۱ – اطلاعات: منظور از اطلاعات دانشی در خصوص تصمیم، تأثیر هر یک از گزینه‏ها و احتمال هر گزینه است. در حالی که داشتن اطلاعات بسیار مطلوب است باید توجه داشت که این مطلب «اطلاعات بیشتر، بهتر است» نمی تواند درست باشد. اطلاعات بسیار زیاد، می تواند موجب کاهش کیفیت تصمیم‏ گیری شود.
۲ – گزینه‏ها^[۶۶]: گزینه‏ها، احتمالات و مواردی هستند که انتخاب از میان آن ها امکان پذیر باشد. گزینه‏ها قابل تغییر، قابل توسعه و در صورت عدم موجود، حتی قابل ایجاد هستند. تنها جست و جو برای یافتن گزینه‏های از قبل تعیین شده، می تواند باعث کاهش کیفیت تصمیم‏ گیری شود و یا به عبارت دیگر موجب اتخاذ تصمیم با تأثیر کمتری شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳ - معیارها^[۶۷]: معیارها، مشخصه‏ها یا الزاماتی هستند که هر گزینه کم و بیش به آن نیاز دارد. معمولاً گزینه‏ها به نحوی طبقه بندی می شوند که هر کدام معیاری داشته باشد.
۴ - اهداف^[۶۸]: چه چیزی را می خواهید تکمیل و یا اصلاح کنید. اکثر تصمیم گیرندگان بدون آنکه به اهداف واقعی خود اشراف داشته باشند، به جمع آوری گزینه‏های پردازنده اجزاء هدف باید در هر مرحله از تجزیه و تحلیل تصمیم‏ گیری، مد نظر قرار گیرد.
۵ – ارزش: ارزش به میزان مطلوبیت یک نتیجه اطلاق می شود. ارزش گزینه ممکن است به صورت مالی، رضایت بخش و یا سایر مزایا باشد.
۶ – اولویت ها و ترجیحات^[۶۹]: اولویت ها منعکس کننده فلسفه و یا اخلاقیات تصمیم گیرندگان هستند. به عبارتی می توان گفت این مورد ارزش های تصمیم گیرندگان را نیز شامل می شود. گرچه این امر ممکن است موجب ایجاد ابهام (در استفاده از ارزش ها و اولویت ها) شود. در صورت استفاده از کلمه ارزش (در اینجا) می توان گفت ارزش های شخصی، اولویت ها را دیکته می‏کنند. برخی از افراد هیجان را به آرامش، برخی دیگر اطمینان را به ریسک، برخی کارایی را به زیبایی و برخی نیز کیفیت را به کمیت ترجیح می دهند. به هر حال افراد در تصمیم‏ گیری، براساس ترجیحات فردی، سعی دارند مناسب ترین گزینه را انتخاب نمایند.
۷ – کیفیت تصمیم: این مورد میزان خوب یا بد بودن را نشان می دهد. تصمیم خوب، تصمیمی است که عقلانی و براساس اطلاعات مفید اتخاذ شده و بازتاب ترجیحات و اولویت های تصمیم گیرنده است. کیفیت تصمیم به نتایج آن ارتباط ندارد. یک تصمیم خوب می تواند نتایج خوب و یا بد داشته باشد. گرچه ممکن است یک تصمیم بد (تصمیمی که براساس اطلاعات کافی و یا براساس اولویت ها اتخاذ نشده) نتایج خوبی در برداشته باشد. به عنوان مثال زمانی که براساس اطلاعات کافی و تجزیه و تحلیل مناسب در خصوص احتمال خطر و… اقدام به سرمایه گذاری در بخشی از صنعتی می نمایید. حتی چنان چه در این سرمایه گذاری متضرر شوید، تصمیم خوبی گرفته اید. به طور مشابه چنانچه از روی شانس اقدام به خرید سهام یک شرکت از لیست سهام نموده اید، تصمیم شما، تصمیم نادرستی است. اگرچه ارزش سهام آن بالا رود. تصمیم خوبی که منجر به نتایج بد می شود. مطلقاً عاملی برای مقصر بودن تصمیم گیرنده مصوب نمی شود. برای قضاوت در خصوص کیفیت تصمیم‏ گیری، علاوه بر عوامل عقلانیت، استفاده مناسب از اطلاعات و انتخاب گزینه‏ها، سه عامل دیگر نیز باید مد نظر قرار گیرد:
الف) تصمیم باید دستیابی به اهداف مورد نظر را میسر سازد.
ب) تصمیم باید با توجه به هزینه‏ ها، صرف انرژی و عوارض جانبی، اهداف را کامل، و به صورت کارآمد برآورده سازد.
ج) تصمیم باید پیامدها و منافع غیر مستقیم را مد نظر قرار دهد.
۸ – پذیرش: افرادی که مکمل تصمیم هستند و یا تحت الشعاع تصمیمی اتخاذ شده قرار می گیرند، باید آن را از نظر عقلی و عاطفی بپذیرند. ممکن است یک تصمیم از نظر تکنولوژیکی حائز اهمیت باشد ولی از نظر اجتماعی، کارآمد منصوب نگردد. (همان منبع)
راهبردهای^[۷۰] تصمیم‏ گیری
معمولاً راه حل های زیادی برای حل یک مسئله ارائه می شود و وظیفه تصمیم گیرندگان انتخاب یکی از آن ها است. وظیفه انتخاب هم می تواند ساده و هم با افزایش درجه اهمیت تصمیم‏ گیری، بسیار پیچیده باشد. تعداد و کیفیت گزینه‏ها براساس اهمیت، زمان، منابع در دسترس و… تعدیل می یابد. راهبردهای زیادی برای انتخاب به کار
می رود.( بوچانان و اوکانل^[۷۱]، ۲۰۰۹)
قبل از بیان برخی از این راهبرها به مفهوم آن می پردازیم. «راهبرد» عبارت است از گروهی از فرآیندهای شناختی که می تواند در خدمت یکی از فرآیندهای تصمیم‏ گیری مانند تجزیه و تحلیل موقعیت، ارزشیابی هدف یا برنامه ریزی قرار گیرد. به عبارت دیگر یک راهبرد، استنباطی از ساختار ایده آل یک سری فرآیندهای شناختی است. (راسموسن، پترسن^[۷۲]، گودشتاین^[۷۳]، ۱۹۹۴). از آن جایی که راهبردهای گوناگون درموقعیت های گوناگون به کار برده می شوند، اغلب جا به جایی در به کارگیری راهبردها اتفاق می افتد. برخی از این راهبردها به قرار زیر است. )هریس، ۱۹۹۸):
۱ – بهینه سازی:
اساس این راهبرد کشف راه حل ها و گزینه‏های مختلف برای حل مسئله و انتخاب بهترین آن ها است. چگونگی کاربرد این راهبردها به شرایط زیر بستگی دارد:
الف) اهمیت مسئله
ب) زمان در دسترس برای حل مسئله
ج) هزینه به کارگیری هر یک از گزینه‏ها برای حل مسئله
د) منابع و معلومات در دسترس
هـ) ارزش ها و روان شناسی فردی
باید توجه داشت جمع آوری کامل اطلاعات و توجه به تمام گزینه‏ها برای اتخاذ بهترین تصمیمات به ندرت اتفاق می افتد.
۲ – رضایت بخشی
در این راهبرد، اولین گزینه رضایت بخش^[۷۴]، به جای بهترین گزینه انتخاب می شود. (در صورت گرسنگی، فرد ترجیح می دهد به جای یافتن بهترین رستوران، در اولین رستوران حتی سطح پایین توقف نماید). واژه رضایت بخش از دو واژه مناسب و کافی گرفته شده است.
۳ – بیشینه سازی
این واژه به معنای به حداکثر رساندن بیشینه‏ها یا ماکزیمم هاست^[۷۵]. این راهبرد بر تشخیص و سپس ارزیابی گزینه‏های مختلف، براساس بیشترین سود دهی و منفعت بنا نهاده شه است. (هریس، ۱۹۹۸) راهبرد بیشینه سازی^[۷۶] مثالی برای مدل غیر جبرانی^[۷۷] در تصمیم‏ گیری است. با بهره گرفتن از این راهبرد، گزینه ای با بالاترین رتبه در مهم ترین ویژگی انتخاب می شود. (کلاین^[۷۸]، ۱۹۹۱)، زمانی که احتمال ریسک و خطرپذیری، زیاد ولی قابل قبول است و همچنین زمانی که فلسفه ی «حتی اگر قرار است شکست بخوری، برو» مد نظر تصمیم گیرنده باشد، این راهبرد مناسب است. (هریس، ۱۹۹۸)
۴ – برجسته سازی حداقل
این واژه به معنای به حداکثر رساندن حداقل ها یا مینیمم هاست. در این راهبرد که بدبینانه به قضیه می نگرد، بدترین پیامد احتمال ممکن هر تصمیم مورد توجه است و تصمیمی با بیشترین مینیمم اتخاذ می شود. هنگامی نتایج یک تصمیم ناموفق، زیان آور و نامطلوب است، معمولاً از این راهبرد استفاده می شود. این راهبرد بر ارزش حفاظت شده و یا ضمانت های بازگشتی یک تصمیم تأکید دارد. فلسفه ای که از این راهبرد حمایت می‏کند، عبارت است از: «سیلی نقد به از حلوای نسیه است».
مطالعات و بررسی ها نشان می دهد عدم اعتماد میان افراد زمانی شایع می شود، که ایشان برای انتخاب راهبرد بیشینه سازی و یا برجسته سازی حداقل مطمئن نیستند. (همان منبع)
سبک های تصمیم‏ گیری
افراد از راهبردهای مختلفی برای تصمیم‏ گیری استفاده می‏کنند.برخی تصمیمات به واسطه ارزیابی نظام‏دار گزینه‏های مختلف اتخاذ می شود. در حالی که در اتخاذ برخی تصمیمات تجزیه و تحلیل رسمی، کمتر دخالت دارند (رینالد ،کروزیر و اسونسون۱۹۹۷). در این‏باره محققان سبک‏های تصمیم‏ گیری متفاوتی را ارائه نموده اند. یکی از این محققان، اسکات و بروس (۱۹۹۵) هستند که پنج سبک تصمیم‏ گیری مدیران را که شامل تصمیم‏ گیری عقلایی، شهودی، اجتنابی، آنی و وابستگی است، را مطرح نموده اند و معتقدند این پنج سبک تحت تاثیر ویژگی های درونی و شخصیتی افراد است که به عنوان الگو در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد.
