در سال ۲۰۱۰، شوکت و ظفر به بررسی تأثیر عوامل جامعه شناختی و سازمانی بر اتخاذ تکنولوژی اطلاعاتی در پاکستان پرداختند. آن ها فاکتورهای فرهنگی، انسانی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را در ۴۸ شرکت، ۲۴ بانک (۱۲ بانک محلی و ۱۲ بانک خارجی) و ۲۴ کارخانه (۱۲ کارخانه محلی و ۱۲ کارخانه خارجی) پاکستان بررسی نمودند. آن ها فرضیه خود را بر پایه این اصل که متغیرهای فرهنگی مهم ترین عامل در اجرای هر تغییری در تکنولوژی می باشندتعریف نمودند. نتایج به دست آمده نشان داد که به طور کلی، فرهنگ سازمانی در پیاده سازی و اجرای فن آوری اطلاعات ‌در همه سازمان ها نهفته است. امروزه مدیریت در جامعه کسب و کار جهانی چند ملیتی اغلب با تفاوت های فرهنگی که می‌تواند مانع از نصب موفقیت آمیز برای هر فن آوری جدید شود، روبرو می‌گردد. (شوکت و ظفر، ۲۰۱۰)

ایندیج و همکارانش با انجام مطالعه ای در سال ۲۰۱۰ در کشور کنیا، بدون رد کردن مشکلات مربوط به طبیعت تکنولوژیکی، نشان دادند که بسیاری از مشکلات در اجرای سیستم اطلاعاتی مدیریت مالی سازمان ممکن است به عوامل سازمانی نسبت داده شود، که مربوط به فرهنگ سازمانی موجود در درون دولت است و فرهنگ سازمانی نفوذ قوی بر روی پیاده سازی و توسعه سیستم های اطلاعات مالی دارد. فرهنگ سازمانی می‌تواند ارتباط بین اتخاذ فن آوری و رشد سازمانی را پشتیبانی و در نتیجه می‌تواند یک عامل حیاتی موفقیت در توسعه و پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی گردد. شناسایی و درک معانی، هنجارها و قدرت در سازمان‌ها هنگام توسعه و پیاده سازی یک سیستم اطلاعات بسیار مهم و مورد توجه می‌باشد. (ایندیج و همکاران، ۲۰۱۰)

همچنین مطالعه ای در سال ۲۰۰۱، عملکرد سیستم های اطلاعاتی از طریق فرهنگ سازمانی بررسی نمود. محققین تصمیم گرفتند روابط متقابل بین تکنولوژی اطلاعات، سیستم های اطلاعات و فرهنگ سازمان را بررسی نمایند. سپس برچگونگی تأثیر فرهنگ سازمانی بر روند خاص افتراق فرهنگ انفورماتیک و فرهنگ اطلاعاتی-دومی پیاده سازی و توسعه سیستم های اطلاعاتی را اجازه می‌دهد- تمرکز نمودند. در نهایت، بر انسجام فرهنگی که پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی نیاز دارد، تأکید نمودند. به منظور انجام این کار، آن ها طوری برنامه ریزی نمودند که اندازه گیری درجه امکان سنجی فنی و مالی از سیستم های اطلاعات در خصوص تلاش های کمی و قابل اندازه گیری سازمان باید پیاده سازی آن را همراه با سازگاری این سیستم با فرهنگ موجود قبلی فراهم سازد. آن ها با توجه به نیاز به تغییر فرهنگی، استدلال نمودند که بهترین انتخاب اجرای فرهنگ حبابی است. در این مقاله آن ها سعی کرده‌اند تا ثابت کنند که سرمایه گذاری نقدی در فناوری اطلاعات/سیستم اطلاعات برای تولید نتایج مثبت در یک شرکت کافی نیست. یک جزء خاص در درون هر سیستم اطلاعاتی، یک انسان (به خودی خود به عنوان تعامل با دیگران در نظر گرفته شده) باید برای موفقیت چنین سیستم اطلاعاتی وجود داشته باشد. این صرفا مستلزم استفاده فنی از این تجهیزات نیست، اما به طور خاص از نظر کیفی، به عنوان رفتار سازمانی قابل درک می‌باشد. تجزیه و تحلیل ها از فرهنگ انفورماتیکی و فرهنگ اطلاعاتی در سازمان نشان داد که این فرهنگ اطلاعاتی است که اجازه می‌دهد شرکت بهترین سود را با بهره وری از فناوری اطلاعات/سیستم اطلاعات به دست آورد. متاسفانه، همه شرکت ها در یک وضعیت قرار ندارند و بعلاوه فناوری اطلاعات/ سیستم اطلاعات همان نسبت هزینه/ سود را برای همه آن ها در پی ندارد. هم افراد و هم گروه ها در برابر پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی مقاومت نشان دادند که نمی توان آن را به دلیل پذیرش تغییرات فرهنگی دانست. بدون ممیزی و تلاش برای پیش‌بینی عواقب فرهنگی رفتار سازمانی مرتبط با شک پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی، اجرای چنین سیستمی با احتمال بسیار زیاد به شکست می‌ انجامد، و مهم نیست که چقدر پول در این سیستم سرمایه گذاری شده باشد. (کلیور^[۳۴] و همکاران، ۲۰۰۱)

اطلاعات برای تصمیم گیری

فرهنگ

داده ها

^فففف

فناوری اطلاعاتی

مأخذ: کلیور و همکاران، ۲۰۰۱

در کوتاه مدت، موفقیت سیستم های اطلاعات در درون یک شرکت توسط تلاقی داده ها، فن آوری اطلاعات و مردم (نه تنها از نقطه نظر فنی، بلکه به عنوان افراد در فرهنگ سازمانی) به دست خواهد آمد. اطلاعات به دست آمده از سیستم های اطلاعاتی برای هر نوع فرایند تصمیم گیری به سه مؤلفه‌ و ارتباط مناسب میان آن ها بستگی دارد. (همان منبع، ۲۰۰۱، ص ۲۵۱)

