریح و ملاحظه هایی که سازمان های نظامی در هر یک از مراحل باید در نظر بگیرند، ارائه شده است.
۲-۴-۱۱- مطالعه بهروز دری نو کورانی و یاسر سبحانی فرد؛
برون سپاری را می توان استفاده از تامین کننده ای در خارج از سازمان دانست، به گونه ای که تامین کننده کالا یا خدمتی را که قبلا بطور عادی در سازمان ارائه می شده است، در خارج از سازمان ارائه دهد. در این پژوهش سعی شده است که اثر اجرای هر چه موفق تر برون سپاری بر فعالیت های سازمانی در دانشگاه های منتخب، به عنوان جامعه آماری مورد سنجش قرار گیرد. برای دستیابی به این هدف پس از مطالعه های نظری ابتدا شاخص های بدست آمده سنجش شدند و سپس با تحلیل عاملی تاییدی به کمک نرم افزار لیزرل تایید گردیدند. در نهایت مدل معادلات ساختاری بدست آمده نشان داد که اجرای هر چه موفق تر برون سپاری موجب بهبود فعالیت های سازمانی در جامعه آماری شده است.

نمودار۲-۶- مدل مفهومی تحقیق
۲-۴-۱۲- مطالعه سیدمحسن طباطبایی مزدآبادی؛
هدف تحقیق برون سپاری بخش دیالیز یک بیمارستان دولتی با توجه به نتایج تجزیه و تحلیل مالی می باشد. روش تحقیق پیمایشی و نوع مطالعه موردی و توصیفی می باشد. بررسی های مالی که برای ۱۰ ماهه اول سال ۹۰ جهت تصمیم گیری مدیر ارشد سازمان به منظور برون سپاری بخش انجام شد، نشان می دهد که تراز مالی بخش منفی بوده و بیمارستان قادر به پوشش هزینه های این بخش نمی باشد. دلیل اصلی آن نیز بالا بودن هزینه های پرسنلی علی رغم کمبود پرسنل جهت فعال نمودن ۲۴ ساعنه بخش می باشد. در نتیجه تجزیه و تحلیل مالی، مدیر ارشد بیمارستان با توجه به گزارش مالی، محاسن و معایب برون سپاری، ارائه خدمات باکیفیت بخش را در گرو برون سپاری بخش دیده و بخش دیالیز را با تعیین یک سری الزامات و اهداف ویژه که پیمانکار موظف به رعایت و دستیابی به آنهاست، واگذار نمود.
۲-۴-۱۳- مطالعه محمدرضا معتدل و همکاران؛
استفاده از منابع برون سازمانی جهت بکارگیری فناوری اطلاعات در سازمان از موضوعات کلیدی و مباحث مهم به شمار می رود. بر این اساس مسائل مهمی پیش روی مدیران قرار می گیرد. به عنوان مثال اینکه کدامیک از فعالیت های فناوری اطلاعات را باید به منابع بیرون از سازمان سپرد، برای مدیران اهمیت بسیاری پیدا خواهد کرد. (رفیعی؛۸۳) در این مقاله سعی شده است با شناسایی عوامل تاثیرگذار بر تصمیمات برون سپاری پروژه های فناوری اطلاعات و تعیین ضرایب اهمیت آنها با بهره گرفتن از متد فرایند تحلیل سلسله مراتبی گروهی امتیاز برون سپاری هر یک از پروژه های تعریف شده در مدیریت فناوری اطلاعات شرکت ملی پالایش و پخش محاسبه شود و سپس با بهره گرفتن از متد برنامه ریزی صفر و یک (مدل کوله پشتی) و لحاظ کردن محدودیت بودجه، پروژه های مناسب جهت برون سپاری اولویت بندی شوند.
شکل۲-۴- فرایند برون سپاری (مانکه لوکاس و همکاران، ۲۰۰۳)
۲-۴-۱۴- مطالعه محمدرضا مهرگان و همکاران؛
هدف از این مقاله ارائه یک مدل تصمیم گیری چندشاخصه جهت برون سپاری فرایندهای شرکت آذین تنه می باشد. جهت ارائه این مدل پس از انجام تحقیقات مقدماتی و مستندات علمی، ۱۹ شاخص تاثیرگذار بر انتخاب تامین کننده در فرایند برون سپاری استخراج گردید و با اعمال نظرات خبرگان صنعت، از میان این شاخص ها، ۴ شاخص سازگاری، هزینه، کیفیت و شهرت (اعتبار) تامین کننده به دلیل اهمیت بالای آنها مبنای مطالعه و انتخاب استراتژی برون سپاری شرکت آذین تنه گردید. با توجه به ویژگی های خاص روش فرایند تحلیل شبکه ای، از جمله قابلیت استفاده در محیط های مطمئن و وجود ارتباط میان معیارها از این روش جهت اولویت بندی ۳ گزینه برون سپاری بصورت نزدیک، برون سپاری بصورت دور و عدم انجام برون سپاری استفاده گردید. در پایان نتایج مطالعه حاکی از آن بود که برون سپاری بصورت نزدیک نسبت به برون سپاری بصورت دور و عدم انجام برون سپاری از امتیاز بالاتری برخوردار بوده و در اولویت قرار دارد.
۲-۴-۱۵- مطالعه مسعود فردوسی و همکاران؛
در این مطالعه به ارزیابی برون سپاری خدمات پرستاری از جنبه های مختلف پرداخته شده است. یافته ها حاکی از افزایش نیروی کارشناس پرستاری از ۲۹/۰ به ۳۶/۰ به ازای هر تخت در راستای هدف اصلی برون سپاری می باشد. اما دستیابی به این هدف همراه با افزایش هزینه تمام شده هر تخت و در نتیجه، افزایش هزینه کل بخش بعد از برون سپاری برای بیمارستان می باشد. تعداد کل پرسنل به ازای هر تخت افزایش یافته و از ۷/۰ به ۹۲/۰ رسیده است. همچنین تغییرات نامحسوسی در رضایت مشتریان داخلی از عملکرد بخش غیر دولتی حاصل گردیده است. در حالیکه کاهش تصدی باید همراه با افزایش رضایت سایر کارکنان و بیماران و همچنین کارایی و اثربخشی باشد، استراتژی تامین نیروی پرستاری خارج از سازمان مذکور منجر به افت شدید کارایی گردید.بنابراین استراتژی اتخاذ شده، بهره وری لازم را برای بیمارستان به ارمغان نیاورده است.
۲-۴-۱۶- مطالعه دکتر داوود دعاگویان و سرهنگ ابراهیم اسدیان؛
این مقاله در صدد بررسی نقش برون سپاری خدمات ترافیکی راهنمایی و رانندگی در جلب رضایتمندی مردم است. روش تحقیق از نظر نوع و هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی می باشد. نتایج اولیه تحقیق نشان می دهد که اجرای طرح برون سپاری در جلب رضایتمندی مردم موثر بوده است.
۲-۴-۱۷- مطالعه محمدعلی مختاری؛
این مقاله به دنبال تمرکز بر شایستگی های اصلی در نتیجه واگذاری انجام بسیاری از فعالیت ها به منابع خارج از سازمان به روش برون سپاری است، که به منظور فراهم کردن امکان پاسخگویی کارا، همراه با خدمت مطلوب به مشتریان و توانمند شدن بنگاه ها در واکنش به تقاضاهای متنوع امروزی می باشد. استراتژی برون سپاری به عنوان ابزاری کارآمد اما توأم با ریسک های بالقوه، توسط بسیاری از بنگاه های پیشرو به کار گرفته شده است. نتایج این مقاله نشان می دهد که سازمان ها برای برون سپاری باید به برقراری مکانیزم های برون سپاری بپردازند و با مدیریت صحیح، توانایی رصد کردن شرکت که کار به او واگذار شده را داشته باشند.
۲-۴-۱۸- مطالعه کامبیز طالبی و همکاران؛
مقاله حاضر به منظور آشنایی صاحبان و مدیران کسب و کارهای کوچک و متوسط و همچنین سایر فعالان این حوزه با مفاهیم و تعاریف، تاریخچه برون سپاری و همچنین ماهیت و نوع فعالیت های برون سپاری شده به ویژه در سطح کسب و کارهای کوچک و متوسط و تمایز آن با کسب و کارهای بزرگ تر تدوین شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که این کسب و کارها، برخی از فعالیت های خود را، به ویژه فعالیت هایی همچون توزیع و حمل محصولات و بخشی از فرایند تولید را به سایر واحدها واگذار می کنند که اکثر این واگذاری ها بصورت توافقی انجام می گیرد.
نمودار۲-۷- انواع برون سپاری با توجه به بخش ها (السلیم، ۲۰۰۷)
۲-۴-۱۹- مطالعه فرشاد حاجلیان و همکاران؛
این مقاله به دنبال این است که آیا برون سپاری توانسته است اهداف اولیه خود، یعنی اثربخشی و کارایی را تحقق بخشد. از این رو مسئله اصلی این است که آیا برون سپاری نیروی انسانی انجام شده توانسته است بهره وری واحدها را نسبت به گذشته افزایش دهد؟ با توجه به نتایج تحقیق برون سپاری در سازمان های دولتی باعث می شود تا مدیران بدون دغدغه فکری بتوانند به مسائل اصلی تر در راستای اهداف سازمان بپردازند که این خود می تواند گام مهمی در افزایش بهره وری سازمان باشد.
۲-۴-۲۰- مطالعه مهرداد مدهوشی و امیر کوهکن مؤخر؛
این مقاله به دنبال بررسی میزان تاثیر استراتژی بهره وری بر مؤلفه های بهره وری در سطح شعب بانک اقتصاد نوین استان مازندران است. طی نتایج بدست آمده مشخص گردید که برون سپاری تاثیر معناداری بر هیچ یک از اجزای بهره وری ندارد. این در حالی است که ارتباطات مثبت و معناداری میان مؤلفه های بهره وری مشاهده شد. در نتیجه استفاده از استراتژی برون سپاری به افزایش بهره وری در شعب بانک اقتصاد نوین استان مازندران منجر نشده است.

