جهت تعیین اولویت معیارهای اصلی تحقیق از تکنیک آراس بهره مند می شویم، باید توجه نمود تعداد افراد متخصص و خبره در حوزه دانشی مورد مطالعه دراین تحقیق بسیار محدود می باشد و محدودیت دسترسی به این دسته از افراد موجب شده است تا محقق تلاش نماید در نظرسنجی به منظور دسته بندی متغیرهای تحقیق، از تعدادی خبره کمک بگیرد، تا تنها به خبرگانی اکتفا نماید که بیشترین میزان دانش و تجربه را دارا هستند. بکارگیری تعداد زیاد نظرات تنها بر گستردگی مقیاس مسئله، افزایش پیچیدگی فرایند حل مسئله و کاهش کارایی جواب به دست آمده منتهی می شود و نتیجه علمی و قابل تفسیری را در بر نخواهد داشت محقق نظر خبره را جهت گردآوری مقایسات زوجی مورد گردآوری قرار خواهد داد.
نتیجه: نظرات مورداستفاده در فازدوم، تعداد پنج نظر برای تعیین اولویت معیارهای اصلی می باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فاز سوم: گردآوری نظرات خبرگان جهت تعیین میزان اثرگذاری هریک از زیر معیارهای تحقیق
در این گام، محقق پرسشنامه مقایسات زوجی فازی را تهیه و ساختار بندی نموده که این نظرات جهت تحلیل در تکینک دیماتل فازی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. همچنین باید اشاره نمود توضیحات کامل مرتبط با تکینک های نام برده شده در فاز دوم و سوم در ادامه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
نتیجه: تعداد نظرات مورداستفاده در فاز سوم، پنج نظر برای تعیین اثرگذاری زیرمعیارها می باشد.
۳-۵٫ تکنیک های به کارگرفته شده در پژوهش
محقق به منظور دسته بندی و رتبه بندی هرچه صحیح تر از تکنیک هایی به شرح زیر در تحقیق استفاده نموده است:
۳-۵-۱٫ تئوری فازی
لطفی عسگری زاده در سال ۱۹۶۵،تئوری مجموعه فازی را برای حل مسائلی که در آنها معیارهای تعریف شده واضحی وجود ندارد، معرفی کرد(مومنی،۱۳۸۷: ۱۸۷). اگر عدم اطمینان (فازی بودن) تصمیم گیری انسان درنظر گرفته نشود، نتایج می توانند گمراه کننده باشد. یک عمومیت در میان عبارات توصیفی مثل “به احتمال زیاد"، “احتمالاًچنین است"، “نه خیلی واضح"، “تقریباًخطرناک"، که اغلب در زندگی روزانه به گوش می خورد، به این معنا است که همگی توصیفات شامل درجه ای از عدم اطمینان می باشند. بنابراین تئوری فازی برای حل چنین مشکلاتی به کار می رود. در چهار دهه گذشته این تئوری در بسیاری از زمینه ها به کار گرفته شده است. تئوری مجموعه های فازی چون موضوعات ریاضی، دقیق تعریف شده که به قوانین منطقی کلاسیک وابسته می باشد و در آن به استفاده از رویکرد زبان شناختی اشاره شده است( ۲۰۰۶: ۷۷۲, ۷۷۶، Chiang). منطق اصلی رویکرد زبان شناختی این است که ارزش های حقیقی، مجموعه های فازی(مبهم)هستند و قوانین استنتاج بیشتر از اینکه دقیق باشند، تقریبی هستند. یک عدد فازی مثلثی که نوع به خصوصی از عدد فازی ذوزنقه ای است در کاربرد های فازی بسیار مشهور می باشد. همچنان که در فرمول ذیل، نشان داده شده عدد فازی مثلثی M با(a,b,c) نشان داده می شود و عملکرد عضویت به صورت شکل ۳-۱ است.
شکل۳-۱ عملکرد عضویت یک عدد فازی
=µ
(۳-۱)
پارامتر b بزرگترین درجه عضویت است کهfM(b)=1می باشد.در حالیکه a, وc کران پایینی وبالایی می باشند.
۳-۵-۲٫ آراس^[۴۶]
فرایند حل مسئله با بهره گرفتن از روش آراس به طور دقیق با بهره گرفتن از گام‌های زیر شرح داده می شود:
گام اول: تشکیل ماتریس تصمیم‌گیری^[۴۷]
اولین گام در حل هر مسئله تصمیم‌گیری چندمعیاره، تشکیل ماتریس تصمیم‌گیری است. در تصمیم‌گیری چندمعیاره از مسئله بهینه‌سازی گسسته هر مسئله‌ای که باید حل شود با ماتریس تصمیم‌گیری به شکل زیر نمایش داده می‌شود. که برایm گزینه ممکن ارزیابی‌ شده(ردیف) روی nمعیار معین (ستون) تنظیم می‌شود.
(۳-۲)
که در آن m– تعداد گزینه‌ها، n– تعداد معیار معین هر گزینه تصمیم، – ارزشی که مقدار کارایی گزینه‌یi در شرایط معیار j را بیان می‌کند، – مقدار بهینه‌ی معیار j .
گام دوم: تعیین مقدار بهینه‌ی هر معیار
بعد از تشکیل ماتریس تصمیم‌گیری، گام بعدی در این روش تعیین مقدار بهینه‌ی هر معیار می‌باشد. اگر مقدار بهینه‌ی معیار j برای تصمیم‌گیرندگان مشخص نبود آنگاه:
اگر مقدار بیشینه (ماکزیمم) برتری داشت:
(۳-۳)

و چنانچه مقدار کمینه (مینیمم) برتری داشت:
(۳-۴)

که در آن مقدار بهینه‌ی گزینه i در ارتباط با معیار jمی‌باشد(Turskis & Zavadskas, 2010: 598- 600).
مقادیر بیشینه به معنی مجموعه‌ای از معیارهای از نوع سود می‌باشد. یعنی جهت و سوی بهینگی بیشینه سازی است. و مقادیر کمینه به معنی مجموعه‌ای از معیارهای از نوع هزینه می‌باشد. یعنی جهت و سوی بهینگی کمینه سازی است(Dadelo et al, 2012: 70).
معمولاً، مقادیر عملکرد(کارایی) و وزن معیارها به عنوان ورودی در ماتریس تصمیم‌گیری نمایش داده می‌شود. معیارها، همچنین مقادیر و وزن‌های اولیه‌ی معیارها به وسیله‌ی کارشناسان و خبرگان تعیین می‌شود. اطلاعات به دست آمده می‌توانند به وسیله‌ی اشخاص ذینفع با توجه به اهداف و فرصت‌های آنان تصحیح شوند. سپس تعیین اولویت‌هایگزینه‌ها است که در چند مرحله (گام) انجام می‌شود(Turskis & Zavadskas, 2010: 600).
گام سوم: محاسبه‌ی ماتریس تصمیم نرمال^[۴۸]
معمولاً معیارها اهمیت، اندازه و مقیاس‌های متفاوتی دارند. هدف گام بعدی این است که از معیارهای نسبی به مقادیر ارزش‌های وزن دهی شده برسد. به منظور جلوگیری از مشکلات ناشی از ابعاد مختلف معیارها، از نسبت(نرخ) ارزش بهینه استفاده شده است. نظریه‌های مختلفی در توصیف نسبت(نرخ) ارزش بهینه وجود دارد. با این حال مقادیر با بهره گرفتن از نرمال سازی ماتریس تصمیم‌گیری در بازه‌یا فاصله‌ی [۱و۰] یا بازه‌ی [∞و۰] ترسیم شده است.
در گام سوم مقادیر اولیه‌ی همه‌ی معیارها نرمال می‌شود، مقادیر که با بهره گرفتن از فرمول‌های زیر محاسبه می‌گردد، ماتریس تصمیم‌گیری نرمال شده را معین می‌کند.
(۳-۵)
معیاری که ارزش مورد نظر (ترجیحی) آن بیشینه است، به شکل زیر نرمال می‌شود:

(۳-۶)
معیاری که ارزش ترجیحی آن کمینه است، با بهره گرفتن از ۲ گام زیر نرمال می‌شود:
(۳-۷)

هنگامی که مقادیر بدون مقیاس(نرمال) هر معیار مشخص شد، در اصل، همه‌ی معیارهایی که در ابتدا مقیاس‌های متفاوتی داشتند می‌توانند با یکدیگر مقایسه شوند.
گام چهارم: محاسبه‌ی ماتریس تصمیم نرمال وزن دار^[۴۹]
گام چهارم تعریف (معین کردن) ماتریس نرمال - وزن دار شده، است. می‌توان وزن معیار را با ۱ >>0 ارزیابی نمود. فقط وزن‌های کاملاً سنجیده (به درستی تعیین‌شده) باید استفاده گردد، زیرا وزن‌ها همیشه ذهنی هستند و در جواب مسئله تأثیر دارند. ارزش وزن معمولاً به وسیله‌ی روش ارزیابی کارشناس تعیین می‌گردد. مجموع وزن‌های باید به شکل زیر محدود شوند: (Turskis & Zavadskas, 2010: 601)
(۳-۸)

(۳-۹)
مقادیر وزن داده‌شده– نرمال شده‌ی تمام معیارها به شکل زیر محاسبه می‌گردد:
(۳-۱۰)

• سرخ ها یا همان انقلابیون که نظام روسیه تزاری را برانداخته بودند، ارتش سرخ را تشکیل و قصد داشتند انقلاب را در سراسر قلمرو روسیه تزاری تثبیت کنند.

۲٫سپید ها ، مخالفان سرخ ها که بخش های قابل توجهی از ارتش روسیه تزاری در اختیارشان بود و قصد تثبیت دیگرباره ی حکومت تزاری را داشتند
۳٫قوای انگلیس که بخشی از آن در خاک روسیه تزاری بود و از استقرار بلشویسم و کمونیسم هراس داشت و از سپیدها حمایت می کرد.
۴٫قوا و نیروهای وابسته به عثمانی که در حال جنگ با روسیه تزاری بودند و از گروه های پان ترکیست همچون حزب مساوات به رهبری محمد امین رسول زاده حمایت می کردند.
قفقاز و به تبع آن تالش در این دوره صحنه نبرد نیروهای فوق بود.برای درک جغرافیای سیاسی تالش شمالی در این دوره ناگزیر باید به جغرافیای سیاسی قفقاز توجه داشته باشیم.در مورد قففاز و تقسیماتش دو دیدگاه وجود دارد دیدگاه غربی دو قفقاز جنوبی(ارمنستان،آذربایجان وگرجستان)وشمالی(چچنستان،اوستیا، آبخازیا، اینگوش، داغستان) را قائل است، در روسیه گروهی به همین تقسیم بندی معتقدند و گروهی ارمنستان،آذربایجان و گرجستان را زاقفقازیا یا ماوراء قفقاز می نامند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

