۲-۱۹-۱ صورت های دارایی ها و بدهی ها به همراه جدول سرمایه گذاری ها

بر طبق این رهنمود صورت دارایی ها و بدهی ها می باید شامل اطلاعات مربوط به سرمایه گذاری در اوراق بهادار،وجه نقد، حسابهای دریافتنی ، اختیار خرید و فروش معاملات ، قرارداد های آتی فروخته شده ، فروش استقراضی اوراق بهادار ، سایر دارایی ها ، حساب‌ها و اسناد پرداختنی ، بدهی های معوق و خالص دارایی ها باشد.

بر اساس AAG-Inv شماره ۷ ، صندوق های سرمایه گذاری ملزم به ارائه جدول سرمایه گذاری به استفاده کنندگان از صورت های مالی می‌باشند. در این جدول سرمایه گذاری ها می باید بر اساس ماهیت صندوق ،کشور یا ناحیه جغرافیایی که صندوق در آنجا به ثبت رسیده است و همچنین نوع صنعت طبقه بندی و به ارزش های منصفانه ارائه شوند.

صندوق های سرمایه گذاری که دارای ساختار تضامنی هستند ، باید نام ، مبلغ اسمی ، ارزش روز و نوع هر یک از سرمایه گذاری هایی گه ارزش آن ها بیش از ۵ درصد خالص دارایی های صندوق باشد را به صورت جداگانه افشا نمایند.همچنین سرمایه گذاری هایی که توسط یک ناشر خاص منتشر شده اند ، چنانچه ارزش آن ها بیش از ۵ درصد خالص دارایی های صندوق را تشکیل دهند باید به صورت جداگانه افشا شوند. تاریخ انقضا و ارزش منصفانه اوراق مشتقه ای که بیش از ۵ درصد از ارزش خالص دارایی های صندوقی را تشکیل می‌دهند نیز باید به صورت جداگانه افشا شود. بر طبق این بیانیه چنانچه صندوقی در سایر صندوق های سرمایه گذاری که ارزش منصفانه آن سرمایه گذاری بیش از ۵ درصد خالص دارایی های صندوق است،سرمایه گذاری کند، اهداف سرمایه گذاری و محدودیت در بازخرید ها باید افشا شود.

۲-۱۹-۲ صورت سود و زیان

بر اساس AAG-Inv صورت سود و زیان باید ارائه کننده اقلام درآمدی و هزینه ای به شرح ذیل باشد:

۲-۱۹-۲-۱ درآمد های حاصل از سرمایه گذرای : شامل درآمد سود نقدی ،درآمد بهره ، سود و زیان تحقق نیافته ناشی از افزایش یا کاهش در ارزش سرمایه گذاری ها و سایر درآمد ها

۲-۱۹-۲-۲ هزینه های صندوق : شامل حق الزحمه مشاوران سرمایه گذرای ، حق الزحمه مدیریت ، حق الزحمه متولی ، مالیات بر درآمد ،هزینه های مالی و کارمزد معاملات

۲-۱۹-۲-۳ افزایش یا کاهش در خالص دارایی ها

۲-۱۹-۳ صورت تغییرات در سرمایه :

صورت تغییرات در سرمایه ،تغییرات سرمایه را در طی دوره مالی منعکس می‌کند.صورت تغییرات در سرمایه به عنوان یکی از صورت های مالی اساس در گزارشگری محسوب می شود و باید مانند سایر صورت های مالی ارائه شود.صورت تغییرات در سرمایه باید شامل خلاصه نتایج سود توزیع شده بین سهام‌داران ، رویداد های مربوط به افزایش سرمایه ، اثرات ناشی از صدور ،ابطال و بازخرید واحد های سرمایه گذاری ، سود و زیان تحقق یافته سرمایه گذاری ها ، معاملات ارزی و سود یا زیان ناشی از افزایش یا کاهش در ارزش سرمایه گذاری ها باشد.

۲-۱۹-۴ صورت جریان وجه نقد

صورت جریان وجه نقد عبارت است از گزارشی که در آن جریان ورود و خروج وجه نقد ناشی از فعالیت های مختلف واحد های تجاری طی یک دوره معین انعکاس می‌یابد.اطلاعات مربوط به جریان وجه نقد می‌تواند در قضاوت نسبت به مبلغ ، زمان و میزان اطمینان از جریان های وجوه نقد آتی به استفاده ‌کنندگان صورت های مالی کمک کند.بر اساس AAG-Inv ،صورت جریان وجه نقد می باید در دو طبقه ی فعالیت های عملیاتی و فعالیت های تامین مالی تهیه شود. وجوه ناشی از خرید و فروش سرمایه گذاری ها از آنجایی که ماهیت عملیاتی داشته ،جزء فعالیت های عملیاتی منعکس و صندوق عموماٌ دارای وجوه نقد ناشی از فعالیت های سرمایه گذاری نمی باشد.