۲/۲

MgSO₄. 7 H2O

Scharlau

۱/۰

FeSO₄. 7 H2O

Merck

۱/۰

MnSO₄. 5 H2O

Scharlau

۰۸/۰

ZnSO₄. 7 H2O

Merck

۲/۲

K₂SO₄

Merck

۰۲/۰

H₃BO₃

Merck

۰۸/۰

CuSO₄

۲-۲- انتقال میکروارگانیسم از یخ خشک به محیط کشت اولیه
قبل از شروع عمل انتقال، سطح زیر هود^[۵۰] توسط پنبه آغشته به الکل ۷۰% کاملا ضدعفونی گردید. عمل ضدعفونی در مورد کپسول شیشهای محتوی میکروارگانیسم و ارلنهای محیط کشت نیز انجام گرفت. کپسول شیشهای حاوی باکتری خشکشده از محل بالای توده پنبه خراش داده شد، محل خراش روی شعله گرفته شد و بلافاصله بر روی محل خراش، آب مقطر استریل ریخته شد تا شیشه شکسته شود ( از مرطوب کردن زیاد محل خراش خودداری شد، زیرا ممکن است در اثر شکستن خلاء، آب به داخل شیشه کشیده شود). توده پنبه با یک پنس استریل خارج شد و در شرایط استریل حدود ۵/۰ میلی لیتر با سرنگ از محیط کشت مایع به ماده خشک موجود در شیشه حاوی نمونه افزوده شد. پس از چند بار پر و خالی کردن شیشه توسط سرنگ، مخلوطی یکنواخت حاصل شد و به هر محیط کشت مقدار ۲ تا %۵ کل حجم آنها اضافه گردید. محیط تلقیح شده در دمای مناسب رشد باکتری (C‍‍‍º ۳۰) به مدت ۵ روز نگهداری گردید. پس از گذشت ۵ روز و اطمینان از رشد مطلوب میکروارگانیسم، نمونه ها جهت استفاده در آزمایشات بعدی به داخل یخچال (C‍‍‍º ۴) منتقل شدند.
۲-۳- محیط نگهداری
مناسبترین محیط جهت رشد و نگهداری باکتریها محیط کشت جامد میباشد. در این مطالعه از محیط کشت پیشنهادی بانک میکروبی آلمان (DSMZ, Medium 81) برای تجدید کشت استفاده شد. جهت تهیه محیط کشت جامد، ابتدا محیط کشت مایع (جدول ۲-۱) تهیه شده را روی هیتر^[۵۱] (ARE, EU) گذاشته و آگار تدریجا به آن افزوده شد. مقدار ۵ میلیمتر از محیط آگار تهیه شده، قبل از اتوکلاو در داخل لوله های آزمایش ریخته شد. به اندازهای که زمانی که لوله را شیبدار قرار دادیم از سر لوله تا انتهای آن با یک شیب ملایم امتداد یافت. این روش لزوما برای افزایش سطح بیشتر آگار در داخل لوله انجام پذیرفت. پس از پایان اتوکلاو، لولههای آزمایش محتوی آگار را به صورت شیبدار قرار داده تا آگار بسته شود. پس از سرد شدن محیطکشت آگار، با بهره گرفتن از مخمر موجود در محیطکشت رشد، آنها را تلقیح کرده و به مدت ۴۸ ساعت در دمای مناسب C‍‍‍º ۳۰ نگهداری شدند تا رشد میکروارگانیسم صورت پذیرد. پس از رشد میکروارگانیسم محیط کشت تلقیح در دمای C‍‍‍º ۴ در یخچال نگهداری شد. محیط کشت تلقیح هر ماه یکبار جایگزین میگردید.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۴- محیط کشت تلقیح^[۵۲]
محیط کشت تلقیح جهت تهیه بیشترین توده سلولی فعال برای تلقیح به محیط کشت اصلی است بطوری که در کمترین زمان بیشترین بهره وری حاصل شود. باید به این نکته توجه داشت که هر چه ترکیبات و شرایط رشد محیط تلقیح و فرایند بیولوژیکی متفاوتتر باشد فاز تاخیر رشد باکتری برای سازگاری با محیط جدید طولانیتر خواهد شد. مواد ذکر شده در جدول ۲- ۱ به عنوان مواد تشکیل دهنده محیط کشت تلقیح مورد استفاده قرار گرفت.
۲-۵- محیط کشت فرایند بیولوژیکی
مواد شیمیایی ذکر شده در جدول ۲-۱ بعنوان محیط کشت فرایند بیولوژیکی در آزمایشات اصلی مورد استفاده قرار گرفته است. Na₂HPO₄، Fe(NH₄)Citrate و NaHCO₃ جهت جلوگیری از ایجاد رسوب بصورت جداگانه اتوکلاو گردیدند. منبع کربن نیز بطور جداگانه تهیه و استریل شد تا از کاراملی شدن منبع قند یا به اصطلاح از پدیده قهوهایشدن^[۵۳] جلوگیری شود. پس از استریلنمودن تمامی اجزای محیطکشت منبع کربن، نمکهای نیترات و فسفات در زیر هود لامینار و نزدیک شعله به همدیگر افزوده شده بودند. بعد از مخلوط شدن، محلولی شفاف از محیط کشت جهت آزمایشات حاصل گردید.
۲-۶- آماده سازی کشت تلقیح
محیط کشت مایع مطابق با جدول ۲-۱ به میزان ۱۵۰ میلیلیتر در یک ارلن ۵۰۰ میلیلیتری تهیه گردید و پس از استریلشدن و رسیدن به دمای محیط، عمل تلقیح صورت گرفت. سپس در فواصل زمانی منظم (هر ۱۲ ساعت) و بمدت ۱۴۴ ساعت، نمونهبرداری جهت تعیین میزان جذب و میزان مصرف گلوکزصورت پذیرفت. میزان جذب نمونه ها توسط دستگاه اسپکتروفتومتر (Jenway 6305, UK) و در طول موج ۶۲۰ نانومتر قرائت گردید. از آب مقطر نیز بعنوان شاهد استفاده شد. گلوکز نیز با بهره گرفتن از روش DNS ^[۵۴] تعیین گردید.
۲-۷- شرایط فرایند بیولوژیکی و نمونه برداری
در بخش اول از سیستم غیرپیوسته^[۵۵] بصورت ارلن مایر استفاده شد. ۲۰۰ میلیلیتر از محیط کشت فرایند بیولوژیکی در ارلنهای ۱ لیتری تهیه و سپس ۱۰ میلیلیتر (۵% حجم محیط کشت تازه) از محیط کشت تلقیح به آنها افزوده شد. برای هوادهی یکنواخت داخل هر ارلن مگنتی قرار داده شد. سپس ارلنها در داخل انکوباتور همزن دار^[۵۶](Lovibond, Germany) با سرعت rpm 250 و با دمای C‍‍‍º۳۰ قرار داده شدند. جهت درک روند تغییرات، به مدت ۴ روز و هر ۱۲ ساعت و در مجموع۹۶ ساعت از محیط کشت نمونهگیری صورت گرفت. در هر نمونهگیری ۶ میلیلیتر از محیط کشت تحت شرایط کاملا استریل و در زیر laminar flow برداشت شد. از این مقدار ۱ میلیلیتر جهت سنجش دانسیته نوری^[۵۷] مورد استفاده قرار گرفت. ۵ میلیلیتر باقیمانده از نمونه بالا به مدت ۲۰ دقیقه و با سرعت rpm 3000، سانتریفیوژ (Hermel, Germany) گردید. پس از سانتریفیوژ، مایع رویی^[۵۸] جهت آنالیز مقدار گلوکزو فروکتوز مورد استفاده قرار گرفت. سلول باقیمانده در انتهای لوله نیز برای استخراج و سنجش نوع و میزان پلیمر تولیدی استفاده گردید.
۲-۸- تهیه منحنی کالیبراسیون وزن خشک سلولی- جذب
۱۵۰ میلیلیتر از محیط کشت، در ارلن ml500 تهیه گردید. پس از اتوکلاو تا هنگام سرد شدن به حال خود گذاشته شد. سپس کشت تلقیح^[۵۹] بمیزان ۵% حجمی به محیط کشت افزوده شد و به مدت ۱۸ ساعت در دمای محیط قرار گرفت تا به فاز رشد نمایی رسید. حجمهای مختلف ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸، ۹ و ۱۰ میلیلیتر از باکتری رشد داده شده، در ۱۰ سری لوله آزمایش ریخته شد و تمامی آنها با آب مقطر به حجم ۱۰ میلیلیتر رسانده شدند. میزان جذب محلولهای تهیه شده با دستگاه اسپکتروفتومتر و در طول موج nm620 اندازه گیری شد (از آب مقطر به عنوان شاهد در قرائت نمونه ها با اسپکتروفتومتر استفاده گردید). در مرحله بعد، تعداد ۱۰ عدد فیلتر ۴۵/۰ میکرون را از ۱ تا ۱۰ شمارهگذاری گردید و به مدت ۱۶ ساعت در آون با دمای ^oC50 قرار داده شد. پس از سردشدن فیلترها، آنها را توزین نموده و ۱ میلیلیتر از هر یک از محلولهای باکتری، با غلظتهای مختلف از فیلترهای خشکشده گذرانده شد و مجدداً به مدت ۱۶ ساعت در داخل آون در دمای ^oC80 قرار گرفت. پس از خشکشدن و تعیین وزن ثانویه، وزن خشک سلولی^[۶۰] (CDW) برای هر یک از غلظتها بدست آمد. منحنی های کالیبراسیون میزان جذب و وزن خشک سلولی در پیوست نشان داده شده است که در ادامه آزمایشات جهت محاسبه وزن خشک سلولی بکار گرفته شد.
۲-۹- تهیه منحنی های کالیبراسیون جهت تعیین مقادیر منابع کربن
۲-۹-۱- طرز تهیه محلول معرف DNS
هیدرواکسید سدیم ۲ مولار (Merck) به عنوان محلول مادر^[۶۱] برای تهیه محلول DNS مورد استفاده قرار گرفت. در ابتدا ۲۰ گرم NaOH را در آب دیونیزه حل کرده و در بالن حجمی^[۶۲] به حجم ۲۵۰ میلیلیتر رسانده شد. پس از سرد شدن ۱۰ گرم، ۳و۵- دی نیترو سالیسیلیک اسید به ۲۰۰ میلیلیتر از سود ۲ مولار اضافه گردید. ترکیب بدست آمده روی هیتر گذاشته شد و یک مگنت برای هم زدن محلول درون آن قرار داده شد تا نمک کاملاً حل شد. همزمان با این کار ۳۰۰ گرم، پتاسیم سدیم تارتارات (Merck) را به طور جداگانه در۲۰۰ میلیلیتر آب دیونیزه ریخته و گرم کردیم تا کاملا حل شد. در نهایت هر دو محلول را در شرایطی که کاملا داغ بودند به یکدیگر افزوده شدند. جهت جلوگیری از ایجاد رسوب، این مرحله بدون تاخیر انجام گردید. پس از سرد شدن آن را داخل یک ارلن حجمی ۱ لیتری ریخته و با آب دیونیزه به حجم رسانیده شد[۱۰۱].