«پس از الغای فرمانداری کل قفقاز،در قفقاز جنوبی کمیساریای ماوراء قفقاز و مجمع ماوراء قفقاز اداره امور را به عهده داشتند.»(امیر احمدیان،۱۳۸۰، ۲۱۲)
«در ۱۵ نوامبر ۱۹۱۷ کمیساریای زاقفقازیا(ماورای قفقاز) که حکومتی ملی گرا بود در تفلیس تاسیس شد.منشوئیک های گرجی،مساواتیها ی متمایل به عثمانی و داشناک های ارمنی در آن شرکت داشتند پس از مدتی این تشکل جای خود را به سیم (مجمع ماوراء قفقاز )داد .این مجمع در ۲۲ آوریل ۱۹۱۸ ماوراء قفقاز را جمهوری فدراتیو مستقل اعلام کرد در اثر بروز اختلاف ساختاری بین منشویئکها و داشناک ها و مساواتی ها و نیز مداخلات و فشارهای عثمانی و آلمان در تاریخ ۲۶ مه ۱۹۱۸ این مجلس منحل و جمهوری‌های مستقل آذربایجان و گرجستان و ارمنستان به وجود آمدند. »(همان). جمهوری دموکراتیک زاقفقازیا مرکزش در تفلیس بود. ابتدا گرجستان از این ترکیب آن خارج و اعلام استقلال کرد، سپس ارمنستان. پس از اعلام استقلال گرجستان و ارمنستان اراضی ای باقی ماند که از نظر قومی بسیار متنوع بود و در آن تالش ها ، لزگی ها، کردها، ترک ها و تات ها(در آن درصد قابل توجهی از اهالی آبشرون و باکو،قبا و شروان را تات ها تشکیل می دادند) و برخلاف گرجستان و ارمنستان دارای هویت ملی واحد نبودند بارزترین وجه اشتراکشان مسلمان بودن اکثریت بود در آن زمان هنوز نام آذربایجان برای اراضی شمال ارس کاربرد نداشت و ابداع نشده بود.بنابراین ابتدا نام باقی مانده ی جمهوری زاقفقازیای متلاشی شده را جمهوری مسلمانی زاقفقازیای شرقی نهادند.
نام جمهوری اذربایجان نخستین بار توسط …. به کار رفت هدف از جعل این نام برای اراضی شمال ارس فشار آوردن بر آذربایجان ایران با ایده جدا کردن این ناحیه از ایران در دراز مدت صورت گرفت.محمد امین رسول زاده در تفلیس جمهوری آذربایجان را اعلام کرد و مقر شورای ملی را به گنجه انتقال داد. در این زمان شورای کمیساریای خلق که در خدمت روسیه شوروی بود امور را در دست داشت که در ۱۰ ژوئن ۱۹۱۸ به قصد از بین بردن جمهوری خلق آذربایجان که توسط رسول زاده اعلام شده بود حمله‌ای را تدارک دید که با کمک نیروهای عثمانی و ورود آنها متحمل شکست گردید. در باکو اما قدرت از دست قوای شوروی به دست منشوئیک ها و داشناکها افتاده بود و دیکتاتوری سنترو کاسپی تشکیل گشت که از نیروهای انگلیسی دعوت کرد وارد باکو شوند که ژنرال دنسترویل اواسط اوت وارد باکو شد.(امیر احمدیان،۱۳۸۰،۲۱۷) پس از آن نیروهای عثمانی به باکو یورش آوردند ودر اواخر ۱۹۱۸ دولت محمد امین رسول زاده را در باکو مستقر کردند.که عاقبت این دولت در ۱۹۲۰ به دست قوای شوروی ساقط گشت و وی به ترکیه(در آن زمان عثمانی) گریخت. دولت‌ مساواتیها از همان‌ آغاز استقرار در باکو، با تنشها وتهدیدهایی‌ جدی‌ در منطقه‌ی‌ تالش‌ روبرو شد. درطول‌ مدت‌ عمر کمتر از دوساله‌ ی‌ دولت‌ رسولزاده‌، تالش‌ ناآرام‌ترین‌منطقه‌ ی‌ جنوب‌ قفقاز بود. فرمان‌ ناپذیری‌تالشان‌ از باکو ولایت‌ تالش‌ را به‌ میدان‌مبارزات‌ مردمی‌ از یک‌ سو و کشاکش‌ مساواتیها وعثمانیان‌ وانگلسیهاو نیروهای‌ تحت‌ امر ژنرال‌ ضد بلشویک‌ دنیکین‌، ازسوی‌ دیگر تبدیل‌ کرده‌ بود( اسدف، ۱۳۸۴،۸ )در اوایل دوره اشغال قفقاز توسط حکومت شوروی، در ادامه روند تاریخی مبارزات مردم منطقه تالش ، جمهوری شوروی مغان (جمهوری شوروی لنکران) تشکیل شد (امیر احمدیان، ۱۳۸۰ ،۳۹۰) .
همانطور که بیان شد در مدت کوتاهی حکومت بین ۳ نیروی متخاصم دست به دست شد.مدتی در دست حکومت دیکتاتوری نظامی سنترو کاسپی که از جانب انگلیسی ها حمایت میشد، مدتی در دست مساوات ها حمایت می شدند و مدتی در دست بلشویک های انقلابی روسیه که عاقبت آن ها حکومت خود را در باکو تثبیت و جمهوری سوسیالیستی شوروی را بنا نهادند.
همین سه نیروی عمده در منطقه تالش نیز درگیر بودند ابتدا ائتلاف نیروهای سپید با حمایت قوای ژنرال دنیکن در ۴ آگست سال ۱۹۱۸ دیکتاتوری موقت نظامی مغان را در ده روس نشین پریشپ در مغان اعلام را اعلام می کنند. که مغان و لنکران را در بر می گیرد.این حکومت پس از ۷ماه با شورش مسلحانه بلشویکها در ۲۵ آوریل سرنگون گشت. در ۱۵ می ۱۹۱۹ جمهوری شوروی مغان به مرکزیت لنکران اعلام می شود و تا ۲۳ جولای پا برجا بود. تالشانی همچون شیر علی آخونداف، بهرام آقایف، در شاخه سیاسی و در شاخه نظامی هم باله ممد (لیریکی)از افراد سرشناس جمهوری بودند.تالشان ایران هم در این جمهوری حضور داشتند. بیله سوار ایران هم در ترکیب جمهوری شورایی مغان قرار گرفت که با تثبیت مرز ها بعدا به ایران باز پس داده شد.(عکس های جمهوری شوروی مغان )
عکس ۳-۴-جمهوری شوروی مغان، ۱۹۱۹
ماخذ سایت آتروپات نارود
عکس ۳-۵-جمهوری شوروی مغان
عکس ۳-۶-جمهوری شوروی مغان
ماخذ سایت آتروپات نارود
جمهوری شوروی مغان که بر ناحیه تالش مسلط بود حکومت مساواتی ها به رهبری رسول زاده به رسمیت نشناخت.اقدام به نشر پول و تشکیل شورای اقتصاد،کمیته جنگ ،کمیسیون فوق العاده،شعبات امور خارجه، دادگستری، امور داخله ،فرهنگ عامه، و دارایی اقدام کرد. « با رهبری کمونیست ها ، جمهوری شوروی مغان در مقابل هجوم نیروهای مخالف مقاومت کرد . کارگران باکو و روسیه شوروی با ارسال سلاح، مهمات، لوازم جنگی و اعزام کادرها و رهبران حزبی(از جمله آ. ب یوسف زاده، ی. ج آقایف،اولیانتسف، و ای ، او کولو تیسف) به جمهوری مغانکمک می کردند. ضد انقلابیون که در اواسط ژوئن به مبارزان شوروی در لنکران هجوم آورده بودند شکست خوردند و در این میان کمیسر سیاسی ت ای اولیانتسف کشته شد. در ۱۵ ژوئن مخالفان مجددا حمله کردند، مبارزان که در این نبرد از خود رشادت نشان می دادند. در مقابل حملا کوبنده و برتر تاب نیاوردند و به جزیره سارا عقب نشینی کردند و تعدادی دیگر توسط انگلیسی ها و روس های سفید دستگیر و در آشوراده تیرباران شدند، سرانجام حکومت جمهوری شوروی مغان سرنگون شد . پس از برقراری حکومت جمهورس شوروی در آذربایجان در ۱۹۲۰ اراضی جمهوری شوروی مغان نیز در ترکیب آن قرار گرفت»(امیر احمدیان ،۱۹۸۳ ، ۸۴) .
روایت اسدف مبنی بر سرنگونی جمهوری شوروی مغان توسط مساواتی ها:
دولت مساوت مستقر در باکو برای تثبیت خود در منطقه تالش متوسل به شاخه ای از ارتش ترکهای عثمانی به سرکردگی سرتیپ سلیم اف گشت و با بر اندازی حکومت شورایی مغان ،تالش را تبدیل به فرمانداری کل تحت امر جمهوری دموکراتیک آذربایجان ساخت او با گماشتن توغلو جواد بیگ ملیک یگانف با بررسی اوراق و گذرنامه کسانی که از مرز میگذرند اقدامات امنیتی را افزایش داد اما دیری نپایید که با روی کار آمدن بلشوویکها در باکو و شکست حزب مساوات افراد وفادار به حزب بولشویک در لنکران قدرت را به دست گرفتند. در سال ۱۹۲۲ فدراسیون جمهوری های شوروی ماورای قفقاز به عنوان یک دولت فدراتیو شوروی سوسیالیستی از به هم پیوستن سه جمهوری گرجستان و ارمنستان و آذربایجان تشکیل گشت و تا ۱۹۳۶ دوام یافت. فدراسیون جمهوری های شوروی ماورای قفقاز نیز در ترکیب اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی قرار گرفت. ناحیه تالش شمالی دوباره با نام قضای لنکران درون جمهوری آذربایجان و در ترکیب فدراسیون ماورای قفقاز و در نهایت شوروی سوسیالیستی بود.انحلال فدراسیون قفقاز و حضور مستقل جمهوری آذربایجان در شوروی تاثیرات منفی شگرفی بر سرنوشت قوم تالش داشت که در فصل بعد به آن خواهیم پرداخت.
در سال ۱۹۲۶ قضای لنکران دارای ۱۳ بخش بوده است:( آستارا،آستراخان بازار(بعد تبدیل به جلیل آباد شد)، بورادیگا،لریک، بوته سر ، ورگه دیز، کزل آغاج، وره وول، ممدرضالی، ماسالی،پریشیپ،میستان، شوروک)بخشی از تالش هم در قضای جواد بود در آن وقت قضای جواد عبارت بود از:علی بایراملی،بیله سوار، کارادونلو، ساعتلی، صابر آباد، هیله،شورسولو. در ۱۹۲۹ قضاها از بین رفتند. منبع کتاب میلمان ۱۹۳۰ رایون لنکران اعلام شد در ۸ آگوست رایون زوواند در ۱۹۳۸ به لریک تغییر یافت ،ورگه دوز ۱۹۳۸ به یاردیملی تغییر یافت. رایون آستارا ۱۹۶۳ در ترکیب رایون لنکران قرار گرفت و در ۱۹۶۵دوباره از آن خارج شد. رایون سالیان ۹۳۰، در سال ۱۹۳۹ خلی از سالیان جدا و تبدیل به رایون شد در سال ۱۹۴۰به ترکیب سالیان بازگشت و نفت چاله از آن منفک و تبدیل به رایون شد که مجددا در ۱۹۵۹ به سالیان بازگشت. درسال ۱۹۶۳ نفت چاله دوباره تحت عنوان اراضی اقتصادی نفت چاله مستقل گشت و دو سال بعد در ال ۱۹۶۵ دوباره به ترکیب سالیان بازگشت و عاقبت در ۱۹۷۳ تبدیل به رایون گشت. در سال بیله سوار در سال ۱۹۳۰ تبدیل به رایون شد به مرکزیت پوشکین در سال ۱۹۳۸ نامش به پوشکین تغییر یافت و در سال ۱۹۹۱ پس از استقلال آذربایجان دوباره نامش به بیله سوار تغییر یافت. رایون بازارآستارا خان که در سال ۱۹۳۰ تشکیل گشته بود در ۱۹۶۸ تبدیل به جلیل آباد شد که از نام نویسنده آذربایجانی جلیل محمد گل زاده ملهم بود. ۱۹۴۳ رایون ساعتلی تشکیل می گردد.۱۹۳۰ رایون پیرو پاقلوفسکی اعلام و در ۱۹۳۱ به صابر آبادسکی تغییر نام می دهد ملهم از نام میرزا علی اکبر صابر.رایون کارادونلو در سال ۱۹۳۰ رایون اعلام و سپس با اضافه شدن ایمیشلی در ۱۹۳۳ به رایون ایمیشلی تغییر نام داد. در۲۳ ژوئن ۱۹۹۳ جمهوری تالش مغان اعلام گشت و یک ماه بعد با رای مجلس به جمهوری خود مختار تالش مغان تغییر نام داد و در آگوست ۱۹۹۳ از بین رفت.