سبک تصمیم‏ گیری عقلانی: در این سبک تصمیم‏ گیری فرد از همه راه حل ها مطلع است و می داند که هر تصمیمی به چه نتیجه ای می انجامد و می تواند نتایج حاصل از تصمیم‏ گیری را بر حسب اولویت (بیشترین نفع) مرتب و سازماندهی کند (ابرلین،۲۰۰۵). تا با بهره گرفتن از یک استراتژی بهینه سازی حصول به اهداف را به حداکثر رساند (هی و میسکل^[۷۹]، ۲۰۰۸). بنابراین افراد در این سبک تمامی راه حل های ممکن را تعیین و ارزشیابی نموده و با تعیین عواقب هر یک از این راه حل ها بهترین راه حل را انتخاب می کنند.
سبک تصمیم‏ گیری شهودی: رابینز (۲۰۰۹) معتقد است که این سبک، فرایندی ناخودآگاه تصمیم‏ گیری است که در سایه تجربه های استنتاج شده به دست می آید. و مبنتی بر احساسات و یادگیری ضمنی افراد است و الزاماً سوای تجزیه و تحلیل معقول عمل نمی کند، بلکه این دو مکمل یکدیگراند. پس در این شیوه تصمیم‏گیرنده از یک رویه نظامند استفاده نمی کند و در هنگام اتخاذ تصمیم از تجربه و آگاهی های ضمنی خود سود می جوید.
سبک تصمیم‏ گیری وابستگی: پارکر و همکاران او (۲۰۰۷) معتقدند که این سبک بیانگر عدم استقلال فکری و عملی تصمیم‏گیرنده و تکیه بر حمایت ها و راهنمایی های دیگران در هنگام اتخاذ تصمیم است (هادی مقدم زاده و طهرانی، ۱۳۸۷). و آگاهی های دیگران در هنگام این نوع تصمیم‏ گیری نقش اساسی دارد (اسکات و بروس، ۱۹۹۵).بنابراین در این شیوه تصمیم‏گیرنده متکی به عقاید دیگران بوده و نقش منفعلی دارد.
سبک تصمیم‏ گیری آنی: بیانگر شرایط اضطراری است که فرد بدون پشتوانه فکری قبلی، بلافاصله در کمترین زمان ممکن تصمیم اصلی خود را اتخاذ می کنند (اسکات و بروس، ۱۹۹۵). البته ممکن است این شیوه تصمیم‏ گیری معلول شرایطی باشد که برای مدیر ایجاد می شود. البته استفاده از این سبک به معنی گرفتن تصمیمات خام و ناپخته نیست، زیرا در این شیوه نیز مدیر بر اساس تجربه و اطلاعاتی که دارد تصمیم‏ گیری می کند.
سبک تصمیم‏ گیری اجتنابی: به عقیده پارکر و همکاران او (۲۰۰۷) این سبک به معنی، به تعویق انداختن تصمیم‏ گیری در هنگام مواجهه با مشکلات و طفره رفتن از واکنش نسبت به مساله رخ داده شده می باشد. در این شیوه تصمیم‏گیرنده تمایل دارد که از هر گونه اتخاذ تصمیم اجتناب کرده و تا حد امکان از موقعیت تصمیم‏ گیری دوری جوید (هادی مقدم زاده و طهرانی، ۱۳۸۷). به گونه ای که می توان گفت افراد از گرفتن تصمیم وحشت داشته و نگران عواقب تصمیم خود می باشند. نکته قابل ذکر آن است که تصمیم‌گیری می ­تواند به مثابه مغز و سلسله اعصاب سازمان در نظر گرفته شود و تحت شرایطی می ­تواند موجب رشد و موفقیت سازمان گردد. در عین حال بر عکس تحت شرایط دیگری می تواند باعث شکست آن گردد. به علاوه تصمیمات در سطوح مختلف سازمان به شکل­های گوناگون گرفته می­ شود. برخی تصمیمات راهبردی است که ضرورت دارد تا در اسرع وقت به سرعت پیرامون آنها اخذ تصمیم شود. برخی دیگر بسیار کوچک و ناچیزند و بیشتر در ارتباط با فعالیت­های روزانه کاری می­باشند. برخی نیز ممکن است پس از ماه‌ها جمع­آوری اطلاعات و بررسی آن­ها، و یا در زمان کم و بدون بررسی اتخاذ شود، از این رو، تصمیمات بر حسب میزان اهمیتی که دارند متفاوتند (دفت، ۲۰۰۱).
عوامل مؤثر فردی در تصمیم‏ گیری
کمدال و مونتگومری (۱۹۹۷)، ضمن مطالعه ای، به این نتیجه رسیدند که در فرایند تصمیم‏ گیری فردی، هم جنبه‏ه ای درونی و هم جنبه‏ه ای بیرونی اهمیت پیدا می‏کنند.
الف) اثر عوامل درونی در تصمیم‏ گیری
۱ – مخاطره جویی در تصمیم‏ گیری:
الف: ادارک مخاطره جویی: ترس شدید از آینده، فقدان آشنایی و فقدان کنترل پذیری، ریسک پذیری را کم می‏کند. ادارک ریسک در فرهنگ های مختلف نیز متفاوت است. اشخاص در حالت های برانگیخته، تمایل به ریسک کردن بیشتری دارند. آن ها از استراتژی های تصمیم‏ گیری ساده تری استفاده می‏کنند و قضاوت های قطبی بیشتری را شکل می دهند.
ب) نگرش مخاطره جویی: در تئوری های اقتصادی، نگرش مخاطره جویی به وسیله رجحان های آشکار اندازه گیری می شود. اگرچه ترجیحات نوعاً در حوزه برد یا سود، ضد ریسک هستند. اما افراد در حوزه باخت یا ضرر به طور پیوسته مخاطره جو هستند. اما زمانی که ترجیح خطر توسط تصمیم گیرنده تعریف می شود، علی رغم تئوری های اقتصادی، نگرش های ریسکی (امیال مخاطره جویی) ثبات بیشتری را در حوزه ‏های سود و ضرر نشان می دهند. به طور کلی ادارک ریسک در محدوده برد و باخت تغییر می‏کند. اما نگرش ریسک پایدارتر و سازگارتر از آن چیزی است که توسط تئوری های اقتصادی توصیف می شود.
۲ – هیجان^[۸۰]: هیجانات، اثر نیرومندی بر روی تصمیم‏ گیری دارند و همچنین تصمیمات اخذ شده نیز تأثیرات متقابلی را بر روی هیجانات می گذارند.
اثر هیجانات قبل و بعد از فرایند تصمیم‏ گیری
هیجانات، اثر قدرتمندی در تصمیم‏ گیری دارند و پیامد حاصله از تصمیمات نیز، اثر نیرومندی در ایجاد هیجانات دارند. مورد اول، «اثر هیجان پیش از تصمیم‏ گیری» و مورد دوم، «اثر هیجان پس از تصمیم‏ گیری» را بیان می‏کند.
الف) اثرات قبل از تصمیم‏ گیری^[۸۱]: آیزن^[۸۲] (۱۹۹۳)، معتقد بود که هیجانات مثبت، حل مسئله خلاق را افزایش می دهند و ارغام اطلاعات را در هم، تسهیل می‏کنند. استرادا^[۸۳] و همکاران (۱۹۹۴)، متوجه شدند پزشکانی که خلق مثبتی داشتند، نسبت به گرده کنترل، در تشخیص اولیه خود، اطلاعات بیشتری را با هم تلفیق کردند، همچنین در تفکراتشان، خلاقانه تر عمل نمودند. (میلرز^[۸۴]، شواتز^[۸۵] و کوکی^[۸۶]، ۱۹۹۸)
ب) اثرات بعد از تصمیم‏ گیری^[۸۷]: بعد از تصمیم‏ گیری، اغلب ما دچار پشیمانی می شویم. (گیلوویچ ۱۹۹۴ و ۱۹۹۵، نقل از میلرز و همکاران، ۱۹۹۸). مدویک^[۸۸] و گیلوویچ نشان دادند که افراد در کوتاه مدت از انجام یک عمل نسبت به عدم انجام آن، بیشتر متأسف می شوند ولی در دراز مدت، پشیمانی آن ها از عدم انجام یک عمل بیشتر است تا کنش نسبت به آن، آن ها نشان دادند که با گذشت زمان از شدت سوز ندامت کاسته می شود ولی غم و اندوه ناشی از عدم انجام آن عمل همچنان بالاست. در مقابل این نظریه کاهان من^[۸۹] (۱۹۹۵) بر این باور بود که افراد در قبال انجام اعمالشان در تمام طول عمر خود، ندامت بیشتری را احساس می‏کنند. او معتقد بود که گیلوویچ و مدویک دو هیجان مشخص را اندازه گرفته اند که یکی احساس «شور و هیجان» می باشد که از انجام یک کار نصیب فرد می شود و دیگری احساس «افسوس و حسرت» است که مبین غم و اندوه و از دست دادن فرصت هاست.
میلرز و همکارانش (۱۹۹۸) الگوریتمی را برای اندازه گیری هم انتخاب نهایی که افراد می توانند داشته باشند و هم پاسخ های عاطفی نسبت به پولی که ضمن شرط بندی نصیب آن ها شده است را ارائه دادند. بعد از یک انتخاب، آزمودنی ها یاد می گیرند نتیجه آن انتخابشان در بازی چه خواهد بود. (گیلوویچ و هاوستد مدویک^[۹۰]، ۱۹۹۵، نقل از کمدال و مونتگومری، ۱۹۹۷) بین تصمیم گیرندگان «نادم» و «راضی» قبل و بعد از فرایند تصمیم‏ گیری، تفاوت هایی به شرح زیر وجود دارد:
۱ – در فرآیندهای قبل از تصمیم‏ گیری، تصمیم گیرندگان «نادم»، کمتر در تعامل با محیط خود هستند و این شاید به این علت باشد که آن ها احساس می‏کنند که برای رسیدن به یک تصمیم خوب، هیچ کاری نمی توانند انجام دهند.
۲ – تصمیم گیرندگان «پشیمان» در مقایسه با تصمیم گیرندگان «راضی» تثبیت کمتری را در تصمیماتشان نشان می دهند.
۳ – تصمیم گیرندگان متأسف، در مقایسه با تصمیم گیرندگان «راضی»، بعد از تصمیم‏ گیری، دچار هیجانات دیگری مثل «شرم» و «گناه» نیز می شوند. (کمدال و مونتگومری، ۱۹۹۷) نظریه پرسپکتیو^[۹۱]، ممکن است تفاوت های بین تصمیم گیرندگان راضی و متأسف را قبل از فرایند تصمیم‏ گیری، توجیه کند:

CY_idm: هزینه انتقال کالاهای امدادی از i به d با وسیله نقلیه نوع .m
CZ_sdm: هزینه انتقال کالاهای امداد از s به d با وسیله نقلیه نوع .m
pop_d : جمعیت در نقطه آسیب‌دیده‌dام.
: تقاضا ی نقطه آسیب دیده dام برای کالای نوع r ام.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

VCAP_m: ظرفیت وزنی وسیله نقلیه نوع m برای حمل کالاهای امدادی.
I_sr : موجودی کالای نوع r ام در ابتدای دوره در نقطه عرضه s ام.
در زیر پارامترهای دودویی مربوط به امکان عبور وسیله نقلیه مورد نظر از مسیرهای موجود (مسدود شده یا باز ) را در نظر می گیریم:

متغیرهای تصمیم مدل ریاضی
: میزان کالای نوع r انتقالی با وسیله نقلیه نوع mام از نقطه عرضه sام به نقطه توزیع امداد (میانی) iام.
: میزان کالای نوع r انتقالی با وسیله نقلیه نوع m ام از نقطه عرضه sام به نقطه آسیب‌دیده dام.
: میزان کالای نوع r انتقالی با وسیله نقلیه نوع mام از نقطه میانی iام به نقطه آسیب‌دیده dام.
VN_sim: تعداد وسایل نقلیه نوع m که کالاهای مختلف را از نقطه عرضه sام به نقطه توزیع امداد (میانی) iام انتقال می‌دهند.
VP_idm: تعداد وسایل نقلیه نوع m که کالاهای مختلف را از نقطه میانی iام به نقطه آسیب دیده dام انتقال می‌دهند.
VL_sdm: تعداد وسایل نقلیه نوع m که کالاهای مختلف را از نقطه عرضه sام به نقطه آسیب دیده dام انتقال می‌دهند.
مدل ریاضی
تابع هدف :

محدودیت‌ها
ظرفیت وسایل نقلیه:

فرستادن وسایل نقلیه:

کنترل موجودی:

محدودیت عدالت

شرح مدل ریاضی
توابع هدف:
تابع هدف اول z₁ هزینه‌های انتقال کالاهای امدادی متنوع با وسایل نقلیه چندگانه و هزینه‌های فعال‌سازی مراکز توزیع را، کمینه می‌کند. هزینه انتقال کالاهای امدادی، به صورت هزینه انتقال از انبار به مرکز توزیع، از انبار به نواحی آسیب‌دیده و از مراکز توزیع به نواحی آسیب‌دیده، هستند. مراکزتوزیع به‌گونه‌ای انتخاب می‌شوند که، هزینه کل کمتر می‌شود. تابع هدف دوم مساله نسبت میزان کالاهای حمل شده به نقطه آسیب‌دیده به تقاضای آن نقطه را بیشینه می‌کند. یعنی هر چقدر میزان کالای حمل شده به نقاط آسیب دیده بیشتر شود، صورت کسر بزرگ‌تر و میزان تابع هدف بیشتر می‌شود، که افزایش میزان کالای منتقل شده به نقطه آسیب دیده، باعث افزایش هزینه‌ها و بدتر شدن تابع هدف اول می‌شود. یعنی دو تابع هدف، با یک‌دیگر در تناقض هستند و شرایط مساله بهینه‌سازی چند‌هدفی برقرارند.
گروه محدودیت‌های ظرفیت وسایل نقلیه
محدودیت اول از این گروه بیان‌می‌کند که کل وزن باری که از نقطه عرضه به نقطه میانی حمل می‌شود برابر با وزن باری است که می‌تواند با وسایل نقلیه اختصاص‌یافته به آن کمان حمل‌شود. اما اگر در نقطه نامزد انتخاب شدن برای نقطه میانی، مرکز توزیع احداث نشود، یا امکان عبور وسیله نقلیه از نقطه عرضه به نقطه میانی نباشد، کالایی، با وسیله نقلیه حمل نمی‌شود. محدودیت دوم مشابه محدودیت اول است با این تفاوت که مربوط به انتقال کالاها از نقاط میانی به نقاط آسیب‌دیده می‌شود. محدودیت سوم از این گروه محدودیت بیان می‌کند که وزن کالاهایی که از انبار به نقطه آسیب دیده حمل می‌شود، حداکثر به اندازه ظرفیت وزنی وسایل نقلیه اختصاص یافته به آن کمان است و در صورتی که وسیله نقلیه نتواند از آن کمان عبور کند، هیچ باری را منتقل نمی‌نماید.
گروه محدودیت‌های فرستادن وسایل نقلیه
این گروه بیان می‌کند که وسایل نقلیه‌ای که در کمان‌های شبکه رفت و آمد می‌کنند، اگر نقاط میانی که مبدأ یا مقصد حرکت هستند، راه‌اندازی شده باشند و امکان حرکت در مسیر مربوط وجود داشته باشد، می توانند هر مقدار مثبتی را اختیار کنند و اگر مبدأ یا مقصد وجود نداشته باشد، یا مسیر مسدود شده باشد، هیچ وسیله نقلیه ای از آن کمان عبور نمی‌کند.
گروه محدودیت‌های کنترل موجودی
مجموع میزان کالاهایی که از انبارها به نقطه آسیب‌دیده حمل می‌شوند و میزان کالاهایی که از مراکز توزیع به نقطه آسیب‌دیده حمل می‌شوند، حداکثر به اندازه تقاضای آن نقطه آسیب‌دیده است. محدودیت دوم محدودیت ارسال نقطه میانی برای کالا محسوب می‌شود، بیان می‌کند که کالاهایی که از مرکز توزیع به نقاط تقاضا فرستاده می‌شوند حداکثر به اندازه مجموع کالاهایی است که از انبارها و کمک‌های مردمی به نقطه میانی وارد می‌شوند، به شرطی که آن نقطه میانی فعال شده باشد. محدودیت سوم از این گروه، بیان می‌کند که میزان کالاهایی که از یک انبار به نقاط میانی(مراکز توزیع) یا به نقاط آسیب‌دیده ارسال می‌گردند، حداکثر به اندازه مجموع کمک‌های دولتی و موجودی ابتدای دوره از کالا است، که در آن انبار وجود دارد.
محدودیت عدالت
این محدودیت به ازای هر ناحیه آسیب‌دیده و هر نوع کالای امدادی، حداقلی از کالای امدادی را در نظر می‌گیرد که به آن ناحیه برسد. این حداقل طوری است که هر چه جمعیت آن منطقه بیشتر باشد سهم بیشتری از کالا را دریافت می‌کند. کف دریافت کالاهای امدادی در نواحی آسیب‌دیده برابر است با تقاضای نقطه آسیب‌دیده برای کالا ضرب در نسبت جمعیت نقطه آسیب‌دیده به کل جمعیت آسیب‌دیده، ضرب در  (  عددی بین صفر و یک است). اگر تنها یک نقطه آسیب‌دیده داشته‌باشیم، در صورت عدم وجود  مجبور می‌شویم کل تقاضا را پاسخ‌دهیم که، با داشتن منابع محدود و کمبود عرضه در شرایط بحرانی پس از فاجعه امری ناممکن است، لذا از  استفاده می‌کنیم. به این ترتیب، همه‌ی مناطق فاجعه‌دیده حداقل سهمی از انواع کالاهای امدادی را قطعاً، دارا هستند.
محدودیت آخر بیان می‌کند که میزان کالاهای حمل شده و وسایل نقلیه حرکت‌کننده در کمان‌ها اعداد صحیح و مثبت هستند و متغیر دودویی در صورتی که مرکز توزیع فعال شود برابر یک و در غیر این صورت برابر صفر است.
فصل چهارم
محاسبات و یافته‌های پژوهش
مقدمه
در فصل گذشته با مساله بهینه‌سازی چند‌هدفی و رویکردهای حل آن و برنامه‌ریزی خطی فازی آشنا شدیم. مدل ریاضی مساله امدادرسانی را مطرح کردیم. در این فصل، مثال عددی و دو مطالعه موردی را برای آزمودن کارایی مدل مطرح و از تکنیک برنامه‌ریزی خطی فازی و برنامه‌ریزی آرمانی برای حل مدل استفاده‌می‌کنیم.
مثال عددی
مساله زیر را در نظر بگیرید:
دو ناحیه با جمعیت‌های ۱۰۰۰۰۰۰ و ۷۸۰۰۰۰ نفر دچار سانحه طبیعی شده‌اند و باید به تقاضای فازی این مناطق پاسخ اورژانسی بدهیم. دو انبار برای عرضه کالاها و دو مرکز توزیع کالاهای امدادی در نظر گرفته شده‌اند. هزینه‌های راه‌اندازی این دو مرکز به ترتیب ۱۰۰۰ و ۲۰۰۰ دلار هستند. کمک‌های دولتی به انبار ها و کمک‌های مردمی به مراکز توزیع فرستاده می‌شوند. انبار دارای موجودی اولیه برای کالاهای امدادی است. دو نوع کالای امدادی، بطری آب معدنی(۱ لیتری با وزن ۱ کیلو‌گرم) و بسته خوراکی(۳ کیلو‌گرمی) را در نظر بگیرید. دو نوع وسیله حمل‌ونقل، کامیون و هلیکوپتر را در اختیار داریم، که ظرفیتشان به ترتیب ۱۶۰/۲۰ و۷۲۰/۶ تن هستند. دوره نجات در این مساله دو روز فرض می‌شود. می‌خواهیم تقاضای فازی نقاط آسیب‌دیده را به گونه‌ای پاسخ دهیم که هزینه حمل‌و‌نقل کالاهای امدادی کمینه و تقاضای ارضا شده بیشینه شود. در این مساله محدودیت‌های مربوط به ظرفیت وسایل نقلیه، ارسال کالاهای امدادی به نقاط تقاضا از نقاط عرضه و مراکز توزیع، دریافت نقاط تقاضا و محدودیت عدالت به روشی که حداقلی از کالاهای امدادی به نقاط تقاضا برسد و این حداقل نسبت مستقیم با جمعیت نقطه آسیب‌دیده داشته باشد، مد نظر است. با توجه به موارد یاد شده در بالا، ساختار مدل و روش حل ارائه شده در فصل سوم و هم‌چنین جداول اطلاعات ورودی زیر به حل مساله می‌پردازیم.
جدول۴- ۱- هزینه انتقال (دلار) کالاها از مسیرهای موجود در شبکه.

ای ذهن خسته، مدد کن گویی به عالم خوابم / از روی آینه بر گیر گردی اگر بتوانی
امشب کجای جهانم؟ نی بر زمین و نه بر اَبر / ای عشق گمشدهی من! امشب کجای جهانی؟
ای چتر پیچکِ پُر گل با عطر زرد و سپیدت! / کو راه چاره که ما را در سایه ات بنشانی؟
مطرب! به سیم جنونت آهنگ ِ جامه دران کن / کامشب ز حسرت عشقی ماییم و جامه درانی…
( مجموعهی اشعار، تازه ها، جامه دران، صفحه ۱۱۳۰ )
تشبیه جوانی به رودخانهی در تحرک و شور، و نیز به بامداد در صفا و تازگی، به آفتاب در درخشش و به ماه در نورافشانی، تشبیه دل به کبوتر در ” جنبش و تپش و شور ِ” پرواز، یاد کردن از عشق و عاشق شدن در قالب واژه هایی چون ” یک اتفاق “، ” یک اعتماد ” استفاده از عبارت ” افتد و دانی ” که یادآور گفتار های سعدی است، تشبیه لب به شراره در گرمی و برافروختگی، استفاده از آرایهی تناسب در بیت:
لب: با هزار شراره شب: باهزار ستاره / بر گیسوان من و شب از بوسه مانده نشانی و نیز حسامیزی در همتا نمودن شب با خود تشبیه هم آغوشی به دو لپهی بادام در همانند و همسان یکدیگر بودن، و سپس خواب انگاشتن هر آن چه که بیان نموده، تشبیه ذهن به آینه و خیالات و اوهام به ” گرد ” و تمنای زدودن آن گرد توسط ذهن خسته. استفهام انکاری ، حالت تعلیق و در پی عشق گمشده بودن، جستجوی راه چاره در مخاطبه با ‘’ چتر پیچک'’ و تقاضای نواختن پردهی جامه دران از مطرب برای رهایی از حسرت عشق و سوختگی و آشفتگی حاصل از آن؛ مجموعه مشخصه های بیانی و آرایه های کلامی است که سیمین در این غزل برای پرداخت تصاویر خود از آن استمداد جسته است. در بیت آخر جامه دران در مصرع نخست از پرده های موسیقی است و در مصرع دیگر معنای اصلی آن مستفاد می شود که جامه دریدن است در حسرت عشق و فراق یار.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