رفتار کاربر کلیدی اثر مهمی بر روی عملکرد تکنولوژی اطلاعات دارد. با این حال، ‌در مورد اثر تعدیل ‌گری فرهنگ سازمانی بر رابطه بین دانش کاربر کلیدی، نگرش و عملکرد دپارتمان فناوری اطلاعات شناخت کمی وجود دارد. در سال ۲۰۱۲ مانهوی هوانگ^[۳۵] به بررسی این اثر پرداخت. در این مطالعه محققین برای آزمون اثر تعدیل ‌گری مدلسازی خطی سلسله مراتبی (HLM) انجام دادند. نتایج نشان داد که در یک سازمان با فرهنگ کاربردی فناوری اطلاعات قوی، دانش کاربر کلیدی بر روی عملکرد بخش فناوری اطلاعات اثر بیشتری داشته، و نگرش اثر کمتری دارد. (هوانگ، ۲۰۱۲)

دیوید نیکلز^[۳۶] و همکارانش در سال ۲۰۱۰ به بررسی رابطه بین درجه تجانس فرهنگ سازمانی حاکم و سطوح بلوغ همترازی استراتژیک در سازمان‌ها پرداختند. نتایج این مطالعه نشان داد که ارتباط معنی داری بین سطح مدیران از توافق بر فرهنگ سازمانی غالب و سطح بلوغ هم ترازی استراتژیک ‌در شرکت‌های نمونه وجود دارد. هر چه تجانس فرهنگ شرکت بیشتر بود، سطح بلوغ هم ترازی استراتژیک بالاتری در آن ها وجود داشت. نتایج مطالعه دو پیامد برای زمینه سیستم های اطلاعات مدیریت را در نظر گرفت. اول، پتانسیلی که از بعد سوم دستیابی به هم ترازی فناوری اطلاعات کسب و کار و تجانس فرهنگ سازمانی پشتیبانی می‌کند. دوم، نتایج نشان می‌دهد که برای ادامه تحقیقات به بررسی های بیشتر پتانسیل این رابطه برای بهبود هم ترازی فناوری اطلاعات کسب و کار یک سازمان نیاز است. (نیکلز و همکاران، ۲۰۱۰)

بررسی های دیگری نیز ‌در مورد ویژگی کودکان اجتنابی نشان داده است افراد اجتنابی خود و چهره ی دلبستگی خود را به صورت آرمان گرایانه ای توصیف می‌کنند. آن ها هیچ عیبی و نقصی را ‌در مورد خود نمی پذیرند و این یک حالت اجتنابی – دفاعی است، زیرا این اشخاص به میزان زیادی امتناع از طرف چهره ی دلبستگی خود دارند، ‌بنابرین‏ میل به شناخت عیب و نقص که منجر به طرد آن ها شده است را ندارند. همچنین آن ها به صورت وسواسی سعی می‌کنند به خود اعتماد داشته باشند به خاطر این که بی میلی که نسبت به دیگران احساس می‌کنند را جبران کنند (کسیدی، ۱۹۸۸؛ میکولینسر، ۱۹۹۸). همچنین بررسی ها نشان داده‌اند که کودکان ناایمن – اجتنابی از خود عصبانیت و ناراحتی و پرخاشگری بی مورد نشان می‌دهند و در روابط اجتماعی خود عواطف خصمانه ای دارند. خصومت آن ها محصول نیاز دلبستگی ناکام شده همراه با انتظار طرد شدن از طرف دیگران است. داشتن خصومت و اضطراب فراوان موجب می شود که توانایی برقراری ارتباط صحیح با دیگران را نداشته باشند. ‌بنابرین‏ در برقراری ارتباطات اجتماعی شکست می خورند. علاوه براین نشان داده شده است که کودکان اجتنابی هنگام برخورد با مشکل مایل هستند از آزمایشگر به جای مادر خود کمک بگیرند (اسروف، ۱۹۸۳؛ کوبک، راجرز و اسکری، ۱۹۸۸).

پژوهش هایی که ‌در مورد والدین کودکان ناایمن – اجتنابی انجام شده، نشان داده‌اند والدین این کودکان فاقد عشق و علاقه بوده و طرد کننده هستند. آن ها توانایی به خاطر آوردن تجارب دلبستگی دوران کودکی خود را ندارند و در واقع سعی در فراموش کردن خاطرات تلخ خود را دارند. این والدین بیشتر مشغول به خود هستند و نسبت به نیازها و اضطراب های خودشان حساس اند، ‌بنابرین‏ حتی وقتی که کودکانشان خیلی نیاز به توجه آن ها دارند از حمایت او صرف نظر می‌کنند، آن ها افرادی ناآرام اند و رفتار بی ثبات دارند (کوبک، راجرز و اسکری، ۱۹۸۸؛ کسیدی و برلین، ۱۹۹۴؛ لوی، بلات^[۳۸] و شاور، ۱۹۸۸). بیشتر پژوهش ها تأکید می‌کنند که والدین کودکان ناایمن – اجتنابی در رفتار خود در مقابل کودکانشان بی ثبات و ناهماهنگ هستند، در برخی بررسی ها نشان داده شده است که این والدین نه تنها به فرزندان خود بی توجه نیستند، بلکه توجه بیش از حد دارند و اجتناب در رفتار کودکان ناشی از بی ثباتی و ناخوانده بودن رفتار آنان است (بلسکی و همکاران، ۱۹۹۱؛ میکولینسر و شیور، ۲۰۰۷).