نقشه ۳-۴- جغرافیای تالش شمالی (جمهوری آذربایجان)
۳-۲-۳-۳-تغییرات جغرافیای سیاسی تالش شمالی بعد از فروپاشی شوروی تا امروز
۳-۳-۲-۳-۱- ظهور و سقوط جمهوری تالش مغان
پس از ۵۰ سال سرکوب اقلیتهای قومی در شوروی و بستن مرزها با همسایگان و عدم تنفس فرهنگی با
فروپاشی شوروی ۱۵ کشور پرچمهای استقلال خود را با موفقیت بالا بردند، تالشان نیز سر از خاکستر بر آوردند و جمهوری تالش مغان را به رهبری علی اکرم همت اف بنیان نهادند.علی اکرم همت اف رییس شعبه لنکران جبهه خلق بود و علی ناصر هم از اعضای این حزب بود. آنها در ۱۱ ژانویه(یانوار)۱۹۹۰ در لنکران پرچم شوروی را پایین آوردند.به روایتی در پروسه اعلام استقلال کشورها و فروپاشی شوروی منطقه تالش از نخستین جاهایی بود که این فروپاشی را تسریع کرد.نکته مهم این که در برنامه ی اصلی شعبه تحت سرپرستی علی اکرم همت اف طلب خود مختاری تالش نیز قید شده بود.
در ۲۶ ژانویه ۱۹۹۰ علی اکرم همت اف دستگیر گشت پس از تشکیل دادگاه بی گناه شناخته شد و آزاد گشت. در سال ۹۱ هلال محمد اف حزب تالش را بنیان گذاشت اما اسم تالش را در مرکز قبول نکردند در سال ۹۲ با نام حزب برابری ملل آذربایجان ثبت شد در بهار سال ۹۳ علی اکرم همت اف عضو این حزب گشت. از اهداف این حذب خود مختاری تالش بود.اول جونِ ۹۳ صورت حسین اف از گنجه به باکو حمله کرد و ایلچی بگ که صدر جبهه خلق بود به نخجوان گریخت .علی اکرم همت اف از صورت حسین اف حمایت کرد.در ۲۱ ژوئن ۱۹۹۳، رهبری واحد نظامی «۱۷» اطلاعیه‌ای خطاب به مـردم صادر کرد، در این بیانیه آمده بود: « دراوضاع بحرانی که در نتیجه فقدان حکومت و هرج و مرج در کشور به وجود آمده است واحد نظامی (۱۷) در مقابل مـردم احساس مسئولیت خود را درک کرده و تامین امنیت مـردم مناطق آستارا، لنکران، لریک، یاردیلمی، ماسالی، جلیل‌آباد و بیله‌سوار را بر عهده خود گرفته و در این منطقه جمهوری خود مختار تالش مغان را اعلام می‌کند.»
عکس۳-۷- علی اکرم همت اف، رئیس جمهور تالش مغان عکس ۳-۸-هلال محمداف- نخست وزیر
ماخذ: آرشیو نگارنده
عکس ۳-۹ مجلس ملی تالش مغان
عکس ۳-۱۰-فخرالدین عباس زاده- رئیس مجلس
ماخذ: آرشیو نگارنده
این اطلاعیه با نام علی اکرم همت اف، و فرماندهان دیگر لشکر تالش(یا باتالیون لنکران) میکائیل حاجی اف، قربان اف جمهوری تالش مغان را اعلام گردید.مقصد بعدی فعالان جنبش ملی تالش این بود که حاکمیت از نظامیان به نمایندگان ملت انتقال یابد.بنابراین مقدمات تشکیل مجلس ملی را فراهم کردند. در تـاریخ ۴ ژوئیه سال ۱۹۹۳ در شهر لنکران نشستی بـا شرکت نمایندگان پارلمانی، وزرا و دیگر مقامات عالی رتبه و روشنفکران سرشناس که همگی از اهالی تالش مغان بودند برگزار شد. دویست و پنجاه نماینده انتخاب گشت که ۱۵۰ تن از نمایندگان شورایی روستاها و شهرها ی تالش بودند و صد تن از پیران و ریش سپیدان مورد اعتماد مردم. از این تعداد ۲۱۷ نفر به لنکران و سالن درام تیاتر(سالن تئاتر) رفتند و اجلاس مجلس ملی را برگزار کردند.
در این نشست مسائل مربوط به اعلام جمهوری تالش مغان و اوضاعی که در منطقه به وجود آمده بود مورد مذا کره و بررسی قرار گرفت و بعد در شرایط رضایت بخشی راه‌های پیشبرد امور مربوط به تاسیس جمهوری خود مختار تالش مغان و برقراری نظم و امنیت مشخص شد و در آن نشست بـا در نظر اوضاع سیاسی و اجتماعی تصمیم گرفته شد که در اسرع وقت مجلس خلق جمهوری تالش مغان تشکیل شود.در ۱۷ اوت، بـا توجه به موانع قابل تصور و غیر قابل تصور، انتخابات خلق جمهوری خود مختاری تالش مغان برگزار شد و از هفت منطقه مذکور ۲۱۶ نماینده از ۲۵۰ نماینده انتخاب شده و در مجلس حضور یافتند. درنخستین جلسه به اتفاق آرا ایجاد جمهوری خود مختار تالش مغان در قالب جمهوری آذربایجان را تصویب کردند. و ۷ آگوست جلسه پارلمان تشکیل شد و ابتدا قانون داخلی مجلس را آماده کردند و مکانیزم رای گیری و قانون گذاری را تصویب کردند.نمایندگان ۷ رایون(آستارا،لریک،لنکران،ماسالی،جلیل آباد،بیله سوار،یاردیملی) حاضر بودند و رایون های دیگری نیز همچون صابر آباد، نفت چاله و سالیان آمادگی خود را برای پیوستن به این جمهوری اعلام کردند و نام نمایندگان خود را فرستاده بودند. اهالی مغان علی اکرم را حامی ای مقتدر می دیدند که در شرایط جنگی آن روز می توانست امنیت را به شهرهای آنان باز گرداند.
مجلس ملی تالش این موضوع را که تالش مغان یک کشور مستقل باشد یا یک جمهوری خود مختار در ترکیب آذربایجان را به رای گذاشت.گه دومین شکل مورد قبول اکثریت واقع شد.لازم به ذکر است در اعلامیه ی نخستین عبارت جمهوری تالش مغان به کار رفته بود و به خود مختاری اشاره نشده بود.مجلس ملی تالش مغان علی اکرم همت اف را به عنوان رییس جمهور برگزید و فخرالدین عباس زاده را به عنوان رییس مجلس برگزید.و سرود ملی و پرچم را مورد تصویب قرار داد.
هم‌چنین ترتیب کار مجلس خلق مشخص شد و کمیسیونی مامور تهیه و تدوین قانون اساسی گردید و رنگ و آرم پرچم جمهوری خود مختار تالش مغان نیز مورد تصویب قرار گرفت و در مدت کوتاهی برای تثبیت اوضاع اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و تامین مواد اولیه غذایی مـردم، اقدامات فوری انجام گرفت و برای اولین بار در تـاریخ جمهوری آذربایجان درباره چگونگی انتخاب والی و معاون والی ولایات، اساسنامه‌ای تصویب شد. آن ها نامه ای همراه با مصوبات خود به مجلس آذربایجان نوشتند برای اینکه آن ها نیز این مصوبات را به رسمیت بشناسند اما مجلس آذربایجان جوابی به این نامه نداد ،مجلس خلق روز انتخابات ریاست جمهوری را مشخص کرد. میکائیل حاجی اف ، و قربان اف با سربازان خود به جبهه جنگ قره باغ رفتند و علی اکرم همت اف جهت اداره امور در لنکران ماند. اما تهاجمات حکومت مرکزی، بعضی اشتباهات رهبری جمهوری خود مختار تالش مغان، نبود تجربه سیاسی درحد لازم، عدم درک برخی از مـردم از مساله جمهوری خود مختار و ترس مـردم از شخصیت « حیدر علی‌اوف» بر روند امور و اجرای تدابیر اتخاذ شده مجلس خلق تاثیر منفی می‌گذاشت. تـا این که در تـاریخ ۲۳ اوت سال ۱۹۹۳ بر اثر تهاجم گسترده نیروهای دولتی و خودداری علی‌اکرم همت اوف از درگیری مسلحانه و خونریزی، جمهوری خود مختار تالش مغان ساقط شد و همه رهبران آن رئیس جمهور، وزیر دفاع و بیش‌تر از ۲۰ نفر زندانی شدند و شمار زیادی نیز متواری گردیدند.( محمد اف ،۱۳۸۱، ۴۵) در ۲۳ آگوست این هنگام دستگیری علی اکرم در جنگل هفت حونی درگیری نظامی رخ داد و به روایتی ۱۷ نفر در این درگیری کشته شد تا علی اکرم و یارانش دستگیر شدند.علی اکرم زندانی شد و در سال ۱۹۹۴ گریخت .حکومت خانواده ی او را گرفت و مورد شکنجه قرار داد.او قبول کرد که در صورت آزادی خانواده اش تسلیم شود. خانواده اش را به هلند فرستادند و او خود را تسلیم کرد.۱۹۹۵ هلال محمداف و فخرالدین عباس زاده بر اثر فشار حکومت به روسیه مهاجرت کردند. از قوانینی که در قانون اساسی جمهوری تالش مغان گنجانده شده بود می توان به این موارد اشاره کرد:
-جمهوری تالش مغان جمهوری ای دمکراتیک و لاییک در ترکیب جمهوری آذربایجان است.
-مبنای قدرت در جمهوری تالش مغان مردم هستند.
-خود مختاری تالش مغان دارای سه قوه اصلی مجریه،مقننه و قضاییه است.
-پایتخت این جمهوری لنکران است.
- سمبل های ملی تالش مانند پرچم و سرود ملی و مارش نظامی مقدس هستند.حرب؟
-جمهوری تالش مغان حق دارد با کشورهای دیگر ارتباط داشته باشد و با آن ها قرارداد امضا کند.
-جمهوری تالش مغان حق کنسول فرستادن به کشورهای دیگر و پذیرفتن از آن ها را دارد.
-در تالش مغان قوانین مصوب در تالش مغان اجرا می شود و در صورتی که قوانین آذربایجان با قوانین تالش مغان منافات نداشته باشند آن ها نیز اجرا می شوند.
این متن در روزنامه صدای تالش نیز چاپ گشت (محمداف، ۱۹۹۳،۴)
۳-۲-۳-۳-۲-تقسیمات تالش شمالی بعد از جمهوری تالش مغان
پس از سقوط جمهوری تالش مغان و استقرار کامل جمهوری آذربایجان به عنوان یک جمهوری مستقل، منطقه تالش در تقسیمات رایونی در ترکیب جمهوری آذربایجان ادامه حیات می دهد. در شکل رسمی در آذربایجان به این منطقه تالش یا تالشستان اطلاق نمی شود و تحت عنوان منطقه اقتصادی جنوب شناخته می شود. از اطلاق تالش به ساکنین این منطقه پرهیز می شود و به آن ها جنوبلو می گویند.الارغم اینکه تالش ها هنوز منطقه خود را تالش و تالشستان می نامند در شکل رسمی در آذربایجان به این منطقه تالشستان اطلاق نمی شود و تحت عنوان منطقه اقتصادی جنوب شناخته می شود. از اطلاق تالش به ساکنین این منطقه پرهیز می شود و به آن ها جنوبلو می گویند. رایون ها کنونی تالش شمالی عبارتند از:

نمودار ۴-۱۷: نمودار جعبه ای برای مقایسه توزیع نمرات میزان دستیابی به اهداف برنامه درسی تربیت بدنی در حیطه دانشی

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۳-۳: میزان دستیابی به اهداف برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه نگرشی چگونه است؟
جهت سنجش کیفیت اهداف نگرشی برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه و میزان دستیابی به این اهداف و تعیین اینکه از نظر پاسخگویان مولفه‌های کیفی در مورد سوال تا چه اندازه در حیطه دانشی اهداف برنامه درسی، رعایت‌می‌گردد از آزمون تی تک نمونه ای استفاده گردید که نقل پاسخگویان با نمره ملاک (نمره ۵۰)مقایسه گردید.
نتایج تحلیل حاکی آن است که بین نمره ملاک با نمره به دست آمده از پرسشنامه برای حیطه نگرشی اهداف برنامه‌درسی، تفاوت معناداری وجود دارد (۰۵/۰p<) میانگین نمره ارزیابی پاسخگویان از کیفیت اهداف نگرشی برنامه درسی تربیت بدنی(x=48/04) کمتر از نمره ملاک(۵۰x=) است که این تفاوت نشان دهنده تفاوت معنی‌داری‌است. بنابراین اهداف نگرشی برنامه‌درسی به لحاظ مولفه‌های کیفی مورد سوال در پرسشنامه از وضعیت نامناسب(پایین تر از حدمتوسط) برخوردار است(جدول ۴-۱۵ و نمودار ۴-۱۸).

جدول۴-۱۵: آماره های آزمون تی تک نمونه ای برای مقایسه میانگین نمرات اهداف برنامه درسی تربیت بدنی در حیطه نگرشی

نمودار ۴-۱۸: نمودار جعبه ای برای مقایسه توزیع نمرات میزان دستیابی به اهداف برنامه درسی تربیت بدنی در حیطه نگرشی
۴-۳-۴: میزان دستیابی به اهداف برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه مهارتی چگونه است؟
جهت سنجش کیفیت اهداف مهارتی برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه و میزان دستیابی به این اهداف و تعیین اینکه از نظر پاسخگویان مولفه‌های کیفی در مورد سوال تا چه اندازه در حیطه دانشی اهداف برنامه درسی، رعایت‌می‌گردد از آزمون تی تک نمونه ای استفاده گردید که نقل پاسخگویان با نمره ملاک (نمره ۵۰)مقایسه گردید.
نتایج تحلیل حاکی آن است که بین نمره ملاک با نمره به دست آمده از پرسشنامه برای حیطه مهارتی اهداف برنامه‌درسی، تفاوت معناداری وجود دارد (۰۵/۰p<) میانگین نمره ارزیابی پاسخگویان از کیفیت اهداف مهارتی برنامه درسی تربیت بدنی(۴۴/۴۷x=) کمتر از نمره ملاک(۵۰x=) است که این تفاوت نشان دهنده تفاوت معنی‌داری‌است. بنابراین اهداف مهارتی برنامه‌درسی به لحاظ مولفه‌های کیفی مورد سوال در پرسشنامه از وضعیت نامناسب(پایین تر از حدمتوسط) برخوردار است (جدول ۴-۱۶ و نمودار ۴-۱۹).
جدول۴-۱۶: آماره های آزمون تی تک نمونه ای برای مقایسه میانگین نمرات اهداف برنامه درسی تربیت بدنی در حیطه مهارتی

۴-۱ مقدمه
ماهیت بسیاری از مسائل بهینه سازی مهم نظری و کاربردی شامل جستجوی بهترین پیکربندی برای مجموعه ای از متغیرها به منظور دستیابی به یک یا چند هدف خاص می باشد]۶۴[ این نوع مسائل به دودسته کلی تقسیم می شوند: در دسته اول جواب مسئله به صورت متغیرهای با ارزش واقعی کدگذاری می شوند ودر دسته دوم این متغیرها دارای ساختار گسسته می باشند.مسائل بهینه سازی ترکیب کلاس مهمی از مسائل دارای متغیرهای گسسسته می باشند که هدف آنها یافتن یک جواب بهینه سراسری در میان تمامی جوابهای موجود در فضای جستجو مسئله می باشد.مسائل زمانبندی از جمله مهمترین مسائل بهینه سازی ترکیبی محسوب می شوند.با توجه به اهمیت فراوان این مسائل الگوریتمهای مختلفی به منظور بهینه سازی این مسائل ارائه گردیده است. دو دسته کلی از روش‌های حل مسایل بهینه‌سازی شامل روش‌های دقیق^[۳۲] و روش‌های تقریبی^[۳۳] وجود دارد