-  گرجستان، آذربایجان,ارمنستان، درقفقاز
- ترکمنستان، قزاقستان،قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان.در آسیای مرکزی
بدیهی است ساکنان این کشورها قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی همگی تابعیت کشور واحدی را داشتند که بعد از فروپاشی ،ساکنان هرکشور فارغ از نژاد،زبان، قومیت و تبار، تبعه کشور جدید التاسیس بشمار آمدند.
۲-۱-۵ ) تابعیت موثر^[۶۶]
این عقیده که میان فرد یا موجودیت ودولتی که ادعای تابعیت او می رود، پیوند واقعی وجود داشته باشد .رابطه اصیل (که ارتباط موثروابستگی یا تابعیت موثر هم خوانده می شود.) ارتباطی است که در آن رابطه و پیوند تابعیت واقعی و موثر است، و نه از روی مصلحت.^[۶۷]
هراقدامی که فرد در پی پشتیبانی یا حمایت حکومت خود می باشد، باید محرز شود که فرد یا موجودیت در واقع امر تبعه آن دولت است.چنانکه در مباحث صدرالاشاره ذکر شد اکثر اشخاص تابعیت را از طریق والدین(سیستم خون) و یا محل تولد (سیستم خاک ) کسب می نمایند.
معمولا” همین طریق مبنای وجود رابطه اصیل میان فرد ودولت می باشد.البته افرادی هم یافت می شوند که تابعیت و گذرنامه را می خرند و یا به دلایل شخصی کسب تابعیت می کنند و همین امر غالبا"به ادعاهای صوری یا مشکوک در مورد تابعیت منجر می شود.که دراین خصوص می توان به رای دیوان داوری لاهه^[۶۸] در قضیه کانوارو درسال ۱۹۱۲ بین ایتالیا و پرو و رای دیوان بین المللی دادگستری ^[۶۹]در قضیه نوته بام ، بین لیختن اشتاین و گواتمالا اشاره کرد.
۲-۱-۶ ) قضیه نوته بام ^[۷۰]– لیختن اشتاین علیه گواتمالا ^[۷۱]
نوته بام سال ۱۸۸۱ میلادی در آلمان به دنیا آمد و تا اکتبر ۱۹۳۹ که به تابعیت لیختن اشتاین درآمد ، دارای تابعیت آلمانی بود.وی درسال ۱۹۰۵ درکشور گواتمالا به کار تجارت مشغول بوده و بنا به ایجاب و ضرورت های شغلی به کشورهای آلمان و لیختن اشتاین رفت و آمد داشته است. وی پس از شروع جنگ جهانی دوم به تحصیل تابعیت لیختن اشتاین اقدام نمود. با اینکه به موجب مقررات لیختن اشتاین متقاضی تحصیل تابعیت باید تابعیت سابقش را ترک و حداقل سه سال در آن کشور اقامت داشته باشد بنا به ملاحظاتی از این شرایط معاف و موفق به اخذ تابعیت لیختن اشتاین شد. ۴۰ روز بعد در اول دسامبر ۱۹۳۹ با اخذ ویزا در زوریخ به گواتمالا مراجعه کرد .با توجه باینکه گواتمالا علیه آلمان وارد جنگ شده بود، نوته بام را در سال ۱۹۴۳ دستگیر و به امریکا اعزام نمودند.وی تا سال ۱۹۴۶ بعنوان بیگانه در بازداشتگاه بود تا اینکه در آن سال به لیختن اشتاین بازگشت .
در ۱۷ دسامبر ۱۹۵۱ لیختن اشتاین با تسلیم دادخواستی به دیوان ( I C J ) دعوایی علیه گواتمالا اقامه نمود و در مورد اقدامات گوناگونی که گواتمالا علیه شخص و اموال نوته بام انجام داده بود و ادعا می شد که برخلاف حقوق بین الملل بوده است ، مدعی جبران خسارت گردید. دیوان نظر باینکه نوته بام نه تنها تا سن ۵۸ سالگی تبعه آلمان بوده بلکه در ۵۸ سالگی نیز مراجعه کوتاهی به لیختن اشتاین داشته و پس از تحصیل تابعیت آن کشور به گواتمالا بازگشته است.در واقع وی در عین داشتن رابطه تابعیت با کشور آلمان ،مرکز اصلی منافعش در گواتمالا بوده و همواره ارتباط مدوام با آن کشور را حفظ کرده است و به دلیل فقدان وابستگی به کشور لیختن اشتاین ، این کشور نسبت به حمایت سیاسی^[۷۲] از نوته بام در مقابل گواتمالا ذیحق نبوده و دادگاه دعوی لیختن اشتاین را رد نمود.^[۷۳]
نتیجه گیری:
ازمهمترین استدلال هایی که دولت روسیه در دفاع از دخالت در اکراین و کریمه کرده است، بحث روس­تبارها و مداخله روسیه برای دفاع از آنهاست. روسیه در تمامی سال هایی که از فروپاشی شوروی می گذرد یکی از دغدغه ها و مهم ترین مسائلی که همیشه در دکترین های امنیت ملی خود بر روی آن تاکید داشته حمایت از حقوق روس تباران در سایر مناطق شوروی سابق بوده است. در واقع این حمایت به عنوان یک اصل مهم درسیاست خارجی و در دکترین امنیت ملی روسیه مورد تاکید قرار داشته و دلیل آن هم موقعیتی است که روسیه به دلیل سوابق تاریخی برای خودش قائل است. در دوران اتحاد جماهیر شوروی تعداد زیادی از روس تباران به مناطق مختلف اتحاد جماهیر شوروی مهاجرت کردند و عملا این سرزمین ها تبدیل شدند به سرزمین هایی که عمدتا یک اقلیت بزرگ روس تبار در آن ها ساکن بود. در مناطق روس نشین مانند مسکو و سن پترزبورگ نیز از سایر قومیت ها ساکن شدند. بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی اکثریت مهاجران از اقوام مختلف به جمهوری های غیر هم زبان و هم تبار به دلایل عدیده ای در سرزمین های مقصد مهاجرت ماندگار شدند و خود را تابع احکام حکومتی آن کشور تازه استقلال یافته نمودند در این مقطع ،مهم انتخابی بود که ساکنان سرزمین های جدا شده دولت جدید را بعنوان حاکمیت سرزمین جدید خود انتخاب و گذرنامه آن کشور و دولت جدید التاسیس را دریافت داشتند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