۲) ناایمن – مقاوم

‌در مورد کودکان مقاوم بررسی ها بسیار محدود است. اما این پژوهش ها نشان داده اندکه این کودکان اختلالات رفتاری گسترده ای دارند. آن ها در حالی که مایل هستند با مادر خود ارتباط نزدیک داشته باشند، اما هنگام تعامل با مادر، از خود مقاومت نشان می‌دهند. آن ها در غیبت مادر، حتی اگر در محیط آشنا قرار داشته باشند بسیار آشفته و نگرانند (ایزابلا و بلکسی، ۱۹۹۱؛ میکولینسر و همکاران، ۲۰۰۴). پژوهش هایی که ‌در مورد والدین این کودکان صورت گرفته نشان داده‌اند وقتی کلام و نگاه کودک متوجه والدین است، ‌و والدین تعامل کمی با او دارند، اما هنگامی که کودک خواهان ارتباط است، آنان از تعامل روی گردانند. رفتار این والدین بسیار بی ثبات و ناهماهنگ است. در بررسی ها نشان داده شده است که والدین کودکان ناایمن – مقاوم با فرزند خود تعامل کمی دارند، والدین کودکان ناایمن – مقاوم با فرزند خود تعامل بیش از حد دارند و والدین کودکان ایمن در حد متوسط با کودک خود ارتباط دارند (ایزابلا و بلکسی، ۱۹۹۱).

۳) ناایمن – دوسوگرا

دوسوگرایی، همیشه با آشفتگی همراه است، این گونه کودکان هنگام جدایی بسیار پریشان و تندخو بوده و در تجدید دیدار احساس تشویش و بهم ریختگی می‌کنند. نسبت به تماس های مادر، بی علاقه اند و احساس تردید و دودلی دارند (کسیدی، ۱۹۸۸). این کودکان در تجدید دیدار از خود خصومت نشان می‌دهند و در ارتباط های طبیعی خود با دیگران سازمان نایافته هستند، حس کنجکاوی و کاوشگری ندارند، فقط علاقه مند به پرداختن به امور آشنا مثل اسباب بازی های آشنا و یا مادر خود هستند. خود را به صورت کاملاً منفی توصیف می‌کنند و به شدت احساس اضطراب می‌کنند (کوبک، راجرز و اسکری، ۱۹۸۸؛ اسروف، ۱۹۸۳؛ میکولینسر، ۱۹۹۸). در سن پیش دبستانی کمتر از بچه های دیگر با همسالان خود تماس برقرار می ککنند، مستقل نیستند، کمتر هدفمند هستند و یا به عبارتی جهت گیری به سمت هدف ندارند (اسروف و لافرینر^[۳۹]، ۱۹۸۸؛ کسیدی و برلین، ۱۹۹۴؛ میکولینسر و همکاران، ۲۰۰۵). معلمان این کودکان، آن ها را به عنوان تکانشی و یا درمانده توصیف می‌کنند (اسروف، ۱۹۸۳). در بررسی که ‌در مورد بزرگسالان دوسوگرا انجام شده، نشان داده‌اند، آنان حتی با وجود به خطر انداختن خود، در عشق شکست می خورند شکست های مداوم را تجربه می‌کنند (کوپروشیور، ۱۹۹۸). پژوهش هایی که ‌در مورد والدین کودکان دوسوگرا انجام شده، نشان داده‌اند که آنان با کودک خود تعامل کمی دارند و در رفتار خود بسیار بی ثبات و ناهماهنگ اند (ایزابلا و بلکسی، ۱۹۹۱). بررسی های دیگر نشان داده‌اند معمولاً این مادران، خود مدل عملی دلبستگی ناامن دارند و به دلیل این مادر می‌خواهد به صورت آگاهانه یا ناآگاهانه مطمئن شود که برای شیرخوارش اهمیت دارد. ‌بنابرین‏ به درخواست های کودکش پاسخ بی ثبات می‌دهد تا همواره کودک به مادر توجه داشته باشد، زیرا پاسخ های بی ثبات، رفتار دلبستگی کودک را کاهش می‌دهد و یا پایان می بخشد (کسیدی و برلین، ۱۹۸۸).میاکی^[۴۰]، چن و کامپوس (۱۹۸۵) بیان کرده‌اند، مادران کودکان دوسوگرا در یک ماهگی، نیمی از تعداد دفعاتی که مادران دیگر، کودک را نزد خود نگه می دارند، با آن ها تماس دارند ولی در هفت و نیم ماهگی، این مادران بیشتر از مادران کودکان ایمن در امور کودک خود دخالت می‌کنند.

۲-۱۱- دلبستگی در بزرگسالی

بالبی در نظریه دلبستگی خود به فرضیه فروید اشاره می‌کند که رابطه نوزاد – والد نمونه ای نخستین برای روابط عاشقانه بعدی در بزرگسالی است (بالبی، ۱۹۵۸؛ فروید، ۱۹۴۹). بالبی معتقد است دلبستگی در رابطه والد و کودک به رابطه عاشقانه بزرگسالی فرد انتقال می‌یابد و می‌تواند بر رفتار، شناخت و هیجانات، در هر زمانی از زندگی، از نوزادی تا بزرگسالی تأثیر بگذارد. دلبستگی در روابط به طور ارادی و داوطلبانه و یا به طور کامل قطع نمی شود و هر گونه خللی در یک رابطه دلبستگی دردناک است و موجب سوگواری در فرد می‌گردد (بالبی، ۱۹۶۹؛ فروید، ۱۹۴۹؛ اینسورت، ۱۹۹۱). ‌بر اساس این فرضیات، امنیت را می توان به عنوان هسته نظام دلبستگی در روابط دلبستگی بزرگسالی توصیف نمود، که عبارت است از یک رابطه امن با فردی که به او احساس دلبستگی می‌کنیم و به ما پاسخ می‌دهد و موجب اعتماد به نفس در ما می شود (اینسورت، ۱۹۹۱).