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

روش‌های دقیق، الگوریتم‌هایی می‌باشند که جواب‌های بهینه را پیدا نموده و شرط بهینگی را تضمین می‌نمایند. بعضی از این الگوریتم‌ها عبارتند از برنامه‌ریزی پویا و الگوریتم‌های خانواده شاخه و کران. روش‌‌های دقیق برای ابعاد کوچک بعضی از مسایل بهینه‌سازی دشوار نیز قابل به کارگیری می‌باشند
در طبقه روش‌های تقریبی دو زیر طبقه از الگوریتم‌ها شامل الگوریتم‌های تقریب‌زنی و الگوریتم‌های هیوریستیکی، وجود دارد. برخلاف هیوریستیک‌ها، که معمولاً به دنبال راه‌ حل ‌های خوب در زمان معقولی می‌باشند، الگوریتم‌های تقریب‌زنی حدود قابل اثباتی برای زمان اجرا و کیفیت جواب، ارائه می‌نمایند.
هیوریستیک‌ها راه‌ حل ‌های خوب را برای مسایل با اندازه‌های بزرگ جستجو می‌نمایند. آنها عملکرد قابل قبولی را، همراه با هزینه قابل قبولی برای حوزه وسیعی از مسایل به همراه دارند. هیوریستیک‌ها به دو خانواده تقسیم‌بندی می‌شوند: هیوریستیک‌های خاص و متاهیوریستیک‌ها. هیوریستیک‌های خاص برای حل یک مسأله خاص طراحی شده‌اند. متاهیوریستیک‌ها، الگوریتم‌های عمومی می‌باشند که برای حل اغلب مسایل بهینه‌سازی قابل استفاده می‌باشند. آنها را می‌توان به عنوان متدولوژی‌های سطح بالای عمومی دید که به عنوان استراتژی راهنما برای طراحی هیوریستیک‌های خاص، برای حل مسایل بهینه‌سازی خاص، به کار روند.
در بخشهای آتی این فصل ابتدا به تشریح مبانی الگوریتم های فراابتکاری بکار رفته در این تحقیق شامل الگوریتم ژنتیک و الگوریتم توده ذرات pso پرداخته می شود.در ادامه یک رویکرد ترکیبی با بهره گرفتن از این الگوریتم ها به منظور حل مسئله مورد بررسی این تحقیق ارائه می گردد و در نهایت نتایج محاسباتی الگوریتم ارزیابی می شود.
۴-۲ الگوریتم ژنتیک
نظریه تکامل چارلز داروین^[۳۴] که در سال ۱۸۵۹ ارائه گردید، جایگاه ویژه‌ای را در مسایل بهینه‌سازی به خود اختصاص داد. این نظریه براساس تکامل بهترین‌ها^[۳۵] ارائه گردید و آن را می‌توان به عنوان نقطه شروعی برای محاسبات تکاملی دانست. بررسی وضعیت موجودات زنده، رفتاری پیچیده و بهینه‌ای را در تمامی سطوح شامل یک سلول، یک عضو، یک شخص و یک جمعیت نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، در دنیای طبیعی، گونه‌های زیادی از تکامل یا بهبود و حرکت به سمت بهینه‌شدن مشاهده می‌گردد. این گونه‌ها در رفتار داخل یک سلول تا رفتار جمعیتی از موجودات زنده دیده می‌شود. نگرش‌های تکاملی برای حل مسایل بهینه‌سازی از این پدیده طبیعی، الگو گرفته شده است.
براساس تئوری انتخاب طبیعی، گیاهان و موجودات زنده‌ای که در حال حاضر وجود دارند، نتیجه میلیون‌ها سال تطابق با تقاضاهای محیط می‌باشند. در هر زمانی، تعدادی از جانداران^[۳۶] مختلف، ممکن است که با همدیگر در یک اکوسیستم^[۳۷] زندگی نمایند و برای دستیابی به منابع مشترک با همدیگر به رقابت بپردازند. موجوداتی که توانایی بیشتری در دستیابی به منابع و تولیدمثل داشته‌اند، در طبیعت نیز بیشتر مشاهده می‌شده‌اند. موجوداتی که توانایی کمتری داشته‌اند، به دلایل مختلف، به مرور، تعداد آنها کم و کمتر شده و حتی به نابودی کشیده شده‌اند. در این حالت، گفته می‌شود که گونه‌های اول (با توانایی بیشتر) نسبت به گونه‌های بعدی (گونه‌های دارای توانایی کمتر) شایسته‌تر^[۳۸] می‌باشند و مشخصه‌هایی که موجب شده است تا بعضی گونه‌ها شایسته‌تر باشند، مشخصه‌ های ارجح می‌باشند. در طول زمان، گفته می‌شود که کل جمعیت اکوسیستم دچار تکاملی^[۳۹] شده است به طور متوسط، شامل موجوداتی شده است که شایسته‌تر از موجودات قبلی آن می‌باشند، زیرا این موجودات مشخصاتی داشته‌اند که منجر به بقای بیشتر آنها شده است.
تکنیک محاسبات تکاملی (EC) این قواعد تکامل را در الگوریتم‌هایی برای جستجوی راه‌ حل ‌های بهینه مسایل به کار می‌گیرد. در اصل، تکنیک محاسبات تکاملی، توسعه علوم تکامل بیولوژیکی به حوزه علوم محاسباتی و کامپیوتر بوده است. در یک الگوریتم جستجو، تعدادی از راه‌ حل ‌های ممکن از یک مسأله در اختیار بوده و هدف یافتن بهتری راه‌حل ممکن در زمان محدود می‌باشد. تفاوت اصلی الگوریتم‌های تکاملی نسبت به الگوریتم‌های دیگر این است که این الگوریتم‌ها مبتنی بر جمعیت^[۴۰] عمل می‌نمایند. در این الگوریتم‌‌ها، معمولاً یک جمعیت اولیه ایجاد و سپس تکامل داده می‌شود.
مشهورترین تکنیک در تحقیقات محاسبات تکاملی، الگوریتم ژنتیک است. در الگوریتم ژنتیک، معمولاً از یک رشته با طول ثابت^[۴۱] برای نمایش راه ‌حل ‌ها استفاده می‌گردد. در این الگوریم فرض می‌گردد که هر موقعیت (نقطه) در رشته معرف یک ویژگی خاص از یک فرد (راه‌حل یا عضو جمعیت) است و مقدار مشخص شده برای آن موقعیت، نشان‌دهنده نحوه بیان آن ویژگی در راه‌حل است.
اصول اولیه الگوریتم ژنتیک توسط هالند و همکارانش در طول تحقیقات آنها در زمینه مدل سازی فرایند سازگاری سیستم های طبیعی در قالب سیستمهای مصنوعی ارائه شد و نتیجه این تحقیقات پیدایش الگوریتم زنتیک بود.
الگوریتم ژنتیک کار خود را با جامعه ای از جوابها که از طریق یک فرایند تصادفی ایجاد شده اند آغاز می کند.جامعه جوابها توسط یک تابع برازش ارزشیابس می شود. هر بار که ارزشیابی اعضای جامعه صورت می پذیرد،تعدادی از آنها با توجه به میزان برازش محاسبه شده به عنوان والدین انتخاب می شوند.به طور طبیعی اعضایی که میزان برازش بیشتری دارند از احتمال بیشتری برای انتخاب برخوردارند.با بکارگیری عملیات ژنتیک بر روی والدین، فرزندان آنها تولید می شوند و پس از آن از میان اعضای جامعه فعلی و این فرزدان جامعه جدید تولید می شود. تا این مرحله الگوریت یک تکرار یا یک نسل را طی نموده است و پس از طی چندین نسل به تدریج به سمت جواب بهینه همگرا می شود.
الگوریتم ژنتیک دو ویژگی مهم را در بر دارد. اولین ویژگی رفتار تصادفی این الگوریتم است که نقش مهمی را در الگوریتم بر عهده دارد. رویه‌های انتخاب و تولیدمثل بر پایه روش‌های تصادفی عمل می‌نمایند. ویژگی مهم دوم این است که الگوریتم ژنتیک براساس جمعیتی از راه ‌حل ‌ها عمل می کند. استفاده از یک جمعیت در هر تکرار، به جای یک نقطه تکی، مزایای زیادی را به همراه دارد. این الگوریتم می‌تواند راه‌حل‌‌های مختلف را به منظور تولید راه‌حل بهتر با همدیگر ترکیب نموده و می‌تواند از مزایای طبقه‌بندی راه‌حل سود ببرد. یک الگوریتم مبتنی بر جمعیت، قابلیت بیشتری برای موازی‌سازی^[۴۲] دارد. با موفقیت الگوریتم ژنتیک، الگوریتم‌های دیگری از قبیل استراتژی تکاملی و برنامه‌نویسی ژنتیک، از قواعد تکامل طبیعی استفاده نمودند.
۴-۲-۱ شمای کلی الگوریتم ژنتیک
مراحل الگوریتم ژنتیک استاندارد به صورت زیر می‌باشند:
[شروع] تولید جمعیت اولیه. در این مرحله، یک جمعیت اولیه شامل n کروموزوم تولید می‌گردد.
[برازندگی] مقدار برازندگی (x) f هر کروموزوم x از جمعیت ارزیابی می‌گردد.
[جمعیت جدید] ایجاد یک جمعیت جدید با تکرار مراحل زیر تا زمانی که جمعیت جدید کامل گردد:
- [انتخاب] انتخاب دو کروموزوم از جمعیت مطابق با مقدار برازندگی آنها (افراد با برازندگی بیشتر؛ شانس بیشتری برای انتخاب دارند).
- [عملگر تقاطعی]^[۴۳] با بهره گرفتن از عملگر تقاطغی احتمالی روی والدین انتخاب شده، فرزندان^[۴۴] جدید تولید می‌گردند. اگر عملگر تقاطع انجام نگردد، فرزندان همان والدین خود خواهند بود.
- [جهش] با بهره گرفتن از یک عملگر جهش احتمالی، فرزندان جدید تحت عمل جهش قرار می‌گیرند. در این حالت، جهش روی هر لوکوس (موقعیت هر کروموزوم) صورت می‌گیرد.
- [پذیرش] فرزند جدید در جمعیت جدید قرار داده می‌شود.
[جابه‌جایی] جمعیت جدید (فرزندان) با جمعیت قبلی (والدین) با همدیگر تشکیل یک نسل جدید را می‌دهند. در این حالت، بعضی از والدین حذف شده و بعضی از فرزندان جانشین آنها می‌شوند و دو جمعیت تبدیل به یک جمعیت شده و اندازه جمعیت نیز ثابت می‌ماند.
[شرط توقف] اگر شرط توقف برآورده شده است، توقیف کنید و بهترین راه‌حل در جمعیت جاری (آخرین جمعیت) را گزارش دهید.
[تکرار] در صورت عدم برآورده شدن شرط توقف، به قدم دوم که برازندگی است، برگردید.
۴-۳) اجزای الگوریتم ژنتیک:
در ساختار استاندارد الگوریتم ژنتیک بحث شده در قسمت قبلی، اجزایی به کار گرفته شده است که در زیر بعضی از آنها مورد بحث قرار می‌گیرد.
۴-۳-۱) کروموزوم:
رشته یا دنباله‌ای از بیت‌ها که به عنوان شکل کد شده یک جواب ممکن (مناسب یا نامناسب) از مسأله موردنظر می‌باشد، کروموزوم نام دارد. در حقیقت، بیت‌های یک کروموزوم، نقش ژن‌ها را در طبیعت بازی می‌کنند. هر بیت، متغیری گسسته است که از یک مجموعه Q یا آلل عضوی انتخاب می‌شود. چنانچه از کدگذاری باینری استفاده شود،هر بیت یکی از دو مقدار ۰ یا ۱ را می‌پذیرد و بنابراین در این حالت Q=2 می‌باشد.
۴-۳-۲) جمعیت:^[۴۵]
مجموعه‌ای از کروموزوم‌ها را جمعیت گویند. یکی از ویژگی‌های ژنتیک این است که به جای تمرکز بر روی یک نقطه از فضای جستجو یا یک کروموزوم، بر روی جمعیتی از کروموزوم‌ها تمرکز می‌کند. بدین‌ترتیب در هر مرحله، الگوریتم دارای جمعیتی از کروموزوم‌ها بوده که خواص موردنظر را بیشتر از جمعیت مرحله قبل دارا می‌باشد. هر جمعیت یا یک نسل از کروموزوم‌ها، دارای یک اندازه می‌باشد که به اندازه جمعیت^[۴۶] معروف است. اندازه جمعیت معرف تعداد کروموزوم‌های موجود در جمعیت یا یک نسل است. اگر تعداد کروموزوم‌های خیلی کم باشد، امکان شکل‌گیری عملیات جابه‌جایی توسط الگوریتم ژنتیک بسیار کم خواهد بود و تنها قسمت کمی از فضای جستجو مورد کاوش قرار خواهد گرفت. براساس تحقیقات، جمعیت‌های با اندازه حدود ۲۰ تا ۳۰ کروموزوم، مناسب‌تر می‌باشند. البته، گاهی اوقات جمعیت با اندازه ۵۰ تا ۱۰۰ بهترین جواب‌ها را داده‌اند. بعضی تحقیقات نیز نشان می‌دهد که اندازه جمعیت باید براساس نوع مسأله و کدینگ آن تعریف شود و افزایش بیشتر آن بی‌فایده خواهد بود و هرگز به حل سریع‌تر مسأله کمک نمی‌کند
۴-۳-۳) مقدار برازندگی:^[۴۷]
مناسب‌بودن یا نبودن جواب، با معیاری که از تابع هدف به دست می‌آید، سنجیده می‌شود. جواب هرچه مناسب‌تر باشد، به همان اندازه مقدار برازندگی بزرگتری دارد. برای آنکه شانس بقای چنین جوابی بیشتر شود، احتمال بقای آن، متناسب با مقدار برازندگی آن در نظر گرفته می‌شود. بنابراین، کروموزومی که برازنده‌تر است با احتمال بیشتری در تولید فرزندان شرکت می‌کند و دنباله‌های بیشتری از آن به وجود می‌آید. به عنوان مثال، چنانچه هدف بیشینه‌کردن یک تابع باشد، مقدار برازندگی، یک تابع صعودی از تابع هدف در نظر گرفته می‌شود و اگر هدف یافتن مقدار کمینه یک تابع باشد، عدد برازندگی، یک تابع نزولی از آن قرار داده می‌شود. معمولاًً در مواردی که امکان دارد و مناسب باشد، تابع برازندگی را در فاصله [۰و۱] نرمال می‌کنند.
۶-۳-۴) کدگذاری:
کدگذاری، فرایندی است که به واسطه آن، راه ‌حل ‌ها در فضای فیزیکی مسأله تبدیل به راه‌ حل‌ هایی با کدهایی می‌گردد که قابل فهم برای کامپیوتر و محاسبات است. به عبارت دیگر، راه‌حل واقعی با بهره گرفتن از ژن‌های او بیان می‌گردد. البته، ژن‌ها نیز به زبان کامپیوتری بیان می‌گردند. کدگذاری تأثیر زیادی روی کیفیت الگوریتم خواهد داشت و طراحی مناسب یک ساختار کدگذاری، از اهمیت بالایی در الگوریتم ژنتیک برخوردار است. روش‌های مختلفی برای کدگذاری یک راه‌حل وجود دارد که در فصل دوم مورد بحث قرار گرفتند و در این قسمت به آنها پرداخته نمی‌شود. راه‌ حل ‌های ارائه شده در آن فصل برای کدگذاری راه ‌حل ‌ها در الگوریتم ژنتیک نیز کاربردی می‌باشند. همچنین، خصوصیات یک کدگذاری مناسب نیز در آن فصل بحث گردید که در ارتباط با الگوریتم ژنتیک نیز مورد استفاده می‌باشند.
۴-۳-۵) انتخاب:
انتخاب، فرایند انتخاب دو والد از جمعیت برای عمل تقاطع است. در این مرحله، باید در ارتباط با نحوه انتخاب والدین برای عمل تقاطع، نحوه تولید فرزندان و تعداد فرزندان تصمیم‌گیری گردد. هدف انتخاب این است که والدین شایسته‌تر انتخاب شده که منجر به تولید فرزندانی با برازندگی بالا گردد. کروموزوم‌هایی که از جمعیت اولیه برای تولیدمثل انتخاب می‌گردند، والدین نام دارند. انتخاب، نحوه تعیین این والدین را مشخص می کند. براساس نظریه کامل داروین، بهترین‌ها باید شانس بیشتری برای تولیدمثل و بقا داشته باشند.
انتخاب روشی است که به طور تصادفی کروموزوم‌هایی را از جمعیت، برای تولیدمثل بیرون می‌آورد. کروموزوم با تابع برازندگی بالاتر، شانس بیشتری برای انتخاب دارد. فشار رویه انتخاب^[۴۸] به معنای درجه توجه به والدین بهتر در رویه انتخاب است که توسط گلدبرگ و دب^[۴۹] در سال ۱۹۹۱ تعریف گردید. فشار بالای رویه انتخاب منجر به تأکید بیشتر در انتخاب والدین با شایستگی بیشتر می‌گردد.
همگرایی الگوریتم ژنتیک وابستگی بالایی به دامنه و شدت فشار رویه انتخاب دارد. فشار بالای رویه انتخاب منجر به افزایش نرخ همگرایی الگوریتم می‌‌گردد. الگوریتم ژنتیک قادر به یافتن جواب بهینه یا نزدیک به بهینه، تحت دامنه معقولی از فشار رویه انتخاب می‌‌باشد. با این وجود، اگر فشار رویه انتخاب خیلی کم باشد، نرخ همگرایی خیلی کند خواهد شد و الگوریتم ژنتیک نیاز به زمان بسیار طولانی و غیرضروری برای رسیدن به جواب بهینه خواهد داشت. در صورتی که فشار رویه انتخاب خیلی زیاد باشد، موجب می‌گردد که الگوریتم ژنتیک به طور نابهنگام به بهینه تقریبی همگرا گردد. از طرفی، در هنگام طراحی برنامه انتخاب، باید دقت گردد که گوناگونی جمعیت حفظ گردد که از همگرایی زودرس الگوریتم جلوگیری گردد.
به‌طور کلی، دو نوع از برنامه انتخاب وجود دارد، رویه مبتنی بر تناسب^[۵۰] و رویه مبتنی بر ترتیب.^[۵۱] رویه مبتنی بر تناسب، والدین را براساس مقدار برازندگی آنها نسبت به مقدار برازندگی سایر والدین جمعیت انتخاب می‌کند. برنامه انتخاب مبتنی بر ترتیب، والدین را نه بر اساس مقدار خام برازندگی آنها، بلکه براساس رتبه آنها در جمعیت انتخاب می‌کند. در این حالت، فشار رویه انتخاب مستقل از توزیع مقدار برازندگی جمعیت در نظر گرفته شده و مقدار ترتیب (رتبه) آنها در جمعیت به جای مقدار برازندگی آنها، در نظر گرفته می‌شود. چند روش برای رویه انتخاب در زیر آمده است.
۴-۳-۵-۱) روش چرخ رولت:^[۵۲]
روش چرخ رولت، یکی از روش‌های سنتی انتخاب در الگوریتم ژنتیک است. در این حالت یک کروموزوم از استخر تولیدمثل^[۵۳] براساس احتمالی متناسب با مقدار شایستگی‌اش انتخاب می‌گردد. در این مدل، سطح چرخ به بخش‌هایی تقسیم می‌‌شود که تعداد آنها برابر با تعداد اعضای جمعیت و سطح هر بخش متناسب با مقدار برازندگی هر کروموزوم است. سپس چرخ به گردش در می‌آید تا در نقطه‌ای به تصادف متوقف گردد. این نقطه، کروموزوم انتخاب شده را مشخص می‌سازد. شکل ۴-۱۳ شمایی از چرخ رولت را نشان می‌دهد. در این شکل، کروموزوم‌های ۱ و ۲ دارای برازندگی بیشتری نسبت به کروموزوم‌های ۳ و ۴ می‌باشند و بنابراین در مرحله انتخاب، شانس بیشتری دارند. این شیوه انتخاب سبب می‌شود که با گذشت زمان، تعداد کروموزوم‌های مطلوب در جمعیت افزایش یابد به طوری که میانگین مقدار برازندگی جمعیت، در مقایسه با جمعیت مرحله قبل، بیشتر می‌شود.