توصیف صدای معشوق در شعر ” صدای تو ” اشاره ای به واکنش زنان در قبال شنیدن صدای جنس مخالف است؛ در بخشی از سخنرانی ایراد شده توسط ‘” سید محمود انوشه ‘’ که به آسیب شناسی روابط دختر و پسر پرداخته است، اشاره ای به نحوهی عاشق شدن زن و مرد وجود دارد بدین مضمون که « مردان شنوندگان خوبی نیستند و کلی نگرند، اما زنان شنوندگان بسیار خوبی هستند و جزئی نگرند. مردان از راه چشم عاشق می شوند ولی زنان از راه گوش عاشق می شوند.» ^۱۶ بر این اساس در تحلیل غزل ” صدای تو ” می توان گفت شاعر به توصیف عامل عشق پرداخته و نکته ای روانی را خودآگاه یا ناخودآگاه به زبان شعر بیان کرده است:
صدای تو
صدای تو گرم است و مهربان چه سِحر غریبی در این صداست
صدای دل مردِ عاشق است که این همه با گوشم آشناست
صدای تو همچون شراب سرخ به گونه ی زردم دوانده خون
چنین که مرا مست می کنی نشانی ی میخانه ات کجاست؟
صدای تپش های قلب من به گوش تو می گوید این سخن
که عاشقم و درد عاشقی چگونه ندانی که بی دواست؟
ز جک جک گنجشک های باغ تداعی صد بوسه می کنم
بیا و ببین در خیال من چه شور و چه هنگامه یی به پاست
چه بی دل و بی دست و پا منم چنین که شد از دست دامنم
چرا به کناری نیفکنم ز چهره حجابی که از حیاست
دلم همه شد آب آب آب که سر بگذارم به شانه ات
مگر بنوازی و دل دهی که فاش کنم آن چه ماجراست
به زمزمه گوید زمان عمر که پای من در زمین عشق
به غِـیر هوای تو در سرم زمین و زمان پای در هواست
( مجموعهی اشعار، تازه ها، صدای تو، صفحه ۱۱۳۸ )
شاعر صدای معشوق را سحر کننده می داند، مانند کردن صدا به شراب در گل گون نمودن رخسار و مست کنندگی، ” قطرهی شبنم ” به استعاره از اشک و ” گلبرگ مخملی ” به استعاره از گونه ، مانند کردن صدای ” جک جک گنجشکان ” به صدای بوسه و در پایان حسامیزی در ” زمزمهی زمان عمر ” که او را از پای نهادن در سرزمین عشق نهی می کند مجموع تفاسیر زنانه ایست که از شنیدن صدای مردی عاشق در وجود زن متبلور می شود و از ابتدا تا انتها ” صدا ” را به تعریف و تأویل می پردازد.
آخرین غزل فصل عاشقانه ها غزل « با قهر چه می کشی مرا » است که ابتدا آن را مرور می کنیم:
با قهر چه می کشی مرا
با قهر چه می کشی مرا من کُشته مهربانیم / یک خنده و یک نگاه بس تا کُشته خود بدانیم
ای آمده از سرا ب ها با خواب و خیال آب ها / دارد ز تو بازتاب ها آیینه ی زندگانیم
گر نیست به شانه ام سرت یا از دگری ست بسترت / غم نیست که با خیال توهمبستر شادمانیم
شادا! تنِ بی نصیب من افسون زده ی فریب تو/ مست است و ملنگ و بی خبر از دست و دل خزانیم
انگار درون جان ما سازیست همیشه نغمه زن / گوید به ترانه صد سخن از تاب و تب جوانیم
افتاده چنین به بند تو می خواست مرا کمند تو / گفتی که رهات می کنم دیدم که نمی رهانیم
ای یار، تبم ز عشق تو شورم، طلبم ز عشق تو / اما ز پیت نمی دوم بیهوده چه می کشانیم
فریاد، که جمله آتشم تا عرش لهیب می کشم / با این همه نیست خواهشم تا شعله فرو نشانیم
نزدیک ترین من! همان در فاصله از بَرَم بمان / تا پاک ترین بمانمت تا دوست ترین بمانیم
( مجموعهی اشعار، تازه ها، با قهر چه می کشی مرا، صفحه ۱۱۴۰ )
مشخصه های بیانی موجود در این غزل با تشبیه ” زندگانی به آیینه ” آغاز می شودکه خیال محبوب را در وجود او انعکاس می دهد. تشبیه ” دست و دل ” به ” خزان” در بی نصیبی و افسون زدگی، تشبیه “جان” به ساز” در نغمه زنی و ترانه خوانی “، تشبیه “عشق” به ” کمند” و تشبیه وجود شاعر به صید در کمند گرفتار آمده، تشبیه وجود شاعر به ” آتش” در لهیب کشیدن از سر عشق، در مجموع تصاویری است که بدین واسطه ترسیم شده است.
اگر بخواهیم تصویر های عاشقانهی سرشک را بررسی کنیم شاید بتوان گفت که تمامی اشعار و مجموعهی « آیینه ای برای صدا ها » و « هزارهی دوم آهوی کوهی » در خور بازنویسی و تحلیل و بررسی است نگاه عاشقانهی پر از لطافت سرشک همهی اشعار او را از قالب نو تا کهن و کلاسیک در برگرفته است این جا با دو عاشقانهی نو تحلیل را می آغازیم که در آن اشاراتی به دختران وجود دارد و به لحاظ این که این لفظ به طور مستقیم به کار رفته و دو تصویر از رفتار های دخترانه ترسیم شده است اولویت نخست را بدان ها می دهیم. سرشک در شعر « پیغام » سرورده است:
پیغام
خوابت آشفته مباد!
خوش ترین هذیانها
خزهی سبز لطیفی ست
که در برکهی آرامش تو
می روید
خوابت آشفته مباد!
آن سوی پنجرهی ساکت و پُر خندهی تو
کاروان هایی
از خون و جنون می گذرد،
کاروان هایی از آتش و برق و باروت

۳۴۲نفر از مشتریان یک رستوران چینی در تهران

ارزش لذت باورانه و ارزش فایده بر رضایت و نیات رفتاری تأثیر مستقیم دارد، به دست آمده است

Roig et al., 2013

۲۰۰ نفر از مشتریان موسسات مالی

ارائه یک مدل رفتاری وفاداری مصرف کننده در خدمات بانکی که در نهایت به انجام شناسایی وفاداری از دو بعد شناختی و عاطفی می کند ، تدوین کرده است