بالبی و اینسورت معتقدند که کیفیت و الگوی دلبستگی در روابط عاشقانه بزرگسالی ممکن است شبیه الگوی دلبستگی فرد در رابطه با والدش باشد. از این روی دلبستگی های دوران کودکی شخص بر روابط عاشقانه بزرگسالی اش تأثیر می‌گذارد. ‌بنابرین‏ تداوم الگوهای اولیه در دوره های بعدی به دو روش تبیین گردد، اول اینکه انتظار می رود یک رابطه با ثبات بین کودک و مراقب به وجود بیاید که تا بزرگسالی ثابت باقی می ماند. دوم اینکه رشد مدل های ذهنی یا ابزار دلبستگی که خارج از آگاهی فرد اتفاق می افتد می‌تواند رفتارها، افکار و احساسات او را در موقعیت های عاشقانه بعدی راهنمایی و هدایت نماید.

خودکنترلی گری

اداره کردن هیجانات با توانایی ما در برخورد مناسب با احساساتمان رابطه دارد. عدم خودآگاهی فرد، نتیجه اش مهارنکردن هیجان هاست که به نتایج ناپسند منجر می شود. برای شروع باید بدانیم که تفکرات و هیجان ها بسیار به هم همبسته اند. به زبانی دیگر، آن گونه که ما اطراف خود را درک می‌کنیم بر چگونگی احساس ما ‌در مورد آن ها اثر می‌گذارد. در نتیجه اگر ادراک خود را تغییر دهیم، احساسات ما نیز متناسب با ان تغییر خواهدکرد. تغییر در تفکرواحساس، نتیجه اش تغییردررفتار خواهدشد. کلماتی که در زندگی روزمره خودمان انتخاب می‌کنیم، تأثیر زیادی براین که چگونه احساس می‌کنیم دارد. رابطه مستقیمی بین زبانی که به کار می بریم وبرنامه ریزی مغز ما وجود دارد.واژه ها بسیار قدرتمندندونقش بسیارمهمی در ساختن این که ماجه کسانی هستیم بازی می‌کنند.(مافینی وبهمنی،۲۰۰۸،ترجمه رستگارپور،۱۳۹۰).

ضرورت خویشتنداری

توانایی ‌پاسخ‌گویی‌ به فشار روانی و به سرعت رهایی یافتن از آن، قابلیت ارزشمندی است که در دوران کودکی و پس از آن، برای بچه ها مفید است. این توانایی جنبه ای از هوش هیجانی است که امکان تمرکز بر درس و تحصیل را برای کودکان فراهم می آورد، وچون ‌پاسخ‌گویی‌ هیجانی و خویشتنداری را در ارتباط کودک با سایر کودکان امکان پذیر می‌سازد، در دوست یابی و تداوم روابط دوستانه نیز مؤثر است. کودکانی که خویشتنداری بالاتری دارند، در درک، توجه و واکنش به نشانه های هیجانی سایر کودکان سرعت عمل بالاتری دارند. همچنین آن ها می‌توانند به هنگام اختلاف و در گیری، واکنش های منفی خود را کنترل کنند(گاتمن،۱۹۹۸٫ترجمه بلوچ،۱۳۸۹).

خودکنترلی و رفتارهای تکانشی

خودکنرلی عبارت است از تعارض درون فردی^[۶۸]،بین عقل^[۶۹] و هوس^[۷۰]، بین شناخت^[۷۱] و انگیزه^[۷۲] و بین برنامه ریزی درونی وعمل کننده درونی^[۷۳]؛ در هر زوج غلبۀ مورد اول بر دوم به معنای خودکنترلی بالا است. (راچلین^[۷۴]،۱۹۹۵).

خود کنترلی به معنی سرکوب کردن هیجانات واحساسات نیست. برعکس، خودکنترلی ‌به این می پردازد که ما یک انتخاب برای چگونگی ابراز احساساتمان داریم.وچیزی که مورد تأیید است، روش ابراز احساسات است به طوری که جریان تفکر را تسهیل کند. همچنین معتقد است احساس مسئولیت در محیط کارو نوع برخورد با افرادتحت تأثیرخلقیات فردمی باشد وهرچه محتوای فکر در رابطه بامسئولیتی که فرد قبول ‌کرده‌است خالص تر باشد، احساس مسئولیت بهتر وبیشتری صورت می گیردوافراد درانجام کارهای محوله سهل انگاری نمی کنند(گلمن،۱۹۹۵، ترجمه پارسا،۱۳۸۶).

خودکنترلی یعنی، فرد کنترل رفتارها، احساسات وغرایز خود را با وجود برانگیختن برای شخص، داشته باشد. یک کودک یا نوجوان باخودکنترلی، زمانی را صرف فکر کردن به انتخابها ونتایج احتمالی می‌کند وسپس بهترین انتخاب را می‌کند(وینستوک^[۷۵]،۲۰۰۹).

خودکنترلی توانایی است که در سال‌های اولیه زندگی توسعه می‌یابد وتأثیر به سزایی بر مهارت‌های رفتاری کودک دارد. نظریات خودداری در ادبیات روانشناسی در رابطه با توسعه مهارت‌های حرکتی، توجه وشناخت وهمچنین در رابطه با احساسات بحث شده است.توانایی کنترل بیان احساسات به ویژه احساسات منفی در سال‌های ابتدایی زندگی توسعه می‌یابد واز اهمیت خاصی در آشکار کردن رفتار اجتماعی مناسب وانطباقی برخوردار است. علاوه براین، توسعه ناکافی کنترل احساسات (همچنین در برخی موارد کنترل بیش از حد احساسات)می‌تواند پیش درآمد توسعه آسیب شناسی روانی باشد.همچون حوزه های خودکنترلی، درک توسعه کنترل احساسات بررسی عوامل درونی وبیرونی رامی طلبد(فاکس وکالکینز^[۷۶]، ۲۰۰۳، به نقل ازمختاری ۱۳۸۹).