از سوی دیگر تابعیت از طرف دولتها به شخص و یا اشخاص تفویض می شود و در این رابطه دو طرفه ،طرف دولت غالب تر از اشخاص محسوب می شود چرا که هم اعطا و هم اعاده تابعیت به یک شخص و یا اشخاصی با دولت می باشد.بعبارت بهتر تابعیت ناشی از اراده دولتها است .زیرا در بحث تابعیت و اخذ آن از سوی یک شخص حتی اگر شخصی کلیه شرایط احراز تابعیت کشوری را داشته باشد ، دلیلی بر تابعیت محسوب نمی شود مگر اینکه دولت طرف ، تابعیت آن شخص را بپذیرد و به آن تابعیت ارائه دهد درآن صورت شخص تابع آن دولت خواهد بود.
لذا با عنایت به تعریف تابعیت در حقوق بین الملل :
ضرورت وجود توامان عناصر سه گانه (رابطه حقوقی،معنوی و سیاسی) در تعریف تابعیت وتاکید حقوق بین الملل بر اینکه تابعیت ناشی از حاکمیت دولت ها است .
با توجه به اصل وحدت تابعیت و عدم پذیرش تابعیت مضاعف در حقوق داخلی اکراین
پذیرش و شناسایی و تائید قانونی بودن جدایی اکراین و باالتبع کریمه از اتحاد جماهیر شوروی سابق توسط دولت روسیه و جامعه جهانی
تاکید حقوق بین الملل و احکام قضایی مجامع حقوقی بین المللی بر تابعیت موثر
همه موارد فوق نشان از داشتن تابعیت اکراینی تمامی ساکنان آن کشور اعم از ترک تبار ،روس تبار ، تاتارها و غیره دارد(منهای شبه جزیره کریمه که دارای علایق معنوی با روسیه داشتند ولی تابعیت روسی نداشتند و از یک نوع حکومت خود مختار برخوردار بوده است) دخالت روسیه در اکراین مخصوصا به بهانه حمایت از اقلیت روس تبار ساکن ایالت های شرقی این کشور بهانه ای واهی بوده و هیچ گونه محل قانونی ندارد. ظاهرا” روسیه آرمان شوروی سابق را در سر دارد و باستناد به یکی از اصول قانون اساسی اتحاد جماهیر شوروی در الحاق کریمه به خاک خود عمل نموده است^[۷۴].
اقدام روسیه در حمایت از روس تباران را می توان از دو زاویه نگاه کرد،یک بعد آن بعدی است هویتی ،که روس ها برای خودشان این حق را قائل هستند که از هم تباران و هم نژادهای خودشان در مناطق دیگرحمایت کنند در اینجا بیشتر یک بحث هویتی مطرح است.که در حقوق بین الملل مسبوق به سابقه نیست. اما بعد دیگری که می تواند به عنوان ابزار و بهانه ای برای برخی سیاست ها و رفتار ها در سیاست خارجی باشد و در واقع بعنوان دکترین برای روسیه  تبدیل شده است که بتواند در شرایط لازم و ضروری در جمهوری های دیگر شوروی های سابق اعمال نفوذ و تاثیر گذاری خود را داشته باشد .این است که روس ها حوزه جمهوری های شوروی سابق را حوزه حقوق استراتژیک و منطقه نفوذ خودشان می دانند و سعی بر این دارند که ابزارهایی را در این مناطق برای خودشان حفظ کنند که  شاید یکی ازمهم ترین  این ابزارها همین جمعیت روس تبارانی هست ( اعم ازآنانیکه دارای پاسپورت های روسی هستندو یا روس تباران دارای تابعیت مضاعف) که در مناطق مختلف اتحاد جماهیر شوروی سابق حضور دارند ، امروزه در بحران اکراین هم در واقع از همین  ابزار استفاده می نماید و درچار چوب این دکترین شبه جزیره کریمه را به روسیه الحاق کرد.اما باید توجه داشته باشیم که اولاً صرف اینکه تبار مردم کریمه و بخش های شرقی اکراین ،روسی است دلیلی بر دفاع و حضور نظامی در خاک اکراین محسوب نمی­ شود و آنها ممکن است دارای تابعیت مضاعف بوده یا تابعیت غالب شان روسی نباشد. علاوه بر آن مداخله برای دفاع از اتباع مدتهاست نامشروع شناخته شده است.
بخش دوم : تروریسم وجایگاه آن در دکترین حمایت از شهروندانی که در معرض خطر جدی قرار دارند
دکترین مسئولیت حمایت که امروزه در برخی موارد جایگزین مداخلۀ بشردوستانه شده است زمانی مورد استناد قرار می گیرد که دولتی نسبت به وظیفۀ خود در قبال حمایت از شهروندانش از روی عمد یا از روی سهو مرتکب کوتاهی شود و این کوتاهی منتهی به نقض شدید حقوق شهروندان آن سرزمین شود که در این صورت مسئولیت حمایت از شهروندانِ آن کشور بر دوش جامعۀ بین المللی قرار می گیرد. ذکر این نکته ضروری است که مشروعیت دکترین مسئولیت حمایت در گرو آن است که وضعیت فوق الذکر از سوی شورای امنیت احراز شود و شورا اقدام به صدور قطعنامه ای در چارچوب فصل هفتم منشور نماید و از جامعۀ بین المللی بخواهد تا مسئولیت حمایت از شهروندان آن سرزمین را بر عهده بگیرند
دراین گفتار به این موضوع می پردازیم که : آیا این افراد ( روس تباران ساکن اکراین ،اعم از ساکنان کریمه و ایالت های شرقی )،درمعرض جنایت و خطر تروریسم و یا پاکسازی قومی و تبعیض بوده اند یا خیر؟
۲-۲-۱ ) مفهوم «تروریسم»
«ترور» و عملیات تروریستی از پدیده‌هایی است که در زمان ما، به ویژه در حوزه حقوق و روابط بین‌المللی، درباره آن بسیار سخن گفته می‌شود، ولی همچنان مفهوم روشنی از آن در دست نیست.^[۷۵] این بدان دلیل است که واژه‌های «تروریسم»^[۷۶] و«تروریست^[۷۷]» واژه‌هایی نسبتا نوینی هستند که در جهان به شکل‌های گوناگون و احیانا متضاد ـ مثلاً، به عنوان وسیله‌ای برای سرکوب علیه استقلال‌طلبی‌ها، نفی وابستگی‌ها و محرومیت‌ها، ایستادگی در برابر زورگویی ابرقدرت‌ها، و قیام‌های مردمی در برابر رژیم‌های استبدادی وابسته ـ به کار گرفته می‌شوند و در عین حال، پوششی هستند برای شیوه‌های تهدید و ارعابی که ابرقدرت‌ها برای پیشبرد سیاست‌های سلطه‌گرانه و تجاوزگرانه خود در جهان به وجود آورده‌اند . تروریسم دولتی بیشتر نمود مورد اخیر است.^[۷۸] .بعبارتی بمثابه شمشیر دولبه است.
همین ابهام در مفهوم «ترور» و «تروریسم» موجب ناکامی در مبارزه جدّی با آن می‌شود؛ زیرا ناکامی جامعه بین‌المللی در تعریف «تروریسم»، علتی سیاسی دارد، نه فنی. دولت‌های سرخورده و ناتوان یا آنها که قربانی جرایم اقتصادی و اجتماعی هستند یا چنین چهره‌ای از خود ترسیم می‌کنند، از گردن نهادن به تعریفی صرفا شکلی یا مبتنی بر واقعیات از تروریسم سر باز می‌زنند. این دولت‌ها، بی‌آنکه آشکارا تروریسم را بستایند، تلویحا آن را توجیه می‌کنند و غالبا آن را آخرین حربه ضعفا به شمار می‌آورند؛^[۷۹] همان‌گونه که دولت‌های سلطه‌خواه و متجاوز با سوء استفاده از قدرت و نفوذ خود در مجامع بین‌المللی و رسانه‌های جهانی، تجاوزگری را «دفاع»، و دفاع یک ملت از حق تعیین سرنوشت و حاکمیت سرزمینی خود را «ترور، خشونت و تهدید» می‌نامند؛ آنچنان‌ که در برخورد اسرائیل غاصب علیه ملت مظلوم فلسطین و «حزب‌اللّه» لبنان صورت می‌گیرد و یا دفاع کرد های شمال عراق و سوریه از سرزمین شان در مقابل دولت اسلامی در قالب مبارزه با تروریسم ساماندهی گردیده است.
۲-۲-۲-۱ ) مفهوم لغوی «ترور»: «ترور» در لغت، به معنای ترس و وحشت زیاد است. لغت‌نامه دهخدا، آن را مأخوذ از فرانسه و به معنای قتل سیاسی با سلاح و «تروریست» را به معنای طرفدار خشونت و عامل ایجاد رعب و ترس دانسته است.^[۸۰]
در فرهنگ معین آمده است:«ترور» یعنی: ترس زیاد، بیم، هراس، خوف، وحشت و در اصطلاح سیاسی، کشتن و از بین بردن مخالفان و عوامل ایجاد رعب؛ عامل ترور یعنی: طرفدار ترور، آدمکش، آن کس که برای رسیدن به هدف خود کسی را به طور غافلگیرانه بکشد یا ایجاد هراس و وحشت بکند. ترور روش کسانی است که آدم‌کشی و تهدید مردم و ایجاد خوف و وحشت را به هر طریقی که باشد برای رسیدن به هدف‌های‌سیاسی خود، از قبیل تغییر حکومت یا در دست گرفتن زمام امور، لازم و مباح می‌دانند.^[۸۱]
۲-۲-۲-۳ ) مفهوم اصطلاحی «ترور» در حقوق بین‌الملل: ابتدا به برخی از تعاریف، که در آثار نویسندگان غربی از آنها یاد شده است، اشاره می‌شود، تا شاید بتوان در یک بررسی تحلیلی، به ارکان و عناصر تحلیلی تروریسم و تروریست دست یافت تا براساس این یافته ها صحت و سقم ادعای روسیه در مورد در معرض جنایت و خطر تروریسم قرار داشتن دولت و ملت اکراین (بالاخص روس تباران ساکن آن کشور ) اظهار نظر واقع بینانه ای داشت.