فصل سوم
روش شناسی
تحقیق
۳٫۱٫مقدمه
هدف اصلی هر تحقیق، کشف، تبیین، تفسیر و گسترش دانش پیرامون پدیده های خاصی میباشد. تحقیق عبارت است از مجموعه فعالیتهای منطقی، منظم، منسجم و هدفمند که در پی دستیابی به یکی یا ترکیبی از خواسته های زیر به صورت فردی یا گروهی صورت میگیرد:
ارضای یک حس کنجکاوی معرفتی (تحقیق بنیادی)
توصیف یک شرایط یا نگرش عدهای از افراد (تحقیق پیمایشی، همبستگی).
جستجوی پاسخ و راه حل برای یک مسأله و مشکل واقعی (تحقیق کاربردی).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در طی فرایند تحقیق با بکارگیری ابزارهای جمع آوری داده ها بهطور عینی و معتبر، مشاهده، بررسی و استخراج میشوند و سپس با بهره گرفتن از فنون تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی بهطور کمی و غیر کمی سعی میشود تا ادعاها و حدسهای علمی اولیه (فرضیه ها) آزمون شده و در نهایت فرضیه ها رد یا پذیرفته میشوند و نتیجهگیری نهایی صورت میپذیرد (خاکی، ۱۳۸۴، ۱۹۸). آمار توصیفی ویژگیهای کلی تعدادی از داده ها را در قالب یک عدد بیان میکند و آمار استنباطی بر اساس ویژگیهای مشاهده شده در نمونه، ویژگیهای جامعه را برآورد میکند (نادی و سجادیان،۱۳۸۹،۶۰).
در این فصل اطلاعات و گزارشی از چگونگی مراحل انجام روش تحقیق ارائه میگردد. این مراحل شامل: روش تحقیق، جامعه آماری پژوهش، نمونه آماری، روش نمونهگیری، شیوه اجرای تحقیق، ابزارهای گردآوری داده های و روایی و پایایی ابزارهای آنها، روش های آماری بهکار گرفته شده جهت تجزیه و تحلیل داده های آماری و قلمرو مکانی و زمانی از مهمترین عناوینی است که در این فصل از پژوهش مورد بحث و توجه قرار خواهد گرفت.
۳٫۲٫روش تحقیق
روش های تحقیق، در واقع ابزارهای دستیابی به واقعیتهای موجود و پی بردن به روابط میان آنها مستلزم انتخاب روش تحقیق مناسب است. انتخاب روش تحقیق به عواملی مانند ماهیت موضوع تحقیق، اهداف و سؤالات تحقیق، دامنهی موضوع تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد. هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید، چه روشی را اتخاذ کند تا او را هرچه دقیقتر، آسانتر، سریعتر و ارزانتر در دستیابی به پاسخ یا پاسخهایی برای پرسش یا پرسشهایی تحقیق مورد نظر کمک کند (حسن زاده،۱۳۸۶،۱۳۷).
این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی- عملی و به لحاظ روش انجام تحقیق از نوع تحقیقات پیمایشی از شاخه میدانی میباشد.
پژوهش حاضر از نوع پیمایشی نیز میباشد، مشخصهی عمومی پیمایشیها مجموعهی منظمی از دادههاست که آن را ماتریس متغیر برحسب داده های موردی مینامند. محقق در این ماتریس، صفت یا ویژگی هر مورد را برحسب متغیر مورد بررسی گردآوری و با در کنار هم گذاشتن این اطلاعات به مجموعه ای ساختمند یا مستطیلی از داده ها میرسد.
پژوهشگر در مطالعهی میدانی ابتدا موقعیت اجتماعی یا موسسهای را درنظر میگیرد و سپس روابط بین نگرشها، ارزشها، ادراکات و رفتارهای افراد و گروه های موجود را مطالعه میکند و به طور معمول هیچ متغیر مستقلی را دستکاری نمیکند (خاکی،۱۳۸۴،۲۱۲). از اینرو، این پژوهش میدانی است.
۳٫۲٫۱٫ طبقهبندی بر مبنای هدف
تحقیقات علمی بر اساس هدف به شرح ذیل می باشد :
تحقیقات بنیادی: هدف اصلی این نوع تحقیقات، آزمون نظریه ها، تبیین روابط بین پدیده ها و افزودن به مجموعه دانش در یک زمینهی خاص است.
تحقیقات کاربردی: هدف تحقیقات کاربردی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است.
تحقیق و توسعه: فرایندی است که به منظور تدوین و تشخیص مناسب بودن فرآورده آموزشی انجام میشود.
تحقیقات ارزیابی: این نوع تحقیقات فرآیندی جهت جمعآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات برای تصمیمگیری هستند.
تحقیقات علمی: هدف از انجام این نوع تحقیقات، حل مسائل کسب و کار مدیریت از طریق کاربرد روش علمی است (خاکی، ۱۳۸۴، ۲۰۲).
بنابراین تحقیق حاضر، از آن جهت که نتایج مورد انتظار آن میتواند در بخش خدمات ، صنعت و بازرگانی مفید واقع شود، تحقیق کاربردی محسوب میشود.
۳٫۲٫۲٫ طبقه بندی بر مبنای روش
غالباً مطالعه تحقیقی، یک روش یا استراتژی را نشان میدهند که بهسادگی قابل تشخیص است و شامل ویژگیهای مشترک خاصی مانند بیان مسأله، جمع آوری اطلاعات و نتیجهگیریاند. جزئیات این رویه های خاص تا حدود زیادی با روش تحقیق معین میشوند. هر یک از این روشها برای پاسخگویی به یک نوع مسأله مناسب هستند.
دانستن روش های گوناکون برای محقق و استفادهکنندگان تحقیق اهمیت دارد. حتی هنگامیکه روش به عنوان ملاک یا ضابطه مورد استفاده قرار میگیرد، راه های مختلفی جهت طبقهبندی مطالعات تحقیقی وجود دارد؛ به هر حال، این به دلیل آن است که مطالعاتی را دربر میگیرند که مستلزم استفاده از استراتژی تحقیق کاملاً متفاوتی است. مفیدترین طرح طبقهبندی، طرحی است، است که در آن دسته بندی ها به حداقل، و تفاوتها به حداکثر برسند (خاکی، ۱۳۸۴، ۲۰۸). یکی از روش های طبقه بندی بر مبنای روش، روش همبستگی است که در این گونه تحقیقات هدف اصلی آن است که مشخص شود آیا رابطه ای بین دو یا چند متغیر کمی(قابل سنجش) وجود دارد؟ اگر این رابطه وجود دارد، اندازه و حد آن چقدر است؟ هدف از مطالعات همبستگی ممکن است برقراری یک رابطه یا نبود آن و به کارگیری روابط در انجام پیش بینی ها است(خاکی، ۲۱۸،۱۳۸۸).از این رو تحقیق حاضر در طبقه تحقیقات همبستگی قرار می گیرد.
۳٫۳٫ قلمرو تحقیق
۳٫۳٫۱٫ قلمرو مکانی تحقیق
اولین قدم برای نمونهگیری تعیین هدف های پژوهش است. برای درک این هدف ابتدا باید جامعهای را که نمونه مورد مطالعه از آن انتخاب میشود، تعریف کرد (دلاور،۱۳۷۸،۸۸). جامعه تحقیق عبارت است از مجموعهای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. معمولاً در هر پژوهش، جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفت (صفتهای) متغیر واحدهای آن مطالعه کند (نادی و سجادیان،۱۳۸۹،۶۶). جامعه مجموعه اعضای حقیقی یا فرضی است که نتایج پژوهش به آن انتقال داده میشود (دلاور،۱۳۷۸،۸۹).
به دلیل اهمیت خدمات پیشگیرانه در حوزه سلامت و نیز افزایش مبتلایان به سرطان سینه و همچنین سکونت محقق در شهر اصفهان و دسترسی به مرکز تحقیقات پیشگیری از سرطان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ، در تحقیق حاضر دریافت کنندگان خدمات این مرکز به عنوان جامعه آماری درنظر گرفته شده است.
۳٫۳٫۲٫ قلمرو زمانی تحقیق
از نظر بازه زمانی ، دوره مورد بررسی جهت ارزیابی مراجعهکنندگان جامعه مورد نظر یک دورهی شش ماهه در نظر گرفته شده است و داده های مورد نیاز جهت انجام تحقیق حاضر نیز در فاصله زمانی بهار و تابستان ۱۳۹۳ جمعآوری گردیده است.
۴٫۳٫ روش نمونهگیری و تعیین حجم نمونه
نمونهگیری فرآیندی است که طی آن تعدادی از واحدها به گونهای برگزیده میشوند که معرف جامعهی بزرگتری که از آن انتخاب شدهاند باشد. این گزینش میتواند به سه گونهی زیر صورت پذیرد.
۱- نمونهی انباشته^[۱۵]

(ترک فعل) است.
“به نظر می رسد اینگونه اعمال مادامی موضوع بحث می تواند باشد که قانون مجازات نیز آنها را در موارد مشخص گنجانده باشد و در غیر از موارد پیش بینی شده از طرف قانون مشکل به نظر می رسد که احتراز کننده از اقدام قابل تعقیب باشد^[۴۸].“
گفتار سوم: عنصر معنوی جرم^[۴۹]
صرف انجام یک عمل مادی که قانون آن را جرم شناخته است برای احراز مجرمیت بزهکار کافی نیست. به این معنی که او باید از نظر روانی یا بر ارتکاب جرم انجام یافته “عمد“ یا