شکل۴-۱: چرخ رولت [۱]
شکل ۴-۲ نمونه‌ای از محاسبات در چرخ رولت را نشان می‌دهد. همان‌طور که در این شکل مشاهده می‌گردد، ۷ فرد (راه‌حل) با مقدار شایستگی مشخص شده، وجود دارند. سطح چرخ رولت متناسب با مقدار شایستگی آنها تنظیم شده است. دو نوع چرخ رولت در این شکل مشاهده می‌گردد. در چرخ سمت چپ، با هر بار چرخش یک کروموزوم انتخاب می‌گردد. در این حالت، پس از چرخاندن چرخ، در هنگام توقف چرخ، کروموزوم مقابل نشانه انتخاب می‌گردد. در چرخ سمت راست، چهار نشانه وجود دارد و در هر بار چرخش، چهار فرد یا کروموزوم انتخاب می‌گردد.

شکل۴-۲: نمونه‌ای از انتخاب در چرخ رولت [۱]
پیاده‌سازی مدل چرخ رولت در کامپیوتر، می‌تواند شامل مراحل زیر باشد:
کروموزوم‌های جمعیت به شکل دنباله در آورده شده و سپس مجموع مقدار برازندگی هر کروموزوم با مقدار برازندگی تمام کروموزوم‌های قبل از آن محاسبه می‌گردد. سپس مقدار برازندگی نسبی تجمعی کروموزوم‌ها محاسبه می‌گردد. یک عدد تصادفی n بین صفر و یک ایجاد می‌شود. از بین کروموزوم‌ها، اولین کروموزومی که مقدار برازندگی تجمعی نسبی آن، بیشتر از n باشد، انتخاب می‌گردد. جدول ۴-۱ نمونه‌ای از انتخاب کروموزوم‌ها با استفاد از مدل چرخ رولت، را نشان می‌دهد.