1. 1. ترور الگوی نظام یافته‌ای از رفتار خشونت‌آمیز که به نوعی طرّاحی شده است که جمعیتی مورد تهدید واقع می‌شوند و بدین ‌روی، سیاست‌های دولت خاصی تحت تأثیر قرار می‌گیرد.^[۸۲]

1. 1. عملی نهادینه شده ولی نامتعارف که به منظور تأثیرگذاری بر رفتار سیاسی معیّنی انجام می‌شود و با تهدید یا خشونت همراه است.^[۸۳]

1. 1. ارتکاب هر عمل غیرقانونی که برای نیل به اهداف سیاسی انجام شود.^[۸۴]

1. 1. استفاده از زور، خشونت یا تهدید برای کسب اهداف سیاسی از طریق ایجاد وحشت، ارعاب و قوای قهریه.^[۸۵]

با عنایت به تعاریف فوق می توان گفت که تروریسم تهدید یا عملی ساختن خشونت با انگیزه های سیاسی که آماج اصلی آن را غیر نظامیان تشکیل می دهند. یا تروریسم به مثابه یک روش بکار گیری خشونت ، مدل خاصی از رفتار سیاسی را مشخص می سازد که در طیف خشونت سیاسی بی مانند است.تروریست ها درصدد آن هستند که با ایجاد رعب و وحشت گسترده ، بر طیف وسیعی از جامعه هدف خود اعمال نفوذ کنند و با بهره گرفتن از سایر اشکال خشونت های سیاسی همانند حمله به زیر ساخت های اقتصادی ( خرابکاری) از جمله تخریب پل های مهم مواصلاتی ، تخریب شبکه های برق رسانی و یا بمب گذاری در شبکه های ریلی وجاده ای و… توانایی حکومتها را در تامین امنیت به زیر سوال ببرند. برای نمونه می توان به اقدامات تروریستی القاعده در افغانستان و یا گروه دولت اسلامی در عراق و سوریه اشاره کرد که از همه اهرمهای صدرالاشاره استفاده می نمایند تا به ملت های افغانستان و عراق و سوریه القا کنند که حکومت های مرکزی شان عملا از تامین امنیت طیف گسترده ای از جامعه ناتوان هستند.یا به کرات شاهد انفجار بمب های کنار جاده ای در سر راه کاروان های نظامی و غیر نظامی در عراق و افغانستان بوده ایم که هدف عمده نا امن جلوه دادن این جوامع از سوی تروریست ها می باشیم .
یک نمونه بارز ایجاد رعب وحشت گسترده از سوی تروریست ها، یورش و حمله مسلحانه طالبان پاکستان در آذر ماه ۱۳۹۴ به یک مدرسه در پیشاور پاکستان بود که منجر به کشته شدن ۱۳۰ نفر و مجروح شدن ۱۱۴ نفر از کودکان و نوجوانان دانش آموز آن مدرسه گردید^[۸۶].
همچنین تروریست ها با هدف قرار دادن بخشی از رهبران سیاسی جامعه مورد هدف خود می خواهند از یک سو دشمنان با نفوذ و صاحب منصب خود را از سر راه بر دارند و از سوی دیگر هزینه مخالفت های سیاسی را بر منتقدان سیاسی شان بالا ببرند.که برای مثال می توان به ترور احمد شاه مسعود^[۸۷] در افغانستان ، انور سادات در مصر^[۸۸]،ترور دکتر بهشتی، دکتر مطهری، مفتح وغیره در ایران و یا ترور عماد مغنیه^[۸۹]و سایر رهبران سیاسی نظامی حزب الله و حماس از سوی تروریسم دولتی اسرائیل اشاره کرد.
تروریسم با قتل ،کشتار و جنایات معمولی تفاوت ماهوی دارد.جرم و جنایت معمولا در جوامع بشری بیشتر براساس انگیزه های اقتصادی و گاها” فرهنگی صورت می گیرد ولی در ترور انگیزه های سیاسی است که نقش اصلی وتعیین کننده دارد. بعبارت دیگر شاه بیت تروریسم «انگیزه سیاسی» تروریست ها می باشد.هرچند که تروریست ها در زمان کاهش حمایت افکار عمومی جامعه مورد هدفشان از عملکرد سیاسی آنها از یک سو و برای تحکیم و تقویت موقعیت خود و افزایش توانایی های مالی و امکانات اقتصادی از سوی دیگر از هر جرم وجنایتی فروگذار نیستند.برای نمونه ، نیروهای طالبان افغانستان جهت تامین منابع مالی دست به کشت و قاچاق مواد مخدر می زنند.یا شبکه القاعده در شمال افریقا از طریق آدم ربایی و فروش آنها بعنوان برده و یا اخاذی از دولت هایی که تبعه شان را ربوده اند و یا از خانواده های قربانیان آدم ربایی بخش اعظم منابع مالی خود را تامین می نمایند.
۲-۲-۲-۴ ) تروریسم داخلی وتروریسم بین المللی
در بحث از تروریسم لازم است به موضوع تروریسم داخلی وبین المللی نیز نیم نگاهی داشته باشیم سپس به تحلیل دیدگاه های روسیه نسبت به مخالفانش در اکراین از این منظر می پردازیم.هر برهه از زمان دارای ادبیات و اصطلاح های خاص خودش می باشد.که در گذر زمان یا معنی و مفهوم خود را از دست می دهند و یا در معنی و مفهوم دچار تغییرات جدی می گردند. و یا از سوی گروهی مفهومی مثبت بشمار می رود یا اینکه در همان زمان از نظر مخالفان مفهوم منفی دارد. بعنوان نمونه شورشیان کمونیست ظفار عمان ،شورش یا انقلاب ظفار به نبرد چپ‌ گراین عمانی با حکومت سلطنتی این کشور در استان شرقی این کشور ( ظفار) گفته می شود . این نبرد با تاسیس جبهه آزادی بخش ظفار در سال ۱۹۶۲ آغاز و در ۱۹۷۵ باشکست شورشیان پایان یافت .اهداف اصلی شورشیان سرنگونی سلطان عمان سلطان قابوس و استقلال بود.آنان به این اهداف نرسیدند، اما حکومت عمان وادار به انجام اصلاحات گسترده‌ای شد. این سازمان در ابتدا تحت تأثیر اندیشه‌های ملی گرایانه رهبران قبایل منطقه بود و از کمک‌های عربستان  نیز سود می‌برد. سازمان با گرایش به مارکسیسم لنینیسم از کمک های گسترده یمن جنوبی و چین برخوردار شد. کمک چین به‌ ویژه از آن جهت بود که آن‌ها سازمانی با پایگاه دهقانی و باورهای مائوئیستی بودند. اعضای سازمان همچنین از آموزش جنگ‌های نامنظم و تعلیمات مکتبی چین و شوروی بهره می‌بردند.از نوع وطیف حامیان این جنبش مشخص می شود که این جنبش از سوی حامیان شرقی اش و بخشی از اعراب در آن زمان جنبش انقلابی و با آرمان های آزادیخواهانه بود در حالیکه در طیف مقابل یعنی از سوی غرب و دولت وقت ایران شورشی و خرابکار تعریف می شدند.