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

“قصد” داشته باشد و یا در اجرای عمل ، بدون آنکه قصد منجزی بر ارتکاب جرم داشته باشد ، متحمل خطایی گردد که بتوان او را مستوجب مسئولیت کیفری دانست. به طور کلی برای آنکه عنصر روانی تحقق پیدا کند وجود دو عامل ضرورت دارد :
یکی ، اراده مرتکب و دیگری ، سوء نیت :
بند ۱: اراده
از نظر لغوی ، اراده عبارتست از “خواستن ، طلب کردن ، ‌قصد و آهنگ عزم^[۵۰]“ . اراده یک عنصر معنوی به شمار می آید که در بوجود اوردن کلیه جرائم ضرورت دارد. یک عمل خارجی نمی تواند مطمع نظر مقامات اجتماعی قرار گیرد مگر اینکه مظهر اراده انسانی باشد. امروزه مسئله اراده در روانشناسی ، مسئله ای پیچیده و قابل بحث است. اما آنچه ما از اراده طلب می کنیم در حقیقت همان خواستن در شرایط متعارف است. همچنین اگر شخصی ، دیگری را در حین مسابقه فوتبال به شدت به جلو براند و در نتیجه این عمل دست شخص اخیر به چشم دروازه بان اصابت کند و او را مجروح نماید ، چون عملی که علی الصول جرم ضرب و جرح عمدی است ، بدون اراده ارتکاب صورت می گیرد ، جرم ضرب و جرح عمدی شناخته نمی شود.
بند ۲: سوء نیت
قصد مجرمانه غالبا ً مترادف با سوء نیت است و آن ، اراده جهت یافته به مقاصد نهی شده در قانون جزا می باشد. برخی حقوقدانان “‌ قصد مجرمانه “ را کشش و تمایل به انجام عملی دانسته اند که قانون آ نرا نهی کرده است^[۵۱].
این کشش و تمایل نباید با انگیزه مجرمانه ، که کشش های عمیق ، خودآگاه و ناخودآگاه هستند مشتبه شود. مراد ، خواستن عمل مجرمانه است که مورد نهی قانون گذار قرار گرفته است. خواه بزهکار بر ماهیت عمل و یا ترک عمل خویش بعنوان “جرم“ آگاه باشد ، خواه نباشد.
بنابر آنچه که بیان گردید ، علاوه بر عامل اراده که در کلیه جرائم عمدی و غیر عمدی مشترک است ، در سوء نیت، دو عنصر دیگری وجود دارد که عبارتند از : خواستن عمل ( سوء نیت عام) و خواستن نتایج حاصل از عمل ( سوء نیت خاص )
در برخی جرائم علاوه بر سوء نیت عام ، لازم است که سوء نیت خاص نیز وجود داشته باشد. بدین معنی که علاوه بر قصد ارتکاب عمل مجرمانه ، باید قصد دیگری هم که از طرف قانون برای تحقق جرم ضروری است شناخته شود ، مصداق پیدا کند.
مثلا ً در جرم ایراد ضرب ، وجود سوء نیت عام ، در امر زدن طرف مقابل است و لازم نیست که ضارب قصد صدمه زدن به طرف دیگر را نیز داشته باشد. در حالی که در جرم قتل ، علاوه بر قصد و عمد در ارتکاب عمل مجرمانه ، مثل زدن طرف ( قصد عام ) ، باید قصد کشتن طرف را نیز داشته باشد ( قصد خاص ) تا مرتکب بعنوان قاتل عمدی مسئول شناخته شود. بدین لحاظ می توان جرائم را به دو دسته تقسیم کرد :
۱-۲- جرائم عمدی : جرائمی هستند که مجرم با قصد منجز مجرمانه ، یعنی با تمایل و خواستن انجام علمی که قانون آنرا منع کرده است ، فعل یا ترک فعل را انجام دهد. بعبارت دیگر ، “عنصر روانی جرم در اینگونه جرائم ، همان قصد مجرمانه است^[۵۲].”
بنابر این اگر کسی اراده در انجام عمل داشته و اراده در نتیجه عمل نیز داشته باشد ، مرتکب جرم عمدی شده و سوء نیت او محرز است. مثلا ً بازیکن فوتبال که عاملا ً و عامدا ً و به قصد شکستن ساق پای حریف به او ضربه می زند^[۵۳] ، مرتکب جرم عمدی شکستن عضو شده و مستحق قصاص است.
۲-۲- جرائم غیر عمدی : در جرائم غیر عمدی ، صرف تقصیر یا خطای مرتکب در تحقق رکن روانی کفایت می کند و مصادیق بارز آن را قانون “بی احتیاطی ، بی مبالاتی ، عدم مهارت و عدم رعایت نظامات دولتی “تعبیر کرده است^[۵۴]. معهذا ، اگر کسی اراده در عمل داشته ولی اراده در نتیجه حاصل از عمل را نداشته باشد ، به شرط آنکه نتایج قابل پیش بینی نباشد ، بعبارت دیگر، جانی نه قصد فعلی را که نوعا ً سبب جنایت نمی شود داشته باشد و قصد جنایت بنسبت به مجنی علیه نداشته باشد ، مرتکب جرم شبه عمد شده است.
مثلا ً در کاراته مبارزه گر ضربه ای به صورت حریف نمایش می دهد ولی بر اثر بی احتیاطی و یا عدم مهارت ، ضربه به صورت حریف اصابت نموده و موجب شکسته شدن بینی وی می گردد. در اینجا مرتکب جرم شبه عمد گردیده است. هر چند که در زدن ضربه ، عمد داشته است ولی چون قصد زدن ضربه به صورت حریف و مصدوم نمودن وی را نداشته است ، جرم عمدی نیست بلکه شبه عمد است.
برخی اوقات نیز قتل یا جرح یا نقص عضو به طور خطای محض واقع می شود و آن در صورتی است که کسی اراده در عمل نداشته و اراده در نتیجه حاصله نیز ندارد. بعبارت دیگر ، جانی نه قصد جنایت نسبت به مجنی علیه را داشته و نه قصد فعل واقع شده بر او را. مثلا، بازیکن فوتبال که به قصد زدن توپ با سر به هوا بلند می شود و لیکن در حین فرود بر روی داور مسابقه افتاده و او را مجروح می کند . در اینجا فرد مرتکب بعلت “خطای“ جزایی قابل پیگرد است. ^[۵۵]
در خصوص ایراد صدمات بدنی که معمولا ً به صورت ضرب و جرح یا هر آسیب بدنی دیگر در می آید ، ممکن است از حیث شدت یا ضعف صدمه یا کیفیت ارتکاب عمل ، دارای آثار و نتایج متفاوت باشد. گاه نتیجه آنها سلب حیات از شخص زنده می شود و گاهی موجب ضایعات و اختلالات خفیف تر می گردد که به صورت ضایعات عضوی و مرض یا سلب قدرت کار کردن و غیره در می آید. بنابراین صدمات مذکور ، از نظر قانون خارج از صور ذیل نمی تواند باشد:
۱- قتل و ضرب و جرح عمدی
۲- قتل و ضرب و جرح غیر عمدی
در قانون ۲۰۶ قانون مجازات اسلامی ، قانونگذار در بیان موارد قتل عمدی که موجب قصاص نفس است ، بر اساس تعریفی که فقها و صاحب نظران اسلامی از قتل عمد بعمل آورده اند ، موارد قتل عمدی و ضابطه تشخیص آن را پیش بینی نموده است و بر طبق آن، مراد از قتل عمدی آن است که ، فاعل جرم از روی اگاهی و به اختیار خود به منظور کشتن مجنی علیه مرتکب جرم می شود. ^[۵۶]
مثلا ً چنانچه ورزشکاری عمدا ً به قصد قتل حریف مرتکب فعلی شود که منتهی به قتل گردد ، اگرچه کلیه مقررات خاص مربوط به آن ورزش را رعایت کرده باشد ، به موجب قانون مستوجب قصاص خواهد بود.
وضعیت بازیکنی که در مسابقه فوتبال ، با ضربات مشت موجب ضرب و جرح یا مرگ حریف یا داور مسابقه شود ، به همین ترتیب است و باید قصاص شود. همچنین ورزشکاری که در جریان بازی برای گرفتن توپ ، بدون داشتن قصد قتل ، عمدا ً کاری را انجام می دهد که نوعا ً کشنده بوده و موجب قتل می شده است ، در صورتی که حائز شرایط مندرج در بند ۳ ماده ۵۹ قانون مجازات اسلامی نباشد ، قتل در حکم عمد تلقی می گردد. بعبارت دیگر ، چون ضارب در ایراد صدمه به مجنی علیه عامد است و با انجام کار غیر متناسب و خلاف موازین و مقررات ورزشی بر روی جسم و جان مجنی علیه ، حصول نتیجه و مرگ مضروب برای او محتمل و قابل پیش بینی بوده است ، لذا مطابق بند ب و ج ماده ۲۰۶ قانون مجازات اسلامی ، اقدام او قتل در حکم عمدی و موجب قصاص شناخته خواهد شد^[۵۷].
مبحث سوم: تعرض غیر عمدی نسبت به تمامیت جسمانی در عملیات ورزشی
قانونگذار، بزه قتل و جرح غیر عمدی را تعریف نکرده است لیکن با توجه به مواد مربوط می توان آنرا چنین تعریف کرد: “هر آدم کشی یا صدمه بدنی که ناشی از عمد مرتکب آن نبوده و معلول خطای او باشد غیر عمدی است” ^[۵۸]