خود کنترلی در بردارندۀغلبه کردن ‌بر تمایل غالب به ‌پاسخ‌گویی‌ است. این پدیده معمولاٌ دریافت تکانه های انگیزشی اساسی به منظور کسب لذت یا اجتناب از درد بررسی می شود.(تکانه های قوی که عموما کنترل آن دشوار است). تحقیقات نشان می‌دهد که عدم توانایی نسبی در کنترل تکانه ها به پرخوری، رفتارهای مشروب خواری، تفکرات ورفتارهای جنسی پرخطر وکاهش پافشاری در وظایف دشوار منجر می شود. خود تأییدی، خودکنترلی را تسهیل می‌کند واحساس فرد را به کفایت انطباقی واخلاقی خود حفظ می‌کند. شواهد زیادی نشان می‌دهد که خودتأییدی تأثیر سازنده ای در شرایط نامناسب (تهدیدکننده)، دارد اما درشرایط خنثی هیچ تأ ثیری ندارد. خودکنترلی معمولا دریافت پاسخهای افراد به تهدیدات برای خود(برای نمونه رویدادها یا ارتباطاتی که تأثیرات نامطلوب برخوردارند)بررسی می شود(ثمایکل و وودهث،۲۰۰۹).

وقتی خودکنترلی را به شکل تأخیر انداختن خشنودی نگاه کنیم، خواهیم دید که بسیاری از مشکلات ریشه در همین نارسایی دارند. برای مثال، در اعتیاد به مواد مخدر، یا اهداف بلند مدت ترک مواد، میل به قمار بازی وفواید ترک دراز مدت آن برای خود فرد وخانواده تداخل می‌کند. اختلال‌های کنترل تکانه نیز برای رسیدن به خشنودی آنی انجام می‌شوند، اما به زودی منجر به ایجاد پیامدهای منفی می شود. تأخیر در خشنودی، فرایندی رشدی است که با افزایش سن، افزایش می‌یابد. صرف نظر از متغیر سن، خودکنترلی یا مهارت هدایت توجه رابطه دارد. احتمالا یکی از راه های مقابله با وسوسه هدایت توجه ‌و دوری از وسوسه است که برای رسیدن به آن می توان از راهبردهای درونی استفاده کرد. ازآنجا که توجه به مؤلفه اصلی در خودگردانی است، می توان نتیجه گرفت که کارکرد توجه وخودگردانی، تأثیر متقابل ومؤثری ‌بر یکدیگر دارند. فرد برای افزایش تلاش ذهنی باید دارای توان افزایش مهارت‌های خودکنترلی باشد(استری هورن،۲۰۰۲).

همچنین این مفهوم سطح درک افراد از خودشان را بیان می‌کند، ‌به این معنا که یک منبع درونی کنترل دارند واین منبع درونی کنترل یک عنصر حیاتی در ارتقاء انعطاف پذیری افراد ‌و خصوصاٌ کودکان به شمار می رود(بروکس^[۷۷]،۲۰۰۲،استوارت۲،۱۹۹۷). سلیگمن(۱۹۹۵) بیان می‌کند که احساس کنترل در اوایل زندگی رشد می‌یابد، همان‌ طور که نوزادان یاد می گیرند که مفاهیم به حرکات ارادی آن وابسته است.به تدریج، انتظاری کلی در کودک شکل می‌گیرد به خاطر این که می فهمد فعالیت‌هایش اثرات مهمی بر پیامدهای موقعیتی دارد. در مقابل، درماندگی ز عدم همگرایی واحساس عدم کنترل ناشی می شود. همچنین، سبک اسنادی وسطح خوش بینی فرد در میزان درک افراد ازموقعیت استرس را تأثیر بسزایی دارد.

کنترل بر این عقیده استوار است که تجارب زندگی قابل پیش‌بینی وکنترل هستند. شخصی که از کنترل بالایی برخوردار است، باور دارد که سرنوشتش در دست خودش است وبه گونه ای رفتار می‌کند که قادر به نفوذ وتأثیر گذاری بر روی حوادث مختلف زندگی اش باشد. این اشخاص معتقدند که با بهره گرفتن از دانش، مهارت وقدرت انتخاب می توان رویدادهای زندگی را پیش‌بینی وکنترل کرده وبر این اساس در مواجهه با مشکلات بیشتر بر مسئولیت خودشان تأکید می‌کنند تا دیگران (فلورین و همکاران،۱۹۹۵).

خود کنترلی وهوش هیجانی

ویتامین ب۱به دلیل اثرات آن روی سیستم اعصاب و طرز تلقی روانی به عنوان یک ویتامین روحیه^[۲۶] شناخته شده است. (میندل،۱۳۷۵،۵۹)

کمبود میزان تیامین با بخشی از فعالیت های مغزی ارتباط داشته و به همین خاطر به عنوان ویتامین اعصاب شناخته شده است. (کارپر،۱۳۷۹،۳۹۱)

ویتامین ب۱ به علت اثر سود بخشی درسیستم عصبی ویتامین فکر نامیده می شود.ویتامین ب۱ هم چنین به علت تاثیر مستقیمی که بر واکنش های روانی دارد آن را ویتامین اخلاق می‌نامند. (اوبرین،۱۳۷۳،۲۲)

منابع تیامین:حبوبات،گوشت،مرغ،ماهی،تخم مرغ،کنجد،سویا،آجیل،غلات،بادام و گردو. (تبیان)

۲ . ویتامین ب۲ ^[۲۷] :