در جریان جنگ سرد معمولا” بین دو نوع تروریسم فرق گذاشته می شد. تروریسم داخلی – که تروریسم ملی هم خوانده می شود- ناظربر اقداماتی است که در داخل مرزهای سرزمینی یک کشور صورت می گیرد و در آنها تنها پای شهروندان و منافع همان کشور در میان است و مورد تهاجم وهدف تروریست ها واقع می شود.مانند اقدامات سازمان مجاهدین خلق در دهه شصت در ایران و یا ترورهای القاعده عراق در آن کشور.در مقابل تروریسم بین المللی به آن دسته از اقدامات تروریستی اطلاق می شود که در آن پای شهروندان، مسئولین و منافع اقتصادی و سیاسی کشورهای بیشتری درمیان باشد و یا اینکه شهروندان یک کشور در سایر کشورها نیز مورد هدف تروریست ها واقع باشد. مانند حمله القاعده به سفارت های امریکا در کشورهای مختلف و یا ترور دانشمندان هسته ای ایران از سوی سرویس های جاسوسی اسرائیل. در سالهای اخیر تقریبا” همه گروه های تروریستی بزرگ حضور خارجی نیز پیدا کرده اند. حتی گروه های تروریست داخلی هم با ایجاد شبکه قوی پشتیبانی خارجی،بعدی بین المللی به هم زده اند. از همین رو تمایزی که در جریان جنگ سرد بین تروریسم داخلی و بین المللی گذاشته می شد امروزه موضوعیت خود را هرچه بیشتر از دست داده است.^[۹۰]
۲-۲-۳ ) مفهوم پاکسازی قومی
امروزه شکل خطرناکتری از تروریسم در جهان بوجود آمده که در قالب پا کسازی قومی از سوی تروریست ها نمود پیدا کرده است.«پاکسازی قومی»،به کوششی قهرآمیز جهت یکدست‌سازی منطقه‌ای از لحاظ قومی گویند که معمولاً با تبعید، مهاجرت و جایگزینی اجباری و کشتار صورت می‌گیرد. «پاکسازی قومی»معمولاً با نابودی بخش بزرگی از آثار تاریخی، گورستان‌ها، خانه‌ها و دیگرمظاهر تمدنی قوم هدف همراه خواهد بود.
شایدبتوان گفت «پاکسازی قومی»نوعی نسل کشی است که بیشتر برای از بین بردن قوم هدف از یک منطقه جغرافیایی خاص انجام می‌پذیرد و معمولاً سبب تغییر جغرافیای قومی-نژادی-مذهبی آن منطقه می‌شود. بزرگترین شباهت میان نسل‌کشی و«پاکسازی قومی»را می‌توان نابودی اجباری گروه‌های قومی، نژادی ، ایدئولوؤیکی دانست. از آنجایی که پاکسازی قومی تعریفی رسمی در مجامع بین‌المللی ندارد، نمی‌توان به‌ درستی تفاوتی قضایی، میان نسل‌کشی و«پاکسازی قومی» قائل شد. انگیزه اغلب پاکسازی‌های قومی مدرن، یکدست‌ سازی ترکیب دینی-قومی و یا نژادی بوده‌است، در حالی که در قرون وسطی و اوایل دوران مدرن، انگیزه پاکسازی‌ها عموماً بر پایه مذهب بوده‌است. پاکسازی قومی ترجمه فارسی عبارت انگلیسی ( ethnic cleansing) است این واژه در دهه ۹۰ قرن ۲۰ میلادی و به دنبال نسل‌کشی‌هایی که در جریان فروپاشی یوگسلاوی سابق اتفاق افتاد، وارد ادبیات سیاسی جهان شد و به ‌سرعت به یکی از اصطلاحات رایج در میان واژگان مربوط به خشونت علیه گروه‌های انسانی تبدیل شد. هر چند که برخی معتقدند پاکسازی قومی ریشه‌ای تاریخی دارد. اینکه آیا پاکسازی قومی در طول تاریخ ریشه داشته یا مربوط به تحولات قرن بیستم میلادی‌است، از موارد مورد اختلاف است. از مصادیق«پاکسازی قومی»درطول تاریخ می‌توان به جابه‌جایی‌های اجباری آشوریان سده نهم تا هفتم پیش از میلاد کشتار و اعدام دسته‌جمعی دانمارکی های  ساکن انگلستان در سده دهم میلادی، اخراج یهودیان از اسپانیا در قرن ۱۵ میلادی، و نابود ی سرخ پوستان آمریکا توسط مهاجران و استعمارگران سفیدپوست اروپایی اشاره کرد. اگرچه عملاً فتح تمامی سرزمین‌های مستعمراتی توسط اروپاییان – مانند مکزیک،استرالیا ،و امریکا -خشن بوده‌است، اما فقط برخی از آن‌ها منجر به پاکسازی قومی خونین شدند ظهور «پاکسازی قومی مدرن» در قرن نوزدهم و بیستم میلادی و در مناطق مختلفی مانند سرزمین‌های امپراتوری‌های قدیمی در مرکز و شرق اروپا و غرب آسیا اتفاق افتاد. امواج متعدد پاکسازی قومی نقشه قومی و مذهبی این مناطق را تغییر داد. نخستین موج در زمان جنگ جهانی اول آغاز و مدت کوتاهی پس از پایان آن به اتمام رسید. دومین موج درست پس از آغاز جنگ جهانی دوم به اوج خود رسید و اندکی پس از اتمام جنگ پایان پذیرفت. سومین موج هم در خلال جنگ سرد با شدت کمی آغاز و پس از پایان جنگ سرد به اوج رسید از موارد به وقوع پیوسته در امواج مذکور می‌توان به نسل کشی ارامنه، آشوریان ویونانیان توسط ترکان عثمانی در خلال و پس از جنگ جهانی اول، نسل‌کشی یهودیان - معروف به هولوکاست – توسط آلمان نازی اخراج میلیون‌ها آلمانی از لهستان و چک و اسلواکی و دیگر مناطق اروپای شرقی پس از پایان جنگ جهانی دوم و کشتار بوسنی یایی های مسلمان توسط صرب‌های بوسنی پس از پایان جنگ سرد در دهه ۹۰ میلادی اشاره کرد. کمیسیونی از کارشناسان سازمان ملل که جهت رسیدگی به وقایع بوسنی و هرزوگوین تشکیل شده بود، در ماه فوریه۱۹۹۳ «پاکسازی قومی»راجرمی علیه قوانین بین‌المللی توصیف کرده‌اند. اگرچه امروزه مفهوم «پاکسازی قومی» به‌خوبی فهمیده شده‌است، اما بر خلاف نسل‌کشی وارد اسناد حقوق بین الملل نشده و به عنوان جزئی از جرایمی که پیشتر تعریف شده، یعنی جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی طبقه بندی می‌شود".^[۹۱]
نمونه بارز«پاکسازی قومی»در این سالها عملکرد دولت اسلامی (داعش) در عراق است که به کشتار ،اخراج وتبعید گروه های مذهبی غیر سنی مانند شیعیان و ترکمن های عراق و غیر دینی مانند مسحییان و یزیدیهای عراق دست زده است در این خصوص سازمان عفو بین الملل در تاریخ ۰۲/۰۹/ ۲۰۱۴ این گروه افراطی سنی را به” پاکسازی قومی سیستماتیک ” متهم کرد و نوشت که آنها در مناطق شمالی عراق کوشیده اند آثار تمام اقوام غیر عرب و غیر سنی را از منطقه پاکسازی کنند در این نشست ویژه که با حضور دیپلمات‌هایی از ۴۷ کشور عضو برگزار شد، پیش‌نویس قطعنامه‌ای در محکوم کردن نقض سیستماتیک حقوق بشر و قوانین بین‌المللی توسط تروریست‌های دولت اسلامی در عراق مورد بررسی قرار گرفت. در این پیش نویس از دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل و رئیس جدید آن شاهزاده زید الحسین خواسته شده که یک گروه تحقیقاتی برای بررسی نقض حقوق بشر توسط دولت اسلامی به عراق اعزام شود. همچنین از جامعه بین المللی خواسته شده که تلاش‌های خود را برای کمک به عراق در برقراری صلح، ثبات و امنیت در مناطق تحت کنترل داعش تشدید کند.