در هر یک از طبقات فعالیت های عملیاتی و تامین مالی می باید موارد ذیل منعکس شود:

– فعالیت های عملیاتی می باید شامل : صدور و بازخرید سرمایه گذاری ها ، تغییر در دارایی ها و بدهی ها به استثنای سرمایه گذاری ها ، درآمد ها و هزینه های غیر نقدی ، سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته ناشی از سرمایه گذرای ها باشد.

– فعالیت های تامین مالی می باید شامل :صدور و بازخرید صندوق ، وجوه ناشی از بازپرداخت بدهی ها، سود توزیع شده به دارندگان واحد های سرمایه گذرای ، سود سهام دریافتی و اضافه برداشت بانکی باشد.(رباط میلی ، ۱۳۸۷)

در ایران دستور العمل اجرایی ثبت و گزارش دهی رویه های مالی صندوق های سرمایه گذاری مشترک ، پس از مدت‌ها بحث و بررسی در کمیته حسابداری سازمان بورس و اوراق بهادار، در تاریخ پنجم مهر ماه ۱۳۸۸ به تأیید هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده و رسماٌ جهت اجرا به تمامی صندوق های سرمایه گذاری ابلاغ گردید.این گزارش در چهار بخش مجزا تهیه شده است که در بخش اول این دستور العمل نحوه ثبت حسابداری صندوق ها ، در بخش دوم رهنمود های بستن حسابهای عملیاتی صندوق ها، در بخش سوم نمونه کدینگ حساب‌ها به تفکیک حسابهای کل و معین و در نهایت در بخش چهارم صورت‌های مالی نمونه صندوق های سرمایه گذاری مشترک ارائه گردیده است.از نکات قابل توجه صورت های مالی صندوق ها آن است که در مبانی تهیه این صورت های مالی ،صراحتاٌ عنوان شده است که “صورت های مالی صندوق اساساٌ بر مبنای ارزش‌های جاری در پایان دوره / سال مالی تهیه شده است”. این بدان معنا است که برای اولین بار در ایران صورت های مالی به غیر از اصل بهای تمام شده تاریخی و به قیمت های جاری ،توسط یک نهاد مالی تهیه و ارائه می‌شوند.به عنوان مثال حسابهای دریافتنی صندوق ها (سود دریافتی از شرکت ها) در تاریخ گزارشگری ، به ارزش های تنزیل شده و یا دارایی های مالی به ارزش های روز در ترازنامه منعکس می‌شوند.همچنین صورت های مالی اساسی شامل صورت خالص دارایی ها ،صورت سود و زیان و گردش خالص دارایی ها می‌باشند و الزامی برای تهیه صورت جریان وجه نقد وجود ندارد.(دستور العمل اجرایی ثبت و گزارش دهی صندوق های سرمایه گذاری، ۱۳۸۸)

۲-۲۰ بازده سرمایه گذاری

در بیانی ساده می توان بازده ^[۶۲]را اینگونه تعریف نمود در هر سهم یا پرتفویی از سهام اگر در فاصله خاصی از زمان خریداری ، نگهداری و فروخته شود ، بازده خاصی نصیب دارنده آن می کند . این بازدهی شامل تغییر قیمت و منافع حاصل از مالکیت است اطصلاح نرخ بازده برای توصیف نرخ افزایش یا کاهش سرمایه گذاری در طول دوره نگهداری دارایی به کار می رود .

۲-۲۱ بازده سرمایه گذاری در صندوق

مانند سرمایه گذاری در یک سهم که می‌تواند به طور کلی دو نوع بازده ، شامل سود های نقدی دریافتی و عایدات سرمایه گذاری ناشی از افزایش قیمت سهم ، برای دارنده ایجاد کند، عایدات سرمایه گذار صندوق نیز در واقع از همین محل ها به دست می‌آید ؛ با این تفاوت که اغلب عایدات سرمایه گذاری ، خود در دو قسمت جداگانه مورد توجه قرار می گیرند و بازده کل در مجموع سه جنبه از عایدی های سبد را نشان می‌دهد.

از آنجا که صندوق های سرمایه گذاری لازم است تمامی خالص عایدات خود (مانده درآمد کل پس از کسر هزینه ها) را بین داندگان واحد های سرمایه گذاری توزیع کند،منافع حاصل از سرمایه گذاری های فروخته شده از تغییر قیمت دارایی ها و سرمایه گذاری های موجود جداگانه مد نظر قرار
می‌گیرد.‌به این ترتیب، عایدات و بازده حاصل از سرمایه گذاری در صندوق ها را می توان در سه جزء اصلی به شرح زیر بررسی کرد:

۲-۲۱-۱ سود نقدی هر واحد سرمایه گذاری