در اینجا، مرتکب با وجود اراده در فعل، سوء نیت ندارد ولی مرتکب خطا و تقصیری می شود که به جهت آن قابل مواخذه و مجازات است مانند ورزشکاری که در اثر نقض مقررات ورزشی موجب مرگ حریف می شود.
از آنجائی که قانونگذار حکم کلی و ضابطه تشخیص و شرایط ایراد جرح یا نقض عضو مجنی علیه را که به طور خطای شبیه عمد یا خطای محض واقع می شود در بند های “ب” و “الف” ماده ۲۹۵ قانون مجازات اسلامی، بعد از بیان حکم قتل شبه عمد و خطای محض و با استعمال لفظ “یا” بعد از قتل، اصطلاحات جرح و نقض عضو را به شرح مذکور در بندهای فوق به کار برده است و نیز با عنایت به اینکه عموم مطالبی که در باره عنصر مادی و عنصر روانی قتل شبه عمد و خطای محض بر اساس حکم کلی مندرج در ماده مرقوم است بجز اختلاف موضوع مورد تعرض مرتکب، مبنی بر (جرح یا نقص عضو بجای قتل) سایر شرایط و ضابطه تشخیص ایراد و جرح و نقض عضو شبه عمد و خطای محض با آنچه در باره قتل شبه عمد و خطای محض بیان می شود یکسان است، لذا از توضیح مجدد آن خودداری می شود.
گفتار اول: عناصر اختصاصی تعرض غیر عمدی به تمامیت جسمانی در ورزش
سلب حیات و یا صدمه بدنی"غیر عمدی” در شرایطی است که مرگ مجنی علیه مورد نظر مرتکب قتل یا صدمه نباشد در این رابطه ماده ۲۹۵ قانون مجازات اسلامی مقرر می دارد: “در موارد زیر دیه پرداخت می شود.”
الف- قتل یا جرح یا نقض عضو که به طور خطاء محض واقع می شود و آن در صورتی است که جانی نه قصد جنایت نسبت به مجنی علیه را داشته باشد و نه قصد فعل واقع شده بر او را مانند آنکه …
ب- قتل یا جرح یا نقض عضو که به طور خطاء شبیه عمد واقع می شود و آن در صورتی است که جانی قصد فعل را که نوعاً سبب جنایت نمی شود داشته باشد و قصد جنایت را نسبت به مجنی علیه نداشته باشد مانند آنکه …”
آنچنانکه بیان گردید قانونگذار ورزشکاران را در صورت رعایت مقررات صراحتاً از تمامی نتایج عملیات حتی اگر به قتل منجر شود ، مصون داشته است، ولیکن در پاره ای موارد، قانون ورزشکار مرتکب را مسئول می داند زیرا رعایت احتیاط های لازم و متعارف را ننموده و به عبارت دیگر ورزشکار به دلیل عدم رعایت مقررات و یا عدم مهارت و یا بی مبالاتی و عدم توجه به اصول احتیاطی موجب بروز حادثه می گردد . مثلاً مسئولیت بازیکن فوتبالی که به سمت دروازه بان شوت می زند، در عین حالیکه تعدادی کودک در کنار دروازه مشغول تماشا هستند و در نتیجه برخورد توپ به کودک موجب مرگ وی می گردد، محرز است.
در این فرض ، هر چند توپ زدن برای دروازه بان خطای فوتبال به حساب نمی آید، ولی عدم توجه بازیکن به حضور کودکان در کنار دروازه، بی احتیاطی محسوب می شود و همچنین است مسئولیت ورزشکاری که با نقض مقررات و نظامات آن ورزش، مرتکب قتل حریف مقابل می گردد.
تبصره ۳ ماده ۲۹۵ قانون مجازات اسلامی^[۵۹] در این خصوص مقرر می دارد: “هر گاه بر اثر بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم مهارت و عدم رعایت مقررات مربوط به امری ، قتل یا ضرب یا جرح واقع شود که اگر آن مقررات رعایت می شد حادثه ای اتفاق نمی افتاد، قتل یا ضرب یا جرح در حکم شبه عمد خواهد بود”
به طوریکه ملاحظه می گردد، مصادیق مصرح قانونی در ماده فوق بعنوان ارکان سازنده جرم غیر عمد در حوادث ناشی از عملیات ورزشی، آورده شده است و “مفهوم مخالف این عبارت آن است ، در صورتی که قتل غیر عمدی ناشی از بی مبالاتی و غیره نباشد، مجازات ندارد”^[۶۰] عبارت دیگر اعمال مجرمانه غیر عمدی ورزشکاران فقط در صورتی که توأم با خطا باشد قابل مجازات است و این تفسیر با بند ۳ ماده ۵۹ قانون مذکور مطابقت دارد.
بند ۱: تحقق صدمه جسمانی
“ایراد صدمه و بوقوع پیوستن یکی از نتایج مادی آن به صورت قتل و ضرب و جرح و غیره اولین شرط پیدایش جرم است. مادام که یکی از این نتایج در عالم ماده و خارج بوقوع نپیوندد نمی توان مرتکب را هر چند متخلف و خطا کار باشد از این حیث مجازات کرد”^[۶۱] و لیکن مهمترین و اساسی ترین شرط برای انکه حادثه حاصله از عملیات ورزشی جرم به حساب آید و ورزشکار عامل، مجازات گردد ، “نقض مقررات مربوط به آن ورزش است".
بنابراین ، اصل برای جرم نبودن حوادث در ورزش، رعایت مقررات آن ورزش است و مفهوم این اصل آنست که هر حادثه ای که در نتیجه نقض مقررات در ورزش حاصل شود، جرم بوده و ورزشکار خاطی بر حسب شدت و ضعف حادثه مجازات خواهد شد
قسمت ۱: فعل مادی ایجابی
در خصوص فعل مادی ایجابی در صدمات ورزشی، مقصود اینست که کسی ، با توسل به انجام عملیات ورزشی که تجلی خارجی و مادی دارد، مقررات ورزشی را نقض نماید و نقض این مقررات موجب بروز حادثه و در نتیجه صدمه یا قتل حریف مقابل گردد. مانند : پشت پا زدن، سد کردن، فشار عضوی بر خلاف مقررات و امثالهم.
افعالی که موجب نقض مقررات ورزشی می گردد متنوع است ولی در هر حال باید از ضارب، عمل مادی و فعلی که از نقض مقررات حاصل شده و منتهی به قتل گردیده است ، صادر شده باشد. به دیگر سخن، ورزشکاران مسئولیت تمامی عواقب افعال و عملیات ورزشی خود را که در نتیجه نقض مقررات حاصل شده است، خواهند داشت.
با این وجود، در بعضی از ورزشها، یک حرکت دارای چند مرحله و هر مرحله مشمول مقررات ویژه ای است و لذا، تحقق حادثه در هر مرحله موجب مسئولیت جزائی ورزشکار خواهد بود و صحت هر مرحله تاثیری در خطا بودن مرحله بعدی از نظر میزان مسئولیت نخواهد داشت. مثلاً ، در پرتاب نیزه، پرتاب کننده نباید از خط مربوطه پا را فراتر نهد اما رعایت این قاعده، خاتمه کار نیست بلکه نیزه نیز باید در محدوده مقرر فرود آید و همچنین به نحوی به زمین اصابت کند که مقررات مشخص کرده است بنابراین اگر پرتاب کننده پایش از خط عبور نکند ولی نیزه را به جایگاه تماشاچیان بفرستد، در صورت فوت شخص ثالث، مسئول شناخته شده وادعای او مبنی بر اینکه مقررات اولیه را کاملاً رعایت نموده است ، توجیه کننده مسئولیت وی نخواهد بود.^[۶۲]
قسمت ۲: ترک فعل
همانگونه که می دانیم، مجازات اشخاص موکول به ارتکاب جرم است و برای انتساب این جرم به شخص، باید تقصیر وی به اثبات برسد. اعم از تقصیر عمدی و یا غیر عمدی، بنابراین اگر اشخاص به هیچوجه در وقوع حادثه مرتکب تقصیر نشده باشند اصولاً مسئولیتی متوجه آنان نخواهد بود.
“اما گاهی قانونگذاری بدون توجه به نتیجه مجرمانه و اینکه چه کسی موجب حادثه شده است، اشخاص دیگری را هم که مطلقاً در تحقق حادثه کوچکترین نقشی نداشته اند مسئول می شناسد.
این مسئولیت ناشی از رفتار سلبی و یا ترک فعلی است که بر عهده افراد قرار داده شده است و اگر چنانچه آن را انجام ندهند ، مرتکب جرم شده اند" ^[۶۳]
یکی از این موارد، خودداری اشخاص از کمک به مصدومین در حین فعالیت های ورزشی است. کسانی که از کمک به مصدومین و یا اقدام به رفع مخاطرات جانی خودداری نمایند بر حسب مورد به مجازات حبس محکوم خواهند گردید. بدون اینکه تقصیری در وقوع صدمه و خطر جانی داشته باشند و به دلیل تحقق صدمات و خطرات جانی فراوان در ورزش، لزوم ارائه این بحث بیشتر از هر فضای غیر ورزشی احساس میگردد.