«و گفت طعامی مشته ی لقمه ی است از ذکر خدای در دهان یقین که حالت توحید آن لقمه را از مایده ی رضا برگرفته باشد با گمان نیکو به کرامت حق».(همان: ۳۹۶)
ابوعبدالله محمّد بن الخفیف«و گفت رضا بر دو قسم بود: رضا بدو و رضا از او رضا بدو تدبیر بود و رضا ازو در آنچه قضا کند».(همان: ۴۰۱)
ابوبکر کتانی«و گفت زاهد آن باشد که هیچ نیابد دلش شاد بود بنا یافتن آن وجد و جهد لازم گیرد و احتمال دل کند به صبر و راضی باشد بدین تا بیمرد».( همان : ۳۹۶)
ابوالحسن حصری«نقلست که سحرگاهی نماز گزاردم ومناجات کردم و گفتم الهی راضی هستی که من از تو راضیم ندا آمد که ای کذب که اگر تو از ما راضی بودی رضاء ما طلب نکردی».(همان: ۵۲۲)
ابوالحسن شهریاری کازرونی «و گفت که باید پیوسته به تحصیل علوم شرعی مشغول باشی که اهل طریقت و حقیقت را در همه حال از علوم گریز نیست بعد از آن چون علم آموختی از ریا و سمعت پرهیز کن و هر چه دانی پنهان مکن و پیوسته در طلب رضا، حق تعالی باش».(همان: ۵۳۱)
عزّالدّین محمودبن علی کاشانی درباره انواع رضا آورده است:رضای خدا در خالی بودن ازارادت هاهست.رضا به خدایی که اختیا ر بنده در دست اوست.رضای خدا در رفع اندوه دل.خشنودی و رضای بنده از خدا وخدا از بنده و سپردن همه اختیارات به خدا.رضای نفس، رضای قلب است و رضای قلب رضای رب است.اتصال رضای بنده به خدا در گرو نظر رضوان الهی است. طلب رضای «رابعه» از خدا.رضا به خدا و رضا از او و رضا بر او.
ابوعثمان مغربی«و گفت : هر که خلوت بر صحبت اختیار کند باید که از یاد کردن همه چیزها خالی بود مگر از یادکردن خدای تعالی و از همه ارادتها خالی بود مگر از رضای خدای تعالی و از مطابقت نفس خالی بود به جمله اسباب که اگر بدین صفت نباشد خلوت او را هلاک و بلا بود».(همان: ۵۳۶)
و قول ابن عطا« که الرّضا نظر القلب الى قدیم اختیار اللّه للعبد و انّه اختار له الافضل اشارت است باصل ترک اختیار. چه مطالعه ی اختیار کلّى و ملاحظه ی افضلیّت آن بترک اختیار جزوى فرماید».(کاشانی/۱۳۸۹: ۵۶۳،۵۶۴)
وقتى شبلى در صحبت جنید بر زبان کلمه ی لاحول براند جنید گفت :
«ذا من ضیق صدر و ضیق الصّدر من ترک الرّضا بالقضا».(همان: ۵۶۴)
«…دل با او خطاب مى‌کند.
اذا شئت ان ارضى و ترضى و تملکى زمامی ما عشنا معا و عنانیا
الا فــارمـقی الـدّنیا بعینى و اسمعـى باذنى فیها و انطقى بلسانیا…
اگر می خواهی که من و تو از یکدیگر خشنود باشیم و تا زنده ایم زمام اختیار و عنان وجود من به دست مالکیّت تو باشد دنیا را با دیدهمن بنگرو به گوش من بشنو و با زبان من سخن بگوی و همچنانک رضاى نَفس اثر رضاى قلب است رضاى قلب اثر رضاى ربّ است. هرگاه که نظر رضوان الهى بدلى تعلّق گیرد صفت رضا در او پدید آید. پس علامت اتّصال رضوان الهى بدل بنده اتّصال رضاى بنده بود بدو و کلام سهل رحمه اللّه اذا اتّصل الرّضا بالرّضوان اتّصلت الطّمأنینه فطوبى لهم و حسن مآب عبارت از این معنى است. و چون رضاى بنده لازم رضوان الهى است اتّصال رضوان به محلّى بى‌اتّصال رضا صورت نبندد و از اینجاست قول رابعه با سفیان ثورى اما تستحیى ان تطلب رضا من لست عنه براض در مقابله دعاى او که اللّهمّ ارض عنّا.(همان : ۵۶۴،۵۶۵)
و ابن سمعون گفته است:«الرّضا بالحقّ و الرّضا عنه و الرّضا له فالرّضا به مدبرا و مختارا و الرّضا عنه قاسما و معطیا و الرّضا له الها و ربّا». (همان : ۵۶۳،۵۶۷)
–با بررسی «انواع رضا» در متون نثر عرفانی قرن چهار تاهشت هجری می توان گفت:
الف- قشیری با( ۵)مورد از رضای بنده از خدا ،رضای بنده از بنده ،رضای خدا از بنده ،رضا دادن به قضای الهی با دل یاد می کند.در تقسیم انواع رضا او به چهار تقسیم اشاره می کند. به رضای قضای الهی تأکید بیشتری داردزیرا در دو قسمت از کشف المحجوب آنها را بیان می کند.
ب-خواجه عبدالله انصاری در(۱)نمونه از رضای خدا به رضای خدا و رضای نفس یادمی کند.
ج-هجویری در(۶)موردازانواع رضا سخن می گوید که عبارتند از:رضا به فقر ،رضا به عطا، رضا به نعمای دنیا، رضا به بلا …. هجویری مانند میبدی از رضایی سخن می گوید که در آن رضا؛ رضای خدا از رسول اکرم می باشد.وقتی همه ی عالم و موجودات در کسب رضای خداست، خداوند بلند مرتبه در کسب رضای رسول خویش است.
د-میبدی در (۹) نمونه «انواع رضا» را بیان می کند که یک نمونه از آن«جلب رضای رسول اکرم»- صلی الله وعلیه وآله والسلم- از سوی خدا است؛ آن خدایی که عرش و فرش در تلاش و کسب رضایش می باشند، هم چنین از نمونه های جدیدی سخن می گوید که در آثار نویسندگان متون نثر عرفانی قرن چهار تا هشت هجری بهندرت دیده می شود.مانند: رضا به مرگ عارفانه ، رضای پیش از قضا، نسیم و رایحه ی رضا به آل فرعون و….
ه-نسفی به رضای فرشتگان به حکم الهی و رضاو خشنودی معشوق اشاره می کند.
و-نجم الدّین رازی(۵) نمونه از«انواع رضا» را ذکرمی کند.که جز یک مورد با نویسندگان دیگر قرن چهار تا هشت هجری مشترک ومشابه می باشد.رضا از خدا برای خدا، نمونه ای است که در آثار نویسندگان دیگر قرن چهار تا هشت هجری دیده می شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ز- عطار(۲۷)نمونه«انواع رضا» را بیان می کند که به غیر از نمونه کمال رضای خدا ،رضا به روزی رسان (خدا) است. او رضاء به رضای خودرا که خدا فرموده است ،بیان می کند.در نمونه های دیگر مشابه با دیگر نویسندگان آورده است.
ح-
عزّالدّین کاشانی در (۴) نمونه به «انواع رضا» اشاره می کند.رضای متقابل بنده و خدا از هم، که در آثار نویسندگان دیگر دیده نمی شود.
با توجه به نمونه هایی که بیان شد،بیشترین تأثیر را به ترتیب عطار، میبدی، هجویری، نجم الدّین رازی، قشیری، عزّالدّین محمودبن علی کاشانی و خواجه عبدالله انصاری پذیرفته اند.نسفی از انواع «رضا» نمونه زیادی را ارائه نداده است. نمونه های بسیاری در این آثار «رضا به قضای الهی» می باشد. و از رضای دل در چند اثر یادمی شود. در کشف المحجوب از رضای دل مادر که خداوند آن را از زیارت کعبه واجب تر دانسته نمونه ایمی آورد.که تأکید بر یکی از نکات اخلاقی دینی در قرآن می باشد.کاربرد آیات قرآنی در این آثار زیاد نبوده است.
۴-۲-۲ مراتب و درجات رضا در متون نثر عرفانی قرن چهارتا هشت هجری

