بامریند (۱۹۷۱)، تحلیل رفتار کودک و والدین سه شیوه تعاملی متمایز را آشکار ساخت: مقتدرانه، سهل‌گیر و استبدادی.

الف) شیوه مقتدرانه: والدین در الگوی اول نسبت به سایر والدین واقعیت‌ها و بینش‌های شناختی را به کودکان خود منتقل می‌سازند و تمایل بیشتری برای پذیرش دلایل کودک در رد یک رهنمود از خود نشان می‌دهند. این والدین سخنوران خوبی هستند و اغلب برای مطیع سازی از استدلال و منطق بهره می گیرند و نیز به منظور توافق با کودک از ارتباط کلامی استفاده می‌کنند. آن‌ ها ظاهراًً تحمل مقاومت در برابر قهر و غضب کودک را دارند. والدین مقتدر به آغاز تعامل کودک، به گونه و درجه ای پاسخ می‌گویند که معمولاً برای کودک خشنود کننده است. والدین مقتدر به تلاش‌های کودکان در جهت حمایت و توجه پاسخ می‌دادند و از تقویت‌های مثبت بیشتری استفاده می‌کنند. علاوه براین والدین مقتدر در ابراز محبت و تفاهم والد- کودک به طور چشمگیری نمرات بالاتری می گیرند و در تمام متغیرهای در برگیرنده بُعد محبت هست رتبه های بالاتری احراز می‌کنند. والدین کودکان مقتدر با بیان آشکار آن چه از کودک انتظار می رود. به ایجاد توازن بین مهرورزی شدید، کنترل شدید، خواسته های فزاینده می پردازند. ‌بر اساس تعریف ساختاری، والدین مقتدر همواره در تلاش اند خواسته‌های کودک رابه شیوه عقلانی و موضوع مدار هدایت کنند، روابط کلامی را تشویق کنند و کودک را در جریان علت و منطق نهفته در روش خود قرار دهند و به ویژگی‌های بیانی و ابرازی و نیز استقلال رأی و ثبات قاعده مند ارزش دهند. بدین ترتیب این والدین در نقاط اختلاف والد- کودک کنترل شدیدی را اعمال می دارند، اما کودک را در این باره محدود نمی سازند. این والدین حقوق ویژه خود را به عنوان یک بزرگسال شناخته اند اما علایق فردی و ویژگی‌های خاص کودک را نیز می شناسند. والد مقتدر کیفیات کنونی را می پذیرد اما برای اعمال آنی، معیارهایی را نیز معین می‌کند، والدین برای کسب اهدافش علاوه بر زور بر استدلال نیز تکیه می‌کند. او تصمیم‌های خود را بر پایه توافق گروه یا امیال فردی کودک بنا نمی کند. و در عین حال خودش را نیز از خطا و اشتباه مصون نمی داند و اعتقاد ندارند که تصمیمات او وحی منزلند. بامریند (۱۹۶۸)، کودکان والدین مقتدر در مقیاس های همچون فعال بودن، اعتماد به خود، استقلال رأی یا خودداری رتبه های بالایی را به خود اختصاص می‌دهند. این کودکان واقع گرا، با کفایت و خشنود توصیف شده اند(باقری، ۱۳۷۲,ص ۹۸،۹۹).

ب) شیوه سهل‌گیر: والدین سهل‌گیر در ابعاد کنترل و خواست‌های خود معتدل و پائین از این سطح هستند و در مهر ورزی حد وسط سه الگوی موجود را به خود اختصاص می‌دهند. خانواده والدین سهل‌گیر، نسبتاً آشفته است. فعالیت‌های خانواده نامرتب و اعمال مقررات اهمال کارانه است. ‌بر اساس گزارش‌های موجود، هر دو والد کنترل اندکی را بر کودکانشان را دارند. این والدین همچنین در خصوص انضباط کودک از نگرش های متعارض برخورد دارند. والدین سهل گیر در عین حال که به ظاهر نسبت به کودکان خود حساس هستند، اما توقع چندانی از آن ها ندارند. فقدان خواسته های معقول همراه با خودداری از ارائه و درگیری با کودک، همواره از ویژگی‌های این شیوه به شمار می رود. این والدین به ندرت به فرزندان خود اطلاعات صحیح را با توضیحات ارائه می‌دهند. در عین حال والدین سهل‌گیر در توانایی‌های کنترل، والدی زورگو و سرکوب‌گر هستند. آن‌ ها از روش‌های احساس گناه و انحراف استفاده می‌کنند، این والدین همچنین، در بیشتر موارد در مواجهه با بهانه جویی و شکایت کودک سر تسلیم فرو می آورند. والدین سهل انگار در نشان دادن محبت با والدین مقتدر تفاوت فاحشی ندارند، مادران سهل‌گیر به عنوان تنبیه، کودک را از محبت خود محروم می‌کنند و به تمسخر او می پردازند و یک والد سهل‌گیر در تلاش است تا به شیوه ای موافق و همسو با تکانه ها، امیال و اعمال کودک رفتار کند. او درباره خط مشی خود با کودک مشورت می‌کند و قواعد خانواده را برای توضیح می‌دهد. این والدین‌ها توقع چندانی برای انجام کارهای منزل و رفتار صحیح از کودک خود ندارد. او خود را به کودک همچون منجی معرفی می‌کند که هر گاه بخواهد، می‌تواند از آن استفاده کند و نه به عنوان عاملی فعال که مسئوول شکل دهی یا تغیر رفتار کنونی یا آنی کودک است او به کودک اجازه می‌دهد که تا حد امکان خود به تنظیم فعالیت‌هایش بپردازد. از اعمال کنترل اجتنابمی ورزد ‌و پیروی از معیارهای مشخص نشده برونی را تشویق نمی‌کند .

ج) شیوه ی استبدادی: نمایش قدرت والدین اولین عاملی است که این شیوه را از دو شیوه دیگر متمایز می‌سازد. این والدین بسیار پرتوقع بوده و پذیرای نیازها و امیال کودکان نیستند. پیامدهای کلامی والدین یک جانبه و فاقد همنوایی عاطفی است. والدین مستبد غالباً هنگام اعمال رهنمودها، دلیلی ارائه نمی‌کنند و به تشویق پاسخ های کلامی می پردازند و همچنین تا آنجا که ممکن است در برابر استدلال کودکان خود به تعابیر موضوع نمی پردازند. والدین مستبد نسبت به سایر والدین در میزان مرغوب شدن در برابر رفتارهای نامطلوب در حد متوسط قرار دارند( بامریند، ۱۹۶۸).

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...