کمبود مواد ضروری در بدن از قبیل ریبو فلاوین واکنش های غیر طبیعی و ناراحت کننده ای را در افراد به وجود می آورد.هریک از این مواد برای تولید انرژی بافت ها ی مغز و سلسله اعصاب نهایت ضرورت را دارد.در نهایت کمبود این مواد،افراد را دچار ناراحتی های روانی کرده و اختلالاتی درآن ها مانند افسردگی، اضطراب،عصبانیت،استرس،پرخاشگری،تغییر شخصیت ‌و از دست دادن کنترل اعصاب به وجود می آورد.در زمان فشارهای روانی،بدن نیاز بیشتری ‌به این ویتامین دارد. (واتسن،۱۳۷۱،۳۸)

منابع ریبوفلاوین:لبنیات،جگر،گوشت،سبزی جات،تخم مرغ،سبوس گندم،اسفناج. (ویکی پدیا)

۳٫ ویتامین ب۳ ^[۲۸] :

از علائم کمبود نیاسین عبارت است از اختلال های گوناگون در سیستم عصبی.اگر کمبود نیاسین ادامه یابد موجب آسیب سیستم عصبی مرکزی همراه با ناراحتی عصبی می شود. (ویلیامز،۱۳۸۳،۱۶۱)

نیاسین ماده ای است که عمل طبیعی مغزو اعصاب تا حد زیادی مدیون آن است.عدم تکافوی این ماده حیاتی در مغز که از نرسیدن بعضی از مواد لازم و یا خوردن بیش از اندازه موادی از قبیل آنتی ویتامین ها ناشی می‌گردد واکنش غیر عادی روانی و هیجانات عصبی و عاطفی به وجود می آورد. (واتسن،۱۳۷۱،۲۸)

کمبود نیاسین به سروتونین و تیریپتوفان ارتباط پیدا می‌کند.وقتی بدن به مقدار کافی به نیاسین دسترسی ندارد هرمقدار تیریپتوفانی را که در اختیار داشته باشد برای رفع نیاز خود، به نیاسین تبدیل می‌کند که خود این عمل باعث کمبود سروتونین دربدن شده و همان طوری که قبلا گفته شد کمی سروتونین در بدن خود باعث عدم تعادل حالات روحی می شود. (فروزین،۱۳۷۸،۳۹)

علائم و نشانه های کمبود نیاسین:اضطراب،کاهش حافظه،بی ثباتی عاطفی،اغتشاش شعور،توهم،رفتار پارانوئیدی (کژپنداری)(دیگران را دشمن خود پنداشتن)زوال عقل،آگاه نبودن به زمان و مکان،اختلال آگاهی و توجه،اختلالات روانی و جنون،آشفتگی های روحی وافسردگی شدید است. (زیمرمن،۱۳۸۶،۱۲)

کمبود نیاسین می‌تواند سبب تغییرات منفی شخصیت شود به همین دلیل است که نیاسین را ویتامین شخصیت می خوانند. (میندل،۱۳۷۲،۹۹)

در دهه­های اخیر پژوهش­های متعددی درباره نقش کمبود ویتامین­ها و مواد معدنی در ارتکاب جرم انجام شده است.هیپ چن کمبود ویتامین ب۳ را یکی از علل اصلی فزون­کنشی در کودکان و نوجوانان می­داند و بر این باورست که خطر بروز بزهکاری آتی در کودکان فزون­کنش،به مراتب بیشتر از کودکان دیگر است. (میندل،۱۳۷۵،۱۰۶)

منابع نیاسین:گوشت،شیر،تخم مرغ،مغزها،غلات،پنیر،بادام زمینی،کنجد،حبوبات،مرغ،ماهی،جو. (تبیان)

۴٫ ویتامین ب۵ :

دانشمندان به تازگی به نتایج بسیار جالب و مهمی درباره ی برخی از ویتامین ها و تاثیر آن بر روی شخصیت و رفتار افراد رسیده اند.یکی از این ویتامین ها ویتامینی به نام اسیدپانتوتونیک است.کلمه پانتوتونیک از زبان یونانی قدیم گرفته شده است و معنی آن همه جا و همه چیز است و به اصطلاحی دیگر،معنی آن همه کاره است و وجه تسمیه آن نیز بدان علت است که این ماده که از خانواده ویتامین ب است،نقش بسیار حساس و همه جانبه ای را در تبدیل مواد غذایی به انرژی داشته و کمبود آن در مغز موجب اخلال در امور عادی آن شده و باعث تغییر حالت و رفتار انسان می‌گردد. (واتسن،۱۳۷۱،۸۲)

ب۵ به عنوان ویتامین ضد استرس شناخته شده است،زیراعملکردغده آدرنال را بهبود می‌بخشد.غده آدرنال عضوی است که بدن ‌را در مقابل استرس‌حمایت می‌کند.کمبودب۵ باعث افسردگی،اضطراب،اختلال شخصیت،افزایش سطح کلسترول بدخون وکاهش سطح پتاسیم می شود. (تبیان)

از دشمنان این ویتامین الکل و قهوه است. (میندل،۱۳۷۵،۶۶)

منابع پانتوتنیک اسید:تخم مرغ،گوشت،ماهی،دل و جیگروقلوه،مرغ،بوقلمون،شیر،بادام زمینی،لوبیا،سویا، پنیر،نخودفرنگی،غلات،ذرت،گل کلم،بروکلی،گوجه فرنگی،سیب زمینی،عدس و جوانه گندم می‌باشند. (تبیان)

۵٫ ویتامین ب۶ ^[۲۹]:

در کشور آمریکا یک مرکز تحقیقاتی بسیار پیشرفته راجع به مطالعه درباره ی بیماری افسردگی،وجود داردکه هر ساله میلیون ها دلار خرج تحقیق و تفحص درباره ی این بیماری می‌کند.همان طوری که قبلا گفتیم این روزها بیماری دپرسیون بیداد می‌کند و ده ها میلیون نفر در سراسر جهان ‌به این بیماری دچارند و در بعضی از آن ها آن قدر بیماری شدید است که تمام علائق خود را نسبت به افراد خانواده،محیط زندگی،آینده و حتی خودشان از دست می دهندو بالاخره همه ساله درسراسر جهان گروه بسیاری از آن ها دست به خود کشی می‌زنند و یا با انجام کارهای خطرناک مثل ایجاد آتش سوزی،خرابکاری وایجاد اغتشاش خسارات زیادی به بار می آورند این مرکز تحقیقات،با مطالعات و تحقیقات زیاد ‌به این نتیجه رسیده است که کمبود ویتامین ب ۶ در بدن باعث پیدایش بیماری دپرسیون یا افسردگی می شود.این دانشمندان اعتقاد دارند که ویتامین ب ۶ که معمولا همراه غذا وارد بدن می شود باماده ای به نام سروتونین که درمغز به مقدار زیادی به شکل خاصی وجود دارد،رابطه دارد.وقتی مقدار سروتونین در مغز کاهش یابد افسردگی یا دپرسیون در انسان ایجاد می شود.البته خود مغز سروتونین رااز ماده ای به نام تیریپتوفان می‌سازد که خود یک اسید آمینه است و در بسیاری از مواد پروتئینی یافت می شود ولی برای آنکه بدن بتواند این تیریپتوفان را از لابه لا ی غذاهای پروتئینی جذب کند وجود ویتامین ب ۶ برایش نهایت ضرورت را دارد.بدین ترتیب شما برای فرار از افسرده شدن باید غذاهایی بخورید که دارای ویتامین ب۶ فراوان باشد. (فروزین،۱۳۷۸،۳۴)

ویتامین ب ۶ را ویتامین تغذیه کننده ی اعصاب می‌نامند.ویتامین ب ۶ برای تولید گلوکز و تولید نیاسین نیز کاربرد دارد. (ترنوس و بروی هایر،۱۳۸۷،۴۱)

علائم و نشانه های کمبود ویتامین ب۶: اختلالات عصبی،افسردگی و اضطراب. (رابینسون،۱۳۷۸،۱۱)

منابع پیریدوکسین:حبوبات،جو،موز،بادام زمینی،کشمش،آجیل،تخم مرغ،گوشت،ماهی،جوانه گندم،غلات با سبوس،سیب زمینی،جگر. (تبیان)

۶٫ ویتامین ب ۷ ^[۳۰] :

علائم و نشانه های کمبود بیوتین:کمبود بیوتین باعث تغییر وضعیت روحی روانی می شود که دارای علائم عصبی از جمله افسردگی،توهم و اضطراب می‌باشد. (زیمرمن،۱۳۸۶،۴)

فاکتور دخیل در کمبود :الکل و کافئین.

منابع بیوتین:تخم مرغ،گریپ فروت،هندوانه،توت،جگر،گل کلم،موز،حبوبات،قارچ،بادام،پیاز. (تبیان)

۷٫ ویتامین ب۹ ^[۳۱] :

اخیراً تأکیدات فزاینده‌ای بر شاخص‌های بازار سهام و اثر بازار سهام بر توسعه اقتصادی معطوف شده و هم چنین در مباحث نظری نیز موردتوجه قرار گرفته است. شواهد اخیر حاکی از آن است که بازار سهام می‌تواند تأثیرات مثبت بزرگی بر توسعه‌ اقتصادی داشته باشد. در واقع تمرکز بر بازارهای سهام به عنوان موتوری برای رشد اقتصادی روزنه‌ی جدیدی در ادبیات مالی است. اگرچه مزایای بازارهای سهام تا حد زیادی درگذشته نادیده گرفته‌شده است، اما در حال حاضر به جهت اثرات مثبتی که بازار سهام به ارمغان می‌آورد اجماع نظر وجود دارد( سیتانا و همکاران،۲۰۱۰).

با عنایت به اهمیتی که بازار سهام می‌تواند در رشد و توسعه اقتصاد هر کشوری، به ویژه کشورهای در حال توسعه داشته باشد، مناسب است که معمای رشد اقتصادی را از طریق تولید ناخالص دوباره از چشم‌انداز توسعه بازار سهام مورد بررسی قرار گیرد. به همین جهت ضروری و مناسب به نظر می‌رسد که چارچوبی سازگار با ماهیت معیارها ارائه گردد. (چانگ و همکاران،۱۰۹،۲۰۰۵)

در راستای ارزیابی تاثیر بازار سهام، می‌توان معیارهای سنجش را دریک بازه زمانی مورد بازنگری و قرار داد. به‌علاوه لازم است که تعامل در بین معیارها و نیز وزن‌های اختصاص داده ‌شده به هر معیار به‌حساب آورده شوند. این تحقیق در چارچوب مطالعه ای فراتر از سطح شرکت های بورسی به عنوان یک بنگاه اقتصادی و در سطحی کلان به انجام رسیده است. هدف اساسی تحقیق حاضر مطالعه رابطه بین رفتارهای دوره‌ای شاخص‌های بازار سهام در بخش صنعت، خدمات، مالی بورس اوراق بهادار تهران و تولید ناخالص داخلی در بازه زمانی (۱۳۸۰-۱۳۹۲) بوده است. به عبارتی تحقیق حاضر در راستای پاسخ به پرسش اصلی زیر صورت گرفته است:

“چه رابطه‌ای بین رفتارهای دوره‌ای شاخص‌های بازار سهام در بخش صنعت، خدمات و مالی در تولید ناخالص داخلی در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد؟”

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

برخی از مهم ترین جنبه‌های اهمیت و ضرورت انجام تحقیق حاضر عبارت اند از:

1. 1. یک بازار سهام سالم به عنوان کاتالیزوری برای رشد اقتصادی پایدار عمل کرده و اهمیت وی‍ژه ای خصوصاً در زمینه رشد و توسعه کشورهای در حال توسعه دارد. با توجه ‌به این مسئله مشخص شده است که توسعه بازار سهام در فرایند رشد از طریق کانال‌های متعددی عمل می‌کند(سیتانا^[۳] و همکاران،۲،۲۰۱۲)

1. 1. تولید ناخالص داخلی و نرخ رشد بالاتر برای بازار سهام منجربه ثبات وشرایط، مطلوب در اقتصاد کشور می‌گردد. این ‌به این معنی است که تا زمانی که تولید ناخالص داخلی در حال رشد است، انتظار می رود که صنایع ‌و شرکت‌ها به مراتب رشد بیشتری را تجربه نمایند. با توجه به تأثیر مثبت مورد انتظار از فعالیت های واقعی اقتصادی در سود آینده شرکت ها و در نتیجه ‌در سود سهام آن در آینده، انتظار می رود ، تولید ناخالص داخلی بر بازده سهام تأثیر مثبت داشته باشدبنابراین توجه ‌به این شاخص‌ها امری ضروری است.(فاما،۱۹۹۰)

1. 1. این تحقیق در راستای کمک به پیشبرد ادبیات تحقیق در زمینه تعیین رابطه بین رفتارهای دوره‌ای شاخص‌های بازار سهام صنعت، خدمات، مالی بورس اوراق بهادار تهران با تولید ناخالص داخلی به انجام رسیده است. بررسی ادبیات تحقیق نشان داده که در بازه زمانی مورد مطالعه و با روش تحلیل روند تاکنون هیچ تحقیق داخلی رابطه بین رفتارهای دوره‌ای شاخص‌های بازار سهام در بخش صنعت، خدمات و مالی در تولید ناخالص داخلی دربورس اوراق بهادار تهران را مورد ارزیابی قرار نداده و جدید بودن تحقیق می‌تواند به نتایج و دستاوردهای کاربردی متفاوتی نسبت به تحقیقات مشابه در پی داشته باشد.

1. در این نوشتار، به منظور ارائه مدل پایه و همچنین جنبه‌های عملی کار همچون آزمون و تحلیل اثر شاخص بورس پرداخته شده است. درعین حال با بیان مدل‌های فنی و کلان بر وجود یک مدل اقتصاد کلان مناسب ‌بر اساس پایه اقتصاد خرد نیز توجه شده ودرمجموع می توان گفت تحقیق حاضر ‌بر اساس انتخاب مدل‌های اقتصاد کلان به تحلیل مسائل پرداخته است.اگرچه در زمینه سیاست‌های کلان دررشد سهام وتوسعه اقتصادی تحقیقات گسترده ای صورت گرفت است، اما موضوع حاضر ودربازه زمانی مورد مطالعه تحقیق صورت نگرفته است.

اهداف تحقیق

نتایج تحقیق حاضر با هدف کاربردی کمک به سیاست گذاران اقتصادی، سهام داران وذی نفعان، مدیران وبرنامه ریزان و سیاست گذاران در بخش سرمایه‌گذاری در زمینه تصمیم گیری های سرمایه ای به انجام رسیده است. بر همین اساس و مبتنی بر موضوع در راستای نیل به یک هدف اصلی و با تجریه آن

برخی از مهمترین هدف های پژوهش حاضر عبارت‌اند از:

هدف اصلی

تعیین رابطه بین رفتارهای دوره‌ای شاخص‌های بازار سهام وشاخص های کلان اقتصادی تولید ناخالص داخلی ،تورم،نرخ بهره، نرخ ارز ،رشد اقتصادی، در بازه زمانی ۱۳۸۰-۱۳۹۲

اهداف فرعی

1. 1. تحلیل روند شاخص بورس در بازه زمانی تحقیق

1. 1. تحلیل روند تولید ناعالص ملی در بازه زمانی تحقیق

1. 1. تحلیل روند نرخ تورم در بازه زمانی تحقیق

1. 1. تحلیل روند نرخ بهره در بازه زمانی تحقیق

1. 1. تحلیل روند رشد اقتصادی در بازه زمانی تحقیق

1. مقایسه روند شاخص بورس و روند نرخ ارز، تورم، نرخ بهره، تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی

پرسش های تحقیق

با عنایت به تعریف مقاطع زمانی به عنوان افراد آماری در این تحقیق در بازه زمانی ۱۲ ساله منتهی به ۲۹/۱۲/۱۳۹۲ و در نتیجه عدم امکان استفاده از روش استقرایی، هدف از تحقیق حاضر پاسخ به پرسش های ذیل بوده است:

پرسش اصلی

بین رفتارهای دوره‌ای شاخص‌های بازار سهام وشاخص های کلان اقتصادی تولید ناخالص داخلی، تورم، نرخ بهره، نرخ ارز ،رشد اقتصادی، در بازه زمانی ۱۳۸۰-۱۳۹۲، چه رابطه ای وجود دارد ؟

سوالات فرعی

1. 1. تحلیل روند شاخص بورس در بازه زمانی تحقیق چه نتایجی دارد؟

1. 1. تحلیل روند تولید ناخالص ملی در بازه زمانی تحقیق چه نتایجی دارد؟

1. 1. تحلیل روند نرخ تورم در بازه زمانی تحقیق چه نتایجی دارد؟

1. 1. تحلیل روند نرخ بهره در بازه زمانی تحقیق چه نتایجی دارد؟

1. 1. تحلیل روند رشد اقتصادی در بازه زمانی تحقیق چه نتایجی دارد؟

1. چه تفاوتی بین روند شاخص بورس و روند نرخ ارز، تورم، نرخ بهره، تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی وجود دارد؟

فرضیه­ های تحقیق