خواجه عبدالله انصاری رضا را سه درجه می داند: اوّل رضای عامه.درجه دوم رضابه هر چه از قضای رفته از خدای عزوجل؛ که قرآن عظیم نیز به آن اشاره کرده است و از رهنمود های خواص است. درجه ی سوم رضا بر رضای خدا است.
باب رضا(خشنودی و پسندگاری)
«…و آن بر سه درجه است. درجه ی نخستین : رضای عامه است. و آن رضاست. به اینکه خدای، پروردگار است با نپذیرفتن بندگی هر چه پائین تر از اوست و این قطب آسیا سنگ اسلام است و شرک اکبر را بزداید. و آن درست شود به سه شرط : اینکه خدای عزوجل بنده را از هر چیز محبوب تر باشد، و از هر چیز تعظیم کردنی تر، و از هر چیز شایسته تر برای طاعت. درجه دوم رضاست: از خدای عزوجل و آیات تنزیل (قرآن مجید ) از همین رضا سخن گوید و آن رضاست به هر چه قضا رفته و این از اوایل رهنمودی خاصه است. و آن درست شود سه شرط : یکسان بودن حالات نزد بنده. فرو افتادن خصومت با خلق. خلاصی از سوال نمودن و الحاح. درجه سوم : رضا است بر رضای خدای . آنگاه بنده نه ناخشنودی و نه خشنودی را از بهر خویش بیند. (این حال) ، او را بینگیزد، به ترک تحکم ، و بریدن اختیار و (بلکه) به فرو افکندن تمییز، گرچه در دوزخش برند».(خواجه عبدالله انصاری/۱۳۸۹: ۱۰۹،۱۱۲)

هجویری عارفانی را که به حق عارف اند و مشغول به خدمت وعبادت اند و طالب رضای خدا هستند دارای مراتب و درجات می داند.
از ابوالسری منصور بن عمار-رضی الله عنه- «… و آن که به حق عارف بود شغلش خدمت و عبودیت و طلب رضا باشد.پس عارفان به خود را طلب عبادت ، ریاضت بود و عارفان به حق را عبادت ، ریاست. این عبادت کند تا درجت یابد…».(هجویری /۱۳۹۲: ۱۹۴)

میبدی مراتب اهل رضا را مانند اهل بهشت یکسان نمی داند.رضای خداوند از بندگان مسلمانش را مانند سرایی می داندکه دارای درهایی است تا آن درها باز نشوند به درجات و مراتب نمی رسند.آن درگاه ها این است اوّل ادای فرایض و واجبات. دوم دوری از هر چیزی که خداوند حرام دانسته است.و این اسلام مورد رضای خداوند است. امروزه ما مسلمانان نیز به چنین مفاهیمی معتقد هستیم. آن که باید واجبات دینی را به درستی و مطابق با سنت انجام دادو حرام خدا را حرام وحلال خدا را حلال دانست و به آن ها عمل کرد.
«آن گه سرانجام اهل رضا و خوشنودی حق بیان کرد، گفت: هم درجات عند الله – اهل درجات عند الله.اشارتست که : اهل بهشت همه یکسان نیند، بلکه درجات ایشان متفاوت است، و منازل ایشان مختلف بقدر اعمال و معارف.(میبدی/۱۳۷۱ : ۲۸۸ ،ج ۲)
«گفته اند این اسلام پسندیده الله است. و «رضیت لکم الاسلام» بوی اشارت است بر مثال سرایی است که از راه گذر آن بر چهار درگاه است، و پس از آن در گاه ها چهار قنطره است، و پس از آن قنطره ها درجات و مراتب است، تا درگاهها باز نبرند و بدرجات و مراتب نرسند. اوّل درگاهی که بر راه گذر آنست اداء فرایض است. دوم اجتناب محارم».(همان : ۲۶ ،ج۳)

عطار مرتبه رضا را بالاتر از زهد می داند و قانع به رضا را به جای ورع و زهد بیان می کند. قناعت را اوّل مرتبه ی رضا می داند.او ترک شهوات را اوّل رضاذکر نموده است.رضا رااوّلین مرتبه ی موافقت آورده است. در مقایسه با صبر و رضا؛رضا را درجه ومرتبه عارفان می داند.
بشر حافی گفت: «رضی الله عنه ،از او پرسیدم که زهد فاضلتر یا رضا؟ گفت: رضا فاضلتر از آنکه راضی هیچ منزل طلب نکند بالای منزل خویش».(عطار: ۷۰)
ذکر ابوسلیمان دارائی- قدس الله روحه-«و گفت قناعت از رضا به جای ورع است و زهد . این اوّل رضا است و آن اوّل زهد. و گفت خدای را بندگان اند که شرم می دارند که با او معاملت کنند به صبر پس معاملت می کنند به رضا . یعنی در صبر کردن معنی آن بود که من خود صبورم ، اما در رضا هیچ نبود و چنانکه دارد چنان باشد. صبر به تو تعلق دارد و رضا بدو. (همان : ۲۱۱)
ذکر سهل بن التستری- قدس الله روحه العزیز-و پرسیدند از ابتداء احوال و نهایت آن، گفت:« ورع اوّل زهد است و زهد اوّل توکّل و توکّل اوّل درجه عارف و معرفت اوّل قناعت است و قناعت ترک شهوات و ترک شهوات اوّل رضاست و رضا اوّل موافقت است».(همان : ۲۳۹)
ذکر احمدخضرویه-قدس الله روحه العزیز-«و گفت صبر زاد مضطران است و رضا درجه عارفان است».(همان : ۲۶۳)

اقبال خودشناسی را مقدّمه ای اساسی و لازمۀ خداشناسی می داند، زیرا چگونه ممکن است کسی که متناهی، محدود و مخلوق است و توانایی شناخت خود را ندارد، بتواند خداوند نامتناهی، مطلق و خالق را بشناسد. این سخن اقبال، دقیقاٌ مطابق آموزه های اصیل دین اسلام و حدیث مشهور “پیامبر اکرم(ص) است که فرمود: (من عرف نفسه فقد عرف ربّه) هر کس خود را بشناسد پروردگارش را خواهد شناخت(شجاری،۱۳۸۸: ۱۲۶). غزّالی نیز در کیمیای سعادت خود آورده است که :"بدان که کلید معرفت خدای- تعالی- معرفت نفس خویش است؛ و در جمله، چیزی به تو نزدیک تر از تو نیست. چون خود را نشناسی، دیگری را چون شناسی؟"(همان منبع،۱۱۹). البتّه خودشناسی در نظر اقبال، درجات مختلفی دارد. خودشناسی برای رهایی از افکار تقلیدیِ غرب( غربی که نماد ظلمت و گمراهی است)، بازگشت به اندیشه های مشرق زمین و اندیشه های اشراقی و در نهایت نائل شدن به مقام انسان کامل که در اندیشۀ وی، خودی نام دارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اقبال دست یابی به مقام خودشناسی و خودی را درگرُوِ مراحلی مقدّماتی از خودشناسی می داند، که یکی از این مراحل، مرحلۀ بازگشت به خویشتن، و رجوع به مشرق زمین و اسلام گرایی و رجوع به آموزه های اصیل اسلامی است.
دست یابی به استقلال فکری (بعد از تعلیم و تربیت حقیقی)
اقبال بر علم و علم آموزی تأکید فراوانی دارد؛ امّا شروطی را برای آن می آورد. نخست این که، این علوم و حتّی راهنمایی ها، فخر فروشی تعلیم دهنده و ذلّت متربّی را در پی نداشته باشد. زیرا آدمی نزد اقبال لاهوری از چنان مقام و اعتباری برخوردار است که باید تمامی اسباب و علل دنیوی را برای رسیدن به سعادت مندی به کار گیرد، یعنی آدمی باید در هر شرایطی به علم آموزی و آموختن روی آورد و تنها در صورتی باید از این کار دست بکشد که موانعی سبب شود که در این راه بر عزّت و کرامت او خدشه ای وارد می شود. در این صورت بهتر است که از آن کار دست بکشد، و تا آن جایی که می تواند عزّت و کرامت خود را حفظ نماید. البتّه وی حدّ معینی از جستجوی علمی و یادگیری از دیگران را توصیه می کند و اعتقاد دارد که آدمی باید پس از مرحلۀ یادگیری اندیشه ها، به مرحلۀ اندیشیدن برسد. وی کرم شب تاب را مثال می زند که روشنایی خود را خودش تأمین می کند و در این راه منّت دیگران را نمی کشد.

وی معتقد است که در علم آموزی و شاگردی، همان اندازه که باید کرامت انسانی حفظ شود؛ به همان اندازه هم باید مراقب بود تا اندیشه های ناب علمی را فقط و فقط از روی تقلید نپذیریم، و در آن با توجّه به آموزه های دین اسلام در صورت امکان، تغییراتی را ایجاد نماییم. امّا علم آموزی، تولید دانش و استقلال فکری، در عین بهره گیری از علوم پیشرفتۀ روز، جز با همّت و تلاش بسیار، و سعی در آفرینش نظریات جدید به دست نمی آید. وی دلیل پیشرفت و سروری ملل مغرب زمین بر سایر ملل، در زمینۀ تولید دانش و به کارگیریِ آن را بیشتر به خاطر تحقیقات و پشتکار علمی می داند.