الگوهای تقویت مثبت بر آثار لذت بخش و وجدآور داروها تأکید میکنند و اعلام میدارند که این آثار بسیار تقویت کننده، علت اصلی مصرف داروست. پژوهشیهایی که این الگوهای تقویت مثبت را به کار میبرند نشان میدهند که حیوانات بسیاری از داروهایی که توسط انسانها سوء مصرف میشوند، خود به کار می-برند(تامپسون و شاستر^[۷۷] ،۱۹۶۴؛ دنو،یاناگیتا و سیورز^[۷۸] ۱۹۶۹ ؛ به نقل از روزنهان و سلیگمن، ۱۳۸۵ ). تصور براین است که چند دستگاه مغز نقش مهمی در تقویت دارویی ایفا میکنند: دستگاه دوپامین و شبه مورفین و هسته لمیده .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۵- نظریه یادگیری اجتماعی بندورا
براساس این نظریه افراد نه تنها چگونگی مصرف مواد را از طریق فرایندهای درگیر در یادگیری مشاهدهای (توجه، یادسپاری، بازتولید حرکتی و انگیزش) فرا میگیرند، بلکه بر اساس آن ممکن است مصرف مواد را به عنوان یک شیوه ی مقابله با فشارهای دنیای اطراف و صرفاً از طریق مشاهدهی پیامدهایی که از مصرف مواد عاید دیگران میگردد فرا بگیرند. به همین دلیل داروها و مواد نه تنها به دلیل اثرات مطلوب مانند سرخوشی که مستقیماً تجربه میشوند مورد مصرف قرار میگیرند، بلکه میتوانند از طریق تقویت اجتماعی گروه های همسال که غالباً بر اساس استفاده از مواد، افراد را مورد توجه قرار میدهند، به صورت مثبت نیز تقویت کننده باشند (بندورا، ۱۹۸۶ ؛ به نقل از طارمیان، ۱۳۸۴ ).این نظریه معتقد است که افراد باورهای خود را در مورد رفتارهای بزهکارانه از الگوی نقش^[۷۹] به ویژه از دوستان نزدیک و والدین خود کسب میکنند. بر اساس دیدگاه یادگیری اجتماعی شناختی بندورا ( ۱۹۸۶ ) نوجوانانی که تصور میکنند فواید مصرف مواد بیشتر از پیامدهای منفی آن است، در معرض خطر مصرف مواد قرار دارند. در این دیدگاه فرض بر این است که مواجهه و ارتباط با دوستان و والدینی که مصرف کننده مواد هستند، دو باور ویژه را در فرد شکل میدهند که به سوء مصرف مواد میانجامد: اول آن که مشاهدهی الگوهایی که ماده مخدر مصرف میکنند، مستقیماً سبب شکل گیری انتظار پیامد در نوجوانان میشود که به معنی باور آنها در مورد آثار بلافاصله اجتماعی، شخصی و فیزیولوژیک سوء مصرف مواد است. دوم اینکه این دیدگاه با افزودن مفهوم خود کارآمدی فراتر از نظریه یادگیری اجتماعی معتقد است الگوهای نقش میتوانند خودکارآمدی مصرف و خودکارآمدی امتناع را به وجود آورند. مثلاً افراد با مشاهدهی همسالانی که حشیش میخرند و آن را می کشند اطلاعات و مهارت لازم را برای به دست آوردن و مصرف حشیش کسب میکنند و با مشاهدهی افرادی که از مصرف سر باز میزنند مهارتهای امتناع و خودکارآمدی خود را تقویت میکنند زیرا توانستهاند مهارتهای ضروری برای پرهیز از مصرف مواد را بیاموزند (پتریتیس و دیگران، ۱۹۹۵ ؛ به نقل از طارمیان، ۱۳۸۴)
۶- دیدگاه الگوهای شرطی سازی و یادگیری
الگوهای شرطی سازی و یادگیری اعتیاد فرض میکنند که حالت دارویی محرکی غیر شرطی است که با چندین علامت در محیط مصرف کننده تداعی میشود. این علامتها محرکهای شرطی قدرتمندی می شوند و میتوانند به از سرگیری رفتار دارو خواهی کمک کنند. ویلکر^[۸۰](۱۹۷۳) اعلام داشت که محرکهای محیطی از طریق شرطی سازی کلاسیک توانایی فراخوانی نشانه های ترک دارو را کسب می کنند به علاوه این نشانه های دارو یا یادآوری دارو، موجب اشتیاق مصرف دارو شده و نقش مهمی در ایجاد برگشت ایفا میکنند (ویلکر، ۱۹۷۳ ؛ اوبرین، چایلدرس، مک للان و ارمن^[۸۱] ۱۹۹۲،۲ ؛پولس،هینسون، وسیگل^[۸۲]، ۱۹۸۱،۳ ؛ به نقل از روزنهان و سلیگمن، ۱۳۸۵)
۲-۱-۲-۱-۶- نقش تکامل شخصیت در اعتیاد:
از نظر روان کاوان، شخصییت فرد در طول رشد خود از سه مرحله تکاملی عبور میکند: الف) نهاد^[۸۳]: آن بخش از شخصیت است که با تولد فرد بوجود می آید و تابع اصل لذت است. نهاد همواره در تلاش است تا خواسته ها تمایلات خودش را ارضا نماید. از آنجایی که رفتارهای اعتیادی مرکز پاداش(لذت) را فعال می کنند،اعتیاد با این بخش از شخصیت رابطه نزدیکی دارد. معتادان در پی ارضای فوری خواسته های نهاد هستند لذا اعتنایی به مقتضیات موقعیت خودندارند. ب) خود^[۸۴]:با تکامل شخصیت، بخش واقع گرای آن رشد می یابد. خود در ارضای خواسته های نهاد بطور واقع بینانه عمل می کند. بدین معنی که اگر امکان برآورده سازی این خواسته ها عملی نباشد، نهاد را کنترل می نماید تا ارضای آن خواسته را تا زمان تحقق شرایط آن، به تاخیر بیندازد. کارکرد دیگر خود اینست که به عنوان واسطه ای بین تمایلات سیری ناپذیر نهاد و سختگیری آرمانگرایانه بخش دیگر شخصیت (فراخود) عمل می کند و بدینوسیله باعث ایجاد تعادل در ساختار شخصیت می گردد. خود در واقع مدیر اجرایی شخصیت است زیرا تصمیمی می گیرد کدام یک از خواسته های نهاد بایستی ارضاء شود. در یکی از تبیین های روانکاوی، اعتیاد بازتاب اختلال خود تلقی می گرددکه در اثر ناتوانی فرد برای مدارا با واقعیت بوجود آمده است. وقتی این بخش از شخصیت مختل شود، فرد نمی تواند تکانه هایی که رفتارهای اعتیادی را برمی انگیزد، کنترل کند. ج) فراخود^[۸۵] : علاوه بر آسیب دیدگی خود، عامل دیگری که در تکامل شخصیت می تواند باعث گرایش به اعتیاد گردد فراخود سختگیر است. فراخود بخش آرمانگرا و اخلاقی شخصیت را تشکیل می دهد. این بخش از شخصیت تقریبا معادل وجدان اخلاقی است که در اثر امر و نهی ها و بایدها و نبایدهایی که از سوی والدین برای کودک صادر می شود، تقویت می گردد. فراخود همواره مخالف ارضای خواسته های نهاد است و چنانچه رفتاری از سوی فرد صادر شود که مغایر با دستورات فراخود باشد احساس گناه و اضطراب بوجود می آورد. از آنجائیکه مصرف مواد در رفع اضطراب فرد موثر است، روانکاوان معتقدند کسانی که فراخود سختگیرتری دارند و خود تنبه گر هستند برای کاهش استرس های ناشی از آن، ناخود اگاه به مصرف الکل روی می آورند تا بدینوسیله از فشارهای فراخود رهایی یابند. یکی از جملات روانکاوی این است که سوپرایکو در الکل قابل حل است (ناجی و زارعی، ۱۳۸۸ ؛ ص ۱۳۷)
۲-۱-۲-۱-۷- نقش دوره نوجوانی در اعتیاد:
مخاطره آمیز ترین دوران زندگی از نظر شروع به مصرف مواد دوره ی نوجوانی است. نوجوانی دوره انتقال از کودکی به بزرگسالی و کسب هویت فردی و اجتماعی است. در این دوره، میل به استقلال و مخالفت با والدین به اوج می رسد و نوجوان برای اثبات بلوغ و فردیت خود ارزشهای خانواده را زیر سوال می برد و سعی در ایجاد و تحلیل ارزشهای جدید خود دارد. مجموعه این عوامل، علاوه بر حس کنجکاوی و نیاز به تحرک، تنوع و هیجان، فرد را مستعد مصرف مواد می نماید. آسیب پذیری جوانان در دوران بلوغ افزایش می یابد. فرد با تضادها و کشمکشهای متعدد درونی مواجه می گردد. در این زمان او بخوبی احساس می کند که به مرحله ای جدید از زندگی می بایستی وارد شود و مسئولیتی در قبال خود و جامعه اش اتخاذ نماید. مرحله ای که او را با نگرانی، اضطراب و مشکل تصمیم گیری روبرو می سازد و او سعی می کند بگونه ای بر مشکلات خویش فائق آید. عدم توجه به اعضای خانواده توقعات بیجا و بی مورد اطراف یان، بدون در نظر گرفتن حساسیت این دوره و توقعات و ارزشهای متضاد اجتماعی اختلالات تطابقی در خانواده و زمینه های نامطلوب شخصیتی فرد به سهولت وی را در این دوره در مقابل انحرافات مختلف آسیب پذیر می سازد (همان منبع، همان صفحه)
طبق نظریه ی فروید در نوجوانی، بیداری مجدد و تعارض هایی روی می دهد که یکی از آن پیامد ها، شورش نوجوان در مقابل والدین و دیگر نماد های قدرت است. تییین فروید از این پدیده، این بود که شورش با نیازهای نوجوان برای رهایی از وابستگی عاطفی به والدین خود رابطه دارد . به نظر آنا فروید، نوجوان بین ۱۳ تا ۱۹ سالگی تجدید فعالیت خطر ناک احساس ادیپی را می آزماید. هنگامی که نوجوان برای نخستین بار جوشش احساسات ادیپی را می آزماید اولین تکانۀ او فرار کردن است. نوجوان در حضور والدین خود احساس اضطراب و تنش می کند و تنها وقتی از آنها جدا شود احساس امنیت دارد. گاهی نوجوان می کوشد با توهین و تحقیر نسبت به والدین از آنها بگریزد ( کرین،۱۳۸۳؛ ترجمۀ فدایی) که خود این امر می تواند زمینه ساز گرایش به مواد مخدر و در نهایت اعتیاد شود.
۲-۱-۲-۱-۸- نقش صفات شخصیتی در اعتیاد:
شخصیت ^[۸۶]عبارت است از الگوی نسبتاً پایدار صفات، گرایشها، یا ویژگیهایی که تا اندازه ای به رفتار افراد دوام می بخشد. و صفات^[۸۷] یا آمادگیهای شخصی دایمی، از نظر ریموند کتل و هانس آیزنگ^[۸۸]، متغیر های مهمی، برای شناخت رفتار هستند (فیست و فیست ^[۸۹]،۲۰۰۲ ترجمۀ سید محمدی، ۱۳۸۶ ، صفحات ۱۲ و ۴۴۲)
صفات شخصیتی مختلفی با اعتیاد ارتباط دارد. از این میان، برخی از صفات بیشتر پیش بینی کننده اختمال اعتیاد ارتباط دارد و به طور کلی فردی را تصویر می کنند که از عهده انطباق، کنترل یا ابراز احساسهای دردناکی مثل احساس گناه، خشم و اضطراب بر نمی آید. این صفات عبارتند از: ماجراجویی، بی خیالی، خیالپردازی، خطرکنندگی، اضطرابی، کناره جویی، زودباوری، وابستگی، ناخودداری، منفی گرایی و کنجکاوی.
علاوه بر صفات شخصیتی، برخی اختلالا ت شخصیتی نیز، فرد را در برابر اعتیاد آسیب پذیر می سازد. سپس اعتیاد به نوبه خود اختلالهای موجود را تشدید می کند و دایره معیوب ادامه می یابد. اختلالات شخصیتی الگوهایی از رفتار غیر انطباقی هستند. وقتی ویژگی های شخصیت چنان انعطاف ناپذیر و غیر انطباقی شوند که کارکرد فرد را به میزان چشمگیری مختل می کنند در این صورت به اختلالات شخصیتی تبدیل می شوند. اختلالات شخصیتی در واقع شیوه های نادرست و نامناسبی برای حل مسئله و کنار آمدن با فشار روانی هستند اگرچه تاکنون هیچ تیپ شخصیتی خاص معتادان شناسایی نشده اما علت اعتیاد افراد، قصد رسیدن به هدف هایی است که به شخصیت فرد مربوط می شود. در حدود ۷۰ درصد موارد، همراه با اعتیاد اختلالهای دیگر روانپزشکی نیز وجود دارد. شایع ترین تشخیص ها عبارتند از: افسردگی اساسی^[۹۰]، افسرده خوئی^[۹۱]، اختلال وسواس- اجباری^[۹۲]، اختلال هراس^[۹۳]، شیدایی^[۹۴]، اسکیزوفرنی^[۹۵]، اختلال شخصیت ضد اجتماعی^[۹۶] و فوبی^[۹۷]. اعتیاد معمولاً با بسیاری از اختلالهای روانی نظیر اختلال سلوک^[۹۸] در نوجوانان نیز همراه است. در کل، شخصیتهای، روان نژند و روان پریش را می توان در برابر اعتیاد آسیب پذیر دانست. شخصیتهای نوروتیک یا روان نژند^[۹۹] کسانی هستند که دارای بیماریهای روانی خفیف همچون، ضعف روانی، اضطراب، وسواس، ترس یا بی تصمیمی می باشند. افراد روان پریش^[۱۰۰] ، افرادی هستند که به علت عدم رشد کافی، در سازش اجتماعی دچار اشکال هستند. و دارای خلق و خوی متغیر و قضاوت ناپایدار می باشند. روان پریشها دارای رفتارهای ضد اجتماعی و اختلال خلقی هستند و توانایی کافی برای پیروی از قوانین و مقررات را ندارند و روابط آنها با دیگران سطحی است. سابقۀ این افراد نشان می دهد که در دوران کودکی، ناآرام و مشکل ساز بوده و در مدرسه قدرت سازش نداشته و در محیطهای دیگر نیز فاقد سازس اجتماعی بوده اند. روان پریشهایی مهاجم که دارای اختلال رفتاری شدید هستند و به انجام اعمال تهاجمی، جنایت و آدم کشی دست می زنند از جمله کسانی هستند که بیش از همه به طرف اعتیاد گرایش دارند. در عین حال روانپریشی های غیر فعال و نالایق نیز که معمولاً به دزدی، دروغگویی، تقلب و آزار دیگران می پردازند، مواد مخدر را وسیلۀ خوشی و آسایش خود بشمار می آورند. بنا براین با توجه به مطالب ذکر شده مبتلایان به اختلالهای شخصیت آسان تر به مواد مخدر گرایش می یابند و معتاد می شوند. البته بسیاری از این بیماران هم معتاد نمی شوند (ناجی و زارعی، ۱۳۸۸؛ ص ۱۴۱)
مارتین ^[۱۰۱]و همکارانش ( ۱۹۷۳ ) نشان دادند که افراد دارای وابستگی به مواد، نشانه های آسیب شناختی، مانند حالات هیپو کندری ^[۱۰۲]را هم از خود نشان می دهند. باری، باری و بلان^[۱۰۳] ( ۱۹۶۹ ) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که تقدم و تأخر در تولد بر الکلی شدن افراد نیز تأثیر دارد.(باری و همکاران،۱۹۶۹)
۲-۱-۲-۱-۹- دیدگاه اسلام در مورد اعتیاد
در دین مبین اسلام اعتیاد و شُرب تمام نوشابه های الکلی به شدت نکوهش شده است. برای مثال در قرآن مجید چنین مقرر گردیده است که:
یااَیُّهاالذین آمنوانَّماالخَمروَالمیسروَالانصاب وَالازلام رجس من عمل الشیطان فاجتنبولعلَّکم تُفلِحون ….ای اهل ایمان شراب و بت پرستی و تیرهای گروبندی (که رسمی در دوره جاهلیت بود) همه اینها پلید و از اعمال شیطان است از آن البته دوری کنید تا رستگار شوید. شیطان قصد آن دارد که به وسیله شراب و قمار میان شما عداوت و کینه برانگیزد و یا شما را از ذکر خدا و نماز باز دارد. پس شما آیا از آن دست برمی دارید تا به فتنه شیطان گرفتار نشوید.(قرآن مجید، سوره مائده آیات، ۹۰،۹۱،۹۳،۹۴ و سوره بقره آیۀ ۲۱۷)
خداوند، در قرآن فرموده است:ولاتُلقُوا بأیدیکم اِلی التّهلُکته …؛ با دست های خود خویشتن را به هلاکت نیفکنید (سوره بقره، آیه ۱۹۱)
علاء الدین علی بن حسام معروف به متقی هندی، در کتاب معروف خود کنزل العمال می نویسد،رسول خدا(ص) فرمودند: ( هر مست کننده و هر تخدیرکننده حرام است و هر آنچه که بیشترش حرام است، کمش نیز حرام است و آنچه عقل را تخدیر نماید مطلقاً حرام است)
۲-۱-۲-۲- دخانیات
سیگار شایع ترین ماده مورد سوء استفاده در جهان است. جزء مواد غیر قانونی نمی باشد ولی قوانینی برای کاهش مضرا ت آن برای دیگران و پیشگیری وضع شده است. سیگار یکی از تهدیدهای جدی سلامت است که سالانه حدود ۵ میلیون نفر را در جهان به کام مرگ می کشد و حاصلی جزء به هدر رفتن منابع اقتصادی و بیماریهای خطرناک در پی ندارد(رفیعی فر و همکاران، ۱۳۸۹).
۲-۱-۲-۲-۱- علل گرایش نوجوانان و جوانان به مصرف سیگار
مجموعه ­ای از عوامل خطر ساز در ابعاد فردی، خانوادگی، اجتماعی ومحیطی قرار دارند که احتمال مصرف دخانیات در بین جوانان را افزایش می دهد..

1. 1. دلایل فردی: اعتماد به نفس پایین، روحیه سرکشی، کاهش ارتباط با اطرافیان، اطلاعات ناکافی و نادرست آثار مصرف دخانیات، داشتن نـــگرش مثبت به دخانیات (به ویژه بین دختران)، داشتن نـگرش مثبت واحساس بی تفاوتی نسبت به دخانیات( به ویژه در پسران) احساس بزرگتر نشان دادن خود، نداشتن توانایی مقابله با فشار دوستان .

1. 1. گروه همسالان: داشتن دوستان و همکلاسی های سیــــگاری، فرد را مستعد سیــگاری شدن می کند.

1. 1. علل خانوادگی: سیگاری بودن والدین، کاهش ارتباط با والدین، فرق گذاشتن والدین بین فرزندان (به خصوص دختران) سخت گیری بیش از حد والدین (پسران).

1. 1. مدرسه: غیبت غیر موجه، کاهش نمرات تحصیلی و برخورد نامناسب اولیای مدارس نوجوانان و جوانان را در معرض مصرف دخانیت قرار می دهد.

1. 1. محیطی و اجتماعی:در دسترس بودن سیگار، تبلیغات شرکتهای دخانیات، قیمت پایین فروش دخانیات به جوانان و نوجوانان، تبلیغات و آگهی های بازرگانی و …

1. 1. بلوغ: بلوغ و نوجوانی، صفاتی در آنها ظاهر می نماید که بر تصمیم گیری های صحیح آنان در رابطه با مصرف دخانیات تأثیر منفی می گذارد از جمله : فرایند جدایی از والدین و کسب آزادی تأثیرپذیری از گروه همسال ، کسب مهارت های بزرگسالان و …..(رفیعی فر و همکاران،۱۳۸۹).

۲-۱-۲-۳- مشروبات الکلی
الکل^[۱۰۴] خالص، مایع شفافی است که معمولاً ۹۶تا۹۷ درجه الکل خالص می باشد.به این معنا که در ۱۰۰ حجم آن، ۹۷حجم الکل و۳حجم آب ودیگر ناخالص ها وجود دارد الکل اتانول از دیرزمانی شناخته شده ودر طبیعت، تقریباًّ در همه جا یافت می شود.اتانول^[۱۰۵]شکلی ازمولکول ساده ی دو کربنی^[۱۰۶] است که به خوبی ازطریق غشای مخاطی دستگاه گوارش، دهان مری ومعده جذب می شود.بیشترین میزان جذب الکل ازطریق بخش آغازین روده ی کوچــک، صورت می گیرد.برای تهیه الکل ازشیوه های تخمیرمواد نشاسته ای وقندی، یا از طریق سنتز و مصنوعی استفاده می کنند.
۲-۱-۲-۳-۱- اثرات مشروبات الکل بر بدن:
الکل از نظر طبقه بندی فارماکولوژی، تضعیف کننده سیستم مرکزی اعصــــاب است که از ایـــن جهــــت می­توان آن را با آرام بخش ها وسستی زاها، طبقه بندی کرد. الکل درپزشکی مصرف دارد، ولی به علت سوءاستفاده در مصرف آن، مشکلاتی رادرجامعه بشری ایجاد کرده است.
آثارشناخته شده ی مصرف الکل عبارت از:
۱) اختلال در خواب ۲)گشاد شدن عروق ۳) گاهی دردهای شدید، مانند اسپاسم های حاد عضلانی، مؤثر واقع می شود که باید پزشک آن راتجویزکند.۴) فعالیت عمده ی الکل ازطریق مداخله درسیستم های غشای نورونی است وبه عنوان خواب آورویا بی حس کننده عمل می کند.۵) الکل باعث نا هماهـنگی درحرکـــات عضلات (آتاکس)می شود. ۶) درقضاوت، اختلال ایجاد می کند.۷) به اعمال حرکتی و مهارتی آسیب وارد می کند. ۸) حالات تهاجـمی وپرخاشـگری را تشدید می کند. ۹) سوزش قلب پرحرفی، کندی واکنش وفعالیت فکری می شود.۱۰) مصرف خیلی زیاد آن ممکن است موجب فلج شدن فعالیت های مغزی ودستگاه تنفسی ودرنتیجه مرگ گردد.۱۱) مصـــرف زیاد الکل همراه با داروهای ضد افسردگی ازجمله باربیـتوریــک ها، اغلب موجب مـرگ می شود.۱۲) سیروز کبدی، آسیب قرنیه واعصاب چشم، اختلالات کیسه صفرا، ناراحتی های گوارشی، زخم معده واثنی عشر، کاستریت وبرخی سرطان ها (گشاد شدن رگهای کریزی قلب، اضطراب، ولیریوم، ترمنس، دپرسیون)را شامل می شود. ۱۳) ازهم پاشیدگی زندگی خانوادگی، شغلی- اجتماعی.
ازدیدگاه داروشناختی روانی، آثارالکل بر رفتار و عملکرد انسان پیچیده بوده و به مقدار زیاد به عوامل متعددی مانند مقدار مصرف و تجربه قبلی، بستگی دارد. الکل فرایند حافظه را مختل می کند، توجه به محرک ها، توانایی رمزگردانی اطلاعات جدید و حافظه درکوتاه مدت، کاهش می­یابند. مقادیر زیاد مصرف الکل با آثارکندساز و اختلال شدید درعملکرد حسی وحرکتی ارتباط دارد(اسعدی، ۱۳۸۴).
الکل تاثیرات متعددی برذهن و بدن دارد، طوری که این تاثیرات بسته به مقدار و مدت مصرف تفاوت دارد. با اینکه الکل کندساز است اما مقدارکم آن تا اندازه ای تحریک کننده است، اما مقدار مصرف زیاد آن تاثیر آرام بخش و تسکینی دارد. الکل افراد را آرمیده می کند ودردهای خفیف راتسکین می دهد. الکل عملکرد شناختی رامختل کرده وگفتار را نامفهوم می­ کند و هماهنگی حرکتی را کاهش می دهد. در مجموع الکل در تقریبا نیمی ازتصادفات اتومبیل مرگبار در ایالات متحده درگیر بوده است. الکل بازداری را کاهش می­دهد و توانایی ما را در ارزیابی کردن پیامدهای رفتارمان مختل می­ کند در نتیجه، وقتی کسی الکل مصرف می­ کند ممکن است چیزی بگوید یا کاری انجام دهد که بعداً پشیمان شود یا دست به مخاطرات جدی بزند و به صورت تکانشی عمل کند. انتظارات مثبت از تاثیرات الکل، عامل تعیین کننده اصلی برای مصرف کردن الکل است، مخصوصاً در بین جوانان، افراد ممکن است الکل را به این دلیل مصرف کنند که انتظار دارند آنها را معاشرتی­تر و محبوب­ترکند. الکل می ­تواند احساس­های سرخوشی و شنگولی نیز ایجاد کند که تردید کردن نسبت به خود را ازبین ببرد.(ریو،۲۰۰۵؛ ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۶).
۲-۱-۲-۴- ایدز
یکی از تهدیدهای جدی سلامت نوجوانان و جوانان ، سندروم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز )^[۱۰۷] است. ایدز نه فقط یکی از ویرانگرترین و ترسناک ترین بیماری های عصر حاضر است، بلکه پدیده اجتماعی جدید و بی مانندی است که تقریباً همه ابعاد زندگی اجتماعی و اقتصادی افراد را تحت تاًثیر قرار داده است.
بیماری ایدز تنها محدود به گروه خاصی از افراد نیست، در واقع نشان داده شده است که اچ آی وی^[۱۰۸] که باعث ایجاد ایدز می شود، قربانیان را بدون توجه به جنس، سن، نژاد، جهتگیری جنسی و یا موقعیت اجتماعی آلوده میکند. آسیب پذیری زیاد در مقابل عفونت اچ آی وی و فقدان هرگونه درمان برای این عفونت بدان معنی است که ایدز میتواند تبدیل به قاتل اصلی انسانها گردد(بردان- کالن^[۱۰۹]، ۲۰۰۴)
ایدز یک اختلال مهلک عصبی- داخلی است که با عفونت ویروسهای خانواده رترو وریدا^[۱۱۰]، مشهور به اچ آی وی مرتبط است. اچ آی وی رتروویروس وابسته به لوسمی T-cell انسانی و انواعی از رتروویروسهایی است که حیوانات، از جمله میمونها را تحت تأثیر قرار میدهد. (سادوک و سادوک، ۲۰۰۳ ).برخی از اطلاعات بسیار مهمی که بعد ازکشف اچ آی وی به دست آمد، مربوط به درک بهتر روشهایی است که ویروس میتواند منتقل شود. انتقال ایدز از یک شخص به دیگری خیلی آسان رخ نمیدهد. روش انتقال اچ آی وی و ویروس هپاتیتB ^[۱۱۱]یکسان است، اما برای سرایت اچ آی وی به تعداد بیشتری ویروس نیاز است. راه های انتقال اچ آی وی شامل انتقال جنسی، انتقال خونی، انتقال از مادر به کودک و سایر میباشد (بردان- کالن، ۲۰۰۴(
میزان تخریب سلول هایTبه مقدارویروس موجود دربدن بیماربستگی دارد وهرچه میزان ویروس موجود دربدن فرد بیشتر باشد، تعداد سلول های T کمترشده ودستگاه ایمنی فرد نیزضعیف ترشده وبدن مستعد ابتلا به انواع عفونت ها وسرطان هامی شود. حتی میکروب هایی که برای یک فرد عادی بادستگاه ایمنی سالم بی خطراست. می تواند فرد مبتلا به ایدزرابیمارسازد ویاباعث ترک اوشود. به این گونه عفونت ها، عفونت های فرصت طلب گفته می شود.تحقیقات بسیاربرروی مبتلایان به ایدزنشان داده است که معمولاً آلودگی به این ویروس مدت هاقبل از بروز علایم بیماری روی می دهد. این فاصله زمانی که دوره کمون یا نهفتگی بیماری گفته می شود، دربیماری ایدز بسیار متغیر است و به طور متوسط ۱۰سال طول می کشد. این زمان به عوامل متعدد نظیرسطح سلامتی فرد ورفتارهای مربوط به سلامتی بستگی دارد. فردی که درمرحله نهفتگی بیماری است، می تواند عفونت رابه افراد دیگر منتقل کند. گذر از مرحله آلودگی به ویروس HIV(عفونت) و بروز بیماری ایدز، در ۲۵ درصد موارد بعد از ۵ سالگی و در ۲۵ درصد موارد بعد از ۱۰ سالگی، در ۲۵ درصد موارد پس از ۲۰ سال رخ می دهد. در ۲۵ درصد مواد نیز این مدت نامعلوم است وحتی ممکن است فرد تا آخر عمر نیز دچار علایم بالینی بیماری ایدز نگردد. بنابراین عفونت HIV همان ایدز نیست وتنها درصدی ازآن هایی که عفونت HIV دارند، مبتلا به ایدز می باشند ولی شواهد نشان می دهد که تمام آن هایی که عفونت HIV دارند، سرانجام به ایدزمبتلا خواهند شد. (رفیعی فر وهمکاران، ۱۳